Εκκλησίες & Μοναστήρια στην Ανάφη
Η Ανάφη διαθέτει αρκετές εκκλησίες και μοναστήρια που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Ιδιότυπα και πολυάριθμα μεταβυζαντινά ξωκλήσια με ιδιαίτερη ιστορική σημασία ξεπροβάλλουν στις βουνοπλαγιές, με απλά ξύλινα τέμπλα και εικόνες κυρίως του 19ου αιώνα. Στη Χώρα οι εκκλησίες ενσωματωμένες στον οικισμό δεν ξεχωρίζουν από τα σπίτια και είναι όλες σχεδόν ίδιες, μονόχωρες, ασβεστωμένες και καμαροσκέπαστες.
Άγιος Αντώνιος
Ο Άγιος Αντώνιος βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της Ανάφης, βόρεια της μονής Ζωοδόχου Πηγής και της παραλίας Χάλαρης, ατενίζοντας την Αστυπάλαια και την Αμοργό. Η πρόσβαση γίνεται οδικώς ως ένα σημείο και με μονοπάτι από την Παναγία Αξινών. Είναι το μοναδικό βυζαντινό ξωκλήσι, χτισμένος σε απόκρημνη και ερημική τοποθεσία, στον εντυπωσιακό κοκκινωπό βράχο του Κατράκη, με κτίσματα που δεν έχουν χρονολογηθεί. Αποτελεί μετόχι της Μονής Χοζοβιώτισσας της Αμοργού και χρονολογείται από τον Ύστερο Μεσαίωνα. Αποτελείται από δυο καμάρες στην οροφή με ημικυκλικές αψίδες, με εντοιχισμένα αρχαία αρχιτεκτονικά μέλη και εξαιρετικές τοιχογραφίες (Υπαπαντή, Γέννηση) του 14ου αιώνα. (Πηγή photo: google maps)
Άγιος Γεώργιος Κάστρου
Ο Άγιος Γεώργιος βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της Χώρας, εκεί που ήταν χτισμένο το βενετσιάνικο κάστρο και είναι δωρεά της Μαρίας Καλογύρου από το 1971. Είναι ένα εκκλησάκι με ξύλινο τέμπλο και εικόνες της Κρητικής σχολής, όπου ξεχωρίζει η εικόνα του Αγίου (1638), που τον απεικονίζει έφιππο να σκοτώνει τον δράκο. (Πηγή photo: google maps)
Άγιος Ιωάννης Θεολόγος
Ο Άγιος Ιωάννης Θεολόγος βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Ανάφης και προσεγγίζεται από το δρόμο που πάει για την παραλία Λιβόσκοπου. Είναι ένα εκκλησάκι με περίτεχνο τέμπλο και χειροποίητες εικόνες της Παναγιάς της Βρεφοκρατούσα (1912) και του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου, με εντοιχισμένα αρχιτεκτονικά μέλη και τοιχογραφίες.
Άγιος Μάμας
Ο Άγιος Μάμας βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ανάφης και τον συναντάμε στο δρόμο που πάει για την παραλία Μέγα Ποταμού. Το εκκλησάκι του Αγίου Μάμα είναι χτισμένο με μεγάλους μαρμάρινους δόμους, δίπλα στο Ρωμαϊκό ταφικό συγκρότημα, κοντά στην ιερά οδό που οδηγούσε από την Αρχαία Πόλη στο ναό του Απόλλωνα Αιγλήτη. (Πηγή photo: Εφορία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων)
Άγιος Νικόλαος
Ο Άγιος Νικόλαος βρίσκεται στη Χώρα της Ανάφης και το εσωτερικό του ναού είναι διακοσμημένο με περίτεχνο τέμπλο του 18ου αιώνα και εικόνες του 17ου-18ου αιώνα. (Πηγή photo: google maps)
Άγιος Σπυρίδωνας
Ο Άγιος Σπυρίδωνας που βρίσκεται στην είσοδο της Χώρας, δίπλα στις τηλεπικοινωνιακές κεραίες, είναι ο μοναδικός ναός του νησιού με αραβική αρχιτεκτονική.
Κοίμηση της Θεοτόκου (Χώρα)
Η Κοίμηση της Θεοτόκου βρίσκεται στη Χώρα και το εσωτερικού του ναού έχει αξιόλογο ψηλό τέμπλο.
Παναγία του Δοκαριού
Η Παναγία του Δοκαριού βρίσκεται στην πλαγιά του λόφου «Καστέλι», εκεί που είναι τα ερείπια της Αρχαίας Πόλης. Ο ναός είναι χτισμένος στη θέση ενός ταφικού συγκροτήματος και στη πρόσοψη βρίσκεται εντοιχισμένη η καλυπτήρια πλάκα της ρωμαϊκή σαρκοφάγου που βρίσκεται στο προαύλιο χώρο του. (Πηγή photo: google maps)
Τίμιος Σταυρός ή Χριστός του Σταυρού
Ο Τίμιος Σταυρός ή Χριστός του Σταυρού βρίσκεται στη Χώρα και το εσωτερικό του ναού διακοσμείται με το παλαιότερο τέμπλο του νησιού που χρονολογείται τον 17ο αιώνα και με την εικόνα της Παναγίας Οδηγήτριας που δημιουργήθηκε τον 10ο αιώνα.
Άλλες εκκλησίες στη Χώρα αλλά και διάσπαρτες σε όλο το νησί είναι: Αγία Ειρήνη, Αγία Μαρίνα, Άγιος Αθανάσιος (Χώρα), Άγιος Γεώργιος (Βαγιά), Άγιος Δημήτριος, Άγιος Παντελεήμονας, Άγιος Χαράλαμπος (Χώρα), Αγίων Αναργύρων (Χώρα), Προφήτης Ηλίας, Φανερωμένη
Μονή Ζωοδόχου Πηγής (Άνω Μονή Καλαμιώτισσας)
Το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής ή Άνω Μονή Καλαμιώτισσας βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της Ανάφης, στους πρόποδες του Κάλαμου και πάνω από την Μονή Παναγίας Καλαμιώτισσας. Η Μονή και το καθολικό είναι χτισμένα το 1850 μ.Χ. πάνω στα ερείπια του ιερού ναού Απόλλωνα Αιγλήτη και έχει ενσωματώσει μεγάλα τμήματα του παλιού τείχους του ναού στα νέα τείχη. Στον περίβολο χώρο υπάρχουν κελιά και μικρότερα παρεκκλήσια. Ο ναός είναι μονόχωρος με τρούλο και με πολύτοξο καμπαναριό στη δυτική πρόσοψη. Εσωτερικά διακοσμείται με ζωγραφιστό και ξυλόγλυπτο τέμπλο του 19ου αιώνα και με εικόνες του Νικόλαου Καραβία, όπως την πρωιμότερη εικόνα της Καλαμιώτισσας με την αργυρεπίχρυση επένδυση. Η νέα μονή όμως ερημώθηκε και αυτή και από το 1930 μ.Χ. αποτελεί μετόχι της Μονής Προφήτου Ηλιού Θήρας και εποπτεύεται από αυτήν. Από τα χρόνια της Τουρκοκρατίας ως τις μέρες μας, η Μονή αφιερωμένη στο Γενέθλιο της Θεοτόκου λειτουργεί ως προσκύνημα, με εξαιρετική απήχηση μέσα και έξω από τα όρια της Ανάφης. Πανηγυρίζει στις 7-8 Σεπτεμβρίου. όπου θεωρείται το μεγάλο πανηγύρι του νησιού. Αριστερά της νέας Μονής βρίσκεται ο ναός του Αγίου Μακαρίου και από κάτω ο παλαιός ναός της Ζωοδόχου Πηγής, ο οποίος χρησίμευε και ως δεύτερο Καθολικό. Τώρα είναι αφιερωμένος στους Αγίους μάρτυρες Απόλλωνα και Σωκράτη. Βόρεια της Μονής δεσπόζει το εκκλησάκι του Αγίου Νεκταρίου, χτισμένο το 1970 μ.Χ. σε θέση όπου παλαιότερα υπήρχε ανεμόμυλος. Η Άνω Μονή Καλαμιώτισσας στις μέρες μας συντηρείται από το Σύνδεσμο των Απανταχού Αναφαίων και τις προσφορές μελών του Συνδέσμου. (Πηγή photo: google maps)
Μονή Παναγίας Καλαμιώτισσας
Το Μοναστήρι της Παναγίας της Καλαμιώτισσας βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της Ανάφης, σε μια από τις κορυφές του Καλάμου, χτισμένο το 1600 ή 1715 μ.Χ. σε υψόμετρο 460 μέτρων. Η πρόσβαση γίνεται με μονοπάτι από το Μοναστήρι της Ζωοδόχου Πηγής, διάρκειας περίπου μιάμισης ώρας. Αρκετοί επιλέγουν να διανυκτερεύσουν στον περίβολο της Μονής, για να απολαύσουν την ανατολή. Η ονομασία του οφείλεται στο όρος Κάλαμος, γιατί η εικόνα της Παναγίας βρέθηκε δεμένη πάνω σε ένα καλάμι, συνδεδεμένη με θρύλους και παραδόσεις της περιοχής. Το καθολικό είναι ένας μονόχωρος τρουλαίος ναός με υψηλές αναλογίες, οκτάπλευρο εξωτερικά τύμπανο τρούλου, ευρεία ημικυκλική αψίδα ιερού και δίτοξο νεοκλασικό καμπαναριό. Στο εσωτερικό του σώζεται ξυλόγλυπτο τέμπλο του 18ου αιώνα μ.Χ., οι εικόνες του οποίου έχουν μεταφερθεί στο κάτω Μοναστήρι. Απέναντι από το καθολικό σώζονται τέσσερα κελιά και μία υδατοδεξαμενή. Η δυσκολία της πρόσβασης έγινε η αιτία να ερημωθεί. Η θαυματουργή εικόνα της Καλαμιώτισσας μεταφέρθηκε στην Μονή Ζωοδόχου Πηγής. Κάθε χρόνο τον Αύγουστο, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων των Αργοναυτικών, τελείται από τον Σύνδεσμο εσπερινός και Θεία Λειτουργία. (Πηγές πληροφοριών: Γυμνάσιο και Λύκειο Ανάφης, Σύνδεσμος των Απανταχού Αναφαίων) (Πηγή photo: google maps)
Από την ομάδα του Greece Destination
Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org
