Νομός Λασιθίου
H ατελείωτη ομορφιά της ηρεμίας και της άγριας φύσης
Ο νομός Λασιθίου φημίζεται από αρχαιοτάτων χρόνων για τη φυσική ομορφιά του, το καλό κλίμα και για το κάλος του χαρακτήρα των ανθρώπων του, ήτοι την καλοσύνη, τη φιλοξενία και την καλή καρδιά των κατοίκων του. Στο μεγαλύτερο οροπέδιο του Λασιθίου, στο Δικταίο Άντρο, γεννήθηκε και ανατράφηκε ο Δίας.
Ο νομός Λασιθίου θεωρείται η Κρήτη των χαμηλών τόνων, της ηρεμίας, της γαλήνης, της χαλαρότητας. Είναι ένας τόπος με μεγάλη ιδιαιτερότητα, γεμάτος αντιθέσεις και έντονες εναλλαγές ανάμεσα στο μπλε της θάλασσας και στο άγνωστο πολύχρωμο της ενδοχώρας.
Είναι η γωνιά της Κρήτης με τα ήμερα βουνά, τις πανέμορφες παραλίες με τις πάμπολλες «γαλάζιες σημαίες», και πάνω από 300 χιλιόμετρα ακτής. Με τους αμμόλοφους στις νότιες ακτές και στα μικρά νησιά του, με τον καυτό και ζωογόνο ήλιο για τρεις σχεδόν χιλιάδες ώρες το χρόνο, τη μεγαλύτερη ηλιοφάνεια στην Ευρώπη!
Το Λασίθι είναι η Κρήτη με τις μεγάλες και ονομαστές αρχαίες πόλεις, τα μινωικά ανάκτορα και λιμάνια, τα μεσαιωνικά μνημεία, τα παραδοσιακά χωριά με τα μοναδικά τοπία, τους απέραντους ελαιώνες, τα καταπράσινα αμπέλια, τους κήπους, τα περβόλια.
Ο νομός Λασιθίου είναι κατάσπαρτος από αξιόλογους αρχαιολογικούς χώρους με ερείπια από μινωικούς και μεταμινωικούς οικισμούς και ανάκτορα όπως: Βασιλική, Γουρνιά, Ζάκρος, Λατώ, Ίτανος, Μίλατος, Μόχλος, Μύρτος, Παλαίκαστρο, Πραισός και άλλους. Σπουδαίες ιστορικές πόλεις, όπως η Ιεράπυτνα, ο Ίτανος, η Ολούς, η Ητεία, η Άμπελος, η Πραισός, ο Ίστρων, η Ωλερός και η Mάλλα. Είναι ο τόπος που προσφέρει μαγευτικές πολιτιστικές και φυσιολατρικές διαδρομές σε φαράγγια, σπήλαια, δάση, αγροτικά τοπία, αρχαία μονοπάτια, βιοτόπους, μνημεία, κάστρα, μοναστήρια, ξωκλήσια, χωριά.
Ολόκληρος ο νομός διαθέτει μεγάλη βιοποικιλότητα και πολλές περιοχές είναι προστατευμένοι βιότοποι του Natura 2000, λόγω του μεγάλου αριθμού ενδημικών και σπάνιων ζώων και πουλιών, αλλά και φυτών. Στα βόρεια του νομού βρίσκεται ο πλουσιότερος και πιο παρθένος θαλάσσιος βιότοπος με πολλά δελφίνια, φώκιες, χελώνες Careta–Careta και άλλα θαλάσσια ζώα, ενώ στα βορειοανατολικά απλώνεται το μοναδικό στην Ευρώπη φοινικόδασος, το παγκοσμίου φήμης Βάι, σε περίπου 250 στρέμματα, όπου κυριαρχούν οι Κρητικοί φοίνικες και το δάσος πεύκων και κυπαρισσιών του Σελάκανο.
Στους πρόποδες του όρους Δίκτη βρίσκεται το οροπέδιο Λασιθίου, ένας τεράστιος λαχανόκηπος γεμάτος πετρόκτιστους και μη ανεμόμυλους (περίπου 10.000) που χρησιμοποιούν τη δύναμη του αέρα για να αντλούν τα νερά του υπεδάφους.
Πολλά εντυπωσιακά φαράγγια συνδέθηκαν με θρύλους και παραδόσεις του κρητικού λαού και διατρέχουν τους γιγάντιους ορεινούς σχηματισμούς. Το φαράγγι Χα στη Βασιλική που θεωρείται το δυσκολότερο φαράγγι της Ελλάδας με τον μεγαλύτερο καταρράκτη της Ελλάδας. Το εντυπωσιακό φαράγγι Λάπαθος στο όρος Δίκτη. Το περίφημο φαράγγι των Νεκρών στη Ζάκρο, αν και δεν έχει τα πολλά νερά των προηγούμενων, δε στερείται ομορφιάς, που το κάνει εξαιρετικά δημοφιλές. Τα φαράγγια της Καλαμαύκας, του Χαυγά, της Σαρακίνας και της Κριτσάς είναι προσιτά σε όλους όσους θέλουν να γνωρίσουν την άγρια φυσική ομορφιά της Κρήτης. Άλλα όμορφα πεζοπορικά φαράγγια είναι του Μυλωνά στον Άγιο Ιωάννη Ιεράπετρας, των Αχλιών στα Σχινοκάψαλα Σητείας, του Ορεινού Σητείας και του Ρίχτη στα Έξω Μουλιανά Σητείας, όλα έχουν πανέμορφους καταρράκτες και πολύ πράσινο.
Η παρουσία πολυάριθμων σπηλαίων συμπληρώνουν την ορεινή και έντονη εικόνα της γεωμορφολογίας του νομού. Το δημοφιλέστερο είναι το Δικταίο Σπήλαιο, το οποίο σύμφωνα με τη μυθολογία ήταν η γενέτειρα του Δία. Το Σπήλαιο Περιστεράς στο Καρύδι Σητείας είναι από τα μεγαλύτερα σπήλαια της Κρήτης, το Σπήλαιο Μιλάτου με 8 εισόδους, το Σπήλαιο της Τράπεζας ή Κρόνειον στο Τζερμιάδο με σπουδαία ευρήματα, το σπήλαιο των Πελεκητών στη Ζάκρο που είναι από τα μεγαλύτερα σπήλαια της Ανατολικής Κρήτης κ.λ.π. Ο νομός Λασιθίου είναι κατάσπαρτος από ενετικά φρούρια και επαύλεις (Kαλές Iεράπετρας, Kαζάρμα Σητείας, Σπιναλόγκα, Mεραμπέλου, έπαυλη Eτιάς).
Απέραντος και εξαιρετικά ενδιαφέρον είναι ο πλούτος των θρησκευτικών μνημείων στο νομό Λασιθίου. Τα μοναστήρια είναι σπουδαία μνημεία αρχιτεκτονικής και τέχνης, ιδίως ξυλογλυπτικής και αγιογραφίας και χώροι άρρηκτα συνδεδεμένοι με την τοπική ιστορία και παράδοση. Η Μονή Τοπλού, ή Ακρωτηριανή στη Σητεία, είναι ένα από τα ιστορικότερα μοναστήρια του νησιού. Η Μονή Καψά στη Σητεία είναι χτισμένη σα φρούριο σε μια απότομη βραχώδη πλαγιά πάνω από τη θάλασσα, η Μονή Φανερωμένης στην Παχιά Άμμο, οι Μονές Κρουσταλλένιας και Βιδιανής στο Οροπέδιο Λασιθίου, καθώς και οι Μονές Σεληναρίου, Αρετίου, Ξερών Ξύλων, Κρεμαστών, Κουφής Πέτρας και Αγίου Αντωνίου Φραρώ στην ευρύτερη περιοχή της Νεάπολης. Υπάρχουν επίσης πολλές βυζαντινές εκκλησίες με μεγάλο ενδιαφέρον. Η εκκλησία της Παναγίας Κεράς κοντά στην Κριτσά έχει μερικές από τις πιο καλοδιατηρημένες βυζαντινές νωπογραφίες στην Κρήτη. Ο Αφέντης Χριστός και ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος στην Κριτσά, ο Άγιος Νικόλαος στην ομώνυμη πόλη, ο Άγιος Δημήτριος στο Ορεινό, παλαιοχριστιανικές βασιλικές στην Ελούντα, η Σπιναλόγκα και πολλές άλλες.
Ο νομός Λασιθίου διαθέτει πόλεις, όμορφες, λειτουργικές, γεμάτες ζωή και κίνηση και υπέροχη ενδοχώρα. Ο Άγιος Νικόλαος είναι γνωστός για τη γραφική του λίμνη, η Ιεράπετρα διεκδικεί τον τίτλο της «νύμφης του Λιβυκού», η Σητεία είναι η πόλη του κεφιού και της διασκέδασης και η Νεάπολη, με την ωραία και λειτουργική πλατεία, τη μεγάλη ιστορική παράδοση, τα παλιά αρχοντικά και το ήσυχο περιβάλλον, είναι η πόλη του πνεύματος και των γραμμάτων.
Φτάνοντας στο Οροπέδιο, στην παλιά πρωτεύουσα Νεάπολη και στους οικισμούς της λασιθιώτικης ενδοχώρας, καταλαβαίνεις πως δυο και τρεις ζωές δε φτάνουν για να εξερευνήσεις τα σωθικά της Κρήτης.
Ο νομός Λασιθίου έχει μεγάλη τουριστική παράδοση, υψηλή ποιότητα υπηρεσιών, με θαυμάσια θέρετρα ονομαστά σε όλο τον κόσμο, με ξενοδοχεία πολυβραβευμένα διεθνώς και εξαιρετικά παραδοσιακά καταλύματα χτισμένα σε μοναδικές τοποθεσίες.
Από την ομάδα του Greece Destination
Πηγή photo slider: Evangelos Mpikakis on Unsplash
