Γενικές Πληροφορίες για την Κίμωλο

Στο Δήμο Κιμώλου υπάγονται τα τρία ακατοίκητα νησιά, η Πολύαιγος (= νησί των πολλών αιγών) -ένα από τα μεγαλύτερα της Μεσογείου με το μεγαλύτερο τμήμα του να ανήκει σε ιδιώτες και χρησιμοποιείται πλέον κυρίως ως βοσκότοπος-, ο Άγιος Γεώργιος που ανήκει σε Κιμώλιο πλοιοκτήτη και ο Άγιος Ευστάθιος ή Άη Φτάθης ή Πυργί. Επίσης διοικητικά υπάγονται και οι νησίδες, βραχονησίδες: Άγιος Ανδρέας, Αρκάδες, Γλαρονήσια, Γούπα, Θερμονήσια, Θερμοπέτρα, Καλόγεροι, Κασσέλες (όπου υπάρχουν σπάνια είδη φυτών), Κληματόνησα, Μανωλονήσι, Πηλονήσι, Πίτα ή Πήτα, Πρασονήσι, Πυργονήσια, Ρεματόνησα κ.α.

Η έκταση της Κιμώλου είναι 37,5 τετραγωνικά χιλιόμετρα και το μήκος της ακτογραμμής είναι περίπου 45 χιλιόμετρα, με πολλούς κόλπους, βραχώδεις ακτές, νησίδες και θαλάσσιες σπηλιές. Οι ακτές της στη νότια και ανατολική πλευρά είναι αμμώδεις, ενώ οι βόρειες είναι βραχώδεις. Τα σημαντικότερα ακρωτήρια είναι η Γερακιά (βόρεια), ο Άγιος Γεώργιος (νότια) και η Πεταλίδα (δυτικά). Οι ορεινοί όγκοι της τέμνονται από τις κοίτες των υδρογραφικών δικτύων που εκβάλλουν στην θάλασσα και έχουν διαμορφώσει ένα κοιλαδικό σύστημα. Τα τρία ψηλότερα βουνά είναι  το Παλαιόκαστρο με ύψος 397 μέτρα, ο Σκλάβος με ύψος 325 μέτρα και η Πεταλίδα με ύψος 291 μέτρα. Σημαντικότερες κοιλάδες του νησιού είναι η Αλυκή, Άγιος Μηνάς, Δέκας, Εννιά, Μπονάτσα και τα Πράσσα.

Η Κίμωλος ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου και αποτελείται κυρίως από όξινα ηφαιστειακά πετρώματα, ρυολιθικού τύπου, ενώ σε κάποιες θέσεις εμφανίζεται και το προηφαιστειακό υπόβαθρο, που σχηματίζουν πολύχρωμους και εντυπωσιακούς σχηματισμούς, τόσο κατά μήκος των ακτών, όσο και στο εσωτερικό των νησιών.

Βασικό χαρακτηριστικό της Κιμώλου είναι η «κιμωλία γη» που υπάρχει στα πετρώματά της, στην οποία οφείλεται και το καταπληκτικό γαλάζιο χρώμα που έχουν τα νερά της.

Μεγάλες επιφάνειές της καλύπτονται από τόφφους και τοφφίτες ενώ η ηφαιστειακή δραστηριότητα γίνεται φανερή από τις θερμές πηγές, την ύπαρξη γεωθερμικών πεδίων, το χαρακτηριστικό ανάγλυφο και τις παράξενες γεωμορφές, ενώ το νησί είναι πλούσιο σε ορυκτά του χαλαζία και σε σπουδαία βιομηχανικά ορυκτά.

Η εξαλλοίωση των ηφαιστειακών πετρωμάτων, από τα υδροθερμικά ρευστά, το νερό της βροχής και της θάλασσας, πλούτισε το νησί σε βιομηχανικά ορυκτά, κυρίως μπεντονίτη, αλλά και ποζολάνη (λευκό τσιμέντο), περλίτη, καολίνη (πορσελάνη), σιδηρομαγγάνιο (παλαιότερη εξόρυξη), βαρύτη, ζεόλιθους και λίγο θείο.

Οι ζεόλιθοι είναι ένα υλικό που βρήκε σχετικά πρόσφατα ποικίλες, σημαντικές εφαρμογές όπως είναι ο διαχωρισμός αερίων, απορρυπαντικά φιλικά προς το περιβάλλον, καθαρισμός της θάλασσας και γενικά του νερού από βαριά μέταλλα και τοξικές ουσίες, κ.α.

Ημιπολύτιμα ορυκτά, κυρίως ποικιλίες χαλαζία όπως αμέθυστος, αχάτης, χαλκηδόνιος, ίασπης, οπάλιος είναι συνηθισμένα στο νησί. Πολλές έγχρωμες κρυσταλλικές και μικροκρυσταλλικές ποικιλίες συναντώνται σε γεώδη (κοιλότητες πετρωμάτων με πολύχρωμες ζώνες και μεγάλους όμορφους κρυστάλλους).

Στο δρόμο για την Αλυκή λίγο πριν στρίψετε για την παραλία μπορείτε να θαυμάσετε μικρά, γυαλιστερά κομψοτεχνήματα μιας ποικιλίας βαρύτη που λέγεται «ρόδο της ερήμου» γιατί μοιάζει με ολάνοιχτο τριαντάφυλλο. Στην ίδια παραλία, στην άμμο θα βρείτε πολλά κομμάτια ελαφρόπετρας.

Τα σημαντικότερα ορυκτά της Κιμώλου και των γύρω νησίδων είναι: ο μπεντονίτης, ο καολίνης και ο περλίτης.

Μπεντονίτης

Έχει ποικίλες χρήσεις στη βιομηχανία (γεωτρήσεις πετρελαίου, χυτήρια, σιδηρομεταλλουργία, στεγανώσεις), στη γεωργία και τη φαρμακευτική. Στην Κίμωλο, η πιο αξιόλογη παρουσία μπεντονίτη εντοπίζεται στην περιοχή των Πράσσων, όπου βρίσκεται και το μοναδικό ενεργό ορυχείο του νησιού. Παλιότερες θέσεις εξόρυξης φαίνονται στις νότιες ακτές του νησιού (Στέντας, Εννιάς, Φυκιάδα, Δέκας) και στην Πολύαιγο.

Καολίνη

Η κιμωλία γη είναι ένα είδος αργίλου με λευκόφαιο χρώμα και χαρακτηριστική χημική σύσταση, που πήρε το όνομά της από την Κίμωλο, μιας και είναι ο αποκλειστικός τόπος παραγωγής της. Γνωστή από τα Μινωικά χρόνια για τις λευκαντικές και φαρμακευτικές της ιδιότητες, αποτέλεσε για χιλιάδες χρόνια πολύτιμο εξαγωγικό προϊόν του νησιού και οφείλει τη γένεσή της όπως και άλλα είδη αργίλων (π.χ. καολίνης) στην εξαλλοίωση των ηφαιστειακών πετρωμάτων. Σήμερα χρησιμοποιείται κυρίως στη βιομηχανία χαρτιού, στα κεραμικά, στη βιομηχανία ελαστικών και στην τσιμεντοβιομηχανία. Στην Κίμωλο απαντάται στις νότιες ακτές του νησιού, ενώ εξόρυξή του έχει γίνει μόνο στην τοποθεσία Καλαμίτσι.

Περλίτης

Η υφή του χαρακτηρίζεται από την παρουσία μικρών σφαιριδίων, που θυμίζουν μαργαριτάρια (πέρλες). Αποτελεί άριστο υλικό για θερμομόνωση, ηχομόνωση και πυροπροστασία, και χρησιμοποιείται ως αδρανές υλικό σε οικοδομικά υλικά. Χρησιμοποιείται ως διηθητικό φίλτρο στη βιομηχανία τροφίμων και στην παραγωγή πόσιμου νερού. Επίσης, αποτελεί άριστο βελτιωτικό εδάφους. Η παρουσία του στην Κίμωλο έχει επιβεβαιωθεί στην τοποθεσία Ξαπλοβούνι.

Πώρια

Οι τόφφοι είναι ευκολοκατέργαστα ηφαιστειακά πετρώματα που οι κάτοικοι έκοβαν σε σχήμα ορθογώνιου παραλληλεπίπεδου για να τα χρησιμοποιήσουν ως οικοδομικό υλικό με το όνομα «πώρια». Μέχρι το 1960 η εξόρυξη και η εμπορία κυβόλιθων αποτελούσε παλιότερα σημαντική οικονομική πρόσοδο για τους κατοίκους, αφού μεταφέρονταν με τα καΐκια σε άλλα λιμάνια του Αιγαίου αλλά και της Μαύρης Θάλασσας. Απομεινάρια της εξόρυξής τους είναι ορατά στους σωρούς από θρυμματισμένες πέτρες στις περιοχές Κλήμα, Καρά και Άγιο Μηνά.

Η ονομασία της Κιμώλου παραμένει το ίδιο από τους αρχαίους χρόνους και προέρχεται σύμφωνα με τη μυθολογία, από τον πρώτο οικιστή τον Κίμωλο, σύζυγος της Σίδης, κόρης του Ταύρου, που με τη σειρά της, έδωσε το όνομά της στο λευκό πέτρωμα, τη γνωστή από τους μαυροπίνακες κιμωλία.

Αργότερα αναφέρεται με το όνομα Εχινούσσα, εξαιτίας των αχινών που αφθονούσαν και αφθονούν στις πετρώδεις ακτές της. Ήταν γνωστή επίσης και ως Οφιδούσα, λόγω της κιμωλίας έχιδνας (οχιάς) που ακόμη και σήμερα αφθονεί στο νησί.

Από το Μεσαίωνα μέχρι την Ελληνική Επανάσταση του 1821 ονομαζόταν Αρζιαντιέρα ή Αρζεντιέρα (ενετική προέλευση), προφανώς εξαιτίας του χρώματος των πετρωμάτων του, αλλά και λόγω των μεταλλείων αργύρου που υπήρχαν στο νησί.

Μια άλλη παράδοση λέει πως Κίμωλος σημαίνει κινούμενη Μήλος. Εμφανής και εδώ η θεωρία που λέει πως η Κίμωλος αποκόπηκε από το γειτονικό νησί μετά από μια τρομακτική γεωφυσική δραστηριότητα πριν από αμνημόνευτα χρόνια.

Αρχαιότητα

Η Κίμωλος ήταν γνωστή από την αρχαιότητα ακόμα για την περίφημη «Κιμωλία γη», ένα είδος αργίλου με απορρυπαντικές και φαρμακευτικές ιδιότητες. Σύμφωνα με τα αρχαιολογικά ευρήματα, η Κίμωλος κατοικείται χωρίς διακοπή, τουλάχιστον από την Ύστερη Νεολιθική Εποχή (5300 – 4500 π.Χ.). Όσον αναφορά τα φύλα που εποίκησαν το νησί, κατά πάσα πιθανότητα ήταν οι Δωριείς, που εποίκησαν και τη Μήλο και οι Κρήτες, που είχαν καταλάβει ολόκληρες τις Κυκλάδες. Η αρχαία πόλη, πριν βυθιστεί, βρισκόταν στα δυτικά του νησιού στη σημερινή θέση Ελληνικά. Παρόλα αυτά η συνεχόμενη κατοίκηση της περιοχής των Ελληνικών παραμένει αδιευκρίνιστη. Αιτία καταστροφής της πιθανότατα οι έντονες γεωλογικές μεταβολές.

Μεσαίωνας (476 π.Χ. – 1492)

Το 425 – 424 π.Χ. η Κίμωλος συμμετείχε στην Α΄ Αθηναϊκή Συμμαχία και το πολίτευμά της ήταν οργανωμένο στα πρότυπα της Αθηναϊκής δημοκρατίας. Διέθετε βουλή και Δήμο και την εξουσία ασκούσαν τρεις άρχοντες και τρεις ταμίες. Λατρεύονταν η θεά Αθηνά, η θεά Άρτεμης, ο Ερμής και ο Ποσειδώνας. Κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου (431 – 404 π.Χ.) υπήρξε πεδίο μαχών μεταξύ των Αθηναίων και των Σπαρτιατών. Οι Αθηναίοι την κυρίευσαν, αφού προηγουμένως τη λεηλάτησαν, όταν οι Σπαρτιάτες, είχαν υποτάξει τη γειτονική Μήλο. Μάλιστα, όπως προκύπτει ιστορικά, υποχρεώθηκε στην καταβολή στους Αθηναίους φόρο υποτέλειας 1.000 δραχμών. Το 416 π.Χ. κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού πολέμου, ξεκίνησε η διαμάχη των Κιμωλιατών με τους Μηλιούς για την κυριότητα της Πολυαίγου και των κοντινών νησίδων. Η διαμάχη έληξε λίγο μετά το 338 π.Χ. με απόφαση του δικαστηρίου των Αργείων υπέρ της Κιμώλου, που διατηρεί το δικαίωμα αυτό ως σήμερα.

Τον 3ο αιώνα π.Χ. η Κίμωλος κατάφερε να αυξήσει τις εξαγωγές «Κιμωλίας γης» και της έδωσε τη δυνατότητα να κυκλοφορήσει δικά της νομίσματα. Το 1240 μετά την κατάληψη της Κωνσταντινούπολης από τους Σταυροφόρους, η Κίμωλος μαζί με άλλα Κυκλαδονήσια περνά στην κυριαρχία του Δούκα της Νάξου Μάρκου Σανούδου, ο οποίος την προσάρτησε στο Δουκάτο της Νάξου και το νησί διοικήθηκε από την οικογένεια Κρίσπι ως δούκες της Νάξου και του Αρχιπελάγους.

Ύστερος Μεσαίωνας (14ος – 15ος αιώνας)

Το 1537 κατελήφθη για λίγο από τον Οθωμανό Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσσα, για να επανακτηθεί στην συνέχεια από τον Αντζιελότο Γκοζαδίνο, κατόπιν φόρου υποτελείας προς τον Σουλτάνο Σελίμ Β’. Από το 1566 ως το 1579 ο Σουλτάνος Σελίμ Β΄ παραχώρησε την διοίκηση της Κιμώλου και άλλων νησιών των Κυκλάδων, στον Ισπανό Εβραίο ευνοούμενό του Ιωσήφ Νάζη, τον οποίο ονόμασε Βασιλέα της Νάξου και Δωδεκανήσου (έτσι ονόμαζαν οι Βυζαντινοί τις Κυκλάδες).

Πρώιμη Νεότερη Περίοδος (14ος – 16ος αιώνας)

Συχνά όμως τη νήσο επισκέπτονταν πειρατές όλων των εθνικοτήτων και λεηλατούσαν τα πάντα με μόνο κριτήριο το προσωπικό τους κέρδος, τους οποίους φοβούνταν και οι Τούρκοι. Το χειμώνα όμως που οι λεηλασίες σταμάταγαν λόγω κακοκαιρίας κάπου έπρεπε να βρουν καταφύγιο. Η γεωγραφική θέση της Κιμώλου προσφερόταν. Το 1638 η Κίμωλος καταλήφθηκε και πυρπολήθηκε από τους πειρατές, οπότε οι κάτοικοι κατέφυγαν στη Σίφνο, εναπομείναντες μόνο 200 στη νήσο.

Επειδή όμως οι Κιμωλιάτες αδυνατούσαν να αντιμετωπίζουν μόνοι τους κάθε φορά τους πειρατές αναγκάσθηκαν να συμφιλιωθούν με τους Οθωμανούς και να τους παρέχουν ακόμη και υπηρεσίες. Σε αυτό οφείλεται και η μεγάλη ναυτική εμπειρία τους που είχε εκτιμηθεί τα χρόνια εκείνα και από τους Γάλλους, αλλά και από τον Σουλτάνο τον οποίο και θεωρούσαν μέγα προστάτη, ενώ έσπευδαν να πληρώσουν τον φόρο υποτέλειας, 1.400 γρόσια ετησίως και μάλιστα με ιδιαίτερη σπουδή στον Καπουδάν Πασά που επισκέπτονταν την Κίμωλο μια φορά το χρόνο.

Από το 1678 στην Κίμωλο εγκαταστάθηκαν διπλωματικοί αντιπρόσωποι, οι οποίοι κάλυπταν τους καθολικούς νησιώτες. Μάλιστα ανήγειραν και καθολική εκκλησία της «Μαντόνα ντι Ροζάριο» ερείπια της οποίας υφίστανται και σήμερα.

Νεότερη Εποχή (17ος – 19ος αιώνας)

Το 1727 οι Γάλλοι εγκαθιστούν τον πρόξενο Loui Brest, όπου το ενδιαφέρον τους αποδεικνύουν και οι δίδυμες συλλογές χειρόγραφων χαρτών της Κιμώλου και άλλων νησιών των Κυκλάδων, που βρέθηκαν στη βιβλιοθήκη του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και στο ιστορικό αρχείο του Γαλλικού Υπουργείου Άμυνας, στη Βενσέν. Οι Γάλλοι, παρότι δεν κατάφεραν να πραγματοποιήσουν τα επεκτατικά τους σχέδια, επιδόθηκαν στην αρχαιοκαπηλία παράλληλα με τον ξεσηκωμό του 1821. Σύλησαν τους τάφους στην παραλία των Ελληνικών και χτένισαν το βυθό της ευρύτερης περιοχής. Το κορυφαίο τους όμως λάφυρο ήταν στην γειτονική Μήλο η περίφημη Αφροδίτη.

Από το 1770 – 1774 στην περίοδο των Ορλωφικών και των Ρωσοτουρκικών πολέμων, η Κίμωλος υποτάχθηκε στους Ρώσους, οι οποίοι εντόπισαν ποσότητες αργυρούχου βαρυτίνης στην περιοχή και προσπάθησαν ανεπιτυχώς να την εκμεταλλευτούν. Τότε ήταν που η Κίμωλος άρχισε την εξαγωγή της κιμώλιας γης, με συνέπεια το νησί να καταστεί και εμπορικός κόμβος. Με τη Συνθήκη Κιουτσούκ – Καϊναρτζή επανέρχονται στα χέρια Οθωμανών.

Νεότερα χρόνια – Σήμερα

Το 1830 μετά την απελευθέρωση από τον τουρκικό ζυγό η Κίμωλος ενσωματώθηκε στο νεοσύστατο Ελληνικό κράτος και το Χωριό επεκτάθηκε στη σχετικά ομαλή περιοχή γύρω από το Κάστρο. Το 1936 κατά τη δικτατορία Μεταξά, η Κίμωλος κατέστη τόπος εξορίας αντιφρονούντων. Αποτέλεσε μάλιστα τον τόπο όπου εκτοπίζονταν κυρίως γυναίκες ανάμεσα στις οποίες και σημαντικές διανοούμενες της εποχής όπως η Χρύσα Χατζηβασιλείου και η Φούλα Χατζιδάκη. Το 1944 καταλήφθηκε από τις Δυνάμεις του Άξονα και παρέμεινε υπό κατοχή ως τις 8 Μαΐου 1945, αρκετούς μήνες μετά την απελευθέρωση. Το διάστημα αυτό υπήρξε εξαιρετικά επώδυνο για τους κατοίκους, που υπέφεραν από την πείνα και τα καταναγκαστικά έργα που διέτασσαν οι Γερμανοί.

Η οικονομία της Κιμώλου στηρίζεται κυρίως στην κτηνοτροφία, μελισσοκομία, εξορυκτική δραστηριότητα και στον τουρισμό. Η γεωργία διαδραματίζει μικρό ρόλο πλέον στην οικονομία της.

Η κτηνοτροφία στο νησί περιλαμβάνει την αιγοπροβατοτροφία, βοοτροφία που είναι μικτής παραγωγικής κατεύθυνσης (δηλ. γάλα & κρέας) και την μελισσοκομία καθώς είναι προσαρμοσμένες στα γεωμορφολογικά χαρακτηριστικά της περιοχής. Πρόκειται για προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας και οι μέθοδοι καλλιέργειας τους πλησιάζουν τις βιολογικές. Παρόλα αυτά κανένα από τα προϊόντα δεν έχει χαρακτηριστεί μέχρι σήμερα ως ποιοτικό ή γεωγραφικής ένδειξης λόγω και της μικρής κλίμακας της παραγωγής.

Στην αμπελοκαλλιέργεια τα τελευταία χρόνια έγιναν φυτεύσεις οινοποιήσιμων ποικιλιών αμπέλου με δικαιώματα φύτευσης από το Εθνικό Αποθεματικό.

Στην ελαιοκαλλιέργεια ο παραγόμενος ελαιόκαρπος χρησιμοποιείται κατά κύριο λόγο για παραγωγή ελαιολάδου.

Στα κηπευτικά η έλλειψη αρδευτικού νερού είναι ο κυριότερος περιοριστικός παράγοντας για την ανάπτυξη της καλλιέργειας κηπευτικών. Παράγονται όμως τέτοια άριστης ποιότητας με τη μέθοδο της άνυδρης καλλιέργεια, εκμεταλλευόμενοι την ατμοσφαιρική υγρασία και το λιγοστό νερό κατά την σπορά τους, όπως το αγγουράκι Κιμώλου ή ξυλάγγουρο το οποίο χρησιμοποιείται για παραγωγή γλυκού κουταλιού με παραδοσιακό τρόπο. Η κατανάλωσή τους γίνεται στην τοπική αγορά.

Η αλιεία είναι ανεπτυγμένη στην περιοχή, καθώς είναι κατά κάποιο βαθμό εκσυγχρονισμένη και οργανωμένη, αν και η παράκτια αλιεία δεν έχει μεγάλη παραγωγή, λόγω του περιορισμένου αριθμού αλιευμάτων, που είναι αποτέλεσμα της υπεραλίευσης. Τα σκάφη ελλιμενίζονται στο λιμάνι της Ψάθης, στη Γούπα και στον Άγιο Νικόλαο και στο λιμάνι του Αγίου Μηνά. Το μεγαλύτερο μέρος των ψαριών καταναλώνονται στην περιοχή, ειδικά κατά τους καλοκαιρινούς μήνες όπου και η ζήτηση είναι αυξημένη λόγω των τουριστών.

Η μελισσοκομία είναι ένας από τους κυριότερους τομείς ενασχόλησης και οικονομικής ενίσχυσης για το νησί της Κιμώλου. Το μέλι είναι κυρίως ανθέων, εξαιρετικής ποιότητας, καθώς σε αυτό βοηθάει το κλίμα αλλά και η μορφολογία του εδάφους (πλούσιο έδαφος σε φρύγανα και λεβάντα). Η τουριστική υποδομή είναι αναπτυγμένη κυρίως στην περιοχή του Χωριού Κιμώλου. Υπάρχει ζωηρό ενδιαφέρον για επενδύσεις στο νησί, αλλά οι κάτοικοι δεν είναι πρόθυμοι να διαθέσουν προς πώληση τις ιδιοκτησίες τους. Ο τουρισμός στην Κίμωλο που αυξάνει πηγάζει από τις ιαματικές πηγές, τα πολλά μονοπάτια που απευθύνονται στους φυσιολάτρες αλλά και από τις παραλίες της. Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται ραγδαία αύξηση των νέων τουριστικών μονάδων από τους ίδιους τους κατοίκους.

Η ενασχόληση με την εξόρυξη είναι ένας από τους κυριότερους τομείς ενασχόλησης και οικονομικής ενίσχυσης για το νησί της Κιμώλου. Τα κύρια ορυκτά που εξάγονται από το λατομείο στα Πρασσά είναι Μπεντονίτης και Ποζολάνη. Η ποιότητα των εξαγομένων υλικών είναι μεταξύ των καλυτέρων στη Διεθνή αγορά.

Άλλα επαγγέλματα τα οποία διατηρούνται ακόμη χάρη στον τρόπο ζωής των ντόπιων είναι αρκετά παραδοσιακά. Απ’ αυτά ξεχωρίζουν του σιδερά, του ψαθά, του ράφτη και των λαϊκών οργανοπαικτών.

Τα φημισμένα προϊόντα της Κιμώλου είναι:

• αγγουράκια ή ξυλάγγουρα (όταν ωριμάσουν γλυκαίνουν)
• αμπελοφάσουλα
• αρωματικά-βότανα-χόρτα: αγριομάραθα, κάπαρη, κρίταμο
• γλυκά κουταλιού (αγγουράκια)( σταφύλι)
• ελαιόλαδο
• ζυμαρικά χειροποίητα
• κοσμήματα χειροποίητα
• κρεατικά
• μαρμελάδα από φραγκόσυκα
• μέλι από γύρη άγριων λουλουδιών
• μελιτζάνες
• ντομάτες λιαστές
• παξιμάδια ζυμωμένα με σκινόκοκκο
• πελτές από ντόπιες ντομάτες
• τουρσί από κρίταμο
• τυριά: ημίχλωρο, μανούρα (ξερό τυρί τυλιγμένο στη «λάσπη» του μούστου), ξινό (ξινούτσικη φρέσκια μυζήθρα)
• φασόλια μαυρομάτικα
• ψάρια

Η γαστρονομία της Κιμώλου φημίζεται για την παραδοσιακή Ελληνική κουζίνα που χαρακτηρίζεται από απλότητα, φαντασία και ιδιαίτερους συνδυασμούς, αξιοποιώντας τα τοπικά της προϊόντα.

Στους περισσότερους οικισμούς λειτουργούν πολυάριθμες ταβέρνες, εστιατόρια και καφε-μεζεδοπωλεία, όπου μπορείτε να γευτείτε πλήθος από φρέσκα ψάρια και θαλασσινά, κρεατικά, μαγειρευτά και διάφορες ξεχωριστές τοπικές λιχουδιές που ετοιμάζονται καθημερινά.

Ότι κι αν επιλέξετε μην παραλείψετε να το συνοδεύσετε με ντόπιο κρασί.

Αρχόντισσα της Κιμώλου είναι η Λαδένια. Είναι μια μορφή πίτσας  χωρίς τυρί,  που θεωρείται ως μια από τις παλαιότερες μορφές πίτσας. Φτιάχνεται μόνο με ελαιόλαδο, κρεμμύδι και φρέσκια ντομάτα. Τη χαρακτηριστική γεύση της μπορείτε να την δοκιμάστε στους δυο φούρνους που βρίσκονται στο Χωριό. Μπορείτε επίσης να δοκιμάσετε τις φημισμένες πίτες και τα πολλά παραδοσιακά αρτοσκευάσματα.
Στα ζαχαροπλαστεία του νησιού, γλυκαθείτε με τα παραδοσιακά σιροπιαστά γλυκά του κουταλιού.

Μην παραλείψετε να δοκιμάσετε:

• Αυγά μπουλέρια με πατάτες και κρεμμύδια
• Αστακοί
• Γλυκό κουταλιού από ξυλάγγουρο που φυτρώνει στο νησί
• Κατσικάκι ντόπιο με ντόπιες χειροποίητες ταλιατέλες (κουλουρίδι)
• Kριθαρώτο με γαρίδες
• Λαδένια (είδος πίτσας με ζυμάρι, φρέσκια ντομάτα, κρεμμύδι και ελαιόλαδο)
• Μακαρόνια χειροποίητα
• Μανούρα σαγανάκι με πελτέ από λιαστή ντομάτα και θυμάρι
• Μπαρμπούνια με κάπαρη
• Ντομάτα και κρεμμύδι
• Ντοματοκεφτέδες με λιαστές ντομάτες και βουνίσια κάππαρη
• Παξιμάδια ζυμωμένα με σχινόκοκκο
• Πεταλίδες πιλάφι
• Πίτες: Αθερινόπιτα (αθερινούλα ψιλή με κρεμμύδια και αλεύρι στο τηγάνι), αμαραθένιες με μανούρι και μάραθο, ελένια (ψωμί γεμισμένο με κορωνέϊκες ελιές), κολοκυθένιες ή φλαούνες με ψίχα κολοκύθας, ντόπια μανούρα και μάραθο, μελόπιτα χωρίς φύλλο (από μείγμα αυγών, ανάλατη μυζήθρα και ανθόμελο), τυρένια (ανοικτή τυρόπιτα με μανούρα)
• Σαγανάκι με γυλωμένη μανούρα (ημίσκληρο τυρί με έντονα πικάντικη γεύση και άρωμα)
• Σαλάτα Χωριάτικη με κιμωλιάτικο αγγούρι και ξινό

Πολλές θρησκευτικές παραδόσεις εορτάζονται στο νησί. Όποτε κι αν βρεθείτε στην Κίμωλο θα έχετε την ευκαιρία να συνεορτάσετε με τους κατοίκους της στις εκκλησίες και τα ξωκλήσια του νησιού. Οι σπουδαιότερες θρησκευτικές εορτές του νησιού:

• 25-30 Ιουνίου: Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κιμώλου (KIFF). Σινέ Καλησπερίτης. Μία πρωτοβουλία της εθελοντικής ομάδας Κιμωλίστες για την καλοκαιρινή περίοδο που στόχο έχει την ψυχαγωγία των ντόπιων καθώς και των επισκεπτών, παράλληλα με την ανάδειξη ιδιαίτερων περιοχών του νησιού.
• 20 Ιουλίου στον Προφήτη Ηλία.
• 26 Ιουλίου στην Αγία Παρασκευή στο Ξαπλοβούνι.
• 27 Ιουλίου στον Άγιο Παντελεήμονα.
• Αύγουστος: Ο πολιτιστικός σύλλογος των εν Αθήναις Κιμωλίων οργανώνει τον «Πολιτιστικό Αύγουστο» με καλλιτεχνικά δρώμενα όπως θεατρικές παραστάσεις, μουσικές βραδιές, συναυλίες κ.α.
• Αύγουστος: Η Γιορτή της Λαδένιας που πραγματοποιείται από το Δήμο, με σκοπό τη γνωριμία με τα τοπικά προϊόντα και τις παραδοσιακές γεύσεις του νησιού. Είναι μια μουσικοχορευτική βραδιά με μουσικούς της Κιμώλου, όπου προσφέρεται η παραδοσιακή Λαδένια, συνοδευόμενη με Κιμωλιάτικο τυρί και κρασί.
• 6 Αυγούστου, τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, στο Χωριό και στο Κλήμα.
• 15 Αυγούστου: Η γιορτή της Λαδένιας
• 15 Αυγούστου: Κοίμηση της Θεοτόκου στον Μητροπολιτικό ναό
• 15 Αυγούστου: Στο ναό του Αγίου Σπυρίδωνα στον Κάμπο, η προετοιμασία αρχίζει με καθημερινές, εσπερινές «παρακλήσεις» από την 1η Αυγούστου.
• 23 Αυγούστου, της «Παναγίας τα εννιάμερα», στον Ξερόκαμπο.
• 27 Αυγούστου, στον Άγιο Φανούριο, στα Πράσα.
• 1 Σεπτεμβρίου στον Παντοκράτορα στο Ξαπλοβούνι.
• 2 Σεπτεμβρίου στον Άγιο Μάμα, στος νοτιοδυτικές παρυφές του Χωριού.
• 5 Οκτωβρίου: της Οσίας Μεθοδίας γίνεται μεγάλο πανηγύρι από τους κατοίκους και το Δήμο Κιμώλου με παραδοσιακή ζωντανή μουσική, από την παραμονή 4 Οκτωβρίου.
• 21 Νοεμβρίου: Εισόδια της Θεοτόκου, γιορτάζει η πολιούχος του νησιού Παναγία η Οδηγήτρια και πραγματοποιείται μεγάλο πανηγύρι προς τιμήν της.

Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κιμώλου (Kimolos International Festival)

Το Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Κιμώλου είναι ένα από τα πιο δημοφιλή φεστιβάλ στην Ελλάδα. Είναι ένα φεστιβάλ προβολής ταινιών το οποίο διεξάγεται κυρίως τις πρώτες καλοκαιρινές μέρες, διαρκεί μία εβδομάδα και μπορείτε να απολαύσετε το απόβραδο σε διαφορετικά μέρη του νησιού 1-2 προβολές. Προβάλλει ταινίες μεγάλου μήκους, ντοκιμαντέρ & μικρού μήκους σε κάθε είδος (περιβαλλοντικές ταινίες, ταινίες για τα ανθρώπινα δικαιώματα, παιδικές ταινίες, ταινίες τροφίμων κ.λπ.). Προβάλλει επίσης ελληνικές ταινίες. Το φεστιβάλ έχει προβάλει ταινίες από πρωτοεμφανιζόμενους σκηνοθέτες που συνεχίζουν την επιτυχημένη καριέρα τους (Manuel de Coco, Alexis Bruchon) και από καταξιωμένους σκηνοθέτες (Adilkhan Yerzhanov, Armando Bo κ.λ.π.). Πολλοί από τους επίσημους καλεσμένους που παρευρίσκονται στο KIFF είναι εκπρόσωποι από διάσημα φεστιβάλ κινηματογράφου (Κάννες, Κάιρο, Tallinn Black Nights, Avanca κ.λπ.)

Μπορείτε να δείτε το πρόγραμμα του KIFF 2024 στην επίσημη ιστοσελίδα του φεστιβάλ: https://kiff.gr

Η Κίμωλος είναι ένα νησί που συνδυάζει τις ήρεμες διακοπές με την ποιοτική νυχτερινή ζωή. Το Κάστρο του Χωριού και η Ψάθη είναι όλη η καρδιά της νυχτερινής ζωής με παραδοσιακά καφενεία, αλλά και σύγχρονα καφέ μπαρ σε γραφικά σοκάκια, όπου κάθε καλοκαίρι σφύζουν από ζωή. Πιο ήπια νυχτερινή ζωή έχει επίσης στην Αλυκή, στον Κάμπο και στη Μπονάτσα.

Η Κίμωλος ανέγγιχτη σχεδόν από το πέρασμα του χρόνου και με ήπια τουριστική ανάπτυξη, είναι προικισμένη με ασυνήθιστους γεωλογικούς σχηματισμούς που συνθέτουν τοπία σπάνιας ομορφιάς.

Αποτελεί ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις των δραστηριοτήτων στην φύση, με πλήθος από περιπατητικές διαδρομές και μονοπάτια που κρύβουν υπέροχα φυσικά τοπία και εκδρομές με kayak στα δυσπρόσιτα και εντυπωσιακά βράχια όπως επίσης και στις κρυμμένες θαλασσοσπηλιές.

Οι ΚΙΜΩΛΙΣΤΕΣ είναι μια ανοιχτή ομάδα εθελοντών με έδρα και σκοπό ύπαρξης την Κίμωλο. Η δράση τους ξεκίνησε το 2011 με απλές αλλά πολύ χρήσιμες εθελοντικές δράσεις, όπως αυτή του καθαρισμού των παραλιών.

Παράλληλα διοργανώνει ποικίλες δραστηριότητες και δρώμενα. Εποχιακά δρώμενα και έθιμα της Κιμώλου, έχοντας πάντα συνοδοιπόρο τον Δήμο Κιμώλου. Φεστιβάλ, προβολή ταινιών σε υπαίθριους χώρους, ανοικτή δανειστική βιβλιοθήκη, διάνοιξη μονοπατιών και πεζοπορίες.

• Kimolos Experience Festival: Είναι ένα φεστιβάλ με αμέτρητες δράσεις, όπου οι επισκέπτες έχουν μια μοναδική ευκαιρία για να διασκεδάσουν.
• Cine Καλησπερίτης: Ονομάζεται ο θερινός κινηματογράφος της Κιμώλου, που η εθελοντική ομάδα «ΚΙΜΩΛΙΣΤΕΣ» επιμελείται και προσφέρει εντελώς δωρεάν σε όλους, μόνιμους κατοίκους και επισκέπτες, σε διάφορα σημεία του νησιού, από τον μήνα Ιούνιο έως τον μήνα Σεπτέμβριο. Η δράση εγκαινιάστηκε το 2014 και έχει λάβει αρκετές τιμητικές διακρίσεις για την πολιτιστική ανάπτυξη και ανάδειξη του τόπου.
• Ανοικτή Δανειστική Βιβλιοθήκη Κιμώλου: Η Ανοιχτή Δανειστική Βιβλιοθήκη Κιμώλου (ΑΔΒΚ) δανείζει βιβλία χωρίς διαδικασίες στους κατοίκους και στους επισκέπτες του νησιού, τα οποία προσφέρονται σε πρωτότυπες προθήκες – έργα τέχνης, που αναδεικνύουν την ομορφιά της φύσης, καθώς και στο σαμάρι του Μελέτη μας, του πρώτου γάιδαρου-βιβλιοθηκάριου, ο οποίος περιδιαβαίνει τα γραφικά σοκάκια και φέρνει τη γνώση και την ψυχαγωγία κοντά σε όσους την αναζητούν!  Από τον Μάιο του 2019 η Ανοιχτή Δανειστική Βιβλιοθήκη Κιμώλου επεκτείνεται με τέσσερις νέες υπαίθριες προθήκες, που ήδη περιμένουν τους βιβλιόφιλους στο λιμάνι του νησιού, την Ψάθη και στις παραλίες Αλυκή, Μπονάτσα και Πράσα! Οι βιβλιοθήκες έχουν μάλιστα, σχήμα βάρκας και αποτελούν, όπως και οι παλαιότερες, πραγματικά έργα τέχνης.
• Μονοπάτια: Παρότι η Κίμωλος είναι ένα νησί με σχετικά περιορισμένο οδικό δίκτυο, έχει όμως το πλεονέκτημα να την γνωρίσεις μέσα από τα μονοπάτια της.

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα www.kimolistes.com

Ιαματικά Λουτρά

Σύμφωνα με τον άτλαντα των γεωλογικών μνημείων του Αιγαίου (2002) στα βορειοδυτικά και βορειοανατολικά παράλια του νησιού υπάρχουν θερμές πηγές στις θέσεις, Αγιόκλιμα και Πράσσα, με θερμοκρασία νερών έως 56 οC και 46 οC, αντίστοιχα. Τα νερά που αναβλύζουν από τις πηγές είναι πλούσια σε άλατα, σαν τη σύσταση της θάλασσας αλλά με διαφορά στην περιεκτικότητα των ιόντων ασβεστίου και των όξινων ανθρακικά. Φαίνεται να προέρχονται από τη θάλασσα και μετά από υπόγεια κυκλοφορία σε ανθρακικά πετρώματα, θερμαίνονται και εμπλουτίζονται. Στο νησί παρουσιάζονται σε μεγάλη ποικιλία έντονες υδροθερμικές εξαλλοιώσεις και αποθέσεις και διάσπαρτες αποθέσεις μαγγανίου. Στην ανατολική Κίμωλο κύριο ρόλο παρουσιάζει η μπεντονιτίωση και η καολινιτίωση. Με βάση τα παραπάνω, φαίνεται ότι η Κίμωλος χαρακτηρίζεται από έντονη γεωθερμική ανωμαλία με αποτέλεσμα την κινητοποίηση των υπόγειων ρευστών και την δημιουργία θερμών πηγών. Τέλος, οι ηφαιστίτες του νησιού παρουσιάζουν υδροθερμική εξαλλοίωση της φυλλιτικής ζώνης (Φύτικας, Βουγιουκαλάκης, 1993).

Κατάδυση

Σχεδόν όλες οι παραλίες της Κιμώλου ενδείκνυνται για κολύμπι με μάσκα λόγω του πλούσιου βυθού της.

• Αλυκή
• Βρωμόλιμνος: Στο Βρωμόλιμνο μπορεί κάποιος να θαυμάσει την άγρια ομορφιά του τοπίου, ένα ναυάγιο κοντά στη στεριά και μια μισοβυθισμένη σπηλιά πλημυρισμένη με θαλασσινό νερό κίτρινου χρώματος λόγω ύπαρξης θειαφιού.
• Δέκας: Ελληνικά & Μαυροσπήλια: Ιδανική είναι η περιοχή για μάσκα και κατάδυση γιατί σε μικρή απόσταση από την ακτή, κοντά στο νησάκι του Αγίου Ανδρέα, μπορείς να εντοπίσεις ερείπια και τείχη της αρχαίας πόλης που βυθίστηκε από κάποιο σεισμό.
• Καρράς
• Κλίμα
• Μοναστήρια

Μάσκα

Σχεδόν όλες οι παραλίες της Κιμώλου ενδείκνυνται για κολύμπι με μάσκα λόγω του πλούσιου βυθού της.

• Αγιόκλημα
• Άγιος Γεώργιος ή Λευκή Παραλία
• Άγιος Νικόλαος
• Αθηνιά
• Αμόνι ή Αμμώνι
• Βρουλίδι
• Δέκας
• Ελληνικά
• Ζαχαριάς
• Ζεφοκάλαμο
• Θέρμα
• Καρράς
• Κλίμα
• Λιβαδάκι
• Μακροπούντα
• Μαυροσπήλια
• Μοναστήρια
• Πελεκητή
• Ρέμα
• Σούφι
• Φυκιάδα

Πεζοπορία

Η Κίμωλος είναι ιδανική για πεζοπορία καθώς δεκάδες αγροτικά μονοπάτια σας οδηγούν σε κάθε σημείο του νησιού και οι υψομετρικές διαφορές είναι μικρές.

• Αγιόκλημα
• Άγιος Νικόλαος
• Αθηνιά
• Αλυκή
• Βρουλίδι
• Βρωμόλιμνος
• Θέρμα
• Καρράς
• Λιβαδάκι
• Μακροπούντα
• Μοναστήρια
• Σούφι

Πεζοπορία | Μονοπάτια

Δε γνωρίζεις έναν τόπο διασχίζοντάς τον βιαστικά με ένα αυτοκίνητο με φευγαλέες ματιές και κατευθυνόμενος σε στοχευμένα θεάματα. Γνωρίζεις ένα τόπο όταν τον περπατήσεις, όταν τον μυρίσεις, όταν τον ακούσεις, όταν μπορέσεις να εντοπίσεις μόνος σου αυτό που θα σε τέρψει.

Η Κίμωλος είναι ιδανικός προορισμός για όσους θέλουν να συνδυάσουν χαλάρωση και περιπέτεια, καθώς προσφέρει δεκάδες όμορφα φυσικά μονοπάτια που ξεκινούν από το Χωριό και θα σας οδηγήσουν σε κάθε σημείο του νησιού για να απολαύσετε το όμορφο τοπίο της. Μονοπάτια παλιά, φτιαγμένα από ανθρώπους που μοχθούσαν να φτάσουν σε κάθε άκρο του νησιού εκμεταλλευόμενοι την όποια σπιθαμή γης μπορούσαν, αλλά ακόμη και από τις μακρινές εποχές που κάποιοι κατοικούσαν στο Παληόκαστρο.

Μονοπάτια που θα σε οδηγήσουν σε κάθε άκρη, σε κάθε παραλία και στην ψηλότερη κορυφή, το Παληόκαστρο (365 μ.). Θα σε βοηθήσουν να γνωρίσεις τη χλωρίδα και την πανίδα του τόπου, να διαπιστώσεις την ηφαιστειακών διεργασιών προέλευσή της, να δεις κατάλοιπα της αγροτικής ζωής και της εξορυκτικής δραστηριότητας, να συναντήσεις ανθρώπους που ακόμη μοχθούν στα χωράφια τους και θα σε ανταμείψουν με κάποια βουτιά στα πεντακάθαρα νερά κάποιας μοναχικής παραλίας.

Ιδιαίτερες δυσκολίες τα μονοπάτια δεν έχουν, άλλωστε φτιάχτηκαν για ανθρώπους που πήγαιναν να εργαστούν. Μεγάλες υψομετρικές διαφορές δεν θα συναντήσετε, η ψηλότερη κορυφή είναι το Παληόκαστρο στα 365 μ. Ανάλογα με τις πεζοπορικές σας ικανότητες μπορείτε να επιλέξετε μεγαλύτερα ή μικρότερα μονοπάτια, πιο κοντινά και πιο απομακρυσμένα, να συνδυάσετε τμήματά τους ή ακόμη και την επιστροφή σας, αν καταλήξετε σε παραλία, με κάποιο θαλάσσιο ταξί. Υπάρχουν αρκετά χαρτογραφημένα ανέγγιχτα από το χρόνο μονοπάτια που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον:

• Χωριό – Ελληνικά

Βαθμός Δυσκολίας: Εύκολη | Διάρκεια: 2,5 ώρες

Η αφετηρία αυτής της διαδρομής είναι ο Άγιος Χαράλαμπος. Η διαδρομή ακολουθεί ένα καλντερίμι που σε κάποια σημεία έχει αντικατασταθεί από χωματόδρομο, με υπέροχη θέα στις νότιες παραλίες του νησιού. Αξίζει μια στάση στο ξωκλήσι του Αγίου Παντελεήμονα. Πριν τα Ελληνικά συναντάμε την παραλία Δέκα. (Πηγή: Γυμνάσιο Τ.Λ. Κιμώλου)

• Χωριό – Κορακιές – Ρούπας – παραλία Μoναστήρια – όρμος Σούφι

Μήκος διαδρομής: περίπου 4,7χλμ. | Ώρες πορείας: περίπου 2:00 | Βαθμός Δυσκολίας: Εύκολη | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

Η διαδρομή ξεκινάει από τον Άγιο Ευστάθιο και περνάει από το μοναδικό πέτρινο γερύφι της Κιμώλου, τα ξωκλήσια του Αγίου Πνεύματος, της Αγίας Ζώνης και το εκκλησάκι της Παναγίας

• Χωριό – Ξαπλοβούνι – -Άγιος Νικόλας – Καρράς – Γούπα

Βαθμός Δυσκολίας: Εύκολη | Διάρκεια: 2 ώρες

Η διαδρομή ξεκινάει από τον Κάμπο, την κεντρική πλατεία του Χωριού και κατηφορίζει προς την Ψάθη. Συναντάμε το εκκλησάκι του Παντοκράτορα, τους ανεμόμυλους στο Ξαπλοβούνι, τα ορυχεία των Πράσσων και τον Άγιο Νεκτάριο. (Πηγή: Γυμνάσιο Τ.Λ. Κιμώλου)

• Χωριό – Ξαπλοβούνι – Μύλοι – Παντοκράτορας – Χωριό

Χρόνος διαδρομής: 45’

Πρόκειται  για μια πολύ ενδιαφέρουσα διαδρομή που η δυσκολία της περιορίζεται στο ανηφορικό κομμάτι ενός τμήματος της διαδρομής.

• Χωριό – Ξεύρη – Μάτσα – Γαδαρόμαντρα – Μοναστήρια – όρμος Σούφι

Μήκος διαδρομής: περίπου 6,5 χλμ. | Ώρες πορείας: περίπου 2:30 | Βαθμός δυσκολίας: Εύκολη | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

Η διαδρομή ξεκινάει από τον ΟΤΕ και περνάει από τους Αγίους Αναργύρους και τον Προφήτη Ηλία.

• Χωριό – Παλαιόκαστρο – Αγιόκλημα

Βαθμός Δυσκολίας: Μέτρια προς δύσκολη | Διάρκεια: 3,5 ώρες

Η διαδρομή αυτή έχει εντυπωσιακή θέα στις δυτικές ακτές του νησιού. (Πηγή: Γυμνάσιο Τ.Λ. Κιμώλου)

• Χωριό – Ρέμα – Γούπα – Καράς – Άγιος Νικόλαος

Μήκος διαδρομής: περίπου 2,1χλμ. | Ώρες πορείας: περίπου 45’ | Βαθμός δυσκολίας: Εύκολη | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

• Χωριό – Σελάδι – Μαυροδάσος – παραλία Ελληνικά (7χλμ.)

Μήκος διαδρομής: περίπου 7 χλμ.| Ώρες πορείας: περίπου 3 ώρες | Βαθμός δυσκολίας: Εύκολη | Υψόμετρο αρχής: περίπου 90 μ.

• Χωριό – Σκλάβος – Βρουλίδι – Θέρμα – Θιάκου

Μήκος διαδρομής: περίπου 8,0χλμ.| Ώρες πορείας: περίπου 3:00 | Βαθμός δυσκολίας: Εύκολη | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

• Χωριό – Σκλάβος – Παλιόκαστρο – Σπηλιά Κονσολίνας – παραλία Κάστρου – Αγιόκλημα – Φιδάκι

Μήκος διαδρομής: περίπου 8,5 χλμ.| Ώρες πορείας: περίπου 3:30 | Βαθμός δυσκολίας: Μέτρια | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

• Χωριό – Σκλάβος – Πεταλίδα – παραλία Μακροπούντας

Μήκος διαδρομής: περίπου 8,3χλμ.| Ώρες πορείας: περίπου 3:00 ώρες | Βαθμός δυσκολίας: Εύκολη | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

• Χωριό – Σκλάβος -Σκιάδι – παραλία Μαυροσπήλια

Μήκος διαδρομής: περίπου 7,6 χλμ.| Ώρες πορείας: περίπου 3 ώρες | Υψόμετρο αρχής: περίπου 95 μ.

Βαθμός δυσκολίας: Εύκολη (απαιτείται προσοχή σε 2 κατηφορικά σημεία, μετά το Σκιάδι και πριν από τα Μαυροσπήλια)

• Χωριό – Σκλάβος -Σκιάδι

Η διαδρομή ξεκινάει από το Χωριό, από την Υπαπαντή.

• Χωριό – Χίμελη – Γαμπάς – παραλία Αγιόκλημα – Φιδάκι

Μήκος διαδρομής: περίπου 6,8 χλμ.| Ώρες πορείας: περίπου 3 ώρες | Βαθμός δυσκολίας: Μέτρια | Υψόμετρο αρχής: 95 μ.

Ο χρόνος που αναφέρεται σε κάθε διαδρομή υπολογίζεται χωρίς τις στάσεις, προσπαθεί να προσεγγίσει το χρόνο ενός μέσου πεζοπόρου και σε κάθε περίπτωση, όπως και ο βαθμός δυσκολίας, εξαρτάται από την εμπειρία και τη φυσική κατάσταση του πεζοπόρου.

Η διάσχισή τους είναι εφικτή καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, προτιμότερες εποχές ωστόσο είναι η άνοιξη λόγω της «έκρηξης» της φύσης και το φθινόπωρο, οπότε και απουσιάζουν οι ψηλές καλοκαιρινές θερμοκρασίες, ενώ η θάλασσα «ενδύεται» τη μαγεία της ηρεμίας, απαλλαγμένη από τα καλοκαιρινά μελτέμια.

Αν αποφασίσετε να πάτε μόνοι σας καλό είναι να ενημερώνετε κάποιον (πχ. υπεύθυνο καταλύματος) για την διαδρομή που έχετε αποφασίσει να ακολουθήσετε, αλλά και να αναζητήσετε πληροφορίες και από τους ντόπιους για την κατάσταση των μονοπατιών και τις καιρικές συνθήκες. (Πηγή: Εθελοντική Ομάδα ΚΙΜΩΛΙΣΤΕΣ)

Σκάφος

Ο γύρος της Κιμώλου και της Πολυαίγου με ταχύπλοο θαλάσσιο ταξί και παραδοσιακά καΐκια αποτελεί μια πολύ απολαυστική εμπειρία, γιατί αποκαλύπτεις πολλές υπέροχες και ανεξερεύνητες γωνιές του νησιού. Συνεχόμενοι όρμοι που φιλοξενούν παραλίες με ψιλή αμμουδιά ή βότσαλο για να απολαύσετε βουτιές σε κρυστάλλινα νερά, θαλάσσιες σπηλιές, ιαματικές πηγές, εντυπωσιακά λευκά βράχια και απίθανους γεωλογικούς σχηματισμούς, που συχνά μας παραπέμπουν σε περίφημα έργα τέχνης.

Κολυμπήστε στο Αγιόκλημα: Παραλία με θερμή πηγή που αναβλύζει στην ακροθαλασσιά.

Εξερευνήστε το ημιβυθισμένο σπήλαιο της Βρωμόλιμνης και τη Σπηλιά της Γερακιάς: Ενάλια, μαγευτική με υπέροχα τυρκουάζ νερά, που μπορείτε να την περπατήσετε.

Θαυμάστε Του Γερο Νικόλα τ’ Αψηλά: Τη λεγόμενη «Καλντέρα της Κιμώλου» στη βόρεια πλευρά της Κιμώλου με τα γκριζόλευκα ηφαιστειακά πετρώματα

Επισκεφτείτε την Πολύαιγο που φεύγουν καθημερινά καραβάκια από το λιμάνι της Ψάθης: Έναν επίγειο παράδεισο, μόλις ένα ναυτικό μίλι από την Κίμωλο και με περίμετρο ακτογραμμής που δεν ξεπερνά τα 10 ναυτικά μίλια. Είναι το μεγαλύτερο ακατοίκητο νησί των Κυκλάδων και το καλύτερο διατηρημένο γεωλογικά νησί του Αιγαίου που έχει χαρακτηριστεί τόπος με ιδιαίτερη γεωλογική και οικολογική αξία και έχει ενταχθεί στο πρόγραμμα Natura 2000. Ανακαλύψτε σπάνιας ομορφιάς παραλίες (Άμμουρα, Γαλάζια Νερά, Παναγιάς τ’ Αυλάκι, Πάνω και Κάτω Μερσίνι), περάσματα από θαλάσσιες σπηλιές όπου φωλιάζει η μεσογειακή φώκια monachus-monachus και φανταστικές ακτές με πετρώματα σε απίθανα χρώματα.

Δείτε τη Διαμαντοσπηλιά, το φάρο της Πολυαίγου και τη βραχονησίδα Καλόγεροι και αν είστε τυχεροί, κανένα κοπάδι αγριοκάτσικα.

Ψαροντούφεκο

Σχεδόν όλες οι παραλίες της Κιμώλου ενδείκνυνται για ψαροντούφεκο.

• Αγιόκλημα
• Άγιος Γεώργιος ή Λευκή Παραλία
• Άγιος Νικόλαος
• Αθηνιά
• Βρουλίδι
• Ζαχαριάς
• Ζεφοκάλαμο
• Θέρμα
• Μακροπούντα

Η Κίμωλος αν και μικρό νησάκι δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από άλλα μεγαλύτερα μιας και διαθέτει αρκετές υποδομές που καλύπτουν τις απαραίτητες ανάγκες των επισκεπτών.

• Αγροτικό ιατρείο (Χωριό)
• Αγροτικός Μελισσοκομικός Συνεταιρισμός (Χωριό)
• Αρτοποιεία (Χωριό)
• Αστυνομικό Σταθμό
• ΑΤΜ Εθνικής Τράπεζας στο Λιμάνι της Ψάθη
• ΑΤΜ Eurobank στο κέντρο του χωριού στην πρόσοψη του Ταχυδρομικού Καταστήματος.
• Βενζινάδικο (Άγιος Νικόλαος – Κλήμα)
• Βιβλιοχαρτοπωλείο (Κάστρο, Χωριό)
• Γκαλερί (Παλαιά Αγορά, Κάστρο)
• Ελικοδρόμιο
• Ενδύματα Παραδοσιακά Κιμώλου (Χωριό)
• Ενδύματα, Υπόδηση, Αξεσουάρ, Διακοσμητικά, Κοσμήματα, Λαική Τέχνη (Κάμπος, Παλαιά Αγορά στο Κάστρο, Χωριό)
• Ενοικιαζόμενα αυτοκίνητα και μηχανάκια (Αλυκή, Ψάθη)
• Ενοικιάσεις σκαφών
• Ζαχαροπλαστεία (Μυζηθρού στο Κάστρο, Ψάθη)
• Θαλάσσια Ταξί
• Καταστήματα με είδη δώρων (Χωριό)
• Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών (ΚΕΠ)
• Κομμώσεις (Χωριό)
• Κρεοπωλεία (Υπαπαντή, Χωριό)
• Μελισοκομικά είδη και προϊόντα (Χωριό)
• Μίνι Μάρκετ (Χωριό)
• Οπωροπωλεία, Παντοπωλεία (Χωριό)
• Ταξιδιωτικά γραφεία (Χωριό, Ψάθη)
• Ταχυδρομείο (Χωριό)
• Τουριστικά Είδη (Ψάθη)
• Φαρμακείο (Χωριό)

Τα τελευταία χρόνια η Κίμωλος έχει αναπτύξει πολλές καλές τουριστικές υποδομές για τους επισκέπτες, με πληθώρα παροχών και υπηρεσιών, ανάλογα με τις προτιμήσεις του καθενός.

Τα καταλύματα του νησιού συνδυάζουν την αυθεντική φιλοξενία με τη σύγχρονη πολυτέλεια για ξέγνοιαστες διακοπές με άνεση και πολυτέλεια.

Στο μαγευτικό νησί των Κυκλάδων, έχετε στη διάθεσή σας πολλές επιλογές για τη διαμονή σας. Από διαμερίσματα, δωμάτια, studios, σουίτες, κατοικίες, ξενοδοχεία σε μορφή συγκροτήματος δωματίων και διαμερισμάτων που απευθύνονται σε όλα τα γούστα και για κάθε οικονομική δυνατότητα.

Οι τιμές και το κόστος διαμονής ποικίλλουν, ανάλογα με τις παροχές που προσφέρει το κάθε κατάλυμα, όπως επίσης ότι υπάρχουν μεγάλες προσφορές για όσους πραγματοποιήσουν νωρίτερα την κράτησή τους.

Τα περισσότερα καταλύματα διαμονής, είναι στο Χωριό, στην Ψάθη, στην Αλυκή, αλλά και διάσπαρτα στους περισσότερους οικισμούς του νησιού.

Για όσους επιλέγουν την κατασκήνωση για τις καλοκαιρινές τους διακοπές, αξίζει να αναφερθεί ότι στο νησί της Κιμώλου δεν υπάρχει επιλογή για οργανωμένο camping.

Αεροπορικώς

Η Κίμωλος δεν διαθέτει αεροδρόμιο, αλλά μπορείτε να πετάξετε από το Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελευθέριος Βενιζέλος» προς τον Κρατικό Αερολιμένα της Μήλου και να πάρετε πλοίο από εκεί. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, υπάρχουν πολλές τακτικές πτήσεις από Αθήνα προς Μήλο, διάρκειας περίπου 45 λεπτών. Οι εταιρίες που έχουν πτήσεις για Μήλο είναι:

Aegean

Olympic Αir

Sky Express

Η Κίμωλος διαθέτει δικό της ελικοδρόμιο, το οποίο βρίσκεται νοτιοανατολικά και χρησιμοποιείται από ιδιώτες και κυρίως για έκτακτες ανάγκες.

Ακτοπλοϊκώς

Στην Κίμωλο μπορεί κάποιος να μεταβεί αρχικά με καράβι από το λιμάνι του Πειραιά, αλλά και από το λιμάνι του Λαυρίου. Στα δυο αυτά λιμάνια, τα ακτοπλοϊκά δρομολόγια για το νησί διαμορφώνονται ανάλογα την περίοδο και την σεζόν.

Πειραιάς – Κίμωλος

Η Κίμωλος απέχει 87 ναυτικά μίλια από το λιμάνι του Πειραιά, με το οποίο συνδέεται τους καλοκαιρινούς μήνες σχεδόν καθημερινά, με ταχύπλοα αλλά και συμβατικά πλοία, με ενδιάμεσες στάσεις με άλλα νησιά των Κυκλάδων.

Λαύριο – Κίμωλος

Η Κίμωλος απέχει 85 ναυτικά μίλια από το λιμάνι του Λαυρίου, με το οποίο συνδέεται εβδομαδιαία και το ταξίδι διαρκεί περίπου 13 ώρες, καθώς υπάρχει σύνδεση και με άλλα νησιά εκτός της Κιμώλου.

Μήλος – Κίμωλος

Με τη Μήλο συνδέεται καθημερινά και με τα δυο λιμάνια της, Πολλώνια (Απολλωνία) και Αδάμαντα, με πολλά δρομολόγια ανοικτού τύπου φέρυ-μποτ, με παραδοσιακά καΐκια και ταχύπλοο ταξί.

Ακτοπλοϊκές συνδέσεις από την Κίμωλο

Η Κίμωλος αποτελεί σταθμός και για τα ενδοκυκλαδικά δρομολόγια,  δηλαδή των τοπικών γραμμών μεταξύ των Κυκλάδων: Άνδρος, Ίος, Κέα, Κύθνος, Μήλος, Μύκονος, Νάξος, Πάρος, Σαντορίνη, Σέριφος, Σίκινος, Σίφνος, Σύρος, Τήνος, Φολέγανδρος.

Άγιος Μηνάς

Το νησί διαθέτει και ένα δεύτερο λιμάνι στο ανατολικό τμήμα του νησιού, ο Άγιος Μηνάς, ο οποίος χρησιμοποιείται εξ ολοκλήρου από ψαράδες.

Το οδικό δίκτυο στην Κίμωλο είναι σχετικά περιορισμένο. Ανεπτυγμένο είναι μόνο νότια και ανατολικά κοντά στη παράκτια ζώνη, ενώ όλο το υπόλοιπο νησί εξυπηρετείται από χωματόδρομους και μονοπάτια.

Η ευκολία στην μετακίνηση από περιοχή σε περιοχή αποτελεί καθοριστικό παράγοντα για ευχάριστες καλοκαιρινές διακοπές. Οι μετακινήσεις στην Κίμωλο πέρα από το δικό σας όχημα, γίνεται από ένα και μοναδικό λεωφορείο, ταξί, θαλάσσια ταξί ή βάρκες. Υπάρχουν επίσης γραφεία ενοικιάσεων για αυτοκίνητα, μηχανάκια και ποδήλατα.

Την καλοκαιρινή περίοδο, το πρόβλημα στάθμευσης είναι έντονο στο Χωριό και την Ψάθη.

Πρατήριο καυσίμων υπάρχει στην περιοχή Άγιος Νικόλαος – Κλήμα.

Λεωφορείο

Το λεωφορείο κάνει καθημερινά δρομολόγια τον γύρο του νησιού και τις προσβάσιμες παραλίες, με κύριους σταθμούς το Χωριό και την Ψάθη.

Το κόστος είναι μικρό και το εισιτήριο εκδίδεται σε μία από τις δύο αφετηρίες ή μέσα στο λεωφορείο.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: Μουστάκας Μανώλης (+30 6973 700033)

Ταξί

Το ταξί σας μεταφέρει ακόμα και στις πιο μακρινές παραλίες.

Τηλέφωνο επικοινωνίας: Ανέζα Λογοθέτη (+30 6945 464093, +30 22870 51552)

Θαλάσσια Ταξί ή Βάρκες

Θαλάσσια ταξί ή βάρκες μπορούν να σας μεταφέρουν σε μερικές από τις πιο απομονωμένες παραλίες του νησιού, καθώς και στις θαλάσσιες σπηλιές, όπου μπορείτε να σταματήσετε για μια γρήγορη βουτιά. Προσφέρουν επίσης τουριστικές ξεναγήσεις στην γειτονική Πολύαιγο.

Γραφεία Ενοικιάσεων για Αυτοκίνητα, Μηχανάκια και Ποδήλατα

Στην Κίμωλο λειτουργούν πολλές υπηρεσίες ενοικίασης αυτοκινήτων και μοτοποδηλάτων, προσφέροντας μεγάλη ποικιλία οχημάτων και σε εξαιρετικά προσιτές τιμές.

Αστυνομικό Τμήμα Κιμώλου: 22870 51205

Βενζινάδικο: 22870 51088

Δήμος Κιμώλου: 22870 51218

Θαλάσσιο Δελφίνι: 6972 272111 (Βαμβακάρης Ευάγγελος)

Αγροτικό Ιατρείο: 22870 51222

Λεωφορείο: 6973 700033

Λιμεναρχείο Κιμώλου: 22870 51071

Ταξί: 6945 464093

Ταχυδρομείο: 22870 51304

Φαρμακείο: 22870 51261, 6976 85903