Χωριά στο Νομό Χανίων

Πόλεις & Χωριά στο Νομό Χανίων

Η Αγιά είναι χωριό στο βορειοκεντρικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται σε πεδινή, πλούσια σε νερά θέση, δίπλα στην ομώνυμη τεχνητή λίμνη (Λίμνη Αγιάς) και σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 50 μέτρων. Το όνομα του χωριού προέρχεται πιθανότατα από την αραβική λέξη aya «νερό», λόγω της πλούσιας σε πηγαία ύδατα περιοχής. Μετά την ανάκτηση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά, το 961 μ.Χ., λόγω του φόβου των πειρατών, η Επισκοπή Κυδωνίας μεταφέρθηκε στην Αγιά, ως Επισκοπή Αγιάς. Στην περιοχή γύρω από το χωριό, έγιναν σφοδρές μάχες μεταξύ Γερμανών αλεξιπτωτιστών και των υπαρασπιστών του νησιού (Κρητών και Συμμάχων), μεταξύ 20 -31 Μάιο 1941. Στις αγροτικές φυλακές του χωριού, κρατήθηκαν πολλοί Έλληνες πατριώτες κατά τη διάρκεια της κατοχής, πολλοί από τους οποίους εκτελέστηκαν. Στην Αγιά βρίσκεται η ομώνυμη τεχνητή λίμνη, επιφανείας 450 στρεμμάτων, περίπου, που κατασκευάστηκε για να τροφοδοτήσει το υδραγωγείο και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο των Χανίων. Η περιοχή θεωρείται από τις πλουσιότερες σε νερά στην Κρήτη και τροφοδοτείται από υπόγεια ύδατα και εκείνα που προέρχονται από τον μικρό ποταμό Ξεκωλωμένο. Είναι σημαντικός σταθμός ανάπαυσης και τροφοδοσίας πολλών μεταναστευτικών πτηνών, αν και κατά τα τελευταία χρόνια, μεγάλο μέρος της έχει βαλτοποιηθεί και υπάρχει, επίσης, κίνδυνος από εισαγωγή ξενόφερτων φυτικών και ζωικών ειδών. Αξιοθέατα της Αγιάς είναι η παλαιοχριστιανική εκκλησία της Παναγίας της Επισκοπής, η εκκλησία του Αγίου Κωνσταντίνου και Αγίας Ειρήνης και τα απομεινάρια του παλιού νερόμυλου. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Αγία Ειρήνη είναι οικισμός στο δυτικοκεντρικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται σε ορεινή περιοχή, ανάμεσα στις κορυφές «Αποπηγάδι» και «Τουρλί» των Λευκών Ορέων, στην είσοδο του ομώνυμου μικρού φαραγγιού και σε υψόμετρο 620 μέτρων. Από το χωριό περνάει ο εποχικός ποταμός Αγιερηνιώτικος, σχηματίζοντας μικρή κοιλάδα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία. Επίσης παράγονται κάστανα, μέλι και μουρνόρακη, ένα ιδιαίτερο τοπικό ποτό. Από τη νότια μεριά του οικισμού ξεκινάει το Φαράγγι της Αγίας Ειρήνης. Έχει μήκος 7 χλμ., περίπου, και αποτελεί τμήμα του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4. Εκεί, υπάρχουν οι εκκλησίες του Χριστού και του Αγίου Γεωργίου, των 14ου και 15ου αιώνων, αντίστοιχα, καθώς και ο «Άγιος Ιωάννης», ένας μεγάλος βράχος που μοιάζει με εκκλησία. Θεωρείται το δεύτερο σε σπουδαιότητα φαράγγι της Κρήτης, μετά από εκείνο της Σαμαριάς. Στον οικισμό υπάρχει και ο ναός της Αγίας Ειρήνης, με τοιχογραφίες δύο εποχών, οι πιο πρόσφατες του 1368. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Αγία Κυριακή είναι παραθαλάσσιο χωριό στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται δυτικά της Παλαιοχώρας, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 10 μέτρων. Η περιοχή του χωριού όπως και της διπλανής Κουντούρας, είναι γεμάτη θερμοκήπια, όπου καλλιεργούνται κυρίως κηπευτικά (ντομάτες). Αξιοθέατα του χωριού είναι ηβοτσαλωτή παραλία της Κουντούρας, η υδατοδεξαμενή της Κουντούρας, που χρησιμεύει για το πότισμα των πολλών θερμοκηπίων, η θέση «Κριός», δυτικά του οικισμού όπου σχηματίζονται μικρές κλειστές λεκάνες θαλασσινού νερού, που δίνουν την αίσθηση λιμνών, το ξωκλήσι του Αγίου Ιωάννη, πάνω από τις λεκάνες του «Κριού» και όλη η περιοχή δυτικά του οικισμού, με το χαρακτηριστικό τραχύ Κρητικό μεσογειακό τοπίο και σπάνια ενδημικά φυτά, που οδηγεί στο ακρωτήρι του Κριού και στο Ελαφονήσι, βορειότερα. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Αγία Μαρίνα είναι παραθαλάσσιο χωριό δυτικά από τα Χανιά. Σε μια μικρή σπηλιά νότια του χωριού, γνωστή ως Ανθρωπότρυπα, βρέθηκε κεραμική της μινωικής εποχής, από τους πρώιμους μέχρι τους υστερομινωικούς χρόνους, καθώς και κεραμική της ρωμαϊκής εποχής. Μινωική κεραμική έχει βρεθεί επίσης και στη θέση Γερόσπηλιο. Η κεραμική χρονολογήθηκε στους πρώιμους με μέσους μινωικούς χρόνους και βρέθηκε επίσης ένα διπλό λίθινο αγγείο της μεσομινωικής εποχής Ι. Σε ανασκαφές που έχουν πραγματοποιηθεί εντός του χωριού έχει βρεθεί μεμονωμένος τάφος των κλασικών χρόνων, πιθανόν τμήμα νεκροταφείου, με πήλινα αγγεία και ειδώλια, και κατάλοιπα κτιρίου των ελληνιστικών χρόνων. Στην Αγία Μαρίνα βρίσκεται οργανωμένη παραλία με άμμο, με μήκος περίπου δύο χιλιόμετρα. Τα νερά είναι ρηχά και διαθέτει επίσης εγκαταστάσεις για θαλάσσια σπορ. Απέναντι από την Αγία Μαρίνα βρίσκεται το νησί των Αγίων Θεοδώρων. Στην Αγία Μαρίνα λειτουργούν τα μεγαλύτερα ξενοδοχεία του νομού Χανίων και δέχεται το μεγαλύτερο αριθμό τουριστών. Στην Αγία Μαρίνα λειτουργεί επίσης σημαντικός αριθμός νυκτερινών κέντρων. Συνορεύει ανατολικά και δυτικά με τον Κάτω Σταλό και τον Πλατανιά αντίστοιχα, με τους οποίους σχηματίζει ενιαίο τουριστικό θέρετρο. Στο παλιό χωριό της Αγίας Μαρίνας λειτουργεί από το 2014 το Λαογραφικό Μουσείο Αγίας Μαρίνας – Κρητικό Αγροτικό Σπίτι, με συλλογή αντικειμένων καθημερινής χρήσης. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το χωριό είναι ένας παραθαλάσσιος οικισμός δυτικά της Χώρας Σφακίων και βρίσκεται στην έξοδο του διάσημου φαραγγιού της Σαμαριάς. Είναι χτισμένη κοντά στα ερείπια της αρχαίας πόλης Τάρρα, που βρισκόταν στην ανατολική πλευρά του ποταμού. Η πόλη ιδρύθηκε τους κλασσικούς χρόνους, ήταν μικρή αλλά ανεξάρτητη και έκοβε δικά της νομίσματα, που στην μία πλευρά απεικόνιζαν το κεφάλι ενός αίγαγρου (κρι-κρι) και ένα βέλος και στην άλλη μία μέλισσα. Ήταν μεγάλο θρησκευτικό κέντρο των Δωριέων, με ναούς της θεάς Βριτομάρτυδος, η οποία ήταν προστάτιδα των κοπαδιών, του Απόλλωνα και της Αρτέμιδος, με κυριότερη λατρεία του Ταρραίου Απόλλωνα. Η πόλη ήταν γνωστή για το μαντείο της και είχε εγκαθιδρύσει αποικίες στη νότια Ιταλία και στον Καύκασο. Ο Απόλλωνας έφυγε από εδώ με τα δελφίνια του, τους Δελφούς και πήγε στη στερεά Ελλάδα όπου και ίδρυσε το μαντείο των Δελφών. Άκμασε κατά την Ελληνιστική, αλλά κυρίως τη Ρωμαϊκή περίοδο. Οι Ρωμαίοι όταν βρήκαν το ναό της Βριτομάρτιδας, προστάτιδας των κοπαδιών, τον αφιέρωσαν στην αντίστοιχη δική τους θεά, τη Ρουμιλία. Όταν επικράτησε ο χριστιανισμός, ονομάστηκε Αγία Ρουμιλία και αργότερα Αγία Ρουμέλη, όπου και κατά μία εκδοχή προέρχεται το όνομα της περιοχής. Κατά μία άλλη, το όνομα προήλθε από τις αραβικές λέξεις «aia» που σημαίνει νερό και «rumeli» που σημαίνει ελληνικό και άρα «ελληνικό νερό», από τα νερά που κατέβαιναν από το φαράγγι. Κατά τη διάρκεια της αρχαιότητας και αργότερα της ενετικής κυριαρχίας, η Αγία Ρουμέλη αποτέλεσε σημαντικό ναυπηγείο. Η θέση της ήταν ιδανική για μια τέτοια λειτουργία και αυτό για δύο λόγους, αφενώς γιατί υπήρχε μεγάλη ποσότητα ακατέργαστου ξύλου  κοντά στην ακτή και αφετέρου  γιατί το ποτάμι απετέλεσε μεγάλη ενεργειακή πηγή για τα πριονιστήρια που υπήρχαν εδώ. Τέσσερις χιλιάδες χρόνια πριν η Τάρρα ήταν  μεγάλος εξαγωγέας ξυλείας. Στην Τάρρα υπήρχαν επίσης εργαστήρια υαλουργίας. Από εδώ καταγόταν ο Λούκιλλος που άκμασε το 2ο π.Χ. αιώνα, και έγραψε σχόλια στα Αργοναυτικά του Ροδίου Απολλωνίου, καθώς και ο κιθαρωδός Χρυσόθεμις, γιος του Καρμάνορος, που νίκησε στα Πύθια. Το 183 π.χ. εμφανίζεται να είναι μία από τις πόλεις που υπέγραψαν την συμμαχία των 30 κρητικών πόλεων με τον Ευμένη Β’ της Περγάμου. Η πόλη καταστράφηκε το 66π.Χ. από σεισμό. Η ακτή της Τάρρας, μέχρι το 365 μ.Χ. περίπου δεν είχε τίποτα κοινό με τη σημερινή παραλία, καθώς τότε η ξηρά ανυψώθηκε απότομα κατά 4 μ. περίπου σε όλο το μήκος της ακτής των Σφακιών. Κοντά στο  χωριό σώζονται τα ερείπια το αρχαίου ναού του Απόλλωνα, πάνω στον οποίο είχε ιδρυθεί παλαιοχριστιανική βασιλική εκκλησία (διασώζονται ακόμα οι τοίχοι ύψους 3μ. και υπέροχα ψηφιδωτά δάπεδα) που μετατράπηκε αργότερα στο μικρό ναό της Παναγίας περί το 1500. Οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν κι έκαψαν δύο φορές στη διάρκεια της επανάστασης το χωριό, το καλοκαίρι του 1867 και το Νοέμβρη του 1868.Το φαράγγι, ήταν φυσικό καταφύγιο για τους επαναστάτες. Βόρεια του χωριού  βρίσκεται ο τούρκικος κουλές, ο οποίος σώζεται σε αρκετά καλή κατάσταση. Αξίζει να ανηφορίσετε εδώ και να απολαύσετε τη θέα από ψηλά. Οι κάτοικοι της Αγίας Ρουμέλης, μεταφέρθηκαν στη σημερινή θέση από τον παλαιό οικισμό που βρίσκεται 2 χλμ. βόρεια μέσα στο φαράγγι, ύστερα από υπερχείλιση του ποταμού, η οποία κατέστρεψε τα περισσότερα σπίτια το Νοέμβριο του 1954. Ο παλαιός οικισμός είναι πλέον ερειπωμένος. Η πρόσβαση στην Αγία Ρουμέλη γίνεται μόνο με καραβάκι. Η επικοινωνία είναι καθημερινή με συχνά δρομολόγια το καλοκαίρι και αραιά το χειμώνα. Εδώ θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα καθώς και ταβερνάκια. Επίσης υπάρχει ελικοδρόμιο και ιατρείο. Στις ανατολικές παρυφές του φαραγγιού, κοντά στην έξοδό του, μπορείτε να επισκεφτείτε το πανέμορφο ξωκλήσι του Αγίου Αντωνίου. Το εκκλησάκι αυτό είναι κτισμένο μέσα στο βράχο. Η μεγάλη βοτσαλένια παραλία του χωριού με τα γαλαζοπράσινα νερά, θα σας χαρίσει υπέροχες στιγμές δροσιάς! Ανατολικά του χωριού και μετά μισής ώρας πεζοπορία, θα φτάσετε στη απόμερη παραλία με πεύκα του Αγίου Παύλου με την ομώνυμη βυζαντινή εκκλησία. Συνεχίζοντας το μονοπάτι ανατολικά στα 3 χλμ. θα φτάσετε στην παραλία Μάρμαρα, όπου και η έξοδος του φαραγγιού της Αράδαινας. Δυτικά του χωριού υπάρχουν δύο ακόμα παραλίες, της Τρυπητής και Δώματα, στις οποίες μπορείτε να πάτε με τα πόδια με εντατική πεζοπορία ή με βάρκα.  Η Αγία Ρουμέλη, βρίσκεται απομονωμένη στην αγκαλιά των Λευκών Ορέων, ακούραστος φρουρός της εξόδου του φάραγγα, όπως αποκαλούμε εδώ στα Σφακιά το φαράγγι της Σαμαριάς. Είναι ιδανικός προορισμός για όσους θέλουν την απόλυτη ηρεμία σε συνδυασμό με την περιήγηση στην άγρια ομορφιά της περιοχής. Η ακτή από τη Χώρα Σφακίων και μέχρι την Αγία Ρουμέλη και τη Σούγια, είναι η πιο παρθένα περιοχή της Κρήτης, με ένα ιδιαίτερο ανάγλυφο από παραλίες, ορμίσκους, βουνοκορφές, σπήλαια και φαράγγια, μοναδικού φυσικού κάλλους και ομορφιάς. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ίδια περιοχή έχει και ο βυθός και τον οποίο μπορείτε να περιηγηθείτε μόνοι σας με μάσκα ή οργανωμένα με το κέντρο κατάδυσης από τη Χώρα Σφακίων. Σε αυτήν την περιοχή έχουν την τιμητική τους οι φίλοι επισκέπτες που έχουν σκάφος. Η επίσκεψη στην Αγία Ρουμέλη, ακόμα και για ημερήσια εκδρομή, είναι μία μοναδική εμπειρία που θα σας μείνει αξέχαστη! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Οι Άγιοι Πάντες είναι πεδινός οικισμός στο ανατολικοκεντρικό τμήμα του νομού, δυτικά του Βάμου, σε μέσο σταθμικό υψόμετρο 150. Είναι κόμβος πάνω στην παλαιά εθνική οδό Χανίων-Ρεθύμνου. Μέχρι το 1940 ο οικισμός ονομαζόταν Μπαμπαλή Χάνι, μέχρι το 1957 Μπαμπαλής και μετά ονομάστηκε Άγιοι Πάντες. Το παλαιό όνομα του χωριού οφείλεται στον Τούρκο Μπαμπά Αλή, ο οποίος διατηρούσε χάνι στην περιοχή. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την γεωργία και την κτηνοτροφία. Η περιοχή παράγει ελαιόλαδο και κρασί. Η εκκλησία των Αγίων Πάντων βρίσκεται στο κέντρο του οικισμού, είναι σταυροειδούς ρυθμού με μεγάλο κυλινδρικό θόλο. Σύμφωνα με την παράδοση ο καλόγερος Ιωάννης Παπαγιαννάκης αναστήλωσε την ερειπωμένη εκκλησία του 12ου αιώνα που βρισκόταν στη θέση της και, κατόπιν, την ονοματοδότησε προς τιμήν των πολλών δωρητών της. Δίπλα στην εκκλησία και πάνω στον δρόμο που ενώνει τη νέα με την παλιά εθνική οδό υπάρχει η «χρυσολιά», αιωνόβια ελιά. Στο τέρμα του χωριού βρίσκεται το κυπαρισσόδασος του Αποκόρωνα που έχει χαρακτηριστεί το 1999 από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ως τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και αποτελεί τόπο κοινοτικής σημασίας του Δικτύου NATURA 2000. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Είναι ένα από τα μικρά γραφικά χωριά που κοσμούν την ενδοχώρα του Δήμου Πλατανιά, με ιστορία που φτάνει στα 1750 όπως αναγραφόταν στις αγιογραφίες του τέμπλου της εκκλησίας του Αγίου Αντωνίου, από την οποία πήρε το όνομά του. Απέχει από το Κολυμπάρι περίπου 9 χλμ. Αποτελεί περιοχή μεγάλου φυσικού κάλλους με εκπληκτικές διαδρομές για φυσιολάτρες. Παράγει εξαιρετικά, αγνά προϊόντα τα οποία μπορείτε να γευτείτε: ελαιόλαδο, κρασί, εσπεριδοειδή, αμύγδαλα, καρύδια, κηπευτικά. Ο επισκέπτης του καλοκαιριού μπορεί να παρακολουθήσει ίσως μια θεατρική παράσταση στο πέτρινο θεατράκι «Αλέξης Μινωτής» που βρίσκεται δίπλα στην εκκλησία ή να επισκεφτεί τη μουσειακή συλλογή με σχολικά αντικείμενα από την ίδρυση του Δημοτικού Σχολείου του χωριού. Μπορεί ακόμα να παρευρεθεί σε κάποιο από τα θρησκευτικά πανηγύρια τα οποία συνδυάζουν το προσκύνημα με γλέντι και φαγοπότι: στις 17 Ιανουαρίου (ή την παραμονή) για τη γιορτή του Αγίου Αντωνίου, ή τη 2η μέρα του Πάσχα στη γιορτή του Αγίου Γεωργίου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το χωριό βρίσκεται δυτικά της Αράδαινας σε απόσταση 5 χλμ., σε υψόμετρο 800 μέτρων. Ο δρόμος από την Αράδαινα προς τον Άγιο Ιωάννη, περνάει μέσα από ένα πανέμορφο πευκοδάσος, ένα από τα ελάχιστα στην Κρήτη, και προσφέρει μια εξαίσια θέα των νερών του Λιβυκού Πελάγους από μεγάλο ύψος και του ορεινού όγκου των Λευκών Ορέων από τη νότια πλευρά τους. Το χωριό ακολούθησε κι αυτό την τύχη της Ανώπολης και της Αράδαινας και καταστράφηκε το 1770 και το 1867. Από εδώ, κάποιες οικογένειες αγωνιστών προσπάθησαν να φύγουν προς τα Λευκά Όρη ή προς το ασφαλές Φαράγγι της Σαμαριάς. Το 1823 τριάντα δύο ντόπιοι αγωνιστές, απέκλεισαν την έξοδο του Αγίου Ιωάννη προς το Φαράγγι της Σαμαριάς, για το ιππικό των Αιγυπτίων που τους καταδίωκε μετά την τουρκοαιγυπτιακή συμμαχία. Ήρθαν αντιμέτωποι με πολύ στρατό και σκοτώθηκαν όλοι, όμως έδωσαν αρκετό χρόνο στα γυναικόπαιδα των γύρω χωριών να καταφύγουν στην ασφάλεια του φαραγγιού της Σαμαριάς. Ο Άγιος Ιωάννης είναι από τα μικρότερα χωριά των Σφακίων. Είναι ένας τόπος ιδανικός για όσους αγαπούν την φύση και την ορειβασία. Φτάνοντας στον Άη Γιάννη, ο δρόμος τερματίζει και εμφανίζεται ένα πανέμορφο τοπίο που σε καλεί να το περπατήσεις. Ένα μεγάλο δίκτυο μονοπατιών μπορεί να ικανοποιήσει κάθε επισκέπτη, από τον απλό περιπατητή μέχρι τον απαιτητικό ορειβάτη. Δασωμένα μονοπάτια σας απομακρύνουν από την ανθρώπινη παρέμβαση και σας αφήνουν να γνωρίσετε από κοντά τους αρμονικούς ρυθμούς της φύσης, οδηγώντας σας σε παραλίες και στα φαράγγια της περιοχής και άλλοτε στις ψηλές κορυφές των Λευκών Ορέων. Οι επιλογές είναι πραγματικά πολλές. Ανηφορίζοντας για το μικρό ερειπωμένο κουλέ που βρίσκεται πάνω απ’ το χωριό, αρχίζει αργά και σταθερά να ξεδιπλώνεται το τοπίο και να αποκαλύπτεται η γύρω περιοχή,  σαν ένας πίνακας πολύχρωμος, που ‘χει κλέψει λίγο από το μαύρο των βουνών, λίγο από το βαθύ πράσινο των κυπαρισσιών και λίγο από το μπλε της θάλασσας, συνθέτοντας μία εικόνα που σε ταξιδεύει στο χώρο και στο χρόνο! Αν και το σημείο που βρίσκεται ο κουλές δεν ξεπερνά τα 1000 μ., η θέα εκτείνεται ανατολικά απ’ τα Αστερούσια Όρη στο νότιο Ηράκλειο, ως την Παλαιόχωρα στα δυτικά της Κρήτης! Στην περιοχή υπάρχουν δύο βυζαντινές εκκλησίες του δέκατου τρίτου αιώνα με τοιχογραφίες αφιερωμένες στον Άγιο Ιωάννη και την Παναγία. Καθώς μπαίνετε στο χωριό από τα δυτικά οι δύο εκκλησίες βρίσκονται στα νότια, κάτω από το δρόμο και οι τοιχογραφίες τους χρονολογούνται από το 14ο αιώνα. Νότια του χωριού προς την πλευρά της θάλασσας, υπάρχει η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Παύλου στην ομώνυμη παραλία, η οποία χτίστηκε από τον Άγιο Κυρ Γιάννη τον Ερημίτη, σε ανάμνηση της διέλευσης από εκεί του Απόστολου Παύλου όπου σύμφωνα με την παράδοση κατά το ταξίδι του προς τη Ρώμη, βρέθηκε εδώ ναυαγός και βάπτιζε ειδωλολάτρες στην κοντινή πηγή. Εδώ θα σας οδηγήσει μονοπάτι διάρκειας μιας ώρας, με υπέροχη θέα στο απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Στην περιοχή υπάρχουν επίσης μεγάλα σπήλαια. Εδώ θα βρείτε παραδοσιακούς ξενώνες, οι οποίοι λειτουργούν όλο το χρόνο. Η επίσκεψη στον Άη Γιάννη, θα σας μείνει αξέχαστη! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το χωριό είναι το πρώτο που συναντάμε δυτικά του κάμπου του Φραγκοκάστελλου και σε υψόμετρο 150 μέτρων. Βρίσκεται στην έξοδο του Ασφενδιώτικου φαραγγιού. Είναι σχετικά νέος οικισμός και οι κάτοικοί του μεταφέρθηκαν στη θέση που βρίσκεται σήμερα, επί δικτατορίας τη δεκαετία του 1970 από το χωριό Κολοκάσια που βρίσκεται βορειότερα, λόγω του δύσβατου της περιοχής. Τα Κολοκάσια εγκαταλείφθηκαν έκτοτε, αλλά τα τελευταία χρόνια κάποια σπίτια ανακαινίζονται. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και την ελαιοκαλλιέργεια. Στο χωριό υπάρχει και το μοναδικό αγγειοπλαστικό εργαστήρι στα Σφακιά. Υπάρχουν δύο κύριες εκκλησίες, του Αγίου Νεκταρίου και του Αγίου Ραφαήλ. Εδώ θα βρείτε κατά τους καλοκαιρινούς μήνες φρέσκα λαχανικά και βότανα, καθώς και  άλλα προϊόντα από ντόπιο παραγωγό. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ο Αγριλές είναι ορεινός οικισμός στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται στις δυτικές υπώρειες των Λευκών Ορέων, νοτιοανατολικά της Καντάνου και σε υψόμετρο 540 μέτρων. Στον Αγριλέ μπορείτε να δείτε την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου στη νότια είσοδο του οικισμού, το εκκλησάκι της Αγίας Άννας βόρεια του οικισμού και τις εκκλησίες των Αγίων Θεοδώρων και των Αποστόλων Πέτρου και Παύλου, νοτιοανατολικά του οικισμού. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Αζογυρές είναι ημιορεινός οικισμός στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται στις νότιες υπώρειες του βουνού Άγιος Δικαίος (1.182 μ.) και στη δυτική όχθη του Πελεκανιώτικου ρέματος, κοντά στην επαρχιακή οδό Στρεβλών-Παλαιοχώρας σε υψόμετρο 420 μέτρων. Σύμφωνα με κάποιες πηγές, η περιοχή του Αζογυρέ και της Σκλαβοπούλας θεωρούνται από τις παλαιότερα κατοικημένες στην Κρήτη, καθώς εδώ βρισκόταν η αρχαία Δουλόπολις, στην οποία μπορούσαν να εγκατασταθούν δούλοι ή ξένοι. Ωστόσο, η ακριβής θέση της Δουλοπόλεως αμφισβητείται. Εικάζεται, επίσης, ότι πιθανότατα υπήρχαν περισσότερες της 1 πόλεις στην Κρήτη με αυτή την ονομασία. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Αζογυρές είναι ημιορεινός οικισμός στο νοτιοδυτικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή της αρχαίας Υρτάκινας, στις πηγές του μικρού ποταμού Αζογυριανού, πάνω στην επαρχιακή οδό Τεμενίων-Παλαιοχώρας σε υψόμετρο 360 μέτρων. Ο Αζογυρές πήρε την ονομασία του, πιθανότατα, από το φυτό Anagyris foetida που υπάρχει στην περιοχή και στην Κρήτη ονομάζεται αζόγυρος, αζόγερας, αζογυρές, αζώηρος κ.ο.κ. Στην περιοχή του Αζογυρέ, πιθανόν, υπήρξε η αρχαία πόλη της Αχαΐας, που ονομάστηκε έτσι επειδή την είχαν ιδρύσει Αχαιοί. Ερείπια διακρίνονται κυρίως στη θέση «Ελληνικό σπηλιάρι», καθώς στον λόφο «Τσούνος».Οι κάτοικοι του οικισμού ήσαν Ενετοί, αρχικά, αλλά εξισλαμίστηκαν όταν ήρθαν οι Άραβες για να μη χάσουν τα προνόμιά τους. Στα πολλά σπήλαια της περιοχής του οικισμού είχαν ασκητέψει μοναχοί που ήρθαν στην Κρήτη από την Αίγυπτο, την Κύπρο και την Αττάλεια, το 14ο αιώνα, με επικεφαλής τον Κρητικό Άγιο Ιωάννη Ερημίτη ή Ξένο. Κήρυξαν τη χριστιανική πίστη στους κατοίκους, οι οποίοι είχαν εξισλαμιστεί κατά την περίοδο της αραβικής κατοχής. Προς τιμήν τους ιδρύθηκε η Μονή Αγίων Πατέρων. Ο οικισμός θεωρείται η δεύτερη πατρίδα της μεγάλης οικογένειας των Κριάρηδων. Επίσης, από εδώ κατάγονταν και οι Πολυθοδωράκηδες, Πωλιουδοβαρδήδες, Κουκούτσηδες, Αντωνοβαρδήδες, Παπαγιαννάκηδες και άλλοι πολέμαρχοι της εποχής τους. Τέλος ήταν ο τόπος καταγωγής τουρκοκρητών σκληροπυρηνικών, κυρίως του διαβόητου για την ωμότητά του, αρχηγού των γενιτσάρων του Σελίνου, Καούρη. Αξιοθέατα του χωριού είναι:

• Το σπηλαιοβάραθρο Ζουρές (ή Ζουρέ ή Άγιος Ζουρές, Σπήλαιο των 99), δυτικά του οικισμού σε υψόμετρο 535. ΄Εχει μέγιστο βάθος 25 μ. και μήκος 95 μ.. Είναι απόκρημνο με σταλακτίτες, αλλά επισκέψιμο καθώς διαθέτει σιδερένιες σκάλες. Στο βάθος του σπηλαίου υπάρχει πηγή πόσιμου νερού και παρεκκλήσιο/εικονοστάσι των Αγίων Πατέρων που, σύμφωνα με την παράδοση, ήταν 99 σε αριθμό όταν ήρθαν στην Κρήτη
• Το σπήλαιο Χάρακας σε υψόμετρο 250. Εδώ βρέθηκαν πολλά οστά, καθώς υπήρξε χώρος ταφής επισήμων νεκρών, σε τρία λαξευτά δωμάτια που, ωστόσο, δεν διακρίνονται σήμερα. Τα οστά αυτά φυλάγονται σε χώρο της Μονής Αγίων Πατέρων
• Επίσης στη θέση «Ρίζα» υπάρχουν δυο αξιόλογα σπήλαια. Το ένα από αυτά είναι πελεκητό (Πελεκητός Σπήλιος), έχει γύρω στα 25μ. ύψος και το ανεβαίνει κανείς με λαξευτά σκαλοπάτια. Εδώ υπάρχει δωμάτιο και λαξευτό πηγάδι, βάθους 10-15μ.
• Η Μονή Αγίων Πατέρων, νότια του οικισμού, που ιδρύθηκε το 1864 με πρωτοβουλία του Κωνσταντή Κριάρη, στη μνήμη των πρώτων αναχωρητών που ήλθαν εδώ για να κηρύξουν τη χριστιανική πίστη. Καταστράφηκε το 1866 αλλά ξανακτίστηκε αργότερα. Περιλαμβάνει κειμήλια, τουρκικά συμβόλαια, εικόνες, βυζαντινά φυλαχτά, λαογραφικά εκθέματα, καθώς και φωτογραφικό υλικό
• Ο μεγάλος αιωνόβιος πλάτανος της Μονής
• Η πηγή των Αγίων Πατέρων, στην ανατολική έξοδο του οικισμού
• Η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, που παλαιότερα είχε τοιχογραφίες
• Η κοιμητηριακή εκκλησία των Αγίων Θεοδώρων (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Αλίκαμπος βρίσκεται στους βόρειους πρόποδες των Λευκών Ορέων, σε υψόμετρο 310 μέτρων. Οι Σαρακηνοί λεηλάτησαν τον Αλίκαμπο το 821 και έχτισαν ένα οχυρό στη θέση Πηργιολύκι, από το οποίο σήμερα σώζεται μόνο η δεξαμενή. Μετά την ανακατάληψη της Κρήτης το 961 από τον Νικηφόρο Φωκά, ορίστηκε το φέουδο του Αλίκαμπο το οποίο έφτανε μέχρι τη λίμνη Κουρνά το οποίο δόθηκε στον Μαλαβαρά. Η περιοχή υπήρξε από το καιρό των Βυζαντινών άνδρο κλεφτών και εξαιτίας της θέσης ήταν καταφύγιο επαναστατών. Ο Αλίκαμπος συμμετείχε στις επαναστάσεις εναντίον των Ενετών γι’ αυτό και οι Ενετοί τον κατέστρεψαν μετά την καταστολή της Επανάστασης του Καντανολέου του 1527 και απαγόρευσαν να ξαναχτιστεί. Οι κάτοικοι είτε φονεύθηκαν είτε εξοριστήκαν στην Κύπρο. Το 1536 ύστερα από αίτησή τους, οι κάτοικοι επέστρεψαν στον Αλίκαμπο σχηματίζοντας ένα χωριό με πολλές συνοικίες οι οποίες ακόμη και σήμερα υπάρχουν σαν ξεχωριστά χωριά, όπως ο Φίλιππος, το Μετόχι, η Ασπροσυκιά, ο Φονές, Χάμπαθα και η Μάζα. Στο χωριό βρίσκεται η εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου με αγιογραφίες των αρχών του 14ου αιώνα φιλοτεχνημένος από τον Ιωάννη Παγωμένο, οι οποίες διατηρούνται μέχρι σήμερα σε καλή κατάσταση. Στο χωριό έχουν ανακηρυχθεί διατηρητέα μνημεία ένα κτιριακό συγκρότημα των αρχών του 19ου αιώνα, μια οικία που χρονολογείται από τους ενετικούς χρόνους και ένα λαϊκό αγροτόσπιτο των μέσων του 19ου αιώνα, ενώ ένα ακόμη κτίριο έχει χαρακτηριστεί έργο τέχνης, συνδυάζοντας λαϊκά και νεοκλασικά στοιχεία. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Σε απόσταση 12 χλμ. από την πόλη των Χανίων,στη μέση της εύφορης κοιλάδας του ποταμού Κερίτη (ή Ιάρδανου, όπως τον αναφέρει ο Όμηρος) βρίσκεται ένα από τα πανέμορφα «πορτοκαλοχώρια»: είναι η κωμόπολη του Αλικιανού. Είναι χτισμένη στους πρόποδες των Λευκών Ορέων και χρονολογείται από το 1570 μΧ τουλάχιστον αφού αναφέρεται στους «Κρητικούς Γάμους» του Ζαμπελίου ως έδρα της κατοικίας του Ενετού φεουδάρχη Νταμολίν. Στον πύργο του, ερείπια του οποίου σώζονται ακόμη και σήμερα, (με την πρόφαση των γάμων της κόρης του Σοφίας με το γιο του Επαναστάτη Καντανολέοντος) έγινε η σφαγή των Κρητών Επαναστατών από τους Ενετούς. Η κωμόπολη του Αλικιανού, περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ξαπλώνει νωχελικά μέσα στο καταπράσινο τοπίο, μέσα στους ελαιώνες και τους απέραντους πορτοκαλεώνες δίπλα στα δροσερά νερά του Κερίτη ποταμού και στα θεόρατα πλατάνια που φυτρώνουν στις όχθες του. Σήμα κατατεθέν της κωμόπολης αποτελεί η πέτρινη γέφυρα του Κερίτη, ηλικίας πάνω από 100 ετών, ένα πραγματικά αξιόλογο μνημείο αρχιτεκτονικής! Λίγα μέτρα πιο πέρα στέκεται το Μνημείο του Κερίτη όπου φυλάσσονται τα οστά των εκτελεσθέντων από τους Γερμανούς κατοίκων του Αλικιανού και της γύρω περιοχής, σύμβολο αιώνιο της Αντίστασης του άμαχου πληθυσμού κατά της Ναζιστικής βαρβαρότητας! Είναι το κέντρο των εκδηλώσεων της επετείου της Μάχης της Κρήτης στις 21 Μαΐου κάθε χρόνο. Επισκεφτείτε τους Βυζαντινούς ναούς της κωμόπολης: το Βυζαντινό Ναό του Αγίου Γεωργίου, της Αγίας Αικατερίνης, και τον πιο σύγχρονου ρυθμού κεντρικό Ναό του Τιμίου Σταυρού ο οποίος εορτάζεται με μεγαλοπρέπεια στις 14 Σεπτεμβρίου. Αφήστε το βλέμμα να πλανηθεί στο καταπράσινο των πορτοκαλεώνων, εισπνεύστε τα μαγευτικά αρώματα της φύσης. Απολαύστε πεντανόστιμα πιάτα Κρητικής κουζίνας ή απλά τον καφέ ή το ποτό σας στις ταβέρνες και τα καφέ της κωμόπολης. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η Αλμυρίδα είναι παράλιος οικισμός στο βορειοανατολικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται στην έξοδο του κόλπου της Σούδας, ανάμεσα στα χωριά Πλάκα και Καλύβες. Η Αλμυρίδα έχει γνωρίσει μεγάλη τουριστική ανάπτυξη τα τελευταία χρόνια, με πολύ αξιόλογη τουριστική υποδομή (ξενοδοχεία, επιπλωμένα διαμερίσματα, ενοικιαζόμενα δωμάτια). Στην Αλμυρίδα μπορείτε να δείτε την παλαιοχριστιανική βασιλική του 6ου αιώνα, με ψηφιδωτό δάπεδο, το γραφικό λιμανάκι του οικισμού, όπου δένουν αλιευτικά και τουριστικά σκάφη, την παραλία του οικισμού καθώς και την παραλία «Κερά», δυτικά του οικισμού. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Αμμουδάρι είναι ορεινό χωριό στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται στην ευρύτερη περιοχή του οροπεδίου Ασκύφου, στις ανατολικές κλιτύς των Λευκών Ορέων, σε υψόμετρο 730 μέτρων.Το Αμμουδάρι βρίσκεται σε μια από τις πιο ενδιαφέρουσες θέσεις του νομού Χανίων, στη «συμβολή» τριών σημαντικών οροπεδίων (Ασκύφου, Ταύρης και Νιάτου). Αξιοθέατα του χωριού είναι:

• Η εκκλησία της Παναγίας στο κέντρο του οικισμού
• Το ορειβατικό καταφύγιο στο υψίπεδο της Ταύρης, στα 1.200 μέτρα, δυνατότητας 42 κλινών με εξαιρετική θέα στα Λευκά Όρη και στα γύρω οροπέδια, βορειοδυτικά του οικισμού. Από εδώ περνάει το μεγάλο ορειβατικό μονοπάτι Ε4
• Το οροπέδιο Νιάτος, δυτικά του οικισμού
• Το οροπέδιο Ασκύφου, ανατολικά του οικισμού
• Το πετρόκτιστο εκκλησάκι του Αγίου Παντελεήμονα στην Ταύρη (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Οι Άνυδροι είναι πεδινός οικισμός στο Δ. ΝΔ. τμήμα του νομού Χανίων, πάνω από τον όρμο Σελίνου του Λιβυκού Πελάγους και βορειοανατολικά της Παλαιοχώρας, σε υψόμετρο 180 μέτρων. Αξιοθέατα του χωριού είναι:

• Η κοιμητηριακή εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, βυζαντινή σταυρεπίστεγη (1323) με όμορφο καμπαναριό και αξιόλογες τοιχογραφίες, στη νότια είσοδο του οικισμού
• Τα ερείπια υδατοδεξαμενών, όστρακα αρχαίων αγγείων και ένας πύργος, σε ύψωμα ανατολικά του οικισμού
• Το φαράγγι Ανύδρου, μήκους 3 χλμ. περίπου, που καταλήγει στην φερώνυμη παραλία στο Λιβυκό Πέλαγος
• Η παραλία «Γιαλισκάρι» κοντά στην προηγούμενη (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το οροπέδιο του ομώνυμου χωριού, βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων. Η πρόσβαση γίνεται από τη Χώρα Σφακίων με ελικοειδή δρόμο 13χλμ., ο οποίος ανεβαίνει τα απότομα βουνά και προσφέρει μαγευτική θέα του άγριου τοπίου και του απέραντου γαλάζιου. Το χωριό βρίσκεται κοντά στη θέση της αρχαίας Ανώπολης, της οποίας λιμάνι ήταν ο Φοίνικας ή Κατώπολη, το σημερινό Λουτρό. Τα ερείπια της αρχαίας Ανώπολης, εντοπίζονται επάνω στο λόφο της Αγίας Αικατερίνης, στα δυτικά και νοτιοδυτικά του σημερινού ομώνυμου χωριού. Από τη θέση της, εξασφάλιζε πλήρη εποπτεία μεγάλης έκτασης της ξηράς, αλλά και του Λιβυκού πελάγους. Το λιμάνι της, εξασφάλιζε τη θαλάσσια επικοινωνία μεταξύ ανατολής και δύσης, σαν ενδιάμεσος σταθμός. Το τοπίο με τα επιβλητικά Λευκά Όρη και τα μονοπάτια που ανεβαίνουν ως την αλπική ζώνη (πάνω από 2000m υψόμετρο), σε αντίθεση με την ηρεμία του οροπεδίου, προκαλεί δέος στον επισκέπτη. Το οροπέδιο είναι εύφορο και στο μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από παραδοσιακούς αλλά και σύγχρονους ελαιώνες. Βόρεια στο οροπέδιο και μέχρι τις παρυφές των βουνοκορφών, εκτείνεται το πευκοδάσος της Ανώπολης, το οποίο είναι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ένα από τα μεγαλύτερα στην Κρήτη. Από εδώ ξεκινά ο δρόμος για την ανάβαση στα λευκά όρη και την υψηλότερη κορυφή τους «Πάχνες», το εγκαταλελειμμένο από 50 χρόνια χωριό Μουρί, καθώς και το ορειβατικό καταφύγιο Σβουριχτής – Χουλιόπουλου. Το χειμώνα, το οροπέδιο «ντύνεται» κάποιες φορές στα λευκά. Καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, αλλάζει χρώματα και μυρωδιές λόγω της πλούσιας ποικιλίας αρωματικών και άλλων βοτάνων. Η Ανώπολη απαρτίζεται από 11 γειτονιές, τον Κάμπο, Άγιο Δημήτριο, Ασέ, Βαρδιανά, Γύρο, Καμπιά, Λιμνιά, Μαριανά, Παυλιανά, Ρίζα και Σκάλα. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια, την μελισσοκομία και τον τουρισμό. Εδώ θα βρείτε ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, καθώς και αρκετές παραδοσιακές ταβέρνες, όλο το χρόνο. Επίσης εδώ θα βρείτε παραδοσιακά προϊόντα, όπως το φημισμένο παξιμάδι, μέλι, λάδι, τυριά, βότανα κ.α. Για όσους ενδιαφέρονται για δραστηριότητες, στο δάσος διεξάγεται οργανωμένα το άθλημα του Air Soft και το οποίο για όσους δε γνωρίζουν, είναι σκοποβολή, με αντίγραφα πραγματικών όπλων και με πλαστικά σφαιρίδια. Για τους λάτρεις των βοτάνων, οργανώνονται εξορμήσεις για αναγνώριση και συγκομιδή των άγριων βοτάνων της περιοχής και για όσους θα ήθελαν να προμηθευτούν για καλλιέργεια, υπάρχει και φυτώριο. Επίσης μπορείτε οργανωμένα να κάνετε ορειβασία στα λευκά όρη, πεζοπορία στα φαράγγια της περιοχής καθώς και ποδήλατο βουνού σε ένα δίκτυο 50 περίπου χλμ. Κύρια πανηγύρια είναι του Αγίου Γεωργίου, της Παναγίας, του Αγίου Δημητρίου, της Αγίας Αικατερίνης και του Προφήτη Ηλία. Μην παραλείψετε να ανηφορίσετε νότια στο ναό της Αγίας Αικατερίνης, απ’ όπου η θέα στη θάλασσα είναι εκπληκτική. Η Ανώπολη είναι μοναδικός προορισμός που συνδυάζει, αναψυχή, περιήγηση και δραστηριότητες στη φύση καθώς και ένα ταξίδι στο χρόνο, στην ιστορική αυτή γωνιά της Ελλάδος.  Αξίζει να ανακαλύψετε την αυθεντική Κρήτη μέσα από μια επίσκεψη στην Ανώπολη! Η γιορτή της γραβιέρας στις 15 Αυγούστου, είναι μια πολύ καλή ευκαιρία για να γευθείτε τα ντόπια παραδοσιακά προϊόντα και να απολαύσετε ένα γνήσιο Σφακιανό γλέντι! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Τα Άπτερα είναι πεδινό χωριό στο βορειοδυτικό τμήμα του νομού Χανίων, στη νότια είσοδο του κόλπου της Σούδας και στην περιοχή της αρχαίας Απτέρας, πάνω στο Βόρειο Οδικό Άξονα της Κρήτης και σε υψόμετρο 170 μέτρων. Αξιοθέατα του χωριού είναι:

• Η περιοχή της αρχαίας Απτέρας, ανατολικά του οικισμού, από τις σημαντικότερες πόλεις-κράτη της Κρήτης, με καθοριστικό ρόλο στα ιστορικά δρώμενα του νησιού. Η θέση της εξασφάλιζε τον έλεγχο του εμπορίου σε ένα από τα σημαντικότερα λιμάνια της Α. Μεσογείου. Η ίδρυσή της ανάγεται στη Γεωμετρική Εποχή και η μεγαλύτερη ακμή της στους πρώιμους Ελληνιστικούς Χρόνους. Σώζονται τμήματα από τείχη, δεξαμενές, ιερά, τάφους, κ.α.
• Το φρούριο Παλαιόκαστρο ή «Κούλες», στο βορειοανατολικό άκρο του αρχαιολογικού χώροτ της Απτέρας. Κτίστηκε από τους Τούρκους για να ενισχυθεί το φρούριο Ιτζεδίν
• Η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, δυτικά του οικισμού (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Συνεχίζοντας το δρόμο βόρεια της Ανώπολης και σε απόσταση 3,5 χλμ. βρίσκεται το ερειπωμένο πλέον χωριό. Φτάνοντας στο σημείο ατενίζουμε τη σιδερένια γέφυρα η οποία συνδέει τις δυο πλευρές του ομώνυμου φαραγγιού. Η εικόνα είναι μοναδική. Διασχίζοντας τη μεταλλική γέφυρα, θα απολαύσετε από ψηλά τις καλλονές του Αραδαινιώτικου φαραγγιού. Η Αράδαινα βρίσκεται στη δυτική πλευρά και στο χείλος του ομώνυμου φαραγγιού, πού χωρίζει το οροπέδιο της Αράδαινας από το οροπέδιο της Ανώπολης, ανατολικά της Αγίας Ρούμελης και κοντά στον Άγιο Ιωάννη σε υψόμετρο 520 μέτρων. Το χωριό εγκαταλείφθηκε τη δεκαετία του 1950 λόγω βεντέτας. Εδώ βρίσκεται ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου ή Αστράτηγου, ο οποίος χτίστηκε κατά τις αρχές του 14ου αιώνα στη θέση του μεσαίου κλίτους της μίας από τις δύο παλαιοχριστιανικές βασιλικές που υπάρχουν στην έδρα της Επισκοπής «Φοινίκης δηλαδή Αραδένης». Διαφέρει από τους υπόλοιπους σταυροειδείς με τρούλο ναούς της Κρήτης, διότι ακολουθεί εκφυλισμένες τάσεις της Ελλαδικής Σχολής ως προς την αρχιτεκτονική του. Το εικονογραφικό πρόγραμμα περιλαμβάνει όρθιους αγίους χαμηλά και σκηνές από τον ευαγγελικό κύκλο, το συναξάρι των Αρχαγγέλων, το βίο του Αγίου Νικολάου και τη Δευτέρα παρουσία. Ο τοιχογραφικός διάκοσμος χρονολογείται τις πρώτες δεκαετίες του 14ου αιώνα και μπορεί να αποδοθεί με μεγάλη πιθανότητα στο γνωστό ζωγράφο Μιχαήλ Βενέρη. Ο ναός πανηγυρίζει στις 8 Νοεμβρίου. Τα τελευταία χρόνια κάποια σπίτια ανακαινίζονται. Το εγκαταλελειμμένο σήμερα χωριό, προσφέρεται για ένα ευχάριστο περίπατο μέσα στα στενά μονοπάτια και στα σπίτια του, που είναι χτισμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή Σφακιανή αρχιτεκτονική. Στη γέφυρα υπάρχει καλαίσθητη καντίνα. Η σιδερένια γέφυρα που ενώνει τις δύο πλευρές του φαραγγιού, είναι προσφορά των αδελφών Βαρδινογιάννη των οποίων η οικογένεια κατάγεται από τον Άη Γιάννη, ένα χωριό 5 χλμ. δυτικά της Αράδαινας. Η γέφυρα ολοκληρώθηκε το 1986, έχει ύψος 138μ. και είναι η ψηλότερη της Ελλάδος και η δεύτερη της Ευρώπης. Στο μέσον της γέφυρας υπάρχει εξέδρα και σ’ αυτήν διεξάγεται το άθλημα του άλματος με ελαστικό σχοινί, bungee jumping. Οι λάτρεις του είδους έχουν τη δυνατότητα για άλματα στο φαράγγι κάθε σαββατοκύριακο, τους μήνες Ιούνιο, Ιούλιο και Αύγουστο. Στη γέφυρα και εάν είστε τυχεροί, θα απολαύσετε τις πτήσεις των γυπαετών barbatus-barbatus. Τα μεγάλα αρπακτικά φωλιάζουν στις απόκρημνες πλαγιές του φαραγγιού. Επίσης στην ανατολική πλευρά του φαραγγιού, τοποθετήθηκε πρόσφατα ταΐστρα για τα πουλιά. Πίσω από την καντίνα, ξεκινά το μονοπάτι καθόδου για το υπέροχο φαράγγι της Αράδαινας, μήκους 7 χλμ., το οποίο μετά από περίπου 3,5-4 μαγευτικές ώρες πεζοπορία, καταλήγει στην όμορφη παραλία Διαλισκάρι ή Μάρμαρα, όπου μπορείτε να απολαύσετε το μπάνιο σας και να «τσιμπήσετε» στην καντίνα που βρίσκεται εκεί. Στη συνέχεια μπορείτε να μεταβείτε με μικρό σκάφος, είτε με τα πόδια (2 περίπου ώρες) στο Λουτρό και κατόπιν στη Χώρα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το Αργαστήρι είναι το ψηλότερο χωριό της περιοχής του Καντάνου, χτισμένο σε υψόμετρο 650 μέτρων και έχει πανέμορφη πανοραμική θέα προς τα Λευκά Όρη και τον όρμο της Σούγιας στο Λυβικό Πέλαγος, πολύ πράσινο και άφθονα νερά. Η ονομασία του χωριού κατά μια εκδοχή προέρχεται από τους αργαλειούς (αργαστήρια) στους οποίους παλιότερα οι γυναίκες του χωριού έφτιαχναν υπέροχα υφαντά. Οι κάτοικοι ασχολούνται κατά κύριο λόγο με την ελαιοπαραγωγή (αν και πυρκαγιές τα τελευταία χρόνια κατέστρεψαν μεγάλο μέρος των ελαιώνων του χωριού – κυρίως το 2006 αλλά και το 1994 και 2007) και δευτερευόντως με την οικόσιτη κτηνοτροφία, ενώ το χωριό έχει και μικρή παραγωγή κηπευτικών (πατάτας), κρασιού και αμύγδαλων. Η μοναδική εκκλησία του χωριού, ο Άγιος Γεώργιος, στεγάζει και το νεκροταφείο του χωριού και έχει περίτεχνο ξυλόγλυπτο τέμπλο πάνω στο οποίο είναι χαραγμένη η χρονολογία 1879. Στο χωριό επίσης υπάρχουν τα ερείπια της γκρεμισμένης εκκλησίας της Αγίας Παρασκευής. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 120 μέτρων στους πρόποδες των Λευκών Ορέων, στην ανατολική είσοδο των Σφακίων και νοτιοανατολικά του νομού Χανίων, στο σύνορο με το νομό Ρεθύμνου. Κατά τη Βενετοκρατία αναφέρεται στην επαρχία Αγίου Βασιλείου Ρεθύμνου το 1577 από τον Μπαρότση. Σε αναφορά των Σφακιανών προς τις Βενετικές αρχές το 1594 ο οικισμός αναφέρεται Αγαλέ. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την ελαιοκαλλιέργεια. Κύρια πανηγύρια της Παναγίας στις 15 Αυγούστου και του Αγίου Πέτρου στις 16 Ιανουαρίου. Εδώ βρίσκεται και η έξοδος του Αργουλιανού φαραγγιού. Η θέση του χωριού είναι αμφιθεατρική με θέα το Λιβυκό πέλαγος και περιβάλλεται από παλαιούς ελαιώνες. Ανατολικά του χωριού βρίσκονται ερείπια θαυμάσιου ενετικού υδρόμυλου. Από τον Αργουλέ και μέχρι τη Σκαλωτή, ξεκινά η ζώνη παρατήρησης των Γυπαετών barbatus-barbatus. Η περιήγηση της ευρύτερης περιοχής του χωριού, θα σας πάει ένα ταξίδι στο χώρο και στο χρόνο με την άγρια ομορφιά αλλά και τη γαλήνη που προσφέρει. Εδώ θα βρείτε παραδοσιακή ταβέρνα και καφενείο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Οι Αρμένοι βρίσκονται σε υψόμετρο 50 μέτρων, στις όχθες του ποταμού Ξιδέ, και διαθέτει άφθονες πηγές. Όπως υποδηλώνει το όνομά του, στο χωριό εγκαταστάθηκαν μετά την ανάκτηση της Κρήτης από τον Νικηφόρο Φωκά το 961, Αρμένιοι στρατιώτες, τμήμα του βυζαντινού στρατού. Στο χωριό υπάρχουν ίχνη κατοίκησης από την παλαιοχριστιανική εποχή. Γύρω από το ναό της Παναγίας βρέθηκε παλαιοχριστιανική βασιλική. Σε ανασκαφές στο ναό του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου βρέθηκε ότι στη θέση τού ναού υπήρχε βασιλική της οποίας το ψηφιδωτό χρονολογήθηκε στο β’ μισό του 6ου αιώνα και αποδόθηκε στο συνεργείο που κατασκεύασε το δάπεδο της βασιλικής στην Αλμυρίδα. Οι πλούσιες πηγές της περιοχής οδήγησαν στην κατασκευή νερόμυλων στους Αρμένους. Ο νερόμυλος ιδιοκτησίας κληρονόμων Μανούσακα και Μανουσογεωργάκη και Κουταράκη έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο, καθώς αποτελεί τυπικό δείγμα αρχιτεκτονικής προβιομηχανικής περιόδου, τα αρχιτεκτονικά στοιχεία και η δομή των χώρων του συγκροτήματος συνδέονται με την λαϊκή παράδοση της Κρήτης του 18ου αιώνα, που έχει τις καταβολές της στην αρχιτεκτονική της όψιμης Βενετοκρατίας. Αποτελείται από τέσσερις ισόγειους χώρους και ένα στον όροφο που χρησιμοποιείται για κατοικία του μυλωνά. Στους υπόγειους χώρους υπάρχουν: προθάλαμος – χώρος αποθήκευσης σιτηρών, όπου βρίσκεται και η είσοδος του αλευρόμυλου. Ο κυρίως χώρος του αλευρόμυλου διαθέτει τρία ζεύγη μυλόπετρων με τρία πηγάδια (Βουτσιά) και τρία στόμια εξόδου νερού (ζουριά) αντίστοιχα. Η ανατολική όψη του συγκροτήματος χαρακτηρίζεται από τα πηγάδια και την είσοδο στον μύλο ενώ η δυτική χαρακτηρίζεται από τις λίθινες λαξευτές αντηρίδες, τα υπό μορφή καμάρας λαξευτά στόμια εξόδου νερού και τα αντίστοιχα παράθυρα πάνω από κάθε αντηρίδα. Το συγκρότημα στεγάζεται σε μονόρριχτες καμαροσκεπείς στέγες ενώ ο χώρος κατοικίας του μυλωνά έχει δίρριχτη κεραμοσκεπή. Βρίσκεται στην είσοδο του χωριού και υπέστη ζημιές από το έργο υδροληψίας. Στη θέση Σούρπο, όπου βρισκόταν επί ενετικών χρόνων χωριό, σωζόταν μέχρι πρόσφατα σε άριστη κατάσταση ο νερόμυλος «του Φράγκου». Από τους ναούς του χωριού, ενδιαφέρον παρουσιάζουν ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος, του 16ου αιώνα, κάτω από τον οποίο εντοπίστηκαν σε ανασκαφή τοίχοι παλαιότερου, μονόχωρου τρουλλαίου ναού, ο οποίος χρονολογήθηκε με βάση τα σπαράγματα των τοιχογραφιών στα τέλη του 12ου-αρχές του 13ου αιώνα, και ο νεότερος ναός του Αγίου Νικολάου. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Ασκορδαλός είναι ημιορεινός οικισμός στο κεντρικό τμήμα του νομού Χανίων. Βρίσκεται κοντά στις πηγές του Πλατανιά, στις βορειοδυτικές παρυφές των Λευκών Ορέων και στην κοιλάδα των Μεσκλών, δίπλα στην επαρχιακή οδό Χανίων-Ομαλού σε υψόμετρο 290 μέτρων. Παλαιότερα, ο οικισμός είχε οχτώ γειτονιές. Η περιοχή του Ασκορδαλού είναι κατάλληλη -πέραν της ντόπιας χλωρίδας- για την καλλιέργεια τροπικών και υποτροπικών ειδών. Το ιδιαίτερο μικροκλίμα της περιοχής συνέβαλε στη δημιουργία του Βοτανικού Πάρκου, όπου διαβιούν ζώα και φυτά που δε συνηθίζονται στην κρητική χλωρίδα και πανίδα. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι του Αγίου Ιωάννη και υπάρχει και το παρεκκλήσι του Αγίου Ιωάννη Ριγολόγου στο κέντρο του οικισμού. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Ασκύφου βρίσκεται στην είσοδο βόρεια των Σφακίων από τις Βρύσες. Βρίσκεται σε υψόμετρο 730 μέτρα και αποτελείται από ένα σύνολο πέντε μικρών οικισμών, τον Πετρέ, το Αμμουδάρι, τη Στραβοράχη, το Γωνί (Μέσα και Έξω) και τις Καρές. Τα άγρια ψηλά βουνά τριγύρω και η γαλήνη του κάμπου, συνθέτουν ένα υπέροχο σκηνικό χειμώνα – καλοκαίρι! Το οροπέδιο μοιάζει σαν ένα γιγάντιο κύπελλο, που στα αρχαία Ελληνικά λέγεται σκύφος – Ασκύφου και το χειμώνα ντύνεται στα λευκά πολλές φορές. Είναι πιθανό ότι πολλές χιλιάδες χρόνια πριν, το οροπέδιο Ασκύφου ήταν μια μεγάλη λίμνη. Στις Καρές, βρίσκεται μνημείο προς τιμήν των Σφακιανών ηρώων του 1774. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, την αμπελοκαλλιέργεια, την πατατοκαλλιέργεια και τον τουρισμό-αγροτουρισμό. Στην περιοχή υπάρχει αγροτουριστική μονάδα όπου μπορείτε να κάνετε ιππασία, σκοποβολή, κυνήγι και ποδήλατο βουνού. Επίσης υπάρχουν ενοικιαζόμενα δωμάτια, ταβέρνες, φούρνοι, τυροκομεία, βενζινάδικο, καθώς και εργαστήριο επίπλου. Στις Καρές, αξίζει να επισκεφθείτε ένα αξιόλογο ιστορικό μουσείο του Β’ παγκοσμίου πολέμου (1941-45), το οποίο είναι ο κόπος του αξέχαστου Γεωργίου Χατζιδάκη και που άξια συνεχίζει ο γιος του Ανδρέας. Δυτικά και στο πανέμορφο οροπέδιο της Ταύρης, βρίσκεται το καταφύγιο του ορειβατικού συλλόγου Χανίων, με υπέροχη θέα στο οροπέδιο και στα Λευκά όρη. Με βάση το οροπέδιο μπορείτε να ανακαλύψετε υπέροχες διαδρομές της ευρύτερης περιοχής. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το Ασφένδου είναι ορεινό χωριό σε  υψόμετρο 770 μέτρων και βρίσκεται στο δρόμο από Ίμπρο προς Καλλικράτη. Ήταν και είναι η καλοκαιρινή κατοικία των κατοίκων των παράλιων χωριών Βουβά, Νομικιανών και  Αγίου Νεκταρίου. Την ονομασία του την οφείλει στα δένδρα Ασφένδαμου που υπάρχουν στην περιοχή. Η παλαιότερη αναφορά του Ασφένδου εντοπίζεται στην οθωμανική περίοδο. Το χωριό καταστράφηκε από τα οθωμανικά στρατεύματα κατά την επανάσταση του 1770 και στις επαναστάσεις του 19ου αιώνα. Η πρώτη απογραφή που αναφέρει το χωριό είναι του 1832. Το Ασφένδου, έδωσε ήρωες σε όλους τους απελευθερωτικούς αγώνες του έθνους. Κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι η κτηνοτροφία και η αμπελουργία. Μέσα από το χωριό ξεκινά και το πολύ όμορφο και εύκολο ομώνυμο φαράγγι, το οποίο μετά από δύο περίπου ώρες πεζοπορία καταλήγει στο χωριό Άγιος Νεκτάριος. Επίσης εδώ βρίσκεται και το γνωστό σπήλαιο του Ασφένδου στη θέση Σκορδολάκια, με τις περίφημες βραχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται στην νεολιθική εποχή 8.000π.χ. και είναι  το παλαιότερο ίχνος κατοίκησης της Κρήτης. Μεγάλο πανηγύρι γίνεται στην Κοίμηση της Παναγίας στην εκκλησία που δεσπόζει ψηλά πάνω από το χωριό. Το τοπίο είναι ειδυλλιακό με ιδιαίτερο ανάγλυφο. Από τις τριγύρω πλαγιές η θέα στο λιβυκό πέλαγος είναι μαγευτική. Η εκδρομή για πεζοπορία ή με το αυτοκίνητο θα σας αποζημιώσουν με τη γαλήνια ατμόσφαιρα και τον καθαρό αέρα! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Τα Αφράτα βρίσκονται στο ακρωτήρι του Ροδωπού, σε μια περιοχή με ελαιώνες. Η παραλία στα Αφράτα βρίσκεται σε απόσταση ενός χιλιομέτρου από τον οικισμό και είναι πάντα προστατευμένη από τους ανέμους. Το παραδοσιακό χωριό των Αφράτων διαθέτει ταβέρνες και κάθε χρόνο οι κάτοικοι διοργανώνουν γιορτή Μελιού. Η διαδρομή για τα Αφράτα περνάει από το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας της Οδηγήτριας (Γωνιάς) και την Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης. Ο «Ελληνόσπηλιος», που βρίσκεται στην περιοχή, είναι ένα όμορφο σπήλαιο στο οποίο βρέθηκαν σημαντικά αρχαιολογικά ευρήματα με πλούσιο διάκοσμο, αλλά δεν είναι επισκέψιμο. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το χωριό είναι χτισμένο σε πλαγιά σε υψόμετρο 190 περίπου μέτρων και σε απόσταση 25 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Το χωριό πιθανότατα ιδρύθηκε από Άραβες επιδρομείς τον 8ο αιώνα, οι οποίοι κατέφυγαν στην Κρήτη έχοντας εκδιωχθεί από την Ανδαλουσία. Λόγω της ιδιότητάς του να συγκεντρώνει αρκετές από τις οθωμανικές αρχές, αλλά και της εγγύτητάς του στον ορεινό και δυσπρόσιτο όγκο των Λευκών Ορέων, το χωριό δέχτηκε επανειλημμένες και σημαντικές επιθέσεις κατά τη διάρκεια των τελευταίων κρητικών επαναστάσεων. Κτίρια που παρουσιάζουν ενδιαφέρον στο χωριό είναι το αναστηλωμένο παλιό σχολείο (1863), το αναστηλωμένο παλιό παρθεναγωγείο, το οποίο λειτουργεί ως ξενώνας και στεγάζει το Κέντρο Περιβαλλοντικής Ενημέρωσης και οι νεότερες εκκλησίες του Αγίου Νικολάου και Γεωργίου. Τα σπίτια του χωριού διακρίνονται σε μικρά και μεγάλα πολυτελή, όλα φτιαγμένα με ντόπια υλικά και έχουν παραδοσιακό χαρακτήρα. Τα μικρά σπίτια είχαν ένα δωμάτιο και ονομάζονταν καμαρόσπιτα, ενώ τα μεγάλα ονομάζονταν κονάκια. Κοντά στο χωριό, εκεί που βρισκόταν το ενετικό χωριό Καρύδι Καρτσομάδω, σώζονται τα ερείπια της Μονής της Παναγίας στο Κατωμέρι, η οποία έχει μονόχωρο ναό με τοιχογραφίες του 13ου αιώνα. Κοντά βρίσκεται το επίσης ενετικό χωριό Καρύδι του Αγίου Γεωργίου, από το οποίο σώζονται μερικά σπίτια και μια ενετική έπαυλη. Η ομώνυμη μονή που βρίσκεται εκεί (Αγίου Γεωργίου-Καρύδι) χρονολογείται από το 13ο αιώνα, ενώ αναστηλώθηκε το 1996. Στη μονή σώζεται εγκαταλελειμμένο ελαιοτριβείο με δώδεκα καμάρες του οποίου η οροφή έχει καταρρεύσει, καθώς και οι βάσεις τεσσάρων μυλόπετρων, μαρτυρώντας ότι στο παρελθόν η περιοχή παρήγαγε τεράστιες ποσότητες λαδιού. Το μοναστήρι υπέστη εκτεταμένες καταστροφές κατά την αποχώρηση των γερμανικών στρατευμάτων από την περιοχή, το καλοκαίρι του 1945. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Βάθη μέχρι το 1957 ονομαζόταν Κούνενιον και είναι χτισμένη σε υψόμετρο 320 μέτρων. Στην περιοχή του χωριού έχει τοποθετηθεί η αρχαία ρωμαϊκή πόλη Ιναχώριον. Περίπου 200 μέτρα δυτικά του σημερινού χωριού έχουν εντοπιστεί δύο κιβωτιόσχημοι τάφοι, των οποίων τα κτερίσματα χρονολογήθηκαν στον 4ο αιώνα π.Χ. Κοντά στο χωριό σώζονται βυζαντινοί ναοί. Ο ναός του Αγίου Γεωργίου στη συνοικία Βαϊδέδων είναι μονόχωρος καμαρόσκεπος και στο εσωτερικό του σώζονται σε καλή κατάσταση τοιχογραφίες. Σε κάθε πλευρά έχει ένα αψίδωμα. Στο παρελθόν διέθετε νάρθηκα, ο οποίος πλέον έχει καταστραφεί. Με βάση την κτητορική επιγραφή του ναού, οικοδομήθηκε και αγιογραφήθηκε με έξοδα του ιερομόναχου Ιακώβου το έτος ,ςΨ Β (= 6792 = 1284). Ανάμεσα στις συνοικίες Βαϊδέδων και Τζιγιανά βρίσκεται ο μονόχωρος καμαρόσκεπος ναός του Αρχαγγέλου Μιχαήλ. Στο εσωτερικό του σώζονται σε καλή κατάσταση τοιχογραφίες δύο φάσεων. Η παλαιότερη φάση χρονολογείται από το 14ο αιώνα και εντοπίζεται στην καμάρα και τους τοίχους του κυρίως ναού και η δεύτερη φάση χρονολογείται στο δεύτερο μισό του 14ου αιώνα και εντοπίζεται στο ιερό. Ανάμεσα στις παραστάσεις βρίσκονται και δύο ασυνήθιστες, μια με τον αρχάγγελο μπροστά στα τείχη της Ιεριχούς και το Θαύμα των Χώνων. Στη συνοικία Γεωργιλιανά, δίπλα στον κεντρικό δρόμο αλλά σε χαμηλότερο επίπεδο, βρίσκεται ο τοιχογραφημένος ναός του Αγίου Βασιλείου. Πιθανόν χρονολογείται από τους βυζαντινούς χρόνους. Στην κορυφή μικρού υψώματος στη συνοικία Πέρα Κούνενι βρίσκεται ο τοιχογραφημένος ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ένα ακόμη «πορτοκαλοχώρι» του κάμπου, πνιγμένο στο πράσινο, περιμένει τον επισκέπτη που φεύγει από τον Αλικιανό και κατευθύνεται νοτιοδυτικά προς την ενδοχώρα: ο Βατόλακκος. Είναι χωριό με πολλά σημεία φυσικής ομορφιάς, πολλά στοιχεία παράδοσης και σημεία που αξίζουν μια επίσκεψη. Καθώς μπαίνει ο επισκέπτης στο χωριό συναντά την Πλατεία, δίπλα στο ποταμάκι που διαρρέει το χωριό, με τα ψηλά πλατάνια, και τα γραφικά καφενεία όπου μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ ή το ποτό σας ή ακόμα κι ένα γεύμα αντιπροσωπευτικό της Κρητικής κουζίνας με αγνά ντόπια υλικά. Πάνω στην Πλατεία βρίσκεται η κεντρική εκκλησία του χωριού η οποία είναι ρυθμού Βασιλικής του 14ου αιώνα. Είναι Δίκλιτη Βασιλική, το ένα κλίτος αφιερωμένο στους Αποστόλους Πέτρο & Παύλο και μάλιστα στις 28 Ιουνίου κάθε χρόνο διοργανώνεται προς τιμήν τους μεγάλο παραδοσιακό πανηγύρι και το δεύτερο κλίτος αφιερωμένο στον Άγιο Φανούριο. Δίπλα στην Εκκλησία βρίσκεται το Δημοτικό Σχολείο του Βατολάκκου και το «Ρολόι», δωρεά κατοίκου του χωριού στη μνήμη των εκτελεσθέντων από τους Ναζί κατά τη διάρκεια της Κατοχής. Μια ξύλινη γεφυρούλα οδηγεί πάνω από το ποτάμι στο Μουσείο «Φάμπρικας & Ελιάς» όπου ο επισκέπτης μπορεί να γνωρίσει από κοντά πολλά αντικείμενα που χρησιμοποιούταν για την παραγωγή ελαιολάδου αλλά και γενικότερα στην αγροτική ζωή του τόπου. Μια ακόμα εντυπωσιακή διαδρομή, ιδιαίτερα για φυσιολάτρες, είναι αυτή που οδηγεί από το «Σκονίζο»- μικρό οικισμό σε απόσταση από το Βατόλακκο- προς το χωριό «Μανωλιόπουλο» ή προς το χωριό «Ντερές». Οι δρόμοι αυτοί είναι προσπελάσιμοι μόνο με «ψηλό» αυτοκίνητο ή 4×4 και μάλιστα στο σημείο αυτό οργανώνονται περιστασιακά αγώνες «μότο κρος». Τέλος αξίζει να επισκεφτεί κανείς το Φράγμα του «Βαρσαμιώτη», ένα θαύμα της σύγχρονης τεχνολογίας μέσα σε ένα ειδυλλιακό τοπίο πνιγμένο στο πράσινο! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Ο Βαφές βρίσκονται σε υψόμετρο 210 μέτρων και απέχουν από τα Χανιά 37 χιλιόμετρα. Ο οικισμός έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο. Το χωριό πιθανόν δημιουργήθηκε από τους κατοίκους του χωριού Κούρτα (αργότερα Σκούτζα), το οποίο βρίσκεται ανατολικά του Βαφέ, το οποίο καταστράφηκε από πειρατές. Ο οικισμός αποτελείται από δύο τμήματα του συνεκτικού πυρήνα και μεμονωμένα κτίσματα και γειτονιές στις παρυφές τους. Τα περισσότερα από τα κτίσματα διασώζουν σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό το αρχικό τους τμήμα που χρονολογείται στην όψιμη Βενετοκρατία ή την πρώιμη Τουρκοκρατία. Ο Βαφές υπέστη εκτεταμένες επεμβάσεις κατά το δεύτερο μισό του 19ου αι., οπότε εμφανίζονται νεοκλασικιστικά στοιχεία που συμπληρώνουν τα κτίσματα. Μεταξύ των κτισμάτων, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εξής:

• μεγάλο συγκρότημα κατοικίας του Εμμανουήλ Ιερέως Σκορδύλη, χρονολογημένο στα 1745,
• σειρά θολωτών κατασκευών που αποδίδονται στον γενίτσαρο Αληδάκη,
• ο δίκλιτος Ιερός Ναός του Χριστού και αρκετές κατοικίες των χρόνων της πρώιμης Τουρκοκρατίας.

Στη θέση Αμπαδιά βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, με ενετική καμπάνα του 1581. Λίγο ψηλότερα από το χωριό βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Ερημίτη. Βορειοανατολικά του χωριού βρίσκεται ο βυζαντινός ναός Ασωμάτων. Στη χαράδρα Λάγγος, 1 χιλιόμετρο νοτιοανατολικά του χωριού, πέρα από το σπήλαιο Κρυονερίδα βρίσκεται σπήλαιο στη θέση Καλαμάτο, με όμορφη διακόσμηση και μικρούς θαλάμους και βάραθρα. Έχουν εντοπιστεί ίχνη κατοίκησης από την νεολιθική και ελληνιστική εποχή. Οι κάτοικοι του χωριού ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τη γεωργία. Το χωριό παράγει κτηνοτροφικά προϊόντα, λάδι, χαρούπια και κρασί. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Βλάτος είναι χτισμένο σε υψόμετρο 380 μέτρων και απέχει 54 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Το χωριό αναπτύσσεται σε συνοικίες (Αρχοντικά, Κορακιανά, Κουτσουνάρα, Μπερτιανά κ.ά.) εντός κοιλάδας με πλούσια βλάστηση. Κύρια προϊόντα του χωριού είναι το ελαιόλαδο και τα κάστανα. Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιεωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου. Είναι ο καθεδρικός του χωριού από το 1968, ενώ παλαιότερα κεντρική εκκλησία ήταν ο ναός της Αγίας Τριάδας. Ο ναός της Αγίας Τριάδας χτίστηκε το 1472 και ήταν αρχικά αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο και την Κυρά των Αγγέλων. Η αφιέρωση άλλαξε μετά την κατάκτηση της Κρήτης από τους Τούρκους. Το τέμπλο του ναού είναι ξύλινο και φέρει αγιογραφίες του Εμμανουήλ Παπαδάκη, φιλοτεχνημένες περί το 1882, ενώ η εικόνα της Παναγίας και της Αγίας Τριάδας φαίνεται να είναι παλαιότερες. Ο ναός επεκτάθηκε το 1862. Το παλαιό σχολείο του χωριού πλέον στεγάζει λαογραφική και εκκλησιαστική συλλογή. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Καθώς οδηγείτε από Ταυρωνίτη προς Μάλεμε, λίγο πριν μπείτε στο Μάλεμε, στρίβετε δεξιά προς Βλαχερωνίτισσα. Μετά από 3 χλμ περίπου οδήγησης ανεβαίνοντας το λόφο, μέσα από πλούσιους ελαιώνες, βρίσκεστε στην καρδιά του χωριού Βλαχερωνίτισσα, ένα πανέμορφο χωριό χτισμένο σε υψόμετρο μόλις 65μ με κάτασπρα σπίτια που περιβάλλονται από αμπέλια, οπωροφόρα δέντρα και περιβόλια. Το χωριό θυμίζει άρχοντα όπως κάθεται στην κορυφή του λόφου και «βλέπει» πανοραμικά όλη την περιοχή του κάμπου και τις παραλίες από Κολυμπάρι μέχρι τα Χανιά. Η ιστορία του χωριού φτάνει μέχρι τη Μινωική εποχή όπως φανερώνουν τα ερείπια τάφων που έχουν βρεθεί. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στη Γέννηση της Παναγίας και εορτάζεται με λαμπρό πανηγύρι και γλέντι στις 7 Σεπτεμβρίου. Ο θρύλος λέει ότι χτίστηκε στη θέση όπου ένα όραμα αποκάλυψε την ύπαρξη της εικόνας που προερχόταν από την εκκλησία των Βλαχερνών της Κωνσταντινούπολης. Τον Ιούλιο κάθε χρόνο ο Πολιτιστικός Σύλλογος οργανώνει το ετήσιο πανηγύρι του χωριού που συγκεντρώνει πλήθος κόσμου. Είναι τόσες οι φυσικές ομορφιές του χωριού και τόση η φιλοξενία των κατοίκων που θα σας μαγέψει. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Ο Βουβάς είναι η πρωτεύουσα του δημοτικού διαμερίσματος Ασφένδου το οποίο απαρτίζεται από τα χωριά Ασφένδου, Άγιο Νεκτάριο, Νομικιανά και Βουβά. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 190 μέτρων και απέχει 2 περίπου χλμ. από τη θάλασσα. Η παράδοση λέει ότι οι Βουβιανοί μετοίκησαν από τη θέση «του Δαμανού τα καταλύματα» λόγω των Σαρακηνών. Ο Μπελόν περιηγήθηκε τα Σφακιά το έτος 1549 και γράφει ότι είδε στο πανηγύρι της Αγίας Παρασκευής να χορεύουν Σφακιανοί φορώντας στον ώμο τόξο και φορτωμένη τη φαρέτρα με βέλη. Το πανηγύρι συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας στις 26 Ιουλίου. Άλλο ένα πανηγύρι έχει καθιερωθεί, αυτό του Αη Σήφη σε νέο μικρό ναό που βρίσκεται νότια του χωριού στο δρόμο για την παραλία Κούτελος, στις 31 Ιουλίου. Ήταν και είναι κεφαλοχώρι, στο οποίο υπήρχαν 2 φάμπρικες με μυλόπετρες. Το χωριό αλλά και ο κάμπος που απλώνεται νότια και ανατολικά είναι γεμάτος με λιόφυτα (ελαιώνες). Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια, τη μελισσοκομία και την αλιεία. Στο χωριό θα βρείτε ενοικιαζόμενα διαμερίσματα και δωμάτια κατηφορίζοντας προς την παραλία Κούτελος. Στις σπηλιές που υπάρχουν στην περιοχή, φωλιάζουν και αναπαράγονται οι φώκιες monachus-monachus. Γι’ αυτό το λόγο η θέση αυτή ονομάζεται και «Φωκιές». (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Οι Βουκολιές αποτελούν τόπο με σημαντική ιστορία και παράδοση. Εδώ έχουμε να τονίσουμε το ξακουστό σε όλη την Κρήτη παζάρι της Μεγάλης Παρασκευής, του οποίου οι ρίζες ξεκινούν από την εποχή της τουρκοκρατίας και συνεχίζεται μέχρι τις μέρες μας καθώς και το μικρότερο σε κλίμακα παζάρι του Σαββάτου που πραγματοποιείται κάθε εβδομάδα όπου μπορεί κανείς να βρει φρέσκα ντόπια προϊόντα. Καρδιά του χωριού αποτελεί η πλατεία με ταβερνούλες και πολυάριθμα παραδοσιακά καφενεία. Άξια επίσης προσοχής είναι το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Κωνσταντίνου που χρονολογείται από τον 13ο αιώνα και τα απομεινάρια του ιστορικού Πύργου των Βουκολιών, όπου στα 1897 ο ελληνικός στρατός και Κρήτες επαναστάτες κατάφεραν μια αποφασιστικής σημασίας νίκη απέναντι στους Τούρκους. Συνεχίζοντας στις Μέσα Βουκολιές, περνάμε από το ναό του Αγίου Αθανασίου με τις παράξενες αγιογραφίες, ανηφορίζοντας δε στους οικισμούς της Κάτω Κεφάλας συναντούμε τις Βυζαντινές εκκλησίες του Αγίου Ανδρέα και του Αγίου Φωτίου. Ακολουθεί ο οικισμός της Πάνω Κεφάλας και παίρνοντας το δρόμο προς Σέμπρωνα, φτάνουμε σε μια καταπράσινη περιοχή σπουδαίου φυσικού κάλους, με ποτάμι που κυλάει χειμώνα-καλοκαίρι σχηματίζοντας μικρούς καταρράκτες. Από εδώ ξεκινάει το μονοπάτι 6 χιλιομέτρων μια διαδρομή (Βρύση Δασκάλου-Μητάτο Σκουφιδιανό-Παλαιά Ρούματα) που αξίζει να ακολουθήσει κάθε φυσιολάτρης επισκέπτης. Σε όποιο οικισμό και αν κατευθυνθείτε (Άνω Κεφάλα, Γαβαλομούρι, Κάτω Κεφάλα, Κουλκουθιανά, Μέσα Βουκολιές, Φωτακάδο) όμορφες εικόνες θα σας μείνουν αξέχαστες αποζημιώνοντας σας για την επίσκεψη σας στις Βουκολιές. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 150 μέτρων στο δρόμο μετά τους Κομητάδες προς Φραγκοκάστελλο. Το όνομα «Βρασκάς ή Βρασκιάς» είναι επαγγελματικό. Βρασκί λέγεται ακόμη στην Κρήτη το πήλινο αγγείο που χρησιμοποιείται ως κυψέλη και συνεπώς ο αγγειοπλάστης λέγεται βρασκιάς. Εδώ και μέσα σε ένα πολύ παλαιό ελαιώνα, βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Βόρεια του χωριού βρίσκεται μεγάλο βάραθρο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Καθώς διασχίζετε τον Κάμπο με τους πλούσιους πορτοκαλεώνες και κατευθύνεστε βόρεια από την Επισκοπή Αγιάς προς Πλατανιά, διασχίζετε το μικρό αλλά γραφικό χωριουδάκι Πατελάρι. Βρίσκεται απέναντι από τη θέση «Δρακιανά» δίπλα στο ποτάμι, πνιγμένο στο πράσινο, ιδανικό σημείο για ηρεμία και χαλάρωση αλλά και πάνω σε δρόμο κατάλληλο για ποδηλασία. Λίγα χιλιόμετρα μετά το Πατελάρι ο δρόμος διακλαδίζει αριστερά και οδηγεί στο χωριό Βρύσες. Το χωριό πήρε το όνομά του από τις πολλές πηγές που υπήρχαν εκεί και από τις οποίες σώζονται σήμερα μόνο 4. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται από την καταπράσινη διαδρομή, την κεντρική πλατεία με τα θεόρατα πλατάνια και την ηρεμία και γαλήνη που αποπνέει το τοπίο. Είναι μια περιοχή πλούσια σε αρχαιολογικά και γεωλογικά ευρήματα και πλούσια ιστορία. Λίγο πριν την είσοδο του χωριού υπάρχει ένα μονοπάτι «η Ξενία Οδός» ή το «φαράγγι της Κατσούνας» που οδηγεί στην καρδιά ενός εντυπωσιακού καταπράσινου τοπίου και, από ένα σημείο και πέρα στα ερείπια της αρχαίας Περγάμου που ίδρυσε ο Αγαμέμνονας γυρνώντας από την Τροία. Η ύπαρξη της αρχαίας πόλης είναι επιβεβαιωμένη δυστυχώς, όμως, λόγω της γενικότερης κακής συγκυρίας, δεν έχουν γίνει οι εργασίες αποκάλυψής της. Στο ίδιο ύψωμα βρίσκονται και δυο εντυπωσιακά σπήλαια, το ένα από τα οποία λέει η παράδοση ότι ήταν τούνελ που οδηγούσε στο Πατελάρι. Καθώς υπάρχουν πολλά ξωκλήσια στο χωριό, είναι και πολλές οι εκδηλώσεις και τα πανηγύρια που γίνονται. Έτσι στις 15 Αυγούστου γίνεται γιορτή προς τιμήν της Παναγίας, στις 14 Σεπτεμβρίου για τον Τίμιο Σταυρό και μια μεγάλη πολιτιστική μέσα στον Αύγουστο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Οι Βρύσες είναι χτισμένες στους πρόποδες των Λευκών Ορέων (Μαδάρες) σε υψόμετρο 62 μέτρων. Το χωριό βρίσκεται ανατολικά των Χανίων, στη διασταύρωση της εθνικής οδού Χανίων – Ρεθύμνου – Ηρακλείου και την επαρχιακή οδό που καταλήγει στα Σφακιά. Από το χωριό περνούν τρεις ποταμοί:

• Ο Μπούτακας: Οι πηγές του είναι ανάμεσα Εμπρόσνερο και Βαφέ. Τρέχει το χειμώνα και την άνοιξη και πιο πολύ όταν φυσάει νότιος άνεμος και λιώνει το χιόνι στις Μαδάρες. Το όνομά του προέρχεται εκ του εν-βαίνω > εμπαίνω > μπαίνω, δηλαδή ποταμός που μπορεί να μπει κανείς μέσα να βουτήξει. Οι ποταμοί Μπούτακας και Βρυσιανός συμβάλλουν στις Βρύσες.
• Τα Φαρμακερά: Ο ποταμός αυτός έρχεται από το Νίππος και Βαφέ.

Πέρα από αυτούς, από το χωριό περνούν και τα εξής ρυάκια:

• Το Ροτάκι: Τα νερά του έρχονται από την περιοχή του Εμπροσνέρου.
• Το ρυάκι του Καρυδιού: Έρχεται από το μοναστήρι του Αγίου Γεωργίου στο Καρύδι και χύνεται στον ποταμό της Πηγής.
• Ρυάκι Αναβρετής: Τα νερά του έρχονται από το μετόχι Γετίμι και χύνεται στον ποταμό της
• Ο ποταμός της πηγής: Τα νερά του ποταμού αυτού έρχονται από τα βουνά και τα ρυάκια των χωριών Νίππος, Τζιτζιφέ και Πεμόνια.

Ανατολικά των Βρυσών, στον ανισόπεδο κόμβο ακριβώς της εθνικής με την παρακαμπτήριο, βρίσκεται η Ελληνι(στι)κή Καμάρα, γέφυρα Ελληνορωμαϊκών χρόνων (300 π.Χ. ως 300 μ.Χ. χοντρικά). Η καμάρα ήταν αρχικά χτισμένη με δόμους (ογκόλιθους) χωρίς συνδετική λάσπη, όμως μετά την κατακρήμνιση της, ξαναχτίστηκε με συνδετική ύλη (ασβεστοκονίαμα). Λατομείο για την εξασφάλιση των ογκόλιθων είναι ακριβώς δυτικά της γέφυρας η κοίτη του ποταμού όπου φαίνονται ακόμη οι αναβαθμοί των λατόμων. Το ψηλότερο σημείο του τόξου απέχει από την κοίτη του ποταμού 8,40 μ. κι έχει μέγιστο άνοιγμα τόξου 11,10 μ., ενώ ο τοίχος έχει πάχος 4,8 μ. Στις αρχές του 20ού αιώνα, στα 1918, τη γέφυρα περιγράφει ο περιηγητής Δέφνερ που διασώζει κι ένα τραγούδι της από το Μπρόσνερο. Η γέφυρα θεωρείται από τις παλιότερες της Κρήτης κι έζευγνε μέρος της βόρειας αρτηρίας της Κρήτης γνωστή μετέπειτα στη βενετοκρατία σα βασιλική στράτα (1645 – 1669 μ.Χ.). (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Γαβαλοχώρι βρίσκεται σε υψόμετρο 100 μέτρων, σε βραχώδη κοιλάδα με καλλιέργειες ελιών και αμπελιών στο δήμο Αποκορώνου. Το όνομα του χωριού προέρχεται από τη βυζαντινή οικογένεια των Γαβαλάδων, μια από τα 12 αρχοντόπουλα στα οποία μοιράστηκαν φέουδα στην Κρήτη το 1182. Το χωριό στα ενετικά χρόνια κατέστη κοινωνικοοικονομικό κέντρο της περιοχής και αρχιτεκτονικά δείγματα εκείνης της περιόδου σώζονται μέχρι σήμερα. Το Γαβαλοχώρι με τους οικισμούς Άγιο Βασίλειο, Άγιο Παύλο, Άσπρο (Κοπράνα) και Ντουλιανά έχει χαρακτηριστεί ιστορικός διατηρητέος τόπος και τοπίο ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους. Σύμφωνα με το ΦΕΚ, αποτελεί αξιόλογο σύνολο λαϊκής αρχιτεκτονικής χωρίς σημαντικές σύγχρονες αλλοιώσεις και με ιδιαίτερο ενδιαφέρον από πλευράς πολιτισμού λαϊκού. Αρχιτεκτονικά δείγματα των ενετικών χρόνων σώζονται μέχρι σήμερα. Στο χωριό λειτουργεί Ιστορικό-Λαογραφικό Μουσείο, το οποίο ιδρύθηκε το 1967 και εγκαινιάστηκε το 1993. Βρίσκεται στην περιοχή Άγιος Σέργιος και στεγάζεται σε ελαιοτριβείο – κατοικία, η οποία έχει χαρακτηριστεί ως έργο τέχνης και ως ιστορικό διατηρητέο μνημείο που χρειάζεται ειδική κρατική προστασία. Το μουσείο περιλαμβάνει 7 αίθουσες με διαφορετική θεματολογία: «Καμαρόσπιτο», «Μετάξι», «Κεραμεικά», «Κοπανέλι», «Πετράδες-Λιθοξόοι», «Εκκλησία, Ξυλογλυπτική». Στο μουσείο εκτίθενται επίσεις, όπλα και σπαθιά, πίνακες ζωγραφικής, λιθογραφίες, νομίσματα από την αρχαιότητα μέχρι την Κρητική Πολιτεία και πολεμικά μετάλλια. Κοντά στην κεντρική πλατεία του χωριού βρίσκεται διώροφη κατοικία και το ισόγειο κτίσμα της «Φάμπρικας» (παλαιό ελαιουργείο), τα οποία κατασκευάστηκαν στο δεύτερο μισό του 19ου αιώνα. Το ελαιοτριβείο, βρίσκεται μπροστά από την οικία, εμφανίζει πολλά ενδιαφέροντα αρχιτεκτονικά στοιχεία και διασώζονται όλα τα εργαλεία του σε καλή κατάσταση. Το παλαιό Δημοτικό Σχολείο έχει χαρακτηριστεί επίσης ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Στο χωριό επίσης βρίσκονται 24 πηγάδια τα οποία χρονολογούνται στα χρόνια της Βενετοκρατίας στην Κρήτη (15ος – 16ος αιώνας) και εξακολουθούσαν να χρησιμοποιούνται μέχρι πρόσφατα. Πρόκειται για απλές κυκλικές κατασκευές ποικίλου βάθους, χτιστές από ισχυρή ξερολιθιά. Ορισμένα από τα πηγάδια προστατεύονται από τοξωτή κατασκευή, επίσης χτισμένη από ξερολιθιά. Συνδεδεμένη με το συγκρότημα είναι και μια τοξωτή ενετική γέφυρα. Στο Γαβαλοχώρι βρίσκονται οι εκκλησίες του Αγίου Παύλου και της Παναγίας. Στην εκκλησία της Παναγίας στο τύμπανο της πόρτας έχει εντοιχιστεί πλάκα στην οποία αναφέρεται ότι η εκκλησία ολοκληρώθηκε το 1628. Επάνω από την αριστερή θύρα του ναού υπάρχουν δύο απομεινάρια από αγάλματα τα οποία παρουσιάζουν ενδιαφέρον. Πρόκειται για την αναπαράσταση των αδελφών Βουτσάδων οι οποίοι υπήρξαν δωρητές των εργασιών αποκατάστασης του ναού του έτους 1848. Η κτητορική επιγραφή του ναού αναφέρεται στον κτήτορα Νικόλαο Γαβαλά καθώς και σε έναν απροσδιόριστο μέχρι στιγμής άτομο πιθανώς συνδρομητής των εργασιών ανέγερσης εν ονόματι Ιωάννης Ασπρέας. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Γεωργιούπολη απέχει 40 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά από την πόλη των Χανίων και 20 χιλιόμετρα από το Ρέθυμνο. Το όνομά της το οφείλει στον Πρίγκιπα Γεώργιο της Ελλάδας, που διετέλεσε Ύπατος Αρμοστής της αυτόνομης Κρητικής Πολιτείας. Είναι χτισμένη στο δυτικό άκρο μιας μεγάλης αμμώδους παραλίας με αμμοθίνες, σε μια πεδιάδα με άφθονα νερά, ανάμεσα στις εκβολές των ποταμών Αλμυρός, ο οποίος σχηματίζει μια λίμνη, και Περαστικός. Η Γεωργιούπολη έχει εξελιχθεί σε τουριστικό θέρετρο και διαθέτει μικρό λιμάνι στις εκβολές του Αλμυρού. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Δραπανιάς είναι χτισμένος στον κόλπο του Κισσάμου σε υψόμετρο 40 μέτρα ανατολικά από την Κίσσαμο και δυτικά της πόλεως των Χανίων. Στο χωριό σώζονται ένας πύργος και ένα πηγάδι από την περίοδο της Τουρκοκρατίας. Στην παραλία του Δραπανιά διακρίνονται τα αρχαία ερείπια μινωικού οικισμού και οικισμού των κλασικών χρόνων. Κάποιοι ερευνητές υποστηρίζουν ότι εκεί ήταν κτισμένη η αρχαία πόλη Μύθημνα, που έδωσε το όνομά της στη Δημοτική Ενότητα. Ο Δραπανιάς, εκτός από κυρίως αγροτικό χωριό περιβαλλόμενο από ελαιώνες, είναι ανεπτυγμένος και τουριστικά. Υπάρχει ξενοδοχείο και αρκετά ενοικιαζόμενα δωμάτια. Κοντά στον οικισμό υπάρχουν ακόμη και δύο οργανωμένα κάμπινγκ. Ο ενοριακός ναός του χωριού τιμάται στο όνομα του Αγίου Νικολάου. Είναι δίκλιτος ναός, ανεγερθείς από το 1850 ως το 1880 (εγκαινιάσθηκε το 1896), με το αριστερό κλίτος να εορτάζει στα Εισόδια της Θεοτόκου. Εκεί φυλάσσονται η ιστορική μικρή καμπάνα του παλαιότερου ναού, που χρονολογείται από το 15ο αιώνα, όπως καί η θαυματουργή εικόνα του Αγίου, του 14ου αιώνα. Η Ορθόδοξη χριστιανική παράδοση του Δραπανιά φθάνει μέχρι τήν «πάλαι ποτέ διαλάμψασα» Μονή Δραπανιανών. Κοντά στο χωριό βρίσκεται και το «Μακρύ Σπηλιό», ένα σπήλαιο στην είσοδο του οποίου είναι χτισμένο ένα ξωκλήσι, αφιερωμένο στο Χριστό. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Φεύγετε από Βουκολιές και ακολουθείτε τον ανηφορικό επαρχιακό δρόμο για Κακόπετρο. Περίπου 7 χλμ μετά βρίσκεστε στο Δρομόνερο, ένα μικρό γραφικό και ηρωικό χωριό σε υψόμετρο μόλις 170 μ, που είναι γνωστό για τη Μάχη του Δρομονέρου στην οποία οι Κρητικοί κατατρόπωσαν τους Τούρκους το 1896. Στο χωριό έχει εγερθεί μνημείο προς τιμήν των κατοίκων που έδωσαν τη ζωή τους στη μάχη αυτή. Λίγο πριν την έξοδο του χωριού, στα δεξιά όπως οδηγείτε, στις εγκαταστάσεις ενός παλιού ελαιουργείου, έχει δημιουργηθεί ένα κέντρο σύγχρονης τέχνης, ένας μοντέρνος εκθεσιακός χώρος ο οποίος φιλοξενεί τόσο σύγχρονες εικαστικές εκθέσεις όσο και εκθέσεις τοπικών προϊόντων και ειδών λαϊκής τέχνης. Λίγο πριν τον εκθεσιακό χώρο ο δρόμος διακλαδίζει δεξιά και οδηγεί στο επόμενο μικρό χωριουδάκι, το Ζυμπραγό ή τα Ζυμπραγού κατ’ άλλους – ένα γραφικότατο, κατ’ εξοχήν ελαιοκομικό χωριό. Από εκεί μπορείτε να ακολουθήσετε τον αγροτικό δρόμο και να φτάσετε στην Πανέθημο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το Έλος είναι χτισμένο στην πλαγιά του υψώματος Άγιος Δίκαιος σε υψόμετρο 560 μέτρων. Το ρέμα Ξηροπόταμος διασχίζει το χωριό, είναι πιθανό ότι σχημάτιζε στην περιοχή κάποιο έλος, από το οποίο πήρε το όνομά του το χωριό. Το χωριό περιβάλλεται από δάσος με καστανιές και πλατάνους. Στην πλατεία του χωριού βρίσκεται παλιό υδραγωγείο, το οποίο έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Κοντά στο υδραγωγείο βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου. Ο ναός είναι χτισμένος στον τύπο του μονόχωρου καμαρόσκεπου και έχει χρονολογηθεί με βάση τις αγιογραφίες του στις αρχές του 14ου αιώνα. Οι τοιχογραφίες του έχουν αποδοθεί στον Ιωάννη Παγωμένο. Σώζεται η παράσταση της δέησης, του μελισμού με τους συλλειτουργούντες ιεράρχες, η φιλοξενία του Αβραάμ και εικόνες αγίων, εφίππων ή ορθίων. Ο κεντρικός ναός της ενορίας Έλους είναι ο ναός του Αγίου Νικολάου. Είναι νεότερος ναός, ο οποίος θεμελιώθηκε το 1952 και εγκαινιάσθηκε το 1964. Παλαιότερα ο καθεδρικός ναός του Έλους ήταν ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, κοντά στην κορυφή του χωριού. Σύμφωνα με ανάγλυφη επιγραφή, θεμελιώθηκε το 1887, ενώ το κωδωνοστάσιο ολοκληρώθηκε 1909. Ο νεκροταφικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο. Στην κορυφή Άγιος Δίκαιος βρίσκεται ομώνυμο εκκλησάκι, το οποίο εορτάζει στις 6 Μαΐου. Το χωριό βασίζεται οικονομικά στα αγροκτηνοτροφικά προϊόντα και τον τουρισμό. Το κυριότερο προϊόν του χωριού είναι τα κάστανα. Κάθε χρόνο από τη δεκαετία του 1960 διοργανώνεται στο χωριό γιορτή καστάνου στα τέλη του Οκτώβρη. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Εμπρόσνερος βρίσκεται νοτιοανατολικά των Χανίων στους πρόποδες των Λευκών Ορέων σε υψόμετρο 260 μέτρων στην είσοδο των στενών της Κράπης και του Κατρέ, που οδηγούν στην περιοχή των Σφακίων. Οι κάτοικοί του ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια, την αμπελοκαλλιέργεια και την καλλιέργεια χαρουπιών. Η περιοχή είναι πλούσια σε υδάτινους πόρους και σε αυτούς οφείλεται κατά πολλές εκδοχές, η ονομασία του χωριού αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Το χωριό έχει αρχαιολογικό και τουριστικό ενδιαφέρον. Σε ανασκαφές που έχουν γίνει βρέθηκαν πήλινα αγγεία, τάφοι και πέτρινα τοιχώματα, που ίσως ανήκουν σε αγωγούς ύδρευσης αρχαίας πόλης. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο δρόμος που ελίσσεται ανηφορικά μετά τις Πηγές στα Μεσκλά φέρνει, μετά από 6-7 χλμ περίπου, σ’ ένα από τα γραφικότερα ορεινά χωριά της ενδοχώρας του Δήμου Πλατανιά: τη Ζούρβα. Είναι ένα μικρό χωριό με ελάχιστους μόνιμους κατοίκους το οποίο όμως προσελκύει πάρα πολλούς επισκέπτες λόγω της άγριας ομορφιάς του και της υπέροχης θέας που προσφέρει αλλά και του απίστευτα γευστικού φαγητού που σερβίρεται στις γραφικές του ταβέρνες και τα καφέ του. Το χωριό είναι «γαντζωμένο» στις κορυφές των βουνών και κάθε του σημείο προσφέρει μαγευτική θέα προς όλο τον κάμπο μέχρι και τα παράλια του Νομού Χανίων. Στα δεξιά όπως ανεβαίνουμε, ακριβώς στα απέναντι βουνά, η θέα ενός ακόμα χωριού κυριολεκτικά γαντζωμένου στις βουνοκορφές κόβει την ανάσα. Είναι το ιστορικό χωριό Λάκκοι σε υψόμετρο 550μ. Τόσο ο δρόμος που ανεβαίνει από τα Μεσκλά, όσο και όλος ο δρόμος που διασχίζει το χωριό και αρκετά μετά την έξοδο από αυτό πλαισιώνεται από πανύψηλα κυπαρίσσια. Δεν λείπουν όμως και τα ελαιόδεντρα, οι μηλιές, οι αχλαδιές και –σε κάποια σημεία-ακόμη και τα αμπέλια. Η ίδια η Ζούρβα αποτελεί παράδεισο για τους φυσιολάτρες αλλά και τα αρκετά μονοπάτια που ξεκινούν από την καρδιά του χωριού και οδηγούν σε διάφορα σημεία απίστευτης άγριας ομορφιάς. Είναι μονοπάτια χαρτογραφημένα και απόλυτα ασφαλή για τον επισκέπτη. Υπάρχουν όμως και αρκετά δευτερεύοντα εξίσου ασφαλή. Ένα από αυτά οδηγεί στο «Βρυσί» σε απόσταση περίπου 10 χλμ, σπήλαιο του οποίου τα πεντακάθαρα νερά χρησιμοποιούνται για την ύδρευση πολλών γύρω χωριών όπως η ίδια η Ζούρβα και οι Λάκκοι, αλλά και τα υπόλοιπα νερά του διοχετεύονται μέσα από βάραθρα στις «Πηγές» του Κερίτη στα Μεσκλά. Ένα άλλο μονοπάτι οδηγεί στην «Τρομάρισσα» ένα από τα έσχατα σημεία στα όρια του Δήμου Πλατανιά, μια αληθινή αετοφωλιά, ένα σημείο αλησμόνητου φυσικού κάλλους! Τέλος, ο δρόμος που διασχίζει τη Ζούρβα οδηγεί Ανατολικά, μετά από 8-10 χλμ. προς το Θέρισο και από κει, μετά από 14 χλμ. στην πόλη των Χανίων. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το Θέρισο είναι χτισμένο στους βορειοδυτικούς πρόποδες των Λευκών Ορέων σε υψόμετρο 580 μέτρων, στο νότιο τμήμα της δημοτικής ενότητας Θερίσου. Πλησίον του χωριού βρίσκεται το φαράγγι «Ελευθέριος Βενιζέλος» (ή φαράγγι του Θέρισου), με συνολικό μήκος 6 χλμ. Σημαντικό μνημείο του χωριού αποτελεί ο ιερός ναός του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος χρονολογείται στο β’ μισό του 16ου αιώνα. Στο Θέρισο υπάρχουν επίσης δύο μουσεία: πρώτο χρονολογικά είναι το ιδρυμένο το 1985, Ιστορικό και Λαογραφικό Μουσείο που λειτουργεί κατά την καλοκαιρινή περίοδο και στεγάζεται στο κτίριο που χρησίμευσε ως αρχηγείο της επανάστασης του 1905. Μεταξύ άλλων εκτίθενται όπλα, έγγραφα, φωτογραφικό υλικό καθώς και προσωπικά αντικείμενα του Ελευθερίου Βενιζέλου. Παράλληλα, το 2003 εγκαινιάστηκε το τοπικό Μουσείο Εθνικής Αντίστασης, το οποίο διαθέτει όπλα, αντικείμενα αγωνιστών, αποκόμματα εφημερίδων και άλλα εκθέματα σχετικά με την περίοδο 1941 – 1945. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Χτισμένο στους πρόποδες των Λευκών Ορέων σε υψόμετρο 780 μέτρων στο ομώνυμο οροπέδιο, και στο δρόμο από Ασκύφου προς Χώρα Σφακίων, το χωριό Ίμπρος είναι ένα μικρό ορεινό χωριό των Σφακίων με πλούσια ιστορία, που διατηρεί ακόμα τη γραφικότητά του. Το όνομά του προήλθε από πρόσφυγες που έφτασαν εδώ το 1479 από το νησί Ίμβρος, που οφείλει το όνομά του στον προελληνικό Ίμβρασο (ή Ίμβραμο), θεό που συμβόλιζε τη γονιμότητα της άγονης γης.  Αποτελείται  από τις συνοικίες Δάσος, Λεπιδιανά, Νιο χωριό και Χάλαρα. Γενέτειρα πολλών αγωνιστών, καταστράφηκε επανειλημμένα τα έτη 1770, 1821, 1824 και 1827. Το χωριό τους στάθηκαν να υπερασπιστούν οι καπετάνιοι του, Μανούσακας και Βολούδης το 1770 και έδωσαν μια από τις φονικότερες μάχες της επανάστασης του Δασκαλογιάννη. Στο πεδίο της τιμής και του χρέους έπεσαν 300 αγωνιστές, ενώ οι εχθροί έχασαν 800 πολεμιστές. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία και τον τουρισμό. Η Ίμπρος είναι και η γενέτειρα του μεγάλου ευεργέτη των Σφακίων Γεωργίου Ξενουδάκη, του οποίου προτομή υπάρχει στο χώρο του παλαιού σχολείου που τώρα λειτουργεί ως ΚΕΠ. Το ίδιο κτίριο,  πρόκειται να μετατραπεί από το δήμο σε μουσείο προς τιμή του. Από εδώ ξεκινά και το ομώνυμο πολύ γνωστό και πολύ όμορφο φαράγγι, το οποίο μετά από πεζοπορία δυόμιση περίπου ωρών καταλήγει στο λιβυκό πέλαγος στο χωριό Κομιτάδες. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το Κάδρος είναι χτισμένο σε υψόμετρο 510 μέτρων και απέχει 66 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Κοντά στο χωριό σώζονται ερείπια μεγάλου οικισμού των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων. Έχουν βρεθεί ίχνη τοίχων, τάφοι της ρωμαϊκής εποχής και όστρακα. Δεν είναι γνωστό ποια αρχαία πόλη ήταν, με τον οικισμό να έχει ταυτιστεί διστακτικά με την Κάτρη, ενώ έχει προταθεί ότι εκεί βρισκόταν η αρχαία Κάνδανος. Στο χωριό σώζονται δύο βυζαντινές εκκλησίες. Ο ναός του Αγίου Ιωάννη του Χρυσοστόμου είναι απλός μονόχωρος ναός στο εσωτερικό του οποίου σώζονται φθαρμένες τοιχογραφίες. Ο ναός της Παναγίας, αφιερωμένος στο Γενέσιο της Θεοτόκου, είναι και αυτός μονόχωρος καμαρόσκεπος, με δύο τυφλά αψιδώματα στον καταμήκη άξονα του ναού. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τοιχογραφίες του 14ου αιώνα, πιθανόν περί το 1335. Ανήκουν στον επαρχιακό ρυθμό και η εικονογραφία και τυπολογία τους τις σχετίζει με τη σχολή του Ιωάννη Παγωμένου, και μπορεί να έχει αγιογραφηθεί εν μέρει από αυτόν και τον συνέταιρό του Νικόλαο. Οι αγιογραφίες φέρουν μικρές επιδράσεις δυτικής τέχνης. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Κακοδίκι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 300 μέτρων στην κοιλάδα του Κακοδικιανού ποταμού, στους πρόποδες του όρους Άγιος Δίκαιος, χωρισμένο σε συνοικίες. Κοντά στο χωριό έχει ανακαλυφθεί νεκροταφείο των ύστερων ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, σχετιζόμενο πιθανόν με την αρχαία Κάνδανο. Ανασκάφηκαν τρεις τάφοι και βρέθηκαν χρυσά κτερίσματα, γυάλινα και πήλινα αγγεία και χάλκινο προσωπείο. Στο Κακοδίκι σώζονται πολλές βυζαντινές τοιχογραφημένες εκκλησίες. Ο ναός του Μιχαήλ Αρχαγγέλου φέρει τοιχογραφίες οι οποίες χρονολογούνται στο πρώτο μισό του 14ου αιώνα και φέρει χάραγμα με τη χρονολογία 1420. Διαθέτει επίσης γοτθικό θύρωμα, χαρακτηριστικό ασυνήθιστο στο νομό Χανίων, και ανήκει στον τύπο του μονόχωρου καμαρόσκεπου. Στη συνοικία Μπεϊλίτικα σώζεται ο μονόχωρος ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, με τοιχογραφίες σε κακή κατάσταση και χάραγμα του 1506. Στην περιοχή Τζιλανιανά σώζεται ο μονόχωρος καμαρόσκεπος ναός του Αγίου Ισιδώρου. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τοιχογραφίες, με τυπική θεματολογία. Στους παραστάδες της πόρτας έχουν ενσωματωθεί τμήματα από δωρικό κιονόκρανο. Ο μικρών διαστάσεων μονόχωρος καμαρόσκεπος ναός της Παναγίας, αφιερωμένος στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου, σώζει κάποιες από τις τοιχογραφίες του, αν και όχι σε καλή κατάσταση. Σύμφωνα με την κτητορική επιγραφή, η αγιογράφηση είναι έργο του Ιωάννη Παγωμένου και έλαβε χώρα το 6840 από κτίσεως κόσμου (αντιστοιχεί στα έτη 1331-1332). Πρόκειται για το τελευταίο υπογεγραμμένο έργο του. Στο εξωτερικό της νότιας πλευράς του ναού σώζονται σπαράγματα γραπτού διακόσμου. Το τοιχογραφικό πρόγραμμα είναι τυπικό της εποχής, με κυρίως μεσοβυζαντινά πρότυπα τα οποία εμπλουτίστηκαν με στοιχεία δυτικής τέχνης. Κοντά στο χωριό σωζόταν το γεφύρι του Κακοδικίου, το οποίο χτίστηκε το 1905 και κατέρρευσε τον Ιανουάριο του 2018. Το γεφύρι έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο νεότερο μνημείο και σχεδιάζεται να ανακατασκευαστεί. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Κακόπετρος είναι ένα όμορφο καταπράσινο χωριό στα σύνορα με το Σέλινο. Αποτελείται από εννιά μικρούς και απομακρυσμένους οικισμούς: Ποντικού πλάτανος, Μιχελιανά, Κοτσιφιανά, Σχολειό, Μαρκετιανά, Σελλί, Παπαδιανά, Μετόχι, Τσιχλιανά και Πάνω Τσιχλιανά.  Για την ονομασία του χωριού υπάρχει η επικρατέστερη εκδοχή, που αναφέρεται στον κακό Πέτρο όπως τον ήθελαν οι Τούρκοι, που έζησαν στο χωριό γύρω στα 1680. Είχε το σπίτι του στην κεντρική πλατεία δίπλα στη βρύση και ήταν ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων της Καντάνου. Στα χρόνια της Ενετοκρατίας διάφορα ιστορικά κείμενα αναφέρουν το χωριό με το όνομα Ποταμιά. Η τοπική κοινότητα Κακοπέτρου, ανήκει στο Δίκτυο Μαρτυρικών Χωριών της Ελλάδας, εξαιτίας των δεινών που πέρασαν οι κάτοικοι του κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. Το μνημείο στην πλατεία του χωριού είναι παντοτινός σιωπηλός μάρτυρας των όσων διαδραματίστηκαν στο ηρωικό τούτο μέρος. Εδώ και ο οικισμός Μεσαύλια από όπου ξεκινάει ένα από τα ομορφότερα φαράγγια της Κρήτης. Το φαράγγι των Μεσαυλίων, μήκους 3 χιλιομέτρων, φτάνει μέχρι το χωριό Δελιανά. Στο φαράγγι βρίσκουν μόνιμο καταφύγιο περίπου δέκα αετοί που συμβιώνουν αρμονικά με τους ντόπιους κατοίκους και βρίσκονται υπό την προστασία τους. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Σε απόσταση 6 χλμ περίπου από το Κολυμπάρι, οδηγώντας δυτικά προς Κίσσαμο, συναντάτε αριστερά τη διακλάδωση για Καληδωνία, Βένι, Μελισσουργείο και Καμάρα. Τα χωριά αυτά βρίσκονται στη ρίζα της Χερσονήσου Σπάθα και διαθέτουν, πέρα από τη φυσική τους ομορφιά, κι άλλα ενδιαφέροντα σημεία. Ένα αξιόλογο μνημείο είναι η Βρύση της Καμάρας και του Μελισσουργείου, η οποία ήταν η ψυχή του χωριού αφού το νερό της το οποίο έτρεχε από 3 κρήνες κάλυπτε τις ανάγκες του χωριού για ύδρευση και άρδευση. Κοντά στη Βρύση υπήρχαν 3 θεόρατα πλατάνια από τα οποία σήμερα σώζεται μόνο ο ένας-με περίμετρο κορμού 6μ- αλλά χτυπημένος και καμένος από κεραυνό. Η Βρύση έχει στερέψει από το 1960 και, αλλά έχουν γίνει έργα ανάπλασης και ανάδειξής της. Στην έκταση κοντά και γύρω από τη Βρύση της Καμάρας, στη θέση Μοσχάτη, υπάρχουν φυσικά μνημεία, τα υπεραιωνόβια ελαιόδεντρα, πολλά απ’ αυτά με περίμετρο κορμού 11 ή και περισσότερα μέτρα. Το περιηγητικό μονοπάτι που ξεκινά από τον οικισμό Καμάρα και καταλήγει στο Μελισσουργείο, περνώντας από το ύψωμα «Κορφή» προσφέρει απεριόριστη θέα της θάλασσας από Κίσσαμο μέχρι Χανιά. Στον οικισμό Καμάρα υπάρχουν 2 εκκλησίες-θρησκευτικά μνημεία: ο ναός του Αγίου Ιωάννη και ο ναός της Αγίας Παρασκευής. Στην κεντρική πλατεία της Καληδονίας υπάρχει το Μνημείο της Ειρήνης όπου γίνεται ο τερματισμός του «Δρόμου της Ειρήνης» ενός μικρού Μαραθώνιου 10 χλμ, στις αρχές Οκτωβρίου. Στα μέσα Ιουλίου ο Πολιτιστικός Σύλλογος διοργανώνει λαμπρή εκδήλωση, τη Γιορτή του Παξιμαδιού με φαγοπότι και Κρητικό γλέντι. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Ο Καλλικράτης είναι επίσης ορεινό χωριό σε υψόμετρο 760 μέτρων και βρίσκεται στη βόρεια είσοδο των Σφακίων από το νομό Ρεθύμνου, στο ομώνυμο οροπέδιο και αποτελείται από τις συνοικίες Πάνω Ρούγα, Πιπιλίδα, Κάτω Ρούγα και Βρανάδω. Το όνομα του χωριού προήλθε από τον ναύαρχο και τελευταίο υπερασπιστή της Κωνσταντινούπολης Μανούσο Καλλικράτη. Το χωριό ήταν και είναι καλοκαιρινή κατοικία των παράλιων χωριών Πατσιανός, Καψοδάσος, Σκαλωτή και Αργουλές, αλλά τα τελευταία χρόνια έχει και μόνιμους κατοίκους. Το χωριό είναι προσβάσιμο είτε μέσω των γειτονικών χωριών Ασφένδου από τα δυτικά, Ασή γωνιά από τα ανατολικά, είτε από έναν ασφαλτοστρωμένο ελικοειδή δρόμο που ξεκινά βόρεια της πεδιάδας του Φραγκοκάστελλου, από το χωριό Καψοδάσος και καταλήγει στο οροπέδιο του Καλλικράτη, προσφέροντας καταπληκτική θέα στον κάμπο του Φραγκοκάστελλου και στη μεσόγειο θάλασσα. Οι Καλλικρατιανοί ως αγωνιστές της λευτεριάς και του Ελληνικού μεγαλείου θα πληρωθούν από τους κατακτητές με ποταμούς αίματος. Το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς το 1770 και 1821 από τους Τούρκους. Κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο ήταν βάση Βρετανών και Νεοζηλανδών και γι’ αυτόν το λόγο οι Γερμανοί το 1943 λεηλάτησαν και έκαψαν τα 100 από τα 120 σπίτια του χωριού και εκτέλεσαν 20 άνδρες και 9 γυναίκες (μεταξύ αυτών μία ηλικιωμένη 80 χρονών στο κρεβάτι της). Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την αμπελουργία και την μελισσοκομία. Στο χωριό υπάρχουν οπωροφόρα δέντρα όπως κυδωνιές, καρυδιές, αχλαδιές, μηλιές, βερικοκιές κ.α. Στη γύρω περιοχή υπάρχει μικρό αλλά πολύ ωραίο δάσος από πρίνους! Ο Καλλικράτης είναι ιδανικός προορισμός για αναψυχή και περιήγηση στη φύση. Υπάρχουν ταβέρνες, καφενεία και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Επίσης υπάρχει παραδοσιακό κατάστημα όπου θα βρείτε άγρια βότανα της Κρήτης και ποικιλία βιολογικών προϊόντων περιποίησης σώματος καθώς επίσης φρέσκα βιολογικά ροφήματα και  μεζεδάκια, όλα ντόπια. Μεγάλο πανηγύρι αυτό της Κοιμήσεως της Παναγίας στις 15 Αυγούστου στην παλαιά ιστορική εκκλησία και το υπέροχο καμπαναριό, καθώς επίσης και του Άη Γιώργη του Μεθυστή στις 3 Νοεμβρίου προστάτη των ποιμένων, που βρίσκεται βόρεια στο δρόμο για Ασή γωνιά. Νότια του χωριού ξεκινάει το ομώνυμο φαράγγι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, το οποίο μετά από 2 περίπου ώρες πεζοπορεία καταλήγει ατενίζοντας το λιβυκό πέλαγος, στο χωριό Καψοδάσος. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Οι Καλύβες είναι χτισμένες στην είσοδο του κόλπου της Σούδας. Στο λόφο Καστέλι των Καλυβών υπάρχει η αρχαία πόλη Ιπποκορώνιο, καθώς επίσης και ερείπια βυζαντινού ρυθμού, μνημεία και μονές. Οι Καλύβες έχουν φόντο τα Λευκά Όρη και τις διασχίζει ο Ξυδάς ποταμός. Λέγεται πως οι Καλύβες πήραν το όνομά τους από τα πρόχειρα καταλύματα (καλύβες) που έχτισαν οι Άραβες πειρατές, όταν εισέβαλαν το 828 και κατέλαβαν την περιοχή Σαρακηνές κοντά στο χωριό. Μια άλλη εκδοχή είναι ότι το όνομα προέρχεται από τις καλύβες που έχτιζαν οι αγρότες κοντά στα κτήματά τους για να μένουν τα καλοκαίρια, χωρίς να χρειάζεται να επιστρέφουν στο χωριό τους κάθε βράδυ. Στην αρχαιότητα οι Καλύβες ήταν η πόλη Αμφιμάτριον σύμφωνα με τον ιστορικό Στράβωνα. Επίσης κοντά στις Καλύβες πιστεύεται ότι υπήρχε η πόλη Κίσσαμος, που ήταν το ένα από τα δύο λιμάνια της αρχαίας πόλης Απτερα (Κίσσαμος ονομάζεται επίσης το Καστέλι Χανίων, αλλά πρόκειται για άλλη πόλη, πολλά χιλιόμετρα μακριά από τις Καλύβες). Τα Άπτερα ή η Απτέρα κυριαρχούσε σε ολόκληρη την περιοχή του Αποκόρωνα και τα ερείπια της σώζονται στον εντυπωσιακό αρχαιολογικό χώρο, που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα νότια από τις Καλύβες. Τις τελευταίες δεκαετίες οι Καλύβες αναπτύχθηκαν τουριστικά, όπως πολλές άλλες παραλιακές περιοχές στην Κρήτη. Η ανάπτυξη του τουρισμού είναι ήπια με μικρές ξενοδοχειακές μονάδες. Από το 2000 και μετά ξεκίνησε έντονη οικοδομική δραστηριότητα στις Καλύβες και τα υπόλοιπα χωριά του Αποκόρωνα για να προσφέρει παραθεριστικές και μόνιμες κατοικίες σε Βορειοευρωπαίους, που επέλεξαν την περιοχή για το ξεχωριστό φυσικό τοπίο, το καλό κλίμα και τις ευκολίες που προσφέρει η μικρή απόσταση από τα Χανιά. Σήμερα οι Καλύβες έχουν μεγαλώσει και έχουν σχεδόν ενωθεί με τη γειτονική Αλμυρίδα. Η ακτή των Καλυβών βραβεύεται για πολλά χρόνια με «Γαλάζια Σημαία» μια βράβευση που πιστοποιεί την καθαρότητα της ακτής. Η Παναγιά των Καλυβών, όπως χαρακτηριστικά ονομάζεται ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον ομώνυμο οικισμό της επαρχίας Αποκορώνου, αναφέρεται ήδη στη βενετική απογραφή του 1637 ως ιδιωτικός ναός. Η μονόκλιτη αυτή εκκλησία δέχτηκε μεταγενέστερες παρεμβάσεις, ιδιαίτερα κατά το β’ μισό του 19ο αι. όταν προστέθηκε το νότιο κλίτος προς τιμή του Αγίου Νικολάου. Η ανοικοδόμηση ολοκληρώθηκε το 1861, ενώ κατά τη δεκαετία του 1920 ανακαινίστηκε εκ νέου. Το 1993 διεξήχθησαν ανασκαφικές εργασίες, οι οποίες αποκάλυψαν πλήθος ταφών στο εσωτερικό του. Μέχρι το 1947 αποτελούσε τον καθεδρικό ναό του οικισμού. Ο Ιερός Ναός Αγίας Παρασκευής είναι χτίσμα του 1501, σύμφωνα με σωζόμενη επιγραφή στην κεντρική του είσοδο, ο ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χριστού βρίσκεται στην περιοχή Αγκαβανές, νότια του οικισμού Καλύβες Αποκορώνου. Ο μονόχωρος, καμαροσκέπαστος ναός, χτισμένος κατά τα πρότυπα της βενετσιάνικης αρχιτεκτονικής με οξυκόρυφα παράθυρα και θύρες, πιθανόν να αποτελούσε τμήμα ενός ευρύτερου μοναστηριακού συγκροτήματος, από το οποίο σήμερα σώζονται στον ευρύτερο χώρο ένα οίκημα, μια αποθήκη και ένας νερόμυλος. Βρέθηκε στο μέσο σφοδρών μαχών μεταξύ των οθωμανικών δυνάμεων και των Κρητών επαναστατών κατά το 1878, ενώ το 1896 πυρπολήθηκε κατά την αποχώρηση των πρώτων μετά τις μάχες του Βάμου. Ανακαινίστηκε το 1989. Καθεδρικός του παραθαλάσσιου, γραφικού οικισμού είναι ο ναός της Αγίας Παρασκευής που χτίστηκε την περίοδο 1946-1952 στη θέση παλαιότερου εικονοστασίου προς τιμήν της ίδιας Αγίας.Από το παλαιό διπλό αυτό εικονοστάσι σώζεται η βάση του, που σήμερα είναι καλυμμένη με το κουβούκλι και την εικόνα της Αγίας στην αριστερή πλευρά του καθολικού. Ο ναός είναι χτισμένος στον αρχιτεκτονικό τύπο του σταυροειδούς με τρούλο, που κυριάρχησε στη βυζαντινή ναοδομία από τον 7ο αι. Εδώ έγκειται και η ιδιαιτερότητα του συγκεκριμένου ναού, καθώς ακολουθεί πιστά το βυζαντινό ρυθμό τόσο στη μορφή όσο και στην εσωτερική του διακόσμηση. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Οι Καλάθενες είναι χτισμένες σε υψόμετρο 280 μέτρων, νότια από το Καστέλλι Κισάμου. Στο χωριό σώζονται βενετσιάνικα αρχοντικά, εκκλησίες και λαϊκές οικίες. Από τα αρχοντικά που σώζονται, το ένα διακρίνεται για το εντυπωσιακό θύρωμά του με κατεστραμμένο οικόσημο. Το άλλο κτίριο που σώζεται είναι γνωστό ως βίλλα Ρετόντα ή Ροτόντα. Το κτίριο άρχισε να χτίζεται στις αρχές του 17ου αιώνα και η τουρκική κατάκτηση της Κρήτης το βρήκε ημιτελές, με μόνο τον ισόγειο όροφο να έχει ολοκληρωθεί. Το κτίριο διαθέτει εσωτερική αυλή και έχει χτιστεί στα πρότυπα των βιλλών του Παλάντιο. Στο χωριό σώζονται οι τοιχογραφημένοι ναοί της Παναγίας και της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Ιωάννη και του Αγίου Γεωργίου. Ο ναός της Παναγίας και της Αγίας Τριάδας είναι δίκλιτος, με το νότιο κλίτος να χρονολογείται στην πρώτη ενετική περίοδο, ενώ το βόρειο προστέθηκε αργότερα. Μόνο το νότιο κλίτος είναι τοιχογραφημένο, αλλά οι τοιχογραφίες είναι φθαρμένες. Ο ναός έχει εισόδους στη βόρεια και τη νότια πλευρά με αετωματική απόληξη από πάνω, ενώ και το παράθυρο του ναού έχει αετωματική απόληξη. Ο διπλός ναός του Αγίου Γεωργίου έχει θύρωμα γοτθικού ρυθμού με βεργίο και στο εσωτερικό του υπάρχουν σπαράγματα τοιχογραφιών καλυμμένα με ασβεστοκονίαμα. Ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος χρονολογείται επίσης από την ενετική περίοδο. Φέρει διπλό γοτθικό θύρωμα και έχει ενισχυθεί με αντιρρίδα ώστε να μην καταρρεύσει. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Καλυβιανή είναι χτισμένη σε υψόμετρο 50 μέτρων στο δυτικό μυχό του κόλπου της Κισσάμου. Στη χερσόνησο βόρεια της Καλυβιανής, στη θέση Άη Σώστης βρισκόταν κατά την αρχαιότητα ιερό και εκεί τοποθετείται το αρχαίο πόλισμα Αγνείο. Στη θέση Τύλιφος, στη λοφοσειρά ανάμεσα στην Καλυβιανή και τη Φαλάσαρνα βρέθηκε ελληνιστική επιγραφή 22 στίχων, η οποία αφορά προσπάθεια ειρήνης ανάμεσα στις αρχαίες πόλεις Φαλάσσαρνα και Πολυρρήνια. Το χωριό διατηρεί τον παραδοσιακό χαρακτήρα, με τις νεότερες κατασκευές να εξακολουθούν να κατασκευάζονται από πέτρα. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο και στο εσωτερικό της φέρει τοιχογραφίες, ψηφιδωτό και στεγάζει εκκλησιαστικό μουσείο. Στην κορυφή λόφου σώζεται το καθολικό μονής αφιερωμένης στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Ο ναός χρονολογείται από το 15ο αιώνα και στο εσωτερικό του σώζονται σπαράγματα τοιχογραφιών. Από την Καλυβιανή ξεκινάει χωματόδρομος μήκους 9,5 χιλιομέτρων, ο οποίος καταλήγει κοντά στην αβαθή λιμνοθάλασσα του Μπάλου, η οποία σχηματίζεται ανάμεσα στο ακρωτήριο Τηγάνι και τη χερσόνησο της Γραμβούσας. Βόρεια του οικισμού εκτείνεται η παραλία της Καλυβιανής, η οποία είναι ελάχιστα ανεπτυγμένη τουριστικά. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Καμπανός ή το Καμπανού είναι χτισμένο σε υψόμετρο 400, μέτρων πάνω σε ένα κωνικό λόφο. Οι κάτοικοι του ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, με την παραγωγή ελαιολάδου, την αγγειοπλαστική και την κτηνοτροφία. Στο χωριό βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Πολυκάρπου, με ίχνη τοιχογραφιών, και ο ναός του 15ου αιώνα του Αγίου Ονουφρίου, ο οποίος είχε αγιογραφηθεί από το Γ. Προβατόπουλο, αλλά οι τοιχογραφίες του έχουν καταστραφεί. Η κεντρική εκκλησία του χωριού είναι ο Άγιος Κωνσταντίνος, ο οποίος βρίσκεται στη πλατεία του χωριού και στην αυλή του βρίσκεται το ηρώο, το οποίο αποτελείται από πλάκες. Στην κορυφή του λόφου πάνω από το χωριό βρίσκεται ναός αφιερωμένος στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Κάντανος είναι χτισμένη στο κέντρο της επαρχίας Σελίνου, σε ένα εύφορο λεκανοπέδιο σε απόσταση 54 χλμ. από τα Χανιά. Το όνομα της προέρχεται από το «Καντανία» που σημαίνει πόλη της Νίκης. Κατά άλλους από το «Κάντορες» που σημαίνει οι κρατούντες. Είναι κυρίως αγροτική και κτηνοτροφική περιοχή. Το κυριότερο προϊόν της είναι το ελαιόλαδο. Πολλά από τα ελαιόδενδρα της περιοχής είναι αιωνόβια και μεγάλου μεγέθους. Λέγονται και 18ούρες γιατί έκαναν μέχρι και 18 μιστάτα λάδι (180 οκάδες). Η ιστορία της ξεκινά από τα Δωρικά χρόνια και συνεχίζεται στα Ρωμαϊκά και Πρωτοχριστιανικά χρόνια που ήταν έδρα Επισκοπής. Καταστράφηκε τον 9ο αιώνα από τους Άραβες και ξανακατοικήθηκε κατά τη Βενετοκρατία. Από την Κάντανο ξεκίνησε η επανάσταση του 1866 στην Κρήτη. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ήταν έδρα Τούρκου διοικητή. Κατά το Β’ Παγκόσμιο πόλεμο και συγκεκριμένα στις 3 Ιουνίου 1941 καταστράφηκε από τους Γερμανούς σε αντίποινα για την ένοπλη αντίσταση που έδειξαν οι κάτοικοι με τη βοήθεια και των κατοίκων των γειτονικών χωριών στα Φλώρια και στο φαράγγι πριν το χωριό κατά την Μάχη της Κρήτης. Σήμερα η Κάντανος είναι μια μικρή κωμόπολη με τους κατοίκους της να ασχολούνται με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, το εμπόριο και διάφορες υπηρεσίες. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Αφήνοντας πίσω μας το χωριό Λάκκοι και ανηφορίζοντας για το Οροπέδιο του Ομαλού, αφού διανύσουμε περίπου 5-6 χιλιόμετρα συναντούμε τη διακλάδωση που πάει προς το χωριό Καράνου, ένα γραφικό χωριό σκαρφαλωμένο στην πλαγιά των Λευκών Ορέων, κρυμμένο μες στα ελαιόδεντρα και στην πλούσια καταπράσινη βλάστηση, περιμένοντας να εκπλήξει ευχάριστα τον επισκέπτη του με τις ομορφιές που έχει να του αποκαλύψει. Είναι προσβάσιμο τόσο από τη μεριά των Λάκκων, όπως αναφέρθηκε, όσο και από τη μεριά του Σκινέ, με μικρή χρονική και χιλιομετρική διαφορά. Η ιστορία του χωριού φτάνει μέχρι την αρχαιότητα και προέρχεται από τη λέξη «Κάρανος = ο ανώτατος άρχοντας της περιοχής». Πέρα από τη φυσική του ομορφιά, τη μαγευτική θέα και τις εξαίσιες γαστριμαργικές λιχουδιές-δείγματα της Κρητικής κουζίνας παρασκευασμένα από αγνά τοπικά υλικά-που μπορεί να απολαύσει κανείς στις ταβέρνες που υπάρχουν μέσα αλλά και λίγο έξω από το χωριό, μπορείτε να πληροφορηθείτε για την πλούσια Ιστορική και Πολιτιστική Παράδοση του χωριού η οποία έχει τις ρίζες της στην Ενετοκρατία, πράγμα που μαρτυρούν οι Βυζαντινοί Ναοί-όπως αυτός του Αγίου Δημητρίου & της Παναγίας της Μουσούραινας που σώζονται ακόμα και οι οποίοι διατηρούν τοιχογραφίες του 12ου αιώνα. Και για τους φυσιολάτρες: Δυο σχετικά μικρά αλλά πανέμορφα φαράγγια! Το φαράγγι των Μποριανών και το Κυδώνι καθώς και το ελαφρώς μεγαλύτερο, της Ραϊμιάς. Μην παραλείψετε να τα διανύσετε και να απολαύσετε δείγματα της πλούσιας τοπικής χλωρίδας. Είναι μια επίσκεψη που θα σας μείνει αξέχαστη! Εκδηλώσεις που αξίζει να παρακολουθήσει ο επισκέπτης είναι η Γιορτή της Αγρότισσας και του Κερασιού που γίνεται τον Ιούνιο κάθε έτους, η Μάζωξη των Απανταχού Καρανιωτών και το Αντάμωμα των Νέων- κάθε Αύγουστο- καθώς και το παραδοσιακό, θρησκευτικό πανηγύρι στη γιορτή της Παναγίας στις 8 του Σεπτέμβρη. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Αφήνετε πίσω τον Άγιο Αντώνιο και ακολουθείτε τον επαρχιακό δρόμο που ελίσσεται μέσα από πυκνούς ελαιώνες και, μετά από 2-3 χλμ περίπου, βρίσκεστε στο χωριό Καρές. Είναι ένα γραφικό χωριό που κουρνιάζει στους λόφους, με ιστορία που φτάνει μέχρι την Ενετοκρατία όπως δείχνουν τα ερείπια του παλιού Ενετικού οικισμού- φάμπρικες και μύλοι. Ίσως να φτάνει και μέχρι τη Βυζαντινή εποχή, όπως μαρτυρούν οι Βυζαντινές εκκλησίες με τις πολλές αγιογραφίες της εποχής εκείνης. Πολλές θρησκευτικές εορτές γίνονται στη διάρκεια του έτους. Στις 6 Δεκεμβρίου γιορτάζει η κεντρική εκκλησία του Αγίου Νικολάου, στις 29 Ιουνίου η εκκλησία των Αγίων Πέτρου και Παύλου και στις 6 Αυγούστου ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος. Από τις πιο αξιόλογες εκδηλώσεις, όμως, που δεν πρέπει να χάσετε είναι η Γιορτή Λαδιού που οργανώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου: συνδυάζει την πληροφόρηση για το πολύτιμο αυτό αγαθό με γευσιγνωσίες και Κρητικό γλέντι. Μπορείτε, κατόπιν ραντεβού, να επισκεφτείτε τις εγκαταστάσεις του οινοποιείου που υπάρχει στο χωριό. Τέλος, ένας περίπατος μέσα κι έξω από το χωριό θα σας φέρει σ’ επαφή με αρκετά μνημειακά ελαιόδεντρα που αφθονούν στην περιοχή. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το χωριό βρίσκεται ανατολικά και σε μικρή απόσταση από τον Πατσιανό, βόρεια του Φραγκοκάστελλου, σε υψόμετρο 120 μέτρων. Το όνομά του το πήρε από το επώνυμο του πρώτου οικιστή Δημήτριου Καψοδάση όπου το 1604 αναφέρεται σαν σύμβουλος Χανίων.  Αν και μικρό χωριό, στους αγώνες του έθνους για λευτεριά έδωσε υπέροχους ήρωες. Στο χωριό υπήρχαν επίσης 3 φάμπρικες που λειτουργούσαν τη δεκαετία του 1950. Το χωριό είναι κατάφυτο από ελιές και χαρουπιές. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια, τη μελισσοκομία και τον τουρισμό. Εδώ θα βρείτε μία ταβέρνα. Ανατολικά στο δρόμο προς την Σκαλωτή,  αξίζει να επισκεφθείτε το σπήλαιο Αγιασμάτσι με υπέροχο διάκοσμο, το οποίο ήταν και αρχαίο ιερό. Στο Καψοδάσος βρίσκεται και η έξοδος του φαραγγιού του Καλλικράτη. Επίσης από εδώ ξεκινά και ο αμαξωτός ελικοειδής δρόμος για τον Καλλικράτη, όπου στη μέση περίπου της ανάβασης θα βρείτε και το σημείο απογείωσης για τα αλεξίπτωτα πλαγιάς, με την υπέροχη θέα του κάμπου και του λιβυκού πελάγους. Ανάμεσα στα δύο χωριά, στη γέφυρα του ρέματος από το φαράγγι, ξεκινά νότια ένας χωματόδρομος, ο οποίος περνά μέσα από παλαιούς ελαιώνες με ξερολιθιές και στη συνέχεια διασχίζει τον κάμπο μέχρι το Φραγκοκάστελλο. Η διαδρομή είναι πολύ γραφική και θα σας ταξιδέψει στο χρόνο και στη φύση, με τα πόδια ή με το αυτοκίνητο. Κύριο πανηγύρι αυτό του Αγίου Κωνσταντίνου στον ιστορικό ναό στις 21 του Μάη. Νότια μέσα στον κάμπο βρίσκεται και το βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ο Κεφαλάς είναι χτισμένος σε προνομιακή θέση έχοντας θέα τόσο στα Λευκά Όρη όσο και στη θάλασσα, ενώ κατέχει έντονο αρχιτεκτονικό χαρακτήρα αρκετά καλοδιατηρημένο. Στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν πηγάδια κοινοτικά από την εποχή των Ενετών, ένας ανεμόμυλος αλλά και ένα οίκημα το οποίο θεωρείται τουρκικό διοικητήριο απομεινάρι της οθωμανικής κυριαρχίας. Το όνομα του χωριού κατά μια εκδοχή προέρχεται από το γεγονός ότι παλαιότερα αποτελούσε κεφαλοχώρι ενώ κατά μια άλλη εκδοχή προέρχεται από τους Κεφαλάδες, οι οποίοι ήταν αριστοκράτες κατά τη Βυζαντινή περίοδο. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Κόκκινο Χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 150 μέτρων, πάνω από την Πλάκα. Πάνω από χωριό δεσπόζει ο λόφος Δραπανοκεφάλα και βορειοδυτικά του χωριού βρίσκεται το ακρωτήριο Δρέπανο. Κοντά στο χωριό βρίσκονται πολλά σπήλαια, όπως «Πετσή ο σπήλιος» (ή καραβότοπος) και τα «Καταλύματα» στο κέντρο του χωριού. Στο ακρωτήριο Δρέπανο, σε βάθος 10 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας βρίσκεται το «σπήλαιο των ελεφάντων», το οποίο διαθέτει μια αίθουσα διαστάσεων 60 επί 60 μέτρα διακοσμημένη με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Σε ένα από τα σπήλαια της περιοχής κατέφυγαν κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 150 γυναικόπαιδα, όμως, παρά τη δυσπρόσιτη είσοδο του σπηλαίου, οι Τούρκοι κατάφεραν να τα βρουν και τα έσφαξαν. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το πολύ όμορφο παραδοσιακό χωριό, βρίσκεται βόρεια του χωριού Άγιος Νεκτάριος σε ύψος 245 μέτρων και του οποίου οι κάτοικοι προέρχονται από τα Κολοκάσια. Τη δεκαετία του 1970 επί δικτατορίας, ο οικισμός μετεγκαταστάθηκε στη θέση του Αγίου Νεκταρίου λόγω του δύσβατου της περιοχής. Το όνομα του χωριού, προέρχεται από το φυτό κολοκάσι, του οποίου η ρίζα μοιάζει με της πατάτας. Το φυτό είναι πολύ γνωστό και δημοφιλές στην Κύπρο. Στην Κρήτη είναι άγνωστο και δεν χρησιμοποιείται στη μαγειρική, όμως το όνομα του χωριού, μαρτυρά πως οι κάτοικοί του το γνώριζαν και ίσως παλαιότερα να υπήρχε αυτοφυές ή να το καλλιεργούσαν.  Η θέση του χωριού, έχει πανοραμική θέα στον κάμπο του Αγίου Νεκταρίου και του Φραγκοκάστελλου και παρείχε προστασία από τους πειρατές και τους κατακτητές. Η πρόσβασή του είναι από δρόμο που ξεκινά από τον Άγιο Νεκτάριο. Επίσης ήταν σημαντικό ορμητήριο των επαναστατών. Από εδώ, είδαν ταμπουρωμένοι την δραματική μάχη του Φραγκοκάστελλου οι Σφακιανοί  οπλαρχηγοί και επαναστάτες, οι οποίοι μέχρι την τελευταία στιγμή προσπάθησαν να μεταπείσουν μάταια τον Χατζημιχάλη Νταλιάνη, να μη δώσει τη μάχη στον κάμπο. Το χωριό βρίσκεται κρυμμένο μέσα σε παλαιούς ελαιώνες. Εδώ υπήρχε σχολείο που σώζεται ακόμη και σήμερα, καθώς και δύο φάμπρικες, που μαρτυρούν την παλαιά του αίγλη. Πρόσφατα κάποια σπίτια έχουν ανακαινισθεί. Η θέα από το χωριό είναι μαγευτική. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Αφήνετε πίσω σας τον Πλατανιά και, αφού οδηγήσετε 10 περίπου χλμ. προς τα Δυτικά κατά μήκος του παραλιακού επαρχιακού δρόμου, φτάνετε στην παραλιακή κωμόπολη του Κολυμβαρίου η οποία απλώνεται νωχελικά στον ομώνυμο κόλπο. Είναι μια κωμόπολη με ιστορία περίπου 100 ετών, αν και κάποιοι οικισμοί είναι Ενετικής περιόδου. Εκτός από τα γραφικά καφέ και τις ταβέρνες που πλαισιώνουν όλη την κωμόπολη και είναι ιδανικά σημεία χαλάρωσης και απόλαυσης για τον επισκέπτη, υπάρχουν πολλά σημεία που αξίζει να επισκεφτείτε.

• Η Μονή Γωνιάς η οποία χρονολογείται από τα μέσα του 9ου αιώνα μ Χ και έχει επιβιώσει μέσα από πολλές επιδρομές βαρβάρων κατακτητών οι οποίοι την έκαψαν κατ’ επανάληψη. Υπήρξε κέντρο όχι μόνο θρησκευτικό αλλά και εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων. Είναι γεμάτη με πολιτιστικούς και θρησκευτικούς θησαυρούς. Η Μονή γιορτάζει με μεγαλοπρέπεια την παραμονή και ανήμερα της Κοίμησης της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου
• Ακριβώς δίπλα βρίσκεται η Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης- Πνευματικό και Πολιτιστικό κέντρο του Δήμου Πλατανιά όπου φιλοξενούνται σημαντικότατες εκδηλώσεις, μέχρι και Πανελλήνια ή και Παγκόσμια Επιστημονικά Συνέδρια- ένα πραγματικό κόσμημα για την περιοχή και το Δήμο μας.
• Το Μουσείο Κρητικών Βοτάνων δίπλα στην Ακαδημία
• Το Μουσείο Αλιείας στο κέντρο της κωμόπολης του Κολυμβαρίου το οποίο φιλοξενεί πολλά εκθέματα από το θαλάσσιο πλούτο της περιοχής και στο οποίο φιλοξενούνται και εκθέσεις ζωγραφικής και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις .
• Το Μνημείο Πεσόντων Ευελπίδων στην κορυφή του λόφου πάνω από την κωμόπολη με την μαγευτική πανοραμική θέα.
• Τα σπήλαια στη θέση Βάρδια με την εξαιρετική θέα προς τη θάλασσα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το χωριό βρίσκεται ανατολικά της Χώρας Σφακίων στο δρόμο για το Φραγκοκάστελλο, δίπλα στην έξοδο του φαραγγιού της Ίμπρου. Είναι χτισμένο σε υψόμετρο 200 μέτρων προς την πλευρά του Λιβυκού πελάγους και είναι περιτριγυρισμένο από ελαιώνες. Η ονομασία του προέρχεται από τους «κομηστάδες» δηλαδή εμπόρους που ζούσαν εδώ. Στο χωριό υπάρχει η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, έσωσε τους κατοίκους από επιδρομή των Σαρακηνών Κουρσάρων το 14ο αιώνα. Στην εκκλησία υπάρχουν περίτεχνες τοιχογραφίες του αγιογράφου Ιωάννη Παγωμένου, οι οποίες χρονολογούνται από το 1314. Σώζονται επίσης ενετικά ερείπια. Παράλληλα συναντώνται και ίχνη ρωμαϊκών ερειπίων, πράγμα που σημαίνει ότι ο οικισμός μπορεί να κατοικείται από τότε. Στην έξοδο του χωριού βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Παύλου, κτισμένο μέσα σε ένα από τα σπήλαια του φαραγγιού της Ίμπρου. Νοτιοδυτικά του χωριού βρίσκεται η ιστορική Μονή της Παναγίας της Θυμιανής, η οποία ιδρύθηκε το 1500. Ήταν ο χώρος όπου η «γερουσία» των Σφακίων έπαιρνε τις αποφάσεις της, καθώς και το σημείο όπου κηρύχθηκε η επανάσταση στις 29 του Μάη του 1821, όπου και κάθε χρόνο εορτάζεται η επέτειος. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια και τον τουρισμό. Εδώ θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια και ταβέρνες. Η θέα προς τους Ελαιώνες αλλά και προς το λιβυκό πέλαγος είναι θαυμάσια! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Αφήνετε πίσω το Γεράνι και οδηγείτε προς Μάλεμε. Μετά από 1 χλμ περίπου στο αριστερό σας χέρι υπάρχει διακλάδωση προς Κοντομαρί. Μετά από 2 χλμ ακόμη βρίσκεστε στο γραφικό και ηρωικό χωριό Κοντομαρί του οποίου η ιστορία φτάνει μέχρι την Ενετοκρατία και το 1200 μ Χ. Τόσο η διαδρομή όσο και το ίδιο το Κοντομαρί είναι πνιγμένο στο πράσινο- έχει πλούσιους ελαιώνες, περιβόλια, αμπέλια και ολάνθιστους κήπους. Πέρα από τη γραφικότητά του και τις φυσικές του ομορφιές, το χωριό διαθέτει και ένδοξη ιστορία: είναι ένα από τα Μαρτυρικά Χωριά της Ελλάδας αφού, στις 2 Ιουνίου 1941 εκτελέστηκαν οι κάτοικοί του από τους βάρβαρους Γερμανούς κατακτητές. Σήμερα το Κοντομαρί ακολουθεί σταθερή πορεία ανάπτυξης και μετατρέπεται σ’ ένα σύγχρονο χωριό που διατηρεί τη γραφικότητα του με πετρόχτιστα σπίτια αλλά και υποδομές για να περάσει ο επισκέπτης του υπέροχες διακοπές. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Καθώς απομακρυνόμαστε από τον Αλικιανό και προχωρούμε στην καρδιά της ενδοχώρας του Δήμου Πλατανιά συναντούμε τρία μικρά χωριά «θαμμένα» στο πράσινο και την απίστευτη γαλήνη και ομορφιά της Κρητικής υπαίθρου. Λίγα χιλιόμετρα μετά τον Αλικιανό, μέσα στο πανέμορφο τοπίο που σχηματίζουν οι πορτοκαλεώνες, βρίσκουμε στα δεξιά μας την εντυπωσιακότατη Βυζαντινή Εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής ή –όπως είναι ευρύτερα γνωστή- του Αη-Κυρ- Γιάννη του Ξένου, η οποία χρονολογείται από τον 12ο μΧ αιώνα. Προχωρούμε περίπου 1 χλμ ακόμη ανάμεσα στους πορτοκαλεώνες και φτάνουμε στο πρώτο μικρό χωριό -τον Κουφό- ένα γραφικό μικρό χωριό το οποίο λες και «κοιμάται» γαλήνια μες στην ομορφιά και την ηρεμία της Κρητικής φύσης. Κάνουμε μια στάση για καφέ ή ακόμα και φαγητό στη γραφική ταβερνούλα του χωριού και προχωρούμε ακολουθώντας τον ανηφορικό δρόμο μέσα από ένα τοπίο όπου εναλλάσσονται οι πορτοκαλεώνες με τους ελαιώνες και οι αισθήσεις μαγεύονται από τα μύρια χρώματα και αρώματα που τις κατακλύζουν. Μετά από 2-3 χλμ. κατά μήκος της ρεματιάς συναντούμε το δεύτερο μικρό και εξίσου ήρεμο χωριό: το Μπαπιόλο, χωριό όπου οι λίγοι μόνιμοι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία και παράγουν κορυφαίας ποιότητας προϊόντα: λάδι, κρασί, φρούτα, λαχανικά κλπ. Κατηφορίζοντας, μετά από 2-3 χλμ. φτάνουμε στον Ψαθογιάννο, χαρακτηριστικό χωριό της ημιορεινής ενδοχώρας με αρκετά σημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και μνημεία της Φύσης. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Μια όαση πρασίνου στην καρδιά της ενδοχώρας του Δήμου Πλατανιά – σε απόσταση μόλις 5-6 χλμ. από το κέντρο του Πλατανιά! Η ονομασία του χωριού προέρχεται από το τεράστιο κυπαρίσσι που φυτρώνει δίπλα στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, εκκλησία ηλικίας τουλάχιστον 400 ετών. Το γιγάντιο κυπαρίσσι, ηλικίας πάνω από 600 ετών, με ύψος 25 μέτρων και περίμετρο κορμού 5 μέτρων, είναι συνδεδεμένο με θρύλους και παραδόσεις- ένα πραγματικό μνημείο της φύσης! Άλλο σημείο αναφοράς είναι ο λόφος του Προφήτη Ηλία με μαγευτική θέα μέχρι τις παραλίες του Δήμου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Αφού αφήσουμε πίσω το Φουρνέ και ακολουθήσουμε τον ανηφορικό δρόμο για Ομαλό, μπορούμε να θαυμάσουμε από κοντά τόσο τη ντόπια χλωρίδα όσο και το μοναδικό ιδιωτικό Πάρκο με πολλά δείγματα τοπικής χλωρίδας όσο και τροπικά φυτά που ευδοκιμούν στο εύκρατο κλίμα της περιοχής. Η διαδρομή είναι πνιγμένη στο ασημοπράσινο των ελαιώνων και κάθε στροφή του δρόμου ανοίγει μπροστά μας μια καινούρια εικόνα με μια μοναδική θέα. Μετά από περίπου 10 χλμ από το Φουρνέ, αφού πάρουμε μια τελευταία δεξιά στροφή αντικρίζουμε μια εικόνα που θυμίζει καρτ ποστάλ: το ιστορικό χωριό Λάκκοι «χυμένο» στις πλαγιές 4 λόφων, με τα σπίτια του μισοκρυμμένα μέσα στις ελιές και τα κυπαρίσσια. Είναι χωριό με μακρά ιστορία η οποία ανάγεται στα τέλη του 11ου μ.Χ. αιώνα. Έχει ιστορία πλούσια σε επαναστάσεις και ηρωικούς αγώνες καθώς και με αμέτρητους νεκρούς σε μάχες εναντίον των Τούρκων κατακτητών αλλά και σε άλλα πεδία όπως στο Μακεδονικό Αγώνα. Το Μνημείο που υπάρχει στην κεντρική πλατεία, το «Σελί», με τους τρεις Κρητικούς, συμβολίζει ακριβώς αυτές τις τρεις γενιές αγωνιστών που θυσίασε το ηρωικό χωριό. Στη νοτιοανατολική πλευρά του χωριού μπορεί ο επισκέπτης να επισκεφτεί το Βυζαντινό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, που χρονολογείται από το 12ο μ.Χ. αιώνα, καθώς και την Ενετική Βρύση της ίδιας περίπου ηλικίας. Στο εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου, που γιορτάζει στις 3 Νοεμβρίου, στον εσπερινό οι κάτοικοι ετοιμάζουν παραδοσιακό κέρασμα προς τιμήν του Αγίου. Εντυπωσιακή είναι και η κεντρική Εκκλησία του Αγίου Αντωνίου η οποία γιορτάζει στις 17 Ιανουαρίου. Το χωριό είναι πλούσιο σε διαδρομές για φυσιολάτρες:

• Από την πλατεία ανηφορικά προς την τοποθεσία «Σαβουρέ» όπου σώζονται τα ερείπια πύργων – παρατηρητηρίων από την Τουρκοκρατία (χρησίμευαν σαν σκοπιές των κατακτητών) και όπου η θέα περνά Βόρεια πάνω από τον κάμπο και φτάνει μέχρι τις ακτές του νησιού
• Από την πλατεία Νοτιοδυτικά προς «Βρυσσί» και μέχρι το Οροπέδιο του Ομαλού για τους πιο τολμηρούς
• Από την είσοδο του χωριού κατηφορίζοντας Ανατολικά μέσα από μια πανέμορφη διαδρομή περίπου 15 λεπτών φτάνουμε στο χωριό «Μεσκλά». Η ίδια διαδρομή μπορεί να γίνει με αυτοκίνητο από ένα πρόσφατα κατασκευασμένο δρόμο ο οποίος ξεκινά από διακλάδωση λίγο πριν την είσοδο του χωριού.

Σε κάθε περίπτωση, μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ ή το ποτό σας ή και ένα γεύμα γνήσιας τοπικής κουζίνας με αγνά ντόπια υλικά στα γραφικά καφέ της πλατείας. Απολαύστε τη φιλόξενη παρέα των ντόπιων, καθώς και την απίστευτη ηρεμία και τη γραφικότητα του τοπίου. Είναι σίγουρο ότι η εμπειρία θα σας μείνει αξέχαστη! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 250 μέτρων από τη θάλασσα, βορειοδυτικά του όρμου Φοίνικα  και απέχει 10 χλμ. από την Ανώπολη. Η πρόσβαση είναι από το δρόμο Ανώπολης-Αράδαινας, στη διασταύρωση αριστερά, πριν τη γέφυρα της Αράδαινας. Το χωριό είναι σχεδόν κρεμασμένο στις νότιες παρυφές των Λευκών Ορέων. Είχε την ίδια τύχη κατά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770 και καταστράφηκε. Οι κάτοικοι συμμετείχαν και στην επανάσταση του 1821 με αρκετές απώλειες, όπως φαίνεται από τις απογραφές του 1821 και 1828, όπου υπήρχαν 170 και 107 αντίστοιχα κάτοικοι. Από τα Λιβανιανά είχε καταγωγή ο καπετάνιος του 1821 Μανούσος Βαρδουλάκης ή Βαρδουλομανούσος. Υπάρχουν δύο γειτονιές το Πανοχώρι  και το Κατοχώρι. Το χωριό ήταν εγκαταλελειμμένο, αλλά πρόσφατα ανακαινίστηκαν κάποια σπίτια. Συνεχίζοντας νότια του χωριού θα φτάσετε στις ακτές Λύκος και Φοίνικας. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Καθώς κατευθύνεστε από τον Πλατανιά προς τα δυτικά, ο δρόμος από το κέντρο του Γερανιού διακλαδίζει αριστερά και, μετά από 3 χλμ, σας φέρνει στο Λουτράκι, χωριό του οποίου η ιστορία πάει πίσω τουλάχιστον μέχρι το 1500 μ Χ. Ο δρόμος που οδηγεί μέσα στο χωριό πλαισιώνεται από πανύψηλους ευκαλύπτους αλλά και όλο το χωριό που απλώνεται από το δρόμο μέχρι την κορυφή του λόφου έχει πολύ πράσινο- πορτοκαλιές, ελιές, ευκαλύπτους και κάθε λογής βλάστηση. Το μέρος του χωριού που βρίσκεται κοντά στο δρόμο είναι το πιο παραδοσιακό ενώ τα σπίτια που βρίσκονται προς την κορυφή είναι πιο σύγχρονα και μάλιστα πολλά απ’ αυτά κατοικούνται από Ευρωπαίους πολίτες που έχουν επιλέξει το Λουτράκι για μόνιμη κατοικία τους. Κάθε χρόνο, την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου, ο δραστήριος Πολιτιστικός Σύλλογος του χωριού οργανώνει σπουδαίο Κρητικό πανηγύρι με πλούσιο φαγητό, μουσική, χορό και γλέντι μέχρι πρωίας. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Ανάμεσα στην Αγία Ρουμέλη και τη Χώρα Σφακίων βρίσκεται το γραφικό παραθαλάσσιο χωριό Λουτρό, στον κόλπο του ακρωτηρίου Μουρί. Η επικοινωνία γίνεται με το καραβάκι της γραμμής και βάρκες από τη Χώρα Σφακίων και απέχει 2 ναυτικά μίλια. Επίσης υπάρχει πρόσβαση με τα πόδια από τη Χώρα και το μονοπάτι που οδηγεί στην παραλία Γλυκά Νερά, διάρκειας 2 περίπου ωρών, καθώς και από την Ανώπολη, περίπου μία ώρα. Εδώ υπήρχε η αρχαία πόλη Φοίνικας, η οποία ήταν λιμάνι της αρχαίας Ανώπολης και αναφέρεται στις πράξεις των αποστόλων. Αργότερα χρησιμοποιήθηκε και ως χειμερινό λιμάνι της Χώρας, λόγω της προστασίας που προσφέρει ακόμα και σε ισχυρή κακοκαιρία. Το χωριό πήρε το όνομά του από τα λουτρά που βρέθηκαν εκεί, το νερό των οποίων ερχόταν από την Aνώπολη. Το Λουτρό ονομαζόταν και Κατώπολη. Εδώ λατρευόταν ο Κρηταγενής Δίας και ο Απόλλων του μαντείου των Δελφών. Δυτικά του χωριού υπάρχουν ερείπια της αρχαίας πόλης, του ναού του Απόλλωνα καθώς και του τούρκικου κάστρου. Δίπλα στο ναό της  Αγίας Αικατερίνης που βρίσκεται στην είσοδο του χωριού στέκει ακόμα ο τούρκικος κουλές, ο οποίος χτίστηκε το 1866 και έχει κυκλικό σχήμα και μεγάλο ύψος.  Χρησιμοποιήθηκε και ως σχολείο. Ένα σημαντικό κτίριο αυτό του δημοτικού, βρίσκεται στο μέσον του χωριού και ήταν το κτίριο όπου στέγασε την «καγκελαρία των Σφακιανών» κατά την επανάσταση του 1821. Το Λουτρό, είναι το απόλυτο καταφύγιο για αυτούς που αναζητούν την τέλεια ηρεμία, χαλάρωση και ξεκούραση, απολαμβάνοντας τις όμορφες παραλίες σε συνδυασμό με πεζοπορία, μακριά από θορύβους, στην απεραντοσύνη των λευκών Ορέων και του Λιβυκού πελάγους. Ιδανικός προορισμός για οικογένειες, αφού δεν υπάρχουν αυτοκίνητα. Τα νερά είναι καταγάλανα και λίγο βαθιά. Εδώ θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια και διαμερίσματα, καθώς και ταβερνάκια με φρέσκο ψάρι, από τους ντόπιους ψαράδες. Εκτός από τη παραλία του χωριού, ανατολικά βρίσκεται και η παραλία Γλυκά Νερά. Για τους πιο δραστήριους, στο χωριό μπορείτε να ενοικιάσετε καγιάκ, καθώς και να πεζοπορήσετε στα μονοπάτια και φαράγγια της περιοχής. Κύρια πανηγύρια, της κοιμήσεως της Θεοτόκου, του Αγίου Αντωνίου και του Τιμίου Σταυρού, ο οποίος βρίσκεται ανατολικά στη θέση περιβολάκι ανάμεσα στα γλυκά νερά και το Λουτρό, χτισμένος στα ερείπια ενετικού φρουρίου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Οδηγώντας δυτικά κατά μήκος της παραλιακής επαρχιακής οδού, 4 χλμ. μετά τον Πλατανιά και 6 χλμ. πριν από το Κολυμπάρι, βρίσκεστε σε μια σύγχρονη κωμόπολη του Δήμου Πλατανιά, το Μάλεμε. Είναι ένα κοσμοπολίτικο τουριστικό θέρετρο, παγκοσμίως γνωστό, αφού το όνομά του έχει συνδεθεί με ιστορικά γεγονότα όπως η Μάχη της Κρήτης και η αεροπορική επιδρομή για κατάληψη του ιστορικού του Αεροδρομίου από τους Γερμανούς κατακτητές κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Η ιστορία του Μάλεμε χάνεται στα βάθη των αιώνων (πρώτη επίσημη αναφορά του γίνεται σε απογραφές του 1577 μ.Χ.). Ωστόσο, η ιστορία του φτάνει μέχρι τα βάθη της αρχαιότητας όπως μαρτυρούν τα ερείπια θολωτού τάφου της Υστερομινωικής εποχής που σώζονται ακόμα. Δείγμα της πρόσφατης ιστορίας του χωριού αποτελεί το Γερμανικό Νεκροταφείο στην κορυφή παρακείμενου λόφου- αιώνια κατοικία των Γερμανών στρατιωτών που έπεσαν κατά το 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο στις μάχες που έγιναν στο Μάλεμε. Αυτό που πραγματικά αξίζει να δει ο επισκέπτης είναι η απέραντη παραλία η οποία έχει πολύ πρόσφατα αναπλαστεί. Γίνονται, αρκετές εκδηλώσεις θρησκευτικού περιεχομένου όπως το πανηγύρι του Αγίου Αντωνίου στις 17 Ιανουαρίου, της Αγίας Μαρίνας στις 17 Ιουλίου και του Τιμίου Σταυρού στις 14 Σεπτεμβρίου. Γύρω από το χωριό υπάρχουν διαδρομές απίστευτου φυσικού κάλλους μέσα από ολάνθιστα λιβάδια, δίπλα στην παραλία που πλαισιώνεται από κρινάκια της θάλασσας και μπλε αμάραντους σ’ όλο το μήκος της. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Αφήνουμε πίσω το Μπαπιόλο και Ψαθογιάννο και ακολουθούμε τον κατηφορικό «φιδίσιο» επαρχιακό δρόμο μέσα από ελαιώνες και πορτοκαλεώνες. Μετά από 3 περίπου χλμ. φτάνουμε στην καταπράσινη «κοίτη» ενός ποταμού η οποία πλαισιώνεται από πανύψηλα πλατάνια και πυκνή χλωρίδα. Μέσα σ’ αυτό το ειδυλλιακό τοπίο φωλιάζει ένα από τα παλιότερα και ομορφότερα χωριά της ενδοχώρας του Δήμου Πλατανιά: το Μανωλιόπουλο. Είναι προσβάσιμο και από τα βόρεια, από το Γεράνι από το οποίο απέχει περίπου 8 χλμ. Είναι μνημείο φυσικής ομορφιάς το χωριό αφού πλαισιώνεται από πλούσια βλάστηση με υπεραιωνόβια πλατάνια, ελαιόδεντρα ηλικίας άνω των 400 ετών και πανέμορφες φυσιολατρικές διαδρομές. Μια απ’ αυτές είναι αυτή που οδηγεί προς Λαγγό και Σκονίζο και χρησιμοποιείται ήδη για αγώνες μότο κρος. Μια δεύτερη διαδρομή (Μανωλιόπουλο-Αποθήκες-Κουφός- Φουρνές- Αγιά) είναι άριστη και χρησιμοποιείται ως ποδηλατική διαδρομή. Το Μανωλιόπουλο έχει μια τραγική ιστορία που διασώθηκε στη μνήμη των κατοίκων. Στην περιοχή Καλύβες, ανάμεσα στο Λουτράκι και στο Μανωλιόπουλο υπήρχε ο αρχικός οικισμός. Όλοι οι κάτοικοι σφαγιάστηκαν από τους τουρκοκρητικούς και διασώθηκε μόνο μια οικογένεια που έτυχε να απουσιάζει. Η οικογένεια αυτή μετοίκησε στη Μήλο και αργότερα επέστρεψε ο γιός (Μανώλης) και έχτισε το πρώτο σπίτι στη σημερινή τοποθεσία, μέσα σε άγρια πυκνή βλάστηση. Οι δυο κόρες για να μην ατιμαστούν κατά τη μετάβαση στη Μήλο σφαγιάστηκαν από τον πατέρα και αδερφό τους. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το Μελιδόνι είναι χτισμένο στις ΒΑ παρυφές των Λευκών Ορέων σε υψόμετρο 450 μέτρων και έχει θέα μαγευτική, «μπαλκόνι τ’ Αποκόρωνα» το χαρακτήριζαν οι παλιότεροι. Η περιοχή είχε κατοικηθεί από τα αρχαία χρόνια, αν και τα απομεινάρια της ανθρώπινης παρουσίας στην περιοχή είναι σήμερα περιορισμένα (συγκεκριμένα έχει βρεθεί αρχαίος τάφος με οστά στη θέση «Αγιασμένου», αρχαία ερείπια στις τοποθεσίες Ελληνικό, Βίγλα, Παπάς, Χαλασμένα, λατρευτικό σπήλαιο και νομίσματα Μινωικής εποχής στο σπήλαιο Γουργούθια, αρχαία αντικείμενα στο σπήλαιο Λεντάκα κλπ.). Η ευρύτερη περιοχή του χωριού παρουσιάζει έντονο σπηλαιολογικό ενδιαφέρον, τα σπήλαια που βρίσκονται στην ορεινή ζώνη πλησίον του χωριού αποτελούν αντικείμενο εκτεταμένης έρευνας τα τελευταία 50 χρόνια από ελληνικές και ξένες αποστολές, μοναδικό στο είδος του το «Μαύρο Σκιάδι» το οποίο βρίσκεται ψηλά στη Μελιδονιανή Μαδάρα στην τοποθεσία «Ατζίνες» και αποτελεί το μεγαλύτερο κατακόρυφο σπηλαιοβάραθρο στην Ελλάδα (-342μ.) και ένα από τα μεγαλύτερα στο είδος του στον κόσμο, πλησίον του και λίγο ανατολικότερα της Μελιδονιανής Μαδάρας στην ίδια περιοχή ξεχωρίζουν τα παγκοσμίου φήμης πολυδαίδαλα σπηλαιοβάραθρα «Λιοντάρι» και «Γούργουθακας». Όμως και κοντά στον οικισμό υπάρχει η σπηλιά του «Λεντάκα» και τα «Γουργούθια» (η «Σπηλιάρα») στις οποίες μάλιστα έχουν ανευρεθεί στο παρελθόν σπουδαία αρχαιολογικά ευρήματα. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Αφήνετε πίσω το χωριό Κακόπετρος και ακολουθείτε τον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί νότια προς Παλιόχωρα. Μόλις βγείτε από τον Κακόπετρο βλέπετε στα δεξιά σας τα Μεσαύλια, έναν μικρό ορεινό οικισμό ο οποίος σηματοδοτεί την είσοδο του Φαραγγιού Μεσαυλίων- Δελιανών ή Δελιανών-Μεσαυλίων. Αυτή είναι η μια πρόσβαση του φαραγγιού από τη νότια πλευρά του Δήμου. Η άλλη είναι από το χωριό Δελιανά απλά είναι ανηφορική η διαδρομή και, ίσως, πιο κουραστική. Όπως και να έχει, όμως, το Φαράγγι αξίζει μια επίσκεψη, ιδιαίτερα αν είστε φυσιολάτρης. Έχει μήκος 5 χλμ περίπου και μπορείτε να το διασχίσετε ακολουθώντας το μονοπάτι δίπλα στην κοίτη του μικρού ποταμού που το διασχίζει. Είναι αληθινά μια σπουδαία εμπειρία μέσα στα πολλά χρώματα και τα αρώματα της τοπικής χλωρίδας που πλαισιώνει τα τοιχώματά του. Στα μισά περίπου της διαδρομής συναντάτε το εκκλησάκι της Αγίας Παρασκευής το οποίο προσελκύει πολλούς προσκυνητές στις 26 Ιουλίου κάθε χρόνο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Τα Μεσκλά βρίσκονται νοτιοδυτικά των Χανίων κι απέχουν 21 χιλιόμετρα από την πόλη, στο δρόμο Χανιά – Φουρνές – Ομαλός, στρίβοντας νότια από το Φουρνέ προς τα Μεσκλά. Μια σύντομη διαδρομή παράλληλα στο ποτάμι, δίπλα στα πανύψηλα πλατάνια με τη συνοδεία του ήχου των δροσερών, γάργαρων νερών μας φέρνει, μετά από 4 χλμ περίπου, στις ρίζες, κυριολεκτικά, των Λευκών Ορέων και στο χωριό Μεσκλά. Είναι ένα πολύ γραφικό χωριό, με πλούσια Ιστορία και Παράδοση το οποίο περιβάλλεται από ψηλά βουνά. Στο Νότιο άκρο του είναι οι «Πηγές», οι πηγές του ποταμού Κερίτη ή Ιάρδανου ο οποίος διασχίζει όλο τον «Κάμπο» και εκβάλλει στον Πλατανιά. Οι πηγές είναι σημείο απίστευτης φυσικής ομορφιάς, κρυμμένες μες στα βράχια και κάτω από θεόρατα, υπεραιωνόβια πλατάνια. Είναι τόση η ομορφιά και η δροσιά του σημείου που ο επισκέπτης δυσκολεύεται να αποχωρήσει. Λέγεται ότι τα νερά των «Πηγών» έρχονται από τον Ομαλό μέσω ενός τεράστιου σπηλαιοβάραθρου. Όπως και να ‘χει, όμως, το γεγονός είναι ότι τα νερά αυτά δίνουν ζωή τόσο στα Μεσκλά όσο και σε όλα τα χωριά του κάμπου που διασχίζουν. Στις Πηγές μπορεί κανείς να απολαύσει το γεύμα του ή τον καφέ του κάτω από τη σκιά και τη δροσιά που δημιουργούν τα υπεραιωνόβια πλατάνια και να γαληνέψει για λίγο απολαμβάνοντας το «κελάρυσμα» του δροσερού νερού. Ακριβώς δίπλα στις Πηγές μπορεί κανείς να επισκεφτεί την εκκλησία της Παναγίας και λίγο πιο πέρα την ακόμη παλαιότερη Εκκλησία του Χριστού. Εδώ ακριβώς, σ’ αυτήν την πλατεία, κάθε χρόνο στις 14 Αυγούστου, παραμονή της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, γίνεται μεγάλο πανηγύρι με παραδοσιακούς χορούς, μουσική και φαγητά, μεταξύ των οποίων και η περιβόητη τοπική κρεατότουρτα – γεύσεις ανεπανάληπτες κι αξέχαστες! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Λίγα μέτρα μετά τον κόμβο της Εθνικής, φεύγοντας από Πλατανιά και κατευθυνόμενοι προς νότια και την καρδιά της ενδοχώρας του Δήμου, βρίσκετε στα δεξιά σας τον ανηφορικό επαρχιακό δρόμο που οδηγεί στο χωριό Μόδι. Χτισμένο σε υψόμετρο μόλις 80 μ. έχει ιστορία που φτάνει ως την αρχαιότητα όταν στη θέση αυτή υπήρχε η αρχαία πόλη Μωδαία. Την ύπαρξη της πόλης αυτής μαρτυρούν τα αρχαία νομίσματα και οι 7 λαξευτοί τάφοι της Πρωτογεωμετρικής εποχής με τα αφιερώματα τους που βρέθηκαν σε ανασκαφές του 1953. Η σύγχρονη ιστορία του χωριού είναι γεμάτη από αγώνες για την ελευθερία και θυσίες των κατοίκων του όπως έγινε στην περίοδο της Γερμανικής Κατοχής. Παρ’ όλα αυτά το γραφικό χωριό το οποίο φωλιάζει μες στο καταπράσινο τοπίο με την πανοραμική θέα του κάμπου και των βόρειων παραλίων του Δήμου. Στην τεράστια πλατεία του χωριού, στην κορυφή του λόφου, δεσπόζει ο κεντρικός ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ηλικίας πάνω από 100 ετών, προς τιμήν του οποίου γίνεται στις 6 Αυγούστου λαμπρό πανηγύρι με πλούσιο φαγητό και Κρητική μουσική και χορό. Υπάρχουν πολλοί ακόμη ναοί στο χωριό, κάποιοι από την εποχή της Ενετοκρατίας. Σε μια κορυφή που βρίσκεται απέναντι από την κεντρική εκκλησία και η οποία είναι προσβάσιμη με αυτοκίνητο – ή με τα πόδια για φυσιολάτρες – βρίσκεται το ξωκλήσι του Αγίου Γερασίμου, το οποίο είναι χτισμένο σ’ ένα κοίλωμα του βράχου και το οποίο γιορτάζει στις 20 Οκτωβρίου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Εγκαταλείπετε την εθνική οδό στην έξοδο προς Ταυρωνίτη και αμέσως μετά στρίβετε δεξιά προς Βουκολιές. Μετά από 2 χλμ περίπου φτάνετε στη Νερατζιά, ένα από τα πιο μικρά αλλά καταπράσινα χωριά του Δήμου Πλατανιά. Στο δεξί σας χέρι συναντάτε το Πάρκο Τροχαίων Δυστυχημάτων και τον Ιερό Ναό του Αγίου Χριστοφόρου. Πρόκειται για το μοναδικό παγκοσμίως πάρκο αφιερωμένο στα θύματα τροχαίων δυστυχημάτων το οποίο έχει φιλοξενήσει στους χώρους του -στις εκδηλώσεις για τη μνήμη των θυμάτων αυτών- προσωπικότητες όπως ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και ο Γενικός Γραμματέας του Παγκοσμίου Συμβουλίου Εκκλησιών. Μέσα στο χώρο του Πάρκου βρίσκεται η εκκλησία του Αγίου Χριστοφόρου, μια υπέροχη πέτρινη εκκλησία. Το Πάρκο αποτελεί αληθινό κόσμημα για το Δήμο και δείχνει την ευαισθησία του Δήμου και των δημοτών σε θέματα που αφορούν το σεβασμό στην ανθρώπινη ζωή. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το Νέο Χωριό ή Νιο Χωριό βρίσκεται σε υψόμετρο 80 μέτρων, στην κοιλάδα του ποταμού Ξιδέ ανάμεσα στα χωριά Αρμένοι και Στύλος. Στην πάνω γειτονιά του χωριού σώζεται έπαυλη η οποία άρχισε να κατασκευάζεται στην όψιμη ενετική εποχή και τροποποιήθηκε κατά την τουρκοκρατία. Το συγκρότημα αποτελείται από ελαιοτριβείο, αποθήκες και χώρους κατοικίας. Σε ύψωμα νότια του χωριού σώζεται σε ερειπωμένη κατάσταση τουρκικός κουλές (οχυρωματικός πύργος). (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Τα Νομικιανά βρίσκονται δίπλα δίπλα με το Βουβά. Στο χωριό δεσπόζει το μοναστήρι της  Αγίας Ζώνης το οποίο είναι χτισμένο μέσα στον τεράστιο απότομο βράχο που βρίσκεται από πάνω της. Εορτάζει και πανηγυρίζει στις 31 Αυγούστου. Ανατολικά του χωριού βρίσκονται   τα σφαγεία του δήμου Σφακίων, τα οποία πρόσφατα ανακαινίστηκαν και εξυπηρετούν τους κτηνοτρόφους των Σφακίων αλλά και τριγύρω περιοχών. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Αφού διασχίσετε την Καληδωνία, προχωράτε νότια για άλλα 2 χλμ και βρίσκεστε στο ημιορεινό χωριό Νοχιά. Το όνομα του χωριού αναφέρεται σε απογραφές από το 1570 μΧ αλλά υπάρχει εκκλησία στο χωριό με επιγραφή του 1081. Λέγεται ότι στη θέση αυτή –σε απόσταση 6 χλμ από το Κολυμπάρι– υπήρχε αρχαία πόλη με το όνομα Ιναχιά από το οποίο προήλθε το όνομα Νοχιά. Είναι ημιορεινό χωριό γεμάτο ελαιώνες και αμπέλια από τα οποία παράγεται άριστης ποιότητας ελαιόλαδο και κρασί. Από τα πρώτα του χρόνια το χωριό είχε γίνει πασίγνωστο για την αγγειοπλαστική με την οποία ασχολούνταν οι κάτοικοι, ιδιαίτερα τις «λαήνες», τις στάμνες που χρησιμοποιούσαν για μεταφορά και φύλαξη του πόσιμου νερού. Οι λαήνες αυτές, με την ιδιαίτερη τεχνοτροπία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά τους, είχαν γίνει πασίγνωστες σε όλη την Κρήτη – κι όχι μόνο – και το εμπόριό τους αποτελούσε σοβαρή πηγή εσόδων για τους κατοίκους των Νοχιών. Και σήμερα υπάρχουν εργαστήρια αγγειοπλαστικής τα οποία αξίζει να επισκεφτείτε, αν και είναι πια περιορισμένης έκτασης. Επίσης παράγονται στο χωριό τα γλυκά παξιμάδια με την ιδιαίτερη χαρακτηριστική γεύση που ενθουσιάζουν τους επισκέπτες. Φυσικά, τα Νοχιά έχουν το δικό τους μερίδιο θυσίας στους αγώνες κατά των Τούρκων και στη Γερμανική Κατοχή. Η τοποθεσία «σπήλιοι» είναι ο μάρτυρας των θλιβερών αυτών εποχών – πρόκειται για σπήλαια όπου κατέφυγαν οι χωριανοί επανειλημμένως και γλίτωναν από τον εχθρό. Τον Αύγουστο διοργανώνεται από τους Νοχιανούς τα θρησκευτικά πανηγύρια: του Αγίου Κων/νου στις 21 Μαΐου, της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στις 14-15 Αυγούστου, του Αγίου Ιωάννη του «Ριγολόγου» στις 28-29 Αυγούστου. Το χωριό είναι εύκολα προσβάσιμο με κάθε μέσον γι’ αυτό προγραμματίστε μια επίσκεψη –τόσο στο χωριό που είναι γραφικότατο όσο και σε κάποιο από τα αγγειοπλαστικά εργαστήρια. Απολαύστε τον καφέ σας συνοδεία με τα γλυκά ντόπια παξιμάδια στα παραδοσιακά καφενεία του χωριού. Θα πάρετε μαζί σας μια υπέροχη ανάμνηση. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Από το κέντρο του Ταυρωνίτη, καθώς έρχεστε από Μάλεμε, στρίβετε αριστερά και ακολουθείτε τον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί νότια προς Βουκολιές. Μετά από 2 χλμ περίπου ο δρόμος διακλαδίζει πάλι αριστερά και οδηγεί σε μια ομάδα μικρών αλλά πανέμορφων χωριών του Δήμου Πλατανιά. Είναι το Συρίλι, το Ζουνάκι και η Λίμνη- χωριά γραφικότατα, πνιγμένα στο πράσινο, με εκπληκτικές διαδρομές για φυσιολάτρες, ιδανικά σημεία για χαλάρωση και ηρεμία. Ακολουθείτε τον επαρχιακό δρόμο που οδηγεί στην καρδιά της ενδοχώρας, μέσα από μια εκπληκτική καταπράσινη διαδρομή θαμμένη στα περιβόλια, τα ελαιόδεντρα, τις καρυδιές, τα πλατάνια και φτάνετε στο χωριό Ντερές. Είναι κυριολεκτικά μια όαση της ενδοχώρας του Δήμου η οποία, λόγω της φυσιολατρικής της ομορφιάς και της ειδυλλιακής της θέσης προσελκύει πολλούς επισκέπτες ιδιαίτερα την Πρωτομαγιά, τη γιορτή της Φύσης. Περίπου 2 χλμ πριν την είσοδο του χωριού υπάρχει διακλάδωση που οδηγεί στον ιδιωτικό ιππικό όμιλο της περιοχής όπου, εκτός από ιππασία, ο επισκέπτης μπορεί ν’ απολαύσει νοστιμότατα φαγητά και να χαλαρώσει στη μαγεία της Κρητικής ενδοχώρας. Εντυπωσιακότατο θέαμα και άξιο επίσκεψης σημείο είναι ο ναός της Αγίας Κυριακής ο οποίος είναι γαντζωμένος κυριολεκτικά στο βράχο, μέσα στα κυπαρίσσια στην αριστερή πλευρά της εισόδου του χωριού. Ο δρόμος που διασχίζει το χωριό οδηγεί στην έξοδό του στα ορεινά χωριά του Δήμου (Νέα Ρούματα, Πρασέ, Σέμπρωνα) ή προς Σκινέ, Χλιαρό, Λαγγό από την αντίθετη κατεύθυνση. Όλη η διαδρομή που περιγράψαμε είναι αυτή που χρησιμοποιείται στον Παγκόσμιο Αγώνα Ποδηλασίας που διεξάγεται κάθε Μάιο στο Δήμο Πλατανιά – ο αγώνας περιλαμβάνει τα περισσότερα χωριά της ενδοχώρας του Δήμου μας. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Κατευθύνεστε από το Σκινέ προς τον Ομαλό στρίβοντας αριστερά στην έξοδο του χωριού όπου η σήμανση σας κατευθύνει προς Καράνου και Ομαλό. Μετά από 7 χλμ περίπου στον ανηφορικό επαρχιακό δρόμο, ανάμεσα από πλούσιους ελαιώνες αλλά και τοπική χλωρίδα (πλατάνια, κουμαριές, αγριοαχλαδιές, ασπαλάθους κλπ.) φτάνετε στο χωριό Ορθούνι. Είναι ορεινό χωριό, στα 400μ υψόμετρο, με λίγους μόνιμους κατοίκους οι οποίοι διατηρούν την παράδοση και τον πολιτισμό του τόπου. Υπάρχουν δυο παλιές εκκλησίες στο χωριό: η εκκλησία της Παναγίας η οποία αναστηλώθηκε το 19ο αιώνα, και η οποία γιορτάζει στις 15 Αυγούστου, και η εκκλησία του Προφήτη Ηλία που χρονολογείται από την Ενετοκρατία και εορτάζεται στις 20 Ιουλίου. Το Ορθούνι είναι ιδανικό μέρος για φυσιολάτρες λόγω της πλούσιας βλάστησης, της ομορφιάς του ορεινού ανάγλυφου και των πολλών σπηλαίων που διαθέτει, τα περισσότερα από τα οποία είναι ανεξερεύνητα. Στη θέση «Μουτσουδιά», μέσα σ’ ένα δάσος από κυπαρίσσια και πουρνάρια, υπάρχει πηγή και ένα θεόρατο πλατάνι με φύλλωμα που καλύπτει έκταση πάνω από 1 στρέμμα- θαυμαστό και μοναδικό μνημείο της φύσης. Στο ίδιο σημείο υπάρχει σπήλαιο με πολλούς θαλάμους με πλούσιο διάκοσμο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η παραλιακή οδός που διασχίζει το Μάλεμε διακλαδίζει αριστερά λίγο πριν μπείτε στο χωριό. Στρίβετε αριστερά και ακολουθείτε τον ανηφορικό δρόμο ο οποίος οδηγεί, μετά από 3 περίπου χλμ, στο Ξαμουδοχώρι. Το χωριό πλαισιώνει το δρόμο και απλώνεται από τη ρίζα του λόφου, αγκαλιάζει την κορυφή και συνεχίζει από την αντίθετη μεριά, προχωρώντας μέσα από καταπράσινα αμπέλια, κυπαρίσσια και ελαιόδεντρα, προς την καρδιά της ενδοχώρας, το Συρίλι, το Ζουνάκι και το Ντερέ. Είναι ένα γραφικότατο χωριό, με εντυπωσιακή θέα προς τα παράλια του Δήμου Πλατανιά, παράδεισος για τους φυσιολάτρες, ιδανικό για ηρεμία και χαλάρωση. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την καλλιέργεια της ελιάς και του αμπελιού παράγοντας υπέροχο κρασί και εξαιρετικά παρθένο ελαιόλαδο. Το παραδοσιακό καφενείο στο κέντρο του χωριού σας περιμένει να δροσιστείτε με τοπικά αναψυκτικά, καφέ και την πατροπαράδοτη τσικουδιά. Η κεντρική εκκλησία του χωριού βρίσκεται στο βορειοδυτικό του άκρο. Είναι η εκκλησία του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου και γιορτάζεται λαμπρά στις 13 Νοεμβρίου. Το 1870 οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού, θεωρώντας ότι το εκκλησάκι ήταν πολύ μικρό και αγνοώντας την αρχαιολογική του αξία, το γκρέμισαν και το 1935 έκτισαν στη θέση αυτή τη σημερινή εκκλησία. Τα τελευταία χρόνια το χωριό αναπτύσσεται συνεχώς και μεγαλώνει με την συνεχή κατασκευή σύγχρονων οικοδομών που προσελκύουν πολλούς ξένους, όχι μόνο για ολιγοήμερες διακοπές αλλά και για μόνιμη εγκατάσταση. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Αποτελείται από 17 μικρούς οικισμούς σκαρφαλωμένους στις πλαγιές που το περιβάλλουν. Κεντρικός οικισμός τα «Αρχοντικά» στην καρδιά του οποίου βρίσκεται ο επιβλητικός Ναός του Αγίου Σπυρίδωνα, το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης και η Βιβλιοθήκη των Παλιών Ρουμάτων η οποία λειτουργεί από το 1944. Πλούσιο σε βλάστηση και υπέροχες φυσιολατρικές διαδρομές- μονοπάτια χαρτογραφημένα και ασφαλή- αληθινός παράδεισος για φυσιολάτρες. Τα κυριότερα:

• Το Φαράγγι του Βαβουλέδο. Ξεκινά από τον οικισμό «Βαβουλέδο» και καταλήγει, μέσα από μια καταπράσινη διαδρομή 3 χλμ., πνιγμένη στο πράσινο από πλατάνια και καστανιές, στην πλατεία του χωριού- στ’ Αρχοντικά. Στην αρχή του Φαραγγιού υπάρχει η δίκλιτη Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Βασιλείου και του Τιμίου Σταυρού.
• Το Λιδιανό Φαράγγι. Ξεκινά από τον οικισμό Χαμαλεύρι, -όπου βρίσκεται το «Κρυφό Σχολειό»- διασταυρώνεται με το Φαράγγι του Βαβουλέδο, και καταλήγει στο κέντρο του χωριού.
• Το μονοπάτι που ξεκινά από Κεφάλα (Βουκολιές) περνά από «του Δασκάλου τη βρύση» συνεχίζει στον οικισμό «Βροβιανά» και καταλήγει στα «Καφιανά»

Κοντά στην πλατεία βρίσκεται το «πάρκο» με τα μνημειακά ελαιόδεντρα των Παλιών Ρουμάτων – ηλικίας πάνω από 3000 χρόνων! Λίγο πιο πέρα, ο Συνεταιρισμός Γυναικών Παλιών Ρουμάτων «Η Αρχόντισσα» με πλούσια παραγωγή αγνών, νοστιμότατων, τοπικών παραδοσιακών προϊόντων και ειδών λαϊκής τέχνης. Η πλατεία του χωριού κοσμείται από την εκκλησία του Αγίου Σπυρίδονα, το Μνημείο της Εθνικής Αντίστασης, (η αντιστασιακή δράση των κατοίκων του χωριού κατά τη Γερμανική Κατοχή προκάλεσε λυσσαλέα αντίποινα και θανάτους πλήθους πατριωτών), τη Λαϊκή Βιβλιοθήκη των Παλαιών Ρουμάτων καθώς και γραφικά παραδοσιακά καφέ και ταβέρνες. Ξεκουραστείτε και απολαύσετε το φαγητό και τον καφέ σας στις γραφικές ταβέρνες και τα καφενεία του χωριού. Θα μείνετε κατάπληκτοι από τις ανεπανάληπτες γεύσεις! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η Παλαιοχώρα είναι χτισμένη πάνω σε μία μικρή χερσόνησο, ανάμεσα σε δύο κόλπους στο Λιβυκό πέλαγος. Η χερσόνησος δεν υπήρχε κατά την αρχαιότητα και το ύψωμα όπου βρίσκεται το ενετικό φρούριο ήταν ένα μικρό νησάκι, μέχρι που ο θαλάσσιος πυθμένας ανυψώθηκε εξαιτίας ενός ισχυρού σεισμού σχηματίζοντας μια χερσόνησο. Στην ανατολική ακτή της χερσονήσου υπάρχει προβλήτα για τον ελιμενισμό πλοίων. Στο δυτικό κόλπο υπάρχει τεχνητό λιμάνι, ενώ στη νησίδα Σχιστονήσι, στο άκρο της χερσονήσου, λειτουργεί φάρος. Και στις δύο πλευρές της χερσονήσου βρίσκονται παραλίες, μία με βότσαλα στα ανατολικά που ονομάζεται παραλία Χαλίκια ή Βότσαλα και μία με άμμο στα δυτικά που ονομάζεται Παχιά Άμμος και έχει μήκος περίπου ένα χιλιόμετρο. Τέσσερα χιλιόμετρα ανατολικά της Παλαιοχώρας, στο Γιαλισκάρι βρίσκονται άλλες τρεις παραλίες, κοντά στο φαράγγι που ξεκινάει στο χωριό Άνυδροι. Διάσπαρτοι στις παραλίες αυτές βρίσκονται μεγάλοι βράχοι που ονομάζονται Τάλως, από το μυθικό φύλακα της Κρήτης. Δυτικά βρίσκονται οι παραλίες Ψιλός Βόλακας, Πλακάκι και Καραβόπετρα, κοντά στο Γραμμένο, μια μικρή χερσόνησο τέσσερα χιλιόμετρα ανατολικά της Παλαιοχώρας, βρίσκονται αρκετές παραλίες, δέκα χιλιόμετρα δυτικά η παραλία Κριός και ακόμη πιο δυτικά, περίπου 18 χιλιόμετρα, η παραλία Ελαφονήσι. Βόρεια της Παλαιοχώρας βρίσκονται λοφοσειρές και ορεινοί όγκοι ύψους 300 μέτρων, οι οποίοι καταλήγουν προς στη θάλασσα σε μια μικρή πεδιάδα η οποία ονομάζεται Κάμπος της Παλαιοχώρας. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Πανέμορφο, καταπράσινο χωριό «κρυμμένο» στην αγκαλιά του ημιορεινού τοπίου, η κεντρική πλατεία του οποίου ξαφνιάζει τον επισκέπτη με τα θεόρατα μνημειακά της χιλιόχρονα πλατάνια και το γιγάντιο δρυ – χιλιόχρονο επίσης ο οποίος έχει περιφέρεια κορμού πάνω από 6 μέτρα! Πλημμυρίζει η ψυχή από ηρεμία και γαλήνη καθώς απολαμβάνετε τον καφέ ή το φαγητό σας στην ταβέρνα ή τα καφενεία της πλατείας κάτω από τον παχύ ίσκιο των γιγάντιων δέντρων – κυριολεκτικά σε μια όαση δροσιάς από την οποία δε θα θέλετε να φύγετε! Χωριό με πλούσια ιστορία και πρωταγωνιστικό ρόλο στην περιοχή στο – όχι και πολύ μακρινό- παρελθόν, με την ξακουστή κεντρική εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου (από την οποία μάλλον προέρχεται το όνομα του χωριού: παν + φήμη = Πανέφημος-Πανέθημος). Το χωριό πλαισιώνεται από τρεις ακόμα εκκλησίες: του Μιχαήλ Αρχαγγέλου, της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και της Σύναξης των Αγίων Αναργύρων. Οι 4 εκκλησίες του χωριού έχουν χτιστεί στα 4 σημεία του ορίζοντα για να προστατεύσουν το χωριό από επιδημίες και θανατικό που το απείλησαν στο παρελθόν. Φυσιολατρικό μονοπάτι ξεκινά από την πλατεία του χωριού και ακολουθώντας το ποταμάκι (το οποίο σχηματίζει μικρούς καταρράκτες σε κάποια σημεία) μετά από μια διαδρομή σχεδόν 1 χλμ. καταλήγει στο φαράγγι στο χωριό Δελιανά. Σε απόσταση 2 χλμ. από την Πανέθημο βρίσκεται ο οικισμός «Κρύα Βρύση» όπου σώζεται Ενετικό «υδραγωγείο» – βρύση με γάργαρο, παγωμένο νερό από το οποίο προέρχεται και το όνομα του οικισμού. Το σημείο ήταν χώρος συγκέντρωσης των κατοίκων του οικισμού για το πότισμα των ζώων, το πλύσιμο ρούχων και την προμήθεια νερού με στάμνες για οικιακή χρήση. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το χωριό βρίσκεται βορειοδυτικά του φημισμένου Φραγκοκάστελλου σε υψόμετρο 120 μέτρων και στους πρόποδες  της κορυφής Αγκαθές (υψ. 1511μ.) των Λευκών Ορέων. Το χωριό είναι ιστορικό και το όνομά του οφείλεται στους αδερφούς Πατσούς. Το 1371 και ενώ οι Ενετοί ξεκίνησαν να οικοδομούν το Φραγκοκάστελλο, Σφακιανοί με αρχηγούς τα έξι αδέλφια χαλούσαν τη νύχτα, ό,τι οι Ενετοί έχτιζαν την ημέρα. Μάλιστα επειδή δεν μπορούσαν να τους συλλάβουν και είχαν γίνει  ο φόβος και ο τρόμος των εργατών, έφεραν στρατό γύρω από το κάστρο, καθώς και πλοία στα οποία μεταφέρονταν οι εργάτες το βράδυ με βάρκες για ασφάλεια στα ανοιχτά. Δυστυχώς μετά από προδοσία συνέλαβαν τα έξι αδέλφια και τους κρέμασαν για παραδειγματισμό, έναν σε κάθε πύργο και δύο στην κεντρική πύλη του φρουρίου. Υπολογίζεται ότι οι κάτοικοι μεταφέρθηκαν στη σημερινή θέση του χωριού από  νοτιότερα και συγκεκριμένα από τη θέση που βρίσκονται τα ερείπια της βασιλικής του  Αηστράτηγου όπου και βρέθηκαν ερείπια οικισμού,  λόγω των Σαρακηνών επιδρομών. Το χωριό ήταν η χειμερινή κατοικία κατοίκων του Καλλικράτη. Τη δεκαετία του 1950 στο χωριό λειτουργούσαν 3 φάμπρικες (ελαιοτριβεία με μυλόπετρες). Υπάρχει μία συνοικία το Πρόκιο. Επίσης στον Πατσιανό ανήκει ο οικισμός του Φραγκοκαστέλλου. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια, την μελισσοκομία και τον τουρισμό. Η θέα από το χωριό είναι ξέχωρα μαγευτική, καθώς μπροστά του σαν σε αμφιθέατρο, απλώνεται ο μεγάλος και εύφορος κάμπος του Φραγκοκάστελλου και το απέραντο γαλάζιο. Στον κάμπο καλλιεργείται κυρίως η ελιά και το χειμώνα ψυχανθή, κυρίως για ζωοτροφή. Δυτικά του χωριού βρίσκεται σύγχρονο ελαιοτριβείο και εντός του χωριού λειτουργεί τυροκομείο. Επίσης στο χωριό υπάρχουν ξενώνες, ενοικιαζόμενα δωμάτια, φούρνος-ζαχαροπλαστείο και δυτικά προς Χώρα Σφακίων βενζινάδικο. Δυτικά και απέναντι από το ελαιοτριβείο βρίσκεται το εκκλησάκι του Αγίου Θεοδώρου του Τήρωνος στο λόφο «του ορνιθοπωλείου» το οποίο ήταν και ο πρώτος ναός του χωριού. Πανηγυρίζει στις 3 Μαρτίου. Εικάζεται ότι στο σημείο υπήρχε πόλις που ονομαζόταν Ξηρόπολις, λόγω της ελλείψεως νερού. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Προορισμός με έντονο τουριστικό ενδιαφέρον, περιοχές με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος άλλα και χωριά στα οποία έχουν γραφεί σελίδες ιστορίας συνθέτουν τη Δημοτική Ενότητα του Πλατανιά. Το χωριό του Πλατανιά εξελίσσεται τα τελευταία χρόνια σε τουριστικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής της Δυτικής Κρήτης αφού ο αριθμός και η ποιότητα των επιλογών και των υποδομών, καθιστούν τον Πλατανιά έναν αυτόνομο τουριστικό προορισμό. Το υπέροχο με αυτό το χωριό είναι ότι μπορεί κανείς να απολαύσει τα πάντα χωρίς να μετακινηθεί καν από τη βάση του. Ο Πλατανιάς διαθέτει εξαιρετικά εστιατόρια και ταβέρνες με έμφαση στην τοπική κουζίνα και τα ντόπια προϊόντα, που καλλιεργούνται στην περιοχή, μία μαγευτική παραλία που προσφέρει όλες τις ανέσεις, ιδιαίτερα έντονη νυχτερινή ζωή και το παλιό χωριό που κρέμεται από την πλαγιά για να αγναντεύει τη θάλασσα και τα χρώματα του τοπίου όλες τις ώρες τις ημέρας. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το Πολεμάρχι, είναι χτισμένο στους πρόποδες ενός κατάφυτου από ελιές λόφου στο ξεκίνημα του δρόμου για τα χωριά Καλλιθέα, Χρυσαυγή, Ποντικιανά και Βούβες. Ανηφορίζοντας από τον κεντρικό δρόμο υπάρχει ελαιοτριβείο, η Κάτω Βρύση και ένα κοιμητήριο με το εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννου, που χρονολογείται από το 13ο αιώνα. Το χωριό εξαπλώνεται σε όλη την πλαγιά με τους οικισμούς Γκαγκανιανά και Μετόχι. Στην κορυφή βρίσκεται ο λόφος Λιμνή με πευκόδασος και το ναό της Αγίας Παρασκευής, που γιορτάζεται με πανηγύρι από τους κατοίκους κάθε χρόνο στις 27 Ιουλίου. Από εκεί φαίνονται ο Ταυρωνίτης ποταμός και το αεροδρόμιο του Μάλεμε. Άλλα επισκέψιμα σημεία περιπάτου μέσα στο χωριό είναι τα Καταφύγια, δηλαδή γερμανικά οχυρωματικά έργα, τα Μουριά, τα Χάλαρα και τα Ανατολικά, όπου εντοπίστηκαν ίχνη αρχαίου οικισμού. Στην πλατεία του χωριού τοποθετήθηκε κρήνη και σκαλιστός τοίχος. Στο χωριό βρίσκεται ο ναός του Σωτήρα Χριστού στο κέντρο, όπου γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 6 Αυγούστου, ο μικρός δίκλιτος ναός του Αγίου Ιωάννη του Ριγολόγου, που γιορτάζει στις 28-29 Αυγούστου, αφιερωμένος στους Άη Γιάννη και Αγία Άννα από το θεμελιωτή και δωρητή του Μιχάλη Δασκαλάκη στη μνήμη των γονιών του. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Ποταμίδα βρίσκεται στην κοιλάδα του ποταμού Τυφλού, από τον οποίο πήρε και το όνομά της. Βρίσκεται επί του δρόμου Καλουδιανών-Χρυσοσκαλίτισσας, ο οποίος καταλήγει στο Ελαφονήσι. Ο οικισμός αναπτύσσεται παράλληλα με το δρόμο και τον ποταμό. Στην περιοχή γύρω από το χωριό καλλιεργούνται ελαιόδεντρα, αμπέλια και άλλα οπωροφόρα δέντρα, με το νερό του ποταμού Τυφλού να χρησιμοποιείται για την άρδευσή τους. Στις μη καλλιεργημένες εκτάσεις αναπτύσσονται πλατάνια, βελανιδιές, αχριαχλαδίες, θυμάρι και άλλα είδη φυτών. Το χωριό διασχίζει ο ποταμός Τυφλός, με παλιά πέτρινη γέφυρα να έχει κατασκευαστεί στο χωριό. Κοντά στο χωριό βρίσκονται φυσικές πυραμίδες οι οποίες δημιουργήθηκαν από τη διάβρωση του εδάφους από τις βροχές, οι οποίες είναι γνωστές ως κομόλιθοι. Ο καθεδρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στην Αγία Οσιοπαρθενομάρτυρα Παρασκευή. Είναι χτισμένος στο ρυθμό του σταυροειδούς ναού με τρούλο και εορτάζει τις 26 Ιουλίου, οπότε και διοργανώνεται στο χωριό το λεγόμενο σαρδελοπανήγυρο. Άλλοι ναοί περιλαμβάνουν τον ναό της Αγίας Άννας, των ενετικών χρόνων, και τον ναό του Αγίου Γεωργίου, των οθωμανικών χρόνων. Ο ναός της Αγίας Άννας είναι μονόχωρος καμαρόσκεπος και φέρει ρηγματώσεις λόγω καθιζήσεων ή και λόγω σεισμών. Στην περιοχή γύρω από το ναό της Αγίας Άννας βρίσκονται τα παλαιότερα κτίρια του χωριού, χρονολογημένα στους ενετικούς και οθωμανικούς χρόνους. Το σωζόμενο τμήμα είναι ορθογώνιο και διώροφο. Το κτίριο αναφέρεται από τους κατοίκους ως Κρυφό Σχολειό, το οποίο αναφέρουν ότι ήταν μια αίθουσα χωρίς παράθυρα, γνωστής και ως κελάρι. Η κύρια είσοδος ήταν από δυτικά και είχε χαγιάτι. Οι πόρτες και τα παράθυρα φέρουν λίθινα ανώφλια. Το κτίριο έχει απαλλοτριωθεί από την 28η εφορεία βυζαντινών αρχαιοτήτων και πλέον είναι εγκαταλελειμμένο και μεγάλο τμήμα του, συμπεριλαμβανομένης της εισόδου, έχει καταρρεύσει. Κοντά στην είσοδο του χωριού βρίσκεται ένα οικιστικό συγκρότημα του 18ου-19ου αιώνα γνωστό ως Μπρεδιανά. Τμήματα του έχουν καταρρεύσει. Στο χωριό σώζεται πέτρινος νερόμυλος, ο οποίος εξυπηρετούσε όλη την περιοχή. Κοντά στον νερόμυλο υπήρχε γέφυρα, η Ξυλοκαμάρα, η οποία πλέον δε σώζεται. Τον μύλο λειτουργούσε μυλωθρός, και υπάρχουν αρχεία για τους μυλωθρούς από το 1899 μέχρι το 1945. Ο μύλος σταμάτησε να λειτουργεί τη δεκαετία του 1960 και στη συνέχεια καλύφθηκε εν μέρει με ιζήματα. Το κτίριο είναι τριώροφο. Ο πάνω όροφος είχε το πηγάδι, ο μεσαίος ήταν ο κύριος χώρος του μύλου και στον κάτω όροφο βρισκόταν το ζουρίδι, με τη φτερωτή, όπου κατέληγε το νερό το οποίο έπεφτε από το κωνικό πηγάδι. Το κτίριο του δημοτικού σχολείου έχει μετατραπεί από τον πολιτιστικό σύλλογο σε μουσείο, το οποίο άρχισε να λειτουργεί το 2007. Πέρα από τα σχολικά έδρανα, στο μουσείο εκτίθενται παλιά διδακτικά βιβλία, διαγωνίσματα, τα αρχεία του σχολείου και υπηρεσιακά έγγραφα από το 1913 και έπειτα. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Μερικά χιλιόμετρα μετά το Σκινέ καθώς ανηφορίζουμε προς τα Νέα Ρούματα, συναντούμε άλλο ένα γραφικότατο ορεινό χωριό τον Πρασέ. Λίγο πριν την είσοδο του χωριού, στα αριστερά όπως ανεβαίνουμε, το Πρασιανό Φαράγγι κόβει την ανάσα προσφέροντας μια μοναδική θέα με τις απόκρημνες πλαγιές του και την πλούσια, καταπράσινη βλάστησή του. Για τους φυσιολάτρες το Φαράγγι είναι προσβάσιμο και προσφέρεται για έναν περίπατο σε μήκος περίπου 5 χλμ. Τα καφενεία-ταβέρνες του χωριού και ο κυρίως οικισμός βρίσκονται πάνω στον κεντρικό δρόμο αλλά αυτός είναι ο νέος οικισμός. Ο παλιός σώζεται ακόμη και τα υπολείμματά του είναι εμφανή και απλώνονται παράλληλα στο ποτάμι, αριστερά και κάτω του κεντρικού δρόμου όπως ανεβαίνουμε. Μια βόλτα στον παλιό οικισμό κρύβει ευχάριστες εκπλήξεις για τον επισκέπτη. Πέρα από το πανέμορφο, καταπράσινο φυσικό τοπίο, το πνιγμένο στα πλατάνια, τις καστανιές και τις ελιές, μπορεί κανείς να προχωρήσει μέχρι τον οικισμό «Ασκίδια» και να θαυμάσει το μοναδικού φυσικού κάλλους πευκοδάσος το οποίο στολίζει τις πλαγιές και από το οποίο παράγεται αρίστης ποιότητας μέλι. Στον ίδιο οικισμό υπάρχει η Βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Νικολάου η οποία χρονολογείται από τον 15ο αιώνα, πλούσια σε εντυπωσιακές τοιχογραφίες, και η οποία χρησιμοποιείτο επί Τουρκοκρατίας σαν κρυφό σχολειό. Είναι μια όαση δροσιάς το χωριό όπου ο επισκέπτης πραγματικά χάνει την αίσθηση του χρόνου και αποξεχνιέται απολαμβάνοντας τη φυσική ομορφιά και τη δροσιά του ορεινού τοπίου! Στην Τοπική Κοινότητα του Πρασέ ανήκει και ο οικισμός «Χωστή» ο οποίος πια έχει ελάχιστους μόνιμους κατοίκους οι οποίοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία. Αξίζει όμως μια επίσκεψη γιατί πραγματικά το τοπίο γύρω από τον οικισμό είναι ανεπανάληπτης φυσικής ομορφιάς. Το όνομα του προέρχεται ακριβώς από το γεγονός ότι είναι «κρυμμένο» μέσα στην πλούσια καταπράσινη βλάστηση. Πέρα από την απίστευτη φυσική ομορφιά της Χωστής, πολύ αξιόλογο σημείο για επίσκεψη είναι η «Βασιλική Στράτα». Πρόκειται για ένα μονοπάτι- καλντερίμι (σώζονται μόνο τα ίχνη του σήμερα) το οποίο χρησίμευε πριν από αιώνες ως «οδική» σύνδεση του Πρασέ με το Δήμο Καντάνου- Σελίνου. Η διαδρομή γινόταν με άλογα και είχε διάρκεια περίπου 3 ωρών. Σήμερα προσφέρει στον επισκέπτη μια ανεπανάληπτη εμπειρία ως διαδρομή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Το Ροδοβάνι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 500 μέτρων και ααπέχει 59 χιλιόμετρα από τα Χανιά. Στη θέση Κεφάλα, νότια του χωριού, έχουν βρεθεί τα ερείπια της αρχαίας πόλης Ελύρου, η οποία άκμασε τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, ούσα η σημαντικότερη πόλη στη νοτιοδυτική Κρήτη. Σήμερα σώζονται λείψανα οικισμών και δεξαμενών και στο νότιο τμήμα της πόλης βρίσκεται το νεκροταφείο της πόλης. Περιηγητές αναφέρουν ότι βρήκαν ερείπια αρχαίου θεάτρου και υδραγωγείου. Η πόλη συνέχισε να υφίσταται και τους βυζαντινούς χρόνους, όταν ήταν έδρα επισκοπής, μέχρι που καταστράφηκε από τους Σαρακηνούς. Στην κορυφή του λόφου Κεφάλα βρίσκεται οθωμανικός κούλες. Στο χώρο βρίσκεται επίσης ναός της Παναγίας, κτισμένος στα ερείπια παλαιοχριστιανικής βασιλικής, από την οποία διατηρούνται ψηφιδωτά με φυτικό και ζωικό διάκοσμο. Νοτιοδυτικά του χωριού σώζεται ο μεσαιωνικός ναός της Παναγίας Καλομοιριανής. Το εσωτερικό του ναού είναι τοιχογραφημένο. Οι τοιχογραφίες του ναού σώζονταν σε καλή κατάσταση μέχρι το 1942, οπότε και βανδαλίστηκαν από παιδιά. Από τις τοιχογραφίες ξεχωρίζει η εικόνα του κτήτορα στο βόρειο τοίχο, ο οποίος αναγνωρίζεται ως ο Γεώργιος Καντανολέων, ο οποίος απεικονίζεται μαζί με τη γυναίκα του Μόσχα. Άλλοι βυζαντινοί ναοί στην περιοχή είναι οι ναοί του Αγίου Γεωργίου, του Αγίου Ιωάννη και της Αγίας Παρασκευής, των οποίων όμως οι τοιχογραφίες είναι κατεστραμμένες. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Αφήνουμε πίσω μας το Κολυμπάρι και ακολουθούμε τον ανηφορικό «φιδίσιο» επαρχιακό δρόμο ο οποίος, μετά από 2-3 χλμ. μας φέρνει στο χωριό Ροδωπού, ένα γραφικότατο ορεινό χωριό «θαμμένο» μες στους ελαιώνες, με ιστορία που χάνεται στα βάθη του χρόνου μέχρι την εποχή της Ενετοκρατίας. Σώζεται ακόμη η Βίλλα Ρενιέρη, η κατοικία του Ενετού φεουδάρχη της περιοχής. Το χωριό φημίζεται για τα κορυφαίας ποιότητας προϊόντα που παράγει (και τα οποία μπορείτε να δοκιμάσετε στα γραφικά παραδοσιακά καφενεία της πλατείας) ελαιόλαδο, γαλακτοκομικά, αλλά κυρίως άριστης ποιότητας θυμαρίσιο μέλι. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η Ρόκκα είναι χτισμένη στους πρόποδες ενός απότομου ασβεστολιθικού λόφου που ονομάζεται Τρουλί. Ο ασβεστολιθικός λόφος δεσπόζει στο κάμπο που φτάνει μέχρι το κόλπο του Κισσάμου. Στο λόφο βρισκόταν το βυζαντινό φρούριο Ρόκκα, από το οποίο πήρε το όνομά του το χωριό. Ανατολικά του χωριού και του λόφου περνάει το φαράγγι Ρόκκας. Στο χωριό βρίσκονται αρκετά παλιά σπίτια, τα περισσότερα εγκαταλελειμμένα. Η Ρόκκα διαθέτει αρχαιολογικό χώρο -όμορο με τον οικισμό- που η ανάδειξή του πραγματοποιείται σταδιακά τα τελευταία χρόνια. Στη νοτιοανατολική πλαγιά του λόφου, πάνω από το χωριό βρίσκεται αρχαίος οικισμός ο οποίος έφτανε μέχρι την κορυφή του λόφου. Στην πλαγιά του λόφου διακρίνονται λαξευτές κατοικίες και λαξευτές δεξαμενές, δρόμοι, σκάλες, μια πλατεία και αγωγοί για την συλλογή των όμβριων υδάτων. Στην κορυφή του λόφου βρισκόταν η ακρόπολης, όπου σώζεται ρωμαϊκό μονοπάτι και τουλάχιστον τρεις κτιστές και μία λαξευτή δεξαμενές. Από το βυζαντινό φρούριο διασώζονται ελάχιστα ερείπια. Μέσα στο χώρο του φρουρίου βρίσκεται ο Ναός του Αγίου Γεωργίου. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Σέμπρωνας είναι χτισμένος σε υψόμετρο 620 μ. σε μικρό οροπέδιο με περίπου 80 πηγές νερού. Η οικονομία του είναι κυρίως αγροκτηνοτροφική, με κύρια προϊόντα τα κάστανα, το ελαιόλαδο, τα γαλακτομικά, το μέλι, τα μήλα και το κρασί. Στην περιοχή Πρασιανά, εντός αγροκτήματος, έχει ανασκαφεί κτιστός κιβωτιόσχημος τάφος της παλαιοχριστιανικής περιόδου. Στο εσωτερικό του βρέθηκαν λείψανα οστών και μια πήλινη οινοχόη. Ο κεντρικός ναός του χωριού είναι αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο. Χτίστηκε το 1910. Στο χωριό βρίσκεται επίσης ο μονόχωρος ναός του Αγίου Ιωάννη, πιθανόν της βενετσιάνικης περιόδου. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται τοιχογραφίες σε κακή κατάσταση. Στην κορυφή του υψώματος Αποπηγάδι βρίσκεται ναός αφιερωμένος στον Άγιο Ιωάννη, ο οποίος χτίστηκε το 1873. Εορτάζει στο Γενέσιο του Προδρόμου. Κοντά στο ναό αυτό βρίσκεται η πηγή Γητεμένη βρύση. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Σηρικάρι βρίσκεται δυτικά από τα Χανιά και διαφέρει από τα άλλα τυπικά χωριά γιατί αποτελείται από 12 σκόρπιες γειτονιές (Κιολιανά, Μιχελιανά, Κοντοκριθιανά, Στρατηγιαννά, Μεγάλο Χωριό, Άγιος Ιωάννης, Κατσικανδαριανά, Τσιχλιανά, Σινενιανά, Τζωρτζιανά, Κωστογιάννηδες και Μαρουλιανά ή Φελεσιανά). Τα Μιχελιανά και τα Μαρουλιανά ή Φελεσιανά δεν κατοικούνται πια. Το όνομα λέγεται πως προέρχεται από το Βυζαντινό επώνυμο Σηρικάριος, το οποίο σήμαινε αυτός που φτιάχνει μεταξωτά υφάσματα ή αυτός που εργάζεται με το μετάξι. Η ετυμολογία του ονόματος μαζί με την παρουσία της Βυζαντινής εκκλησίας των Αγίων Αποστόλων, υποδηλώνουν την παρουσία ενός οικισμού με το όνομα αυτό από την εποχή του Βυζαντίου. Το Σηρικάρι έχει ένα μεγάλο καστανόδασος, χαρακτηριστικό της περιοχής. Ένα μικρό ποτάμι διαρρέει το δάσος κάνοντας το ένα όμορφο τοπίο. Το μεγαλύτερο πανηγύρι του χωριού (της Παναγίας) γίνεται μέσα στο δάσος. Τα κάστανα είναι μία από τις σημαντικές πηγές της τοπικής αγροτικής οικονομίας. Ένα όμορφο φαράγγι ενώνει το Σηρικάρι με την αρχαία ακρόπολη της Πολυρρήνιας. Το μονοπάτι είναι μέτριας δυσκολίας και είναι μια δραστηριότητα που την προτείνουν ταξιδιωτικοί οδηγοί και πράκτορες της περιοχής. Ο αγροτουρισμός είναι αρκετά ανεπτυγμένος στην περιοχή. Πριν μερικά χρόνια η Μηλιά, ένα γειτονικό εγκαταλελειμμένο χωριό, ανακαινίστηκε και άνοιξε ξανά ως ξενώνας. Το Σηρικάρι έχει 12 εκκλησίες σκορπισμένες ανάμεσα στις γειτονιές του. Το μεγαλύτερο πανηγύρι του χωριού που είναι και ένα από τα μεγαλύτερα της περιοχής είναι αυτό της Παναγίας το οποίο γίνεται κάθε Δεκαπενταύγουστο και συγκεντρώνει πλήθος κόσμου από τις γύρω περιοχές. Αυτό το πανηγύρι γίνεται μέσα στο καστανόδασος – κάνοντας το μια ξεχωριστή εμπειρία. Άλλο ένα μεγάλο πανηγύρι είναι αυτό του Τιμίου Σταυρού στις 13 και 14 Σεπτεμβρίου. Η εκκλησία των Αγίων Αποστόλων χτίστηκε το 1427. Είναι μία από τις Βυζαντινές εκκλησίες της περιοχής που αξίζει να επισκεφτείς. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το χωριό βρίσκεται στα 6χλμ. ανατολικά του Φραγκοκάστελλου και σε απόσταση 2χλμ από τη θάλασσα. Οι κάτοικοι ασχολούνται με την κτηνοτροφία, την ελαιοκαλλιέργεια και τον τουρισμό. Το χωριό περιβάλλεται από παλαιούς ελαιώνες. Βόρεια του χωριού, βρίσκεται η έξοδος του φαραγγιού του Μανικά. Το φαράγγι αυτό έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, γιατί στις απόκρημνες πλαγιές του φωλιάζει ο μεγαλύτερος αριθμός γυπαετών (barbatus-barbatus) σε όλη την Κρήτη αλλά και την Ευρώπη. Στην έξοδο του φαραγγιού υπάρχει παρατηρητήριο πουλιών, από όπου μπορείτε να απολαύσετε τις πτήσεις αλλά και τις ιδιαίτερες στιγμές των μεγάλων αρπακτικών, καθώς και να μάθετε περισσότερα για το είδος. Ο γυπαετός είναι το κυριότερο είδος, βάση του οποίου η ευρύτερη περιοχή των Σφακίων εντάχθηκε στους ευρωπαϊκούς δρυμούς «Φύση 2000» το 2001. Η ανάβαση ή κατάβαση του φαραγγιού, θα σας αποζημιώσει με περισσότερες μαγευτικές στιγμές από τους καναβούς (όπως εμείς αποκαλούμε τους γυπαετούς στα Σφακιά) μέσα στην άγρια ομορφιά του φαραγγιού. Ο Μανικάς είναι ένα μικρό οροπέδιο στην είσοδο του ομώνυμου φαραγγιού, σε υψόμετρο 720μ., όπου παλαιότερα περνούσαν τους θερινούς μήνες οι κάτοικοι της Σκαλωτής. Εκεί βρίσκεται νέος πέτρινος ναός του Σφακιανού Αγίου Εμμανουήλ και αξίζει να βρεθείτε στο πανηγύρι του στις  21 Αυγούστου.  Δυτικά και λίγο πριν το χωριό ξεκινά ο χωματόδρομος για τον Μανικά. Στη Σκαλωτή ανήκει και ο παραθαλάσσιος οικισμός Λάκκοι με τις υπέροχες παραλίες του. Για να φτάσετε εκεί θα στρίψετε δεξιά ερχόμενοι από Φραγκοκάστελλο μετά την διασταύρωση για Καψοδάσος. Η διαδρομή είναι πολύ γραφική και ειδυλλιακή, περνώντας μέσα από ελαιώνες και εκτάσεις με χαρουπιές. Στους Λάκκους θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια και όμορφα ταβερνάκια. Στη διασταύρωση προς Λάκκους, αν συνεχίσετε ανατολικά θα φθάσετε στο ανατολικότερο άκρο του δήμου Σφακίων στις επίσης όμορφες παραλίες της Αγίας Μαρίνας και Λιβάδα. Υπάρχει και εκεί μία ταβέρνα. Επίσης στην ευρύτερη περιοχή της Σκαλωτής υπάρχουν με βυζαντινές τοιχογραφίες οι εκκλησίες του Προφήτη Ηλία (πανηγύρι 20 Ιουλίου) και της Αγίας Μαρίνας (πανηγύρι 17 Ιουλίου). (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ένα από τα μαγευτικά «πορτοκαλοχώρια» του κάμπου του Κερίτη ποταμού και ταυτόχρονα ένα από τα Μαρτυρικά χωριά της Ελλάδας είναι ο Σκινές. Επίσημα αναγνωρισμένο ως ένα από τα χωριά του «Δικτύου Μαρτυρικών Χωριών της Ελλάδας» κάηκε ολοσχερώς από τους Γερμανούς κατακτητές και εκτελέστηκαν οι κάτοικοί του . Ξαναγεννήθηκε από την τέφρα του όμως και τώρα είναι ένα εύφορο χωριό που έχει πολλά να προσφέρει τόσο στους κατοίκους όσο και στους επισκέπτες του. Σημείο αναφοράς του χωριού είναι η πλατεία του, γύρω από την οποία υπάρχουν γραφικά καφενεία και ταβερνούλες όπου ο επισκέπτης μπορεί ν’ απολαύσει το ποτό του ή το γεύμα του παρέα με τους φιλόξενους κατοίκους του χωριού. Λίγα μέτρα μακριά από την πλατεία βρίσκεται η εντυπωσιακή εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος η οποία γιορτάζει στις 6 Αυγούστου. Την παραμονή, στον Εσπερινό, αλλά και ανήμερα της γιορτής συρρέει πλήθος προσκυνητών στο Σκινέ και το πανηγύρι που γίνεται αποκτά ιδιαίτερο χρώμα. Ακολουθώντας το δρόμο που διακλαδίζει δεξιά από την πλατεία συναντούμε, μετά από λίγα μέτρα, την Εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Χριστού. Αν συνεχίσουμε τον ανηφορικό δρόμο προς τα βουνά στα ΝΑ του χωριού, μετά από μια απίστευτη διαδρομή μέσα από πορτοκαλεώνες και ελαιώνες, φτάνουμε σ’ ένα πλάτωμα το οποίο, στα 400 μέτρα υψόμετρο περίπου, προσφέρει πανοραμική θέα τόσο του κάμπου όσο και των γύρω βουνών. Στο σημείο αυτό βρίσκεται το Εθνικό Σκοπευτήριο όπου διεξάγονται αγώνες σκοποβολής σε επίπεδο Παγκρήτιο ή και Πανελλαδικό και όχι μόνο. Λίγα μέτρα πιο πέρα είναι η τοποθεσία που οι ντόπιοι αποκαλούν «Γολγοθά» και στο οποίο έχουν ανεγείρει 3 τεράστιους μαρμάρινους σταυρούς σε ανάμνηση του Θείου δράματος και της Σταύρωσης. Αξίζει η ανάβαση στο σημείο αυτό έστω και μόνο για να απολαύσετε τη θέα, την ηρεμία της φύσης και τα μεθυστικά αρώματα από τα θυμάρια και τα άλλα δείγματα της ντόπιας χλωρίδας! (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η Σκλαβοπούλα είναι ορεινό χωριό του Δήμου Καντάνου-Σελίνου χτισμένη σε υψόμετρο 640 μέτρων και έχει χτιστεί δίπλα από τον αρχαίο οικισμό Δουλόπολις. Η βασική ασχολία των κατοίκων ήταν και είναι η γεωργία και η κτηνοτροφία καθώς έχει αρκετά ελαιόδεντρα και αιγοπρόβατα. Μάλιστα στην περιοχή ευδοκιμεί κυρίως η τσουνάτη ή αθηνολιά και μία τοπική ράτσα προβάτων όπου προσφέρει γάλα πλούσιο σε λιπαρά. Αξιοσημείωτο είναι ότι λόγω της μορφολογίας του εδάφους οι κάτοικοι εκμεταλλεύτηκαν και μία παρακείμενη περιοχή (Ζούζες) όπου φύτεψαν ελαιόδεντρα αλλά έχτισαν και μικρά σπιτάκια (καλυβάκια), στα οποία έμεναν κατά την περίοδο της ελαιοκομηδής, προκειμένου να αποφύγουν τις καθημερινές μετακινήσεις από το χωριό. Λέγεται δε ότι επειδή κάποτε πειρατές έκλεψαν την μικρή κόρη ενός ευκατάστατου κατοίκου της Σκλαβοπούλας ως σκλάβα, ο οικισμός ονομάστηκε ως «Το χωριό της σκλαβοπούλας» (της μικρής σκλάβας δηλαδή) και αργότερα παρέμεινε έτσι η ονομασία του χωριού. Στην περιοχή της Σκλαβοπούλας έχουν εντοπιστεί αρχαία μεταλλεία χαλκού, πιθανών των κλασικών και ελληνιστικών χρόνων, σύμφωνα με τη χρονολόγηση οστράκων που βρέθηκαν εκεί. Τα μεταλλεία αποτελούνται από μικρές σήραγγες για την εξόρυξη μαλαχίτη. Επίσης στην περιοχή βρέθηκαν τάφοι των ρωμαϊκών χρόνων, οι οποίοι χρονολογήθηκαν με βάση τα κτερίσματά τους από τον 1ο αιώνα π.Χ. μέχρι τον 4ο αιώνα. Βρέθηκαν γυάλινα και πήλινα αγγεία τα οποία στη συνέχεια μεταφέρθηκαν για έκθεση στο αρχαιολογικό μουσείο Χανίων. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Γύρω στα 3 χλμ αφού φύγετε από το Κολυμπάρι, ταξιδεύοντας προς τα νότια φτάνετε στη Σπηλιά, ένα από τα ομορφότερα και γραφικότερα μέρη της περιοχής Κολυμβαρίου το οποίο θα μπορούσε ν’ αποτελέσει κι από μόνο του ιδανικό προορισμό για διακοπές. Το χωριό «αγκαλιάζει» το λόφο που βρίσκεται στα δεξιά σας όπως έρχεστε από Κολυμπάρι- από τον παλιό επαρχιακό δρόμο μέχρι την κορυφή του λόφου όπου βρίσκεται η περιβόητη πλατεία «Πλατάνια» με τη γραφική ταβέρνα, τα θεόρατα πλατάνια και την υπό ανάπλαση Ενετική βρύση. Οι κάτοικοι έχουν διατηρήσει και αναδείξει το παραδοσιακό στοιχείο, ενισχύοντας το περαιτέρω με πετρόχτιστες βίλλες και λιθόστρωτα δρομάκια που δίνουν ένα αληθινά ξεχωριστό χρώμα στον οικισμό. Δίπλα ακριβώς από τα «Πλατάνια», δεσπόζει η επιβλητική κεντρική εκκλησία της Μυρτιδιώτισσας» η οποία εορτάζει με μεγαλοπρέπεια στις 24 Σεπτεμβρίου. Συνεχίζετε προς την κορυφή του λόφου με προσοχή σε κάποια σημεία του δρόμου. Ίσως είναι πιο κατάλληλο το 4×4 , το τζιπ ή η πεζοπορία αφού η συνολική διαδρομή δεν υπερβαίνει το 1 χλμ. Στα μισά περίπου της ανάβασης στρίψτε αριστερά και βλέπετε δίπλα σας το «Πάρκο των Ηρώων», ένα χώρο πνιγμένο στα πεύκα και το πράσινο, με μαρμάρινες πλάκες αφιερωμένες στους κατοίκους της Σπηλιάς που έδωσαν τη ζωή τους στους απελευθερωτικούς αγώνες. Λίγο πιο αριστερά από το πάρκο σας περιμένει μια άλλη έκπληξη: η ξακουστή «Μαραθοκεφάλα» -μια σπηλιά με μορφή οριζόντιας γαλαρίας μήκους 135 μ. περίπου γεμάτης σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Ο θρύλος λέει ότι στη σπηλιά αυτή έζησε και πέθανε ο Άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης και μάλιστα τα οστά του σώζονται ακόμη και σήμερα στη σπηλιά αυτή. Είναι ένα σημείο που, σε συνδυασμό με τη μαγευτική, πανοραμική θέα γεμίζει δέος τον επισκέπτη. Η βήμα-προς-βήμα εξερεύνηση του οικισμού της Σπηλιάς και η περιπλάνηση στα λιθόστρωτα δρομάκια του κρύβει πολλές ακόμα εκπλήξεις. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η Σούγια απέχει 70 χιλιόμετρα από τα Χανιά, στα νότια παράλια της Κρήτης. Είναι χτισμένη δυτικά των εκβολών του χειμάρρου Αγιερηνιώτη, ο οποίος διασχίζει το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης, το οποίο καταλήγει κοντά στη Σούγια. Το φαράγγι έχει σχηματιστεί κατά μήκος ρήγματος το οποίο διαχωρίζει στα δυτικά του φυλλίτες-χαλαζίτες και τους δολοματικούς ασβεστόλιθους του Τρυπάλιου στα ανατολικά. Οι πλαγιές της κοιλάδας έχουν πευκοδάσος, το οποίο έχει καεί στο παρελθόν. Η παραλία της Σούγιας έχει μήκος περίπου 1,5 χιλιόμετρο και το πλάτος της φτάνει τα 70 μέτρα και έχει βότσαλα. Το δυτικό άκρο της είναι μπροστά από τον οικισμό και είναι οργανωμένο, ενώ το ανατολικό της άκρο είναι παραλία γυμνιστών. Σε αυτό το σημείο βρίσκονται μέσα στη θάλασσα μεγάλοι βράχοι και σχηματίζεται ένας κολπίσκος. Κοντά στον οικισμό βρίσκεται αλιευτικό καταφύγιο. Κατά μήκος της παραλίας βρίσκονται αλμυρίκια. Εσωτερικά της ανατολικής πλευράς της παραλίας βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Συΐας. Ανατολικά βρίσκεται η έξοδος του φαραγγιού της Τρυπητής. Κατά την αρχαιότητα, στη θέση της Σούγιας βρισκόταν η πόλη Συία, της οποίας το όνομα φέρει παραφρασμένο και ο σύγχρονος οικισμός. Η Συία ήταν επίνειο της Ελύρου και πήρε το όνομά της από τα γουρούνια (αρχαία ελληνικά συς), τα οποία εκτρέφονταν εκεί τρώγοντας βελανίδια. Κοντά στη Σούγια βρίσκεται επίσης και η αρχαία Λισσός, επίσης επίνειο της Ελύρου. Η Συία λόγω της στρατηγικής θέσης της Κρήτης άκμασε κατά την ρωμαϊκή και πρώτη βυζαντινή περίοδο, εκεί που σώζονται μερικές οικίες και τμήμα υδραγωγείου στο ανατολικό τμήμα της κοιλάδας. Η Συία καταστράφηκε τον 9ο αιώνα από τους Σαρακηνούς. Τα μετέπειτα χρόνια μάλλον ήταν ψαροχώρι των χωριών της ενδοχώρας, όπως το Κουστογέρακο. Ο σημερινός οικισμός είναι πρόσφατος. Αναφέρεται για πρώτη φορά στην κρητική απογραφή του 1900. Η Σούγια άρχισε να αναπτύσσεται μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αλλά δε διέθετε ακόμη οδική σύνδεση με την ενδοχώρα και επικοινωνούσε ακτοπλοϊκώς με τον Πειραιά. Με την οδική σύνδεση με την ενδοχώρα, η ανάπτυξή της σταμάτησε. Τη δεκαετία του 1960 και ιδίως του 1970, έγινε δημοφιλής τουριστικός προορισμός για τους χίπηδες. Σήμερα στη Σούγια λειτουργούν μερικά ξενοδοχεία και ταβέρνες για να εξυπηρετήσουν τους τουρίστες. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Σταλός βρίσκεται μόλις 7 χιλιόμετρα μετά την πόλη των Χανίων και χωρίζεται στον Άνω Σταλό και στον Κάτω Σταλό. Στον Κάτω Σταλό θα συναντήσετε πολλές ξενοδοχειακές εγκαταστάσεις, εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, εστιατόρια, καφετέριες και νυχτερινά κέντρα διασκέδασης καθώς αποτελεί έναν από του αγαπημένους προορισμούς για τους τουρίστες, λόγω της όμορφης παραλίας που προσφέρει και της κοντινής απόστασης από το κέντρο των Χανίων. Ο Άνω Σταλός, αποτελεί το κυριότερο μέρος του χωριού Σταλός, ενώ είναι δομημένος αμφιθεατρικά στην πλαγιά ενός λόφου, 1.5 χιλιόμετρο νοτιότερα, προς την ενδοχώρα. Στο χωριό θα συναντήσετε επίσης ταβέρνες και εστιατόρια, ξενοδοχειακές μονάδες και ενοικιαζόμενα δωμάτια. Ο Κάτω Σταλός αποτελεί το πλέον τουριστικό κομμάτι του χωριού, προσφέροντας μεγάλη γκάμα επιλογών, σε διατροφή, διαμονή και διασκέδαση. Η παραλία είναι αμμώδης και εκτείνεται για πολλά χιλιόμετρα συνεχίζοντας στα επόμενα παραθαλάσσια χωριά. Η παραλία Σταλός είναι μεγάλη, αμμώδης και πολύ καλά οργανωμένη, παρέχοντας υψηλού επιπέδου τουριστικές υπηρεσίες. Η παραλία εκτείνεται για πολλά χιλιόμετρα συνεχίζοντας στα επόμενα χωριά της Αγίας Μαρίνας και του Πλατανιά. Προσφέρει πολλές ανέσεις, με beach bar, θαλάσσια σπορ και ξαπλώστρες με ομπρέλες αλλά λόγω της μεγάλης έκτασης είναι εύκολη η πρόσβαση σε πιο ήρεμα κομμάτια της παραλίας χωρίς πολύ κόσμο. Απέναντι από την παραλία βρίσκεται το νησάκι των Αγίων Θεοδώρων. Λόγω της άμμου που χαρακτηρίζει την παραλία του Σταλού, είναι εύκολο να αθληθεί κάποιος στην παραλία. Το beach volley, οι ρακέτες, το ποδόσφαιρο, το θαλάσσιο ποδήλατο, το τρέξιμο είναι μερικά από τα πολλά αθλήματα που μπορεί κάποιος να ασχοληθεί. Η παραλία Σταλός κερδίζει τη γαλάζια σημαία κάθε χρόνο από το 2006. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

O Στύλος βρίσκεται σε υψόμετρο 40 μέτρων, στις όχθες του ποταμού Κοιλιάρη, και διαθέτει άφθονες πηγές. Στη θέση Αζοϊρές έχουν εντοπιστεί ερείπια μινωικού και ελληνικού οικισμού. Ανατολικά από αυτά βρίσκεται θολωτός τάφος, της μετανακτορικής μινωϊκής περιόδου. Εντός του αρχαιολογικού χώρου, επίσης έχει αποκαλυφθεί τμήμα εργαστηριακής εγκατάστασης αγγειοπλαστικής (κεραμικής καμίνου), μεγάλο κτίριο της υστερομινωικής περιόδου, τμήμα οικίας των αρχαϊκών χρόνων, καθώς και τμήματα κτηρίων και τάφοι της υστερορωμαϊκής περιόδου. Βόρεια του χωριού σώζεται το καθολικό της μονής της Παναγίας της Ζερβιώτισσας, το οποίο χρονολογείται από τον 11ο-12ο αιώνα μ.Χ. Είναι σταυρεπίστεγου τύπου. Κοντά στο χωριό βρίσκεται άλλη μια βυζαντινή εκκλησία, ο δίκλιτος ναός Αγίων Ιωάννη του Θεολόγου και Νικολάου, με εγκάρσιο κλίτος χωρίς προεξοχή. Ο ναός αρχικά κατασκευάστηκε το 13ο αιώνα και τμήμα του προστέθηκε το 14ο και 15ο αιώνα. Επίσης, στο Στύλο σώζεται συγκρότημα των θολωτών κατασκευών το οποίο αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα αρχιτεκτονικής των χρόνων της όψιμης Ενετοκρατίας στην Κρήτη. Το συγκρότημα αποτελείται από πέντε συνεχόμενες θολοσκέπαστες κατασκευές και κτιστό περίβολο στον οποίο έχουν προστεθεί νεότερα κτίσματα. Πρόσφατες επεμβάσεις έχουν προκαλέσει μερική αλλοίωση του συγκροτήματος. Έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

O Ταυρωνίτης είναι γνωστός για τη γέφυρα του, την ιστορική μεταλλική παλιά γέφυρα του Ταυρωνίτη που οδηγεί στο πανέμορφο ομώνυμο χωριό. Ο ποταμός Ταυρωνίτης εκβάλλει σε μια καταγάλανη θάλασσα που περιβάλλεται από μια θαυμάσια δεντρόφυτη παραλία. Στο δέλτα του ποταμού έχει σχηματιστεί ένας φυσικός υδροβιότοπος, ο οποίος αποτελεί φυσικό ενδιαίτημα για πολλά είδη πανίδας αλλά και σημαντικό σταθμό για αποδημητικά πουλιά, σμήνη των οποίων μπορεί κανείς να δει να διασχίζουν το φθινοπωρινό ουρανό σε διάφορους σχηματισμούς. Εδώ άρχισε η περίφημη Μάχη της Κρήτης με την απόβαση των Γερμανικών στρατευμάτων στην Κρήτη το πρωινό της 20ης Μαΐου 1941. Μετά από σφοδρό βομβαρδισμό, πολυάριθμα σμήνη μεταφορικών αεροσκαφών άρχισαν να πραγματοποιούν ρίψεις αλεξιπτωτιστών στην περιοχή Χανίων – Μάλεμε. Ταυτόχρονα άρχισε και η προσγείωση ανεμοπλάνων με αερομεταφερόμενα τμήματα. Επακολούθησε σκληρός αγώνας, στον οποίο συμμετείχε σύσσωμος ο Κρητικός λαός ανεξαρτήτου φύλλου και ηλικίας με τον πενιχρό οπλισμό που διέθετε. Κατά τη διάρκεια της υπόψη επιχείρησης, οι Γερμανοί κατόρθωσαν να δημιουργήσουν ένα μικρό προγεφύρωμα στα ανατολικά του Ταυρωνίτη ποταμού και να θέσουν υπό τον έλεγχο τους το αεροδρόμιο Μάλεμε και το ύψωμα 107, από το οποίο ελέγχονταν η ευρύτερη περιοχή του αεροδρομίου. Γνωστή σε όλους και η παραλία του Ταυρωνίτη, που εκτείνεται μπροστά από το ομώνυμο χωριό. Είναι μια υπέροχη παραλία με βότσαλο, η οποίο αποτελεί τμήμα της αχανούς παραλίας που αρχίζει από το Κολυμβάρι και φτάνει ως τα Χανιά. Είναι ιδανική για κολύμπι, ειδικά όταν δε φυσάει. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Τα Τεμένια είναι από τα πιο ορεινά χωριά του νομού Χανίων, χτισμένο σε υψόμετρο 700 μέτρα. Στα όρια της κοινότητας Τεμενίων βρίσκονται τα ερείπια της Μινωικής πόλης Υρτακίνας, η οποία ήταν χτισμένη σε υψόμετρο 900 μέτρα. Άλλα σημαντικά μνημεία του χωριού είναι η Βυζαντινή εκκλησία του Σωτήρος Χριστού του 14ου αιώνα με σπουδαία αρχιτεκτονική και τοιχογραφίες. Στο χωριό υπάρχουν ιαματικές πηγές και ένα, πρόσφατα ανακαινισμένο, υδροθεραπευτήριο. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Τα Τοπόλια είναι χτισμένα στη δυτική πλαγιά της κοιλάδας του Τυφλού ποταμού. Νότια του χωριού ανοίγεται το Τοπολιανό φαράγγι, ένα εντυπωσιακό φαράγγι μήκους 1,5 χιλιομέτρου με απότομα τοιχώματα ύψους μέχρι 300 μέτρων. Η κοίτη έχει πλάτος 5-50 μέτρα και είναι γεμάτη πλατάνια. Στα δυτικά τοιχώματα του φαραγγιού περνάει δρόμος, για τις ανάγκες του οποίου έχει ανοιχθεί μικρή οδική σήραγγα. Στα τοιχώματα του φαραγγιού βρίσκονται πολλά σπήλαια, ανάμεσα στα οποία ξεχωρίζει το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας, με μικρή εκκλησία δίπλα στην είσοδο. Διαθέτει μεγάλη αίθουσα, ύψους 20 μέτρων, διακοσμημένη με σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Στο χωριό βρίσκεται ο δίκλιτος ναός του Τιμίου Σταυρού και της Αγίας Παρασκευής, στου οποίου το εσωτερικό σώζονται σε καλή κατάσταση τοιχογραφίες. Πιθανόν να ήταν καθολικό γυναικείας μονής. Οι εκκλησίες του Μιχαήλ Αρχαγγέλου και της Παναγίας και Αγίας Τριάδας στο Κατωχώρι ήταν επίσης τοιχογραφημένες, αλλά οι τοιχογραφίες τους είναι πλέον κατεστραμμένες. Σε οικία του χωριού σώζεται κρήνη των ενετικών χρόνων, η οποία έχει χαρακτηριστεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο. Νότια του χωριού βρίσκεται το Τοπολιανό φαράγγι, στο δυτικό τοίχωμα του φαραγγιού βρίσκεται το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας με το ομώνυμο εκκλησάκι, το οποίο εορτάζει την τρίτη ημέρα του Πάσχα. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ένα από τα γραφικότερα «πορτοκαλοχώρια» της Κοιλάδας του ποταμού Κερίτη, πνιγμένο στο πράσινο των πορτοκαλεώνων, των ελαιώνων και των πανύψηλων πλατάνων είναι ο Φουρνές. Το χωριό απέχει από τα Χανιά 15 χλμ, και 2 μόλις χλμ από τον Αλικιανό. Είναι χτισμένο στις ρίζες των Λευκών Ορέων και έχει πολλά να προσφέρει στον επισκέπτη του. Το πρώτο που απολαμβάνει είναι η απίστευτη φυσική ομορφιά. Το χωριό είναι «πνιγμένο» στο πράσινο και η διαδρομή μας πλαισιώνεται από πορτοκαλιές φορτωμένες με τον πλούσιο πορτοκαλόχρυσο καρπό τους και από θεόρατα πλατάνια-ανάμεσά τους και ο μοναδικός αειθαλής πλάτανος της Κρήτης. Δεν είναι τυχαίο που γιορτάζεται η «γιορτή του Ανθόνερου» στο Φουρνέ κάθε Μάιο, την εποχή που το γλυκό άρωμα από τους λεμονανθούς πλημμυρίζει μεθυστικά τον αέρα. Ο επισκέπτης μπορεί, στις ταβερνούλες και τα καφέ του χωριού να απολαύσει πεντανόστιμες συνταγές Κρητικής κουζίνας φτιαγμένες με αγνά τοπικά προϊόντα, ή να περπατήσει κατά μήκος του ποταμού κάτω από τα πανύψηλα πλατάνια απολαμβάνοντας τη δροσιά τους και τη δροσιά του νερού το οποίο κατεβαίνει από τις κορυφές των Λευκών Ορέων όπου λιώνουν σιγά σιγά τα χιόνια του χειμώνα. Αξίζει τέλος μια επίσκεψη στον κεντρικό Ναό του χωριού, το δίκλιτο Ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος και Αγίου Παντελεήμονα ο οποίος γιορτάζεται με τρικούβερτο πανηγύρι στις 26 Ιουλίου. Ο Ναός τραβάει την προσοχή του επισκέπτη επειδή είναι ο μοναδικός με 3 τρούλους. Ένας άλλος Ναός που αξίζει να επισκεφτείτε είναι το ξωκλήσι του Αγίου Κωνσταντίνου, στην κορυφή «Κουτσουλός» όπου η θέα είναι φαντασμαγορική. Στις 21 Μαΐου κάθε χρόνο οι νέοι του χωριού οργανώνουν εκδρομή και «τρικούβερτο» γλέντι στο σημείο αυτό. Τέλος, οι φυσιολάτρες έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν 2 μαγευτικές διαδρομές: η μία ξεκινά από το κέντρο του χωριού και κατευθύνεται Νότια προς το χωριό Μεσκλά, όπου είναι οι πηγές του ποταμού Κερίτη, και η άλλη, με την ίδια αφετηρία, οδηγεί Βόρειο Αντολικά προς τον Αλικιανό. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Ο κάμπος του Φραγκοκάστελλου βρίσκεται ανατολικά του δήμου Σφακίων και είναι ο μοναδικός στα νότια παράλια του νομού Χανίων και Ρεθύμνου. Οφείλει το όνομά του στο ομώνυμο μεσαιωνικό κάστρο που βρίσκεται στα νότια και το οποίο μετά από δραματικά ιστορικά γεγονότα, πέρασε στο χώρο των θρύλων και της μυθοπλασίας. Σύμφωνα με γεωλογικές μελέτες, ο κάμπος αναδύθηκε από τη θάλασσα πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια. Βρίσκεται νότια των χωριών Πατσιανός και Καψοδάσος. Αρχαιολογικές έρευνες των τελευταίων τριάντα ετών, έφεραν στο φως κεραμικά ευρήματα από τη μεσομινωική (1800-1600π.χ.) και υστερομινωική (1600-1450π.χ.) περίοδο, τα οποία πιστοποιούν μόνιμη εγκατάσταση και παρουσία στη μικρή πεδιάδα. Πυκνότερα είναι τα ευρήματα από την υστερομινωική περίοδο και εξής, τα οποία καταδεικνύουν μια γενική ακμή. Ανατολικά του κάστρου στη σημερινή θέση του Αγίου Νικήτα υπήρχε η αρχαία πόλις με το όνομα Νικήτα. Εντοπίσθηκαν υπολείμματα δύο  ρωμαϊκών οικισμών, ενώ βορειοδυτικά του κάστρου έχει διαπιστωθεί η ύπαρξη ενός ακόμη. Στο σημείο αυτό και με επίκεντρο την παλαιοχριστιανική βασιλική του Αστράτηγου, του οποίου ερείπια βρίσκονται βόρεια του φρουρίου, φαίνεται πως εξακολουθούσε να υπάρχει οργανωμένος οικισμός κατά τον 6ο-7ο μ.Χ. αιώνα, όπως φαίνεται από υπολείμματα τοιχοποιίας και λιθοσωρούς. Οι βασιλικές και ο οικισμός καταστράφηκαν από σεισμό. Κατόπιν η περιοχή εγκαταλείπεται πιθανόν λόγω των αραβικών επιδρομών. Οικιστική δραστηριότητα έχουμε και πάλι από τον 13ο αιώνα κατά την πρώιμη βενετοκρατία, όπου παρατηρείται ανέγερση ναών στις θέσεις των παλαιοχριστιανικών βασιλικών που προϋπήρχαν, ενώ βόρεια της πεδιάδας εμφανίζονται τα τρία χωριά, Πατσιανός, Καψοδάσος και Σκαλωτή. Το 1371 ξεκινά από τους βενετούς η οικοδόμηση του φρουρίου, με σκοπό την απόκρουση των πειρατών και τον έλεγχο των ντόπιων ξεσηκωμών και ολοκληρώνεται το 1374. Έκτοτε  το κάστρο δε χρησιμοποιήθηκε και σπάνια είχε φρουρά. Ώσπου το 1770 με την επανάσταση του Δασκαλογιάννη, ο ίδιος και προκειμένου να προστατέψει τους υπόλοιπους Σφακιανούς, παραδίνεται στους Τούρκους εντός του κάστρου. Ένα χρόνο αργότερα και χωρίς ο Μεγάλος ηγέτης να ενδώσει στα πανούργα σχέδια και τις απειλές των Τούρκων, τον έγδαραν δημόσια στο Ηράκλειο. Το 1828 και ενώ ο αγώνας της εθνεγερσίας βρίσκεται σε εξέλιξη, στην περιοχή θα δοθεί μία σφοδρότατη μάχη,  από μικτή δύναμη Σφακιανών και Ηπειρωτών εναντίον των Τούρκων, η οποία θα στιγματίσει την πεδιάδα, γεννώντας το θρύλο των «Δροσουλιτών». Ο κάμπος στα τέλη του 19ου αιώνα και μέχρι το 1950 περίπου,  καλλιεργείτο κατά τους χειμερινούς μήνες για σιτάρι. Δεδομένου του μεγέθους και τη δυσκολία όργωσης του εδάφους με τα ζώα, καλλιεργείτο η μισή έκταση ανά δύο χρόνια. Το διάστημα εκείνο χτίστηκε και ο ανεμόμυλος που βρίσκεται δυτικά του φρουρίου για την παραγωγή αλευριού. Σήμερα ο κάμπος είναι καλυμμένος σε μεγάλη έκταση από σύγχρονους ελαιώνες, με διάσπαρτες χαρουπιές κυρίως στα βόρεια και το χειμώνα με καλλιέργειες ψυχανθών για ζωοτροφή. Ο σημερινός οικισμός αρχίζει να υφίσταται στα τέλη της δεκαετίας του ’70 με την έλευση επισκεπτών και τη δημιουργία καταλυμάτων. Δυτικά του φρουρίου βρίσκεται το καστρομονάστηρο με δίκλιτο ναό του Αγίου Χαραλάμπους και Εσταυρωμένου, που ιδρύθηκε το 1821 και πανηγυρίζει στις 10 Φλεβάρη. Νότια του κάστρου βρίσκεται η ομώνυμη οργανωμένη παραλία με τη χρυσαφένια άμμο και τα καταγάλανα ρηχά νερά, που είναι ιδανική για μικρά παιδιά και οικογένειες. Άλλη μία πολύ ξεχωριστή και απόμερη παραλία, είναι η «Ορθή Άμμος», η οποία βρίσκεται ανατολικά του Φραγκοκάστελλου και κατατάσσεται στις 10 ομορφότερες παραλίες της Κρήτης. Η παραλία σχηματίζεται από αμμόλοφους ύψους 40μ. περίπου. Υπάρχουν και άλλες πολύ όμορφες παραλίες, όπως της Αγίας Πελαγίας με τον ομώνυμο ναό και του Βάταλου. Γενικά κατά μήκος όλου του κάμπου, υπάρχουν παραλίες με πεντακάθαρα νερά και άμμο. Ανατολικά και προς τον δρόμο για Σκαλωτή δεξιά του δρόμου, βρίσκεται η πίστα απογείωσης αιωροπτερισμού. Δυτικά του κάστρου στα 100μ. βρίσκεται το λιμανάκι, όπου μπορείτε να ρίξετε το σκάφος σας, καθώς και να προμηθευτείτε φρέσκο ψάρι, νωρίς το πρωί. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τον τουρισμό, τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αμπελουργία, την μελισσοκομία και την αλιεία. Εδώ θα βρείτε ενοικιαζόμενα δωμάτια, διαμερίσματα και ξενώνες. Υπάρχουν αρκετά ταβερνάκια με ιδιαίτερες Σφακιανές γεύσεις. Το Φραγκοκάστελλο είναι ειδυλλιακός τόπος για διακοπές, αναψυχή, περιήγηση και δραστηριότητες, όλο το χρόνο. Ο ήλιος και η θάλασσα, τα φαράγγια και η φύση, καθώς και οι γλυκιές νύχτες με τον έναστρο ουρανό στη σκιά του κάστρου, συνθέτουν ένα μοναδικό  καλειδοσκόπιο. Όσοι από εσάς έχουν την τύχη να βρεθούν εδώ από το Νοέμβρη και μέχρι την άνοιξη θα απολαύσουν ιδιαίτερες, σπάνιες εμπειρίες και εικόνες, που θα σας ταξιδέψουν στο χώρο και στο χρόνο. Λόγω της γεωγραφικής του θέσης, δίπλα στη θάλασσα, στους πρόποδες των Λευκών Ορέων και με το τροπικό κλίμα που η φύση το έχει προικίσει, δημιουργούνται συνθήκες, όπου τα ουράνια τόξα και οι εναλλαγές των χρωμάτων της φύσης, δημιουργούν έναν παραμυθόκοσμο. Επίσης την ίδια εποχή ο κάμπος είναι σωστό μελισσολόι, λόγω της συγκομιδής της ελιάς. Για όσους το επιθυμούν, μπορούν να συμμετέχουν σε αυτή καθώς και σε άλλες δραστηριότητες, όπως γνωριμία με το μέλι, τα ζώα και τα κτηνοτροφικά προϊόντα όπως το γάλα, η μυζήθρα και τα αρωματικά φυτά, κατόπιν συνεννόησης. Επίσης μέσα στο φρούριο στεγάζεται μόνιμη λαογραφική έκθεση, με τεχνοτροπίες και έργα Σφακιανής δεσιάς. Όλα τα έργα είναι πρωτότυπα και είναι η δουλειά μιας ολόκληρης ζωής της λαϊκής καλλιτέχνιδος κας Μαρί Ναξάκη, η οποία και δώρισε την πολύτιμη συλλογή της στο δήμο το 2011. Παράλληλα, εκτίθεται άλλη μία συλλογή ζωγραφικής του Σφακιανού λαογράφου της περιοχής μας κου Κανάκη Γερονυμάκη, με θέματα από την καθημερινότητα των Σφακίων του 19ου αιώνα. Στο φρούριο γίνονται κατά την καλοκαιρινή περίοδο, πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων για τις οποίες θα ενημερωθείτε από τα τουριστικά μας περίπτερα καθώς και από την ιστοσελίδα του δήμου μας. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ο Φρες είναι χτισμένος σε υψόμετρο 220 μέτρα και η οικονομία του χωριού είναι αγροκτηνοτροφική, με κύρια προϊόντα το ελαιόλαδο, το κρασί και τα τυροκομικά προϊόντα. Εντός του χωριού, στη συνοικία Κούκος, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου. Ο ναός στο παρελθόν ήταν τοιχογραφημένος, αλλά οι τοιχογραφίες του ήταν κατεστραμμένες στις αρχές του 20ού αιώνα. Λίγο έξω από το συνοικισμό Κούκος, στην κορυφή μικρού βράχου, βρίσκεται ο ναός της Παναγίας, αφιερωμένος στο Γενέθλιο της Θεοτόκου. Ανήκει στον τύπο του μονόχωρου καμαροσκεπής ναού και στο εσωτερικό του φέρει σε ξεθωριασμένες τοιχογραφίες καλής τέχνης. Στη θέση Τσίσκο, και ανάμεσα σε ελαιώνα, βρίσκεται ο μικρός μονόχωρος ναός του Αγίου Γεωργίου, το εσωτερικό του οποίου είναι τοιχογραφημένο. Άλλος ένας ναός αφιερωμένος στον Άγιο Γεώργιο βρίσκεται στην αγροτική έκταση ανάμεσα στα χωριά Φρες και Πεμόνια. Είναι και αυτός μονόχωρος καμαροσκεπής και στο εσωτερικό του φέρει κατά τόπους καλά διατηρημένες τοιχογραφίες. Στην περιοχή Σηφιανά βρίσκεται ο ναός της Παναγίας της Κοίμησης του 15ου αιώνα με σημαντικές τοιχογραφίες. Στην ίδια περιοχή είναι και σπηλαιώδης ναός του Αγίου Αντωνίου, που φέρει φθαρμένες τοιχογραφίες. O Ναός της Ευαγγελιστρίας έχει χαρακτηριστεί μνημείο που χρήζει ειδικής κρατικής προστασίας. Πρόκειται για ναό τρίκογχο με τρούλο, χαρακτηριστικό δείγμα νεώτερης εκκλησιαστικής αρχιτεκτονικής με αξιόλογο τοιχογραφικό διάκοσμο που έχει φιλοτεχνήσει ο Στυλιανός Καρτάκης μαθητής του Φώτη Κόντογλου. Επίσης, το αρχοντικό Μανουσακάκη έχει χαρακτηριστεί διατηρητέο μνημείο διότι έχει συνδεθεί με τους αγώνες του Κρητικού λαού ενάντια στην Τουρκική Κατοχή και αποτελεί σημείο αναφοράς και ιστορικής μνήμης των κατοίκων της περιοχής. Σήμερα στεγάζει το μουσείο του Φρε, το οποίο ασχολείται με τη γενεαλογία των οικογενειών του χωριού. Στο χωριό βρίσκεται επίσης η ιδιωτική πινακοθήκη του ζεύγους Γιαννουλάκη. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Είναι ένα από τα ημιορεινά χωριά του Δήμου Πλατανιά χτισμένο, σε υψόμετρο 300 μέτρων, αμφιθεατρικά πάνω από την κοιλάδα του ποταμού Ταυρωνίτη. Είναι κατ’ εξοχήν αγροτικό χωριό με πλούσια παραγωγή αρίστης ποιότητας ελαιολάδου και κάστανων. Οι κάτοικοι ασχολούνται επίσης με την κτηνοτροφία, την αμπελουργία και τη μελισσοκομία. Είναι χωριό μεγάλο σε έκταση αλλά αποτελείται από πολλές, μικρές γειτονιές. Η πρόσβαση στο Φωτακάδο μπορεί να γίνει από τις Βουκολιές, από τον οικισμό Κεφάλα ή από το δρόμο Βουκολιές – Κακόπετρος – Παλιά Ρούματα, στην κορυφή του λόφου λίγο πριν κατηφορίσει ο δρόμος για Παλιά Ρούματα. Ολόκληρο το χωριό είναι ένας παράδεισος για φυσιολάτρες – ιδιαίτερα η διαδρομή από Κεφάλα- Φωτακάδο- Παλιά Ρούματα δίπλα στο ποτάμι είναι μαγευτική. Εξίσου μαγευτική είναι η πανοραμική θέα από το Φωτακάδο προς την κοιλάδα του Ταυρωνίτη. Υπάρχουν όμως κι άλλα σημεία αξιόλογα στο χωριό:

• Ο κεντρικός δρόμος που οδηγεί στο χωριό ο οποίος έχει πετρόκτιστα τμήματα μεγάλου ύψους σε μήκος 2,5 χλμ φτιαγμένα από την εποχή του Ελευθ. Βενιζέλου.
• Του «Διγενή η πατιά»- ένα κομμάτι του θαμνώδους λόφου που ποτέ δεν βλασταίνει. Ο θρύλος λέει ότι εκεί πάτησε ο Διγενής Ακρίτας το ένα του πόδι όταν έσκυψε να πιεί νερό από τον Ταυρωνίτη ποταμό. Το άλλο το πάτησε στην απέναντι πλαγιά του Αγίου Ελισσαίου.
• Το εξωκλήσι του Προφήτη Ελισσαίου χτίστηκε από πέτρες του τούρκικου φρουρίου που υπήρχε στο σημείο μετά τη μάχη και τη νίκη των Κρητών κατά των Τούρκων στο Δρομόνερο.
• Το παλιό Δημοτικό Σχολείο με το ηλιακό ρολόι.
• Οι κοινοτικές βρύσες.
• Πολλές μνημειακές εκκλησίες που χρονολογούνται από την εποχή της Τουρκοκρατίας

Αξιόλογα είναι και τα θρησκευτικά πανηγύρια που γίνονται κατά τη διάρκεια του έτους όπως στις 26 Οκτωβρίου που γιορτάζει η κεντρική εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, στις 3 Νοεμβρίου που γιορτάζει ο Άγιος Γεώργιος και στις 17 Ιανουαρίου, γιορτή του Αγίου Αντωνίου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η χώρα Σφακίων, βρίσκεται δυτικά του επαρχιακού δρόμου που φτάνει στα Σφακιά από Βρύσες. Είναι το τελευταίο χωριό του παράλιου αμαξωτού δρόμου των Σφακίων. Από εκεί και μετά η επικοινωνία προς τα δυτικότερα παραλιακά χωριά γίνεται μέσω θαλάσσης. Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά γύρω από το λιμάνι και ατενίζει το λιβυκό πέλαγος. Περιτριγυρίζεται από τους μεγάλους όγκους των Λευκών Ορέων που σχεδόν απότομα καταλήγουν στη θάλασσα. Το όνομά του προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη «Σφαξ» που σημαίνει χάσμα γης, λόγω των φαραγγιών της περιοχής. Κατά άλλη ερμηνεία προέρχεται από τις πικροδάφνες που υπάρχουν αυτοφυείς σε όλη την περιοχή και τοπικά ονομάζονται Σφάκες. Την περίοδο της βενετοκρατίας ο οικισμός αναφέρεται με την ονομασία Ομπρόσγιαλος. Τα επόμενα χρόνια αποκαλείται με το όνομα Σφακιά και κατόπιν φτάνει μέχρι τις μέρες μας ως Χώρα Σφακίων. Δεν υπάρχει κάποια ένδειξη για ύπαρξη κατοίκων κατά τους αρχαίους χρόνους. Το παλαιότερο κτίσμα που υπάρχει, είναι το ενετικό κάστρο του 15ου-16ου αιώνα, το οποίο ονομαζόταν Σφακία (Sfachia) και βρίσκεται βόρεια του λιμανιού στο λόφο καστέλι , στον οποίο υπάρχει ένα μικρό, αλλά όμορφο πευκοδάσος. Αξίζει να ανηφορίσετε μέχρι εκεί και να απολαύσετε τη θέα. Το κάστρο χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά ως βάση του Providore, του κυβερνήτη της περιοχής κατά την Ενετοκρατία. Στη συνέχεια ανακαινίσθηκε και χρησιμοποιήθηκε από τους Τούρκους. Το χωριό καταστράφηκε ολοσχερώς κατά την επανάσταση του Δασκαλογιάννη το 1770, καθώς και κατά την επανάσταση του 1821. Το 1941, μετά το τέλος της μάχης της Κρήτης, εδώ συγκεντρώθηκαν αρκετές χιλιάδες συμμάχων στρατιωτών, κυρίως Αυστραλιανών και Νεοζηλανδών οι οποίοι και φυγαδεύτηκαν προς την Αίγυπτο. Υπάρχει μνημείο, δεξιά στο δρόμο για το λιμάνι. Οι κάτοικοι από τη βενετοκρατία και μέχρι την τουρκοκρατία, είχαν αναπτύξει τη ναυτιλία και το εμπόριο με δικά τους πλοία. Αυτό αντανακλάται και στις οικίες τους, οι οποίες διέφεραν ποιοτικά και ποσοτικά από το καμαρόσπιτο που συνήθως συναντάμε σε όλα τα άλλα χωριά. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με τον τουρισμό, την κτηνοτροφία και την αλιεία. Υπάρχουν οι συνοικίες Μπρόγιαλος, Μεσοχώρι, Θόλος, και Γεωργίτσι. Εδώ θα βρείτε ξενοδοχεία, ενοικιαζόμενα δωμάτια, διαμερίσματα, ταβέρνες και σνακ-μπαρ. Από το λιμάνι της Χώρας, φεύγουν καθημερινά καραβάκια για το Λουτρό, Αγία Ρουμέλη, Σούγια και Παλιόχωρα, καθώς και για το νησί της Καλυψώς, την όμορφη Γαύδο. Στη Χώρα υπάρχει δυτικά μία μικρή αλλά πολύ όμορφη παραλία η «βρύση». Δυτικότερα και στο δρόμο προς Ανώπολη βρίσκεται η ειδυλλιακή παραλία του Ίλιγγα, με βότσαλο και σπηλιές στα δύο άκρα. Συνεχίζοντας στον ίδιο δρόμο σε μικρή απόσταση, ξεκινά το μονοπάτι που οδηγεί στην παραλία γλυκά νερά, στην οποία μπορείτε να πάτε και με βάρκα από τη Χώρα. Ανατολικά του χωριού υπάρχουν 2 ακόμη παραλίες. Στο χωριό και τη γύρω περιοχή, υπάρχουν 46 από τις 100 εκκλησίες που υπήρχαν παλαιότερα. Κυριότερα πανηγύρια, του Αγίου Παντελεήμονα, του Χριστού, της Παναγίας, του Αγίου Αντωνίου που βρίσκεται σε σπήλαιο βόρεια του χωριού και έχει θαυμάσια αμφιθεατρική θέα, Αγίου Χαραλάμπους σε παραθαλάσσιο σπήλαιο και της Αγίας Τριάδας. Η Χώρα είναι ιδανικός προορισμός για αναψυχή και περιήγηση στην άγρια ομορφιά της περιοχής, διαλέγοντας ανάλογα με τη διάθεσή σας, τα πεντακάθαρα νερά για κολύμπι, μικρές ή μεγάλες  εξορμήσεις για πεζοπορία, θαλάσσιες εκδρομές ή εκδρομές με το αυτοκίνητο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Η Χωστή είναι ένα ιστορικό χωριό στους πρόποδες των Λευκών Ορέων. Ιδρύθηκε στα τέλη του 15ου αιώνα από Τούρκους, οι οποίοι ήθελαν να παραμείνουν στην Κρήτη και να γλιτώσουν από τους διώκτες τους. Η ονομασία του χωριού προήλθε από τη λέξη κρύβομαι-κρυφτό, το οποίο λέγεται Χωστό στην κρητική διάλεκτο. Το χωριό κάηκε τρεις φορές από Οθωμανούς και Αγαρηνούς κατακτητές και αναβίωσε στα τέλη του 19ου αιώνα μετά την αναστήλωσή του. Κατά την οθωμανική κατοχή, αποτελούσε πέρασμα προς τις δυτικές επαρχίες του νομού Χανίων. Ως μέσα συγκοινωνίας χρησιμοποιούνταν γαϊδούρια και μουλάρια, ενώ η επικοινωνία είχε επίσης σκοπό την ανταλλαγή προϊόντων και το πέρασμα προς τα λιμάνια Χανίων και Σούδας. Κατά τη Γερμανική Κατοχή, το χωριό υποστήριξε το αντάρτικο με αγωνιστές που σκοτώθηκαν στις μάχες του Θέρισσου, των Βουκολιων και του Κερίτη ποταμού. Η βλάστηση του χωριού αποτελείται από κυπαρίσσια, πλατάνια και ελιές, διαθέτει πηγαίο νερό και διασχίζεται από φαράγγια και λόφους, στις πλαγιές των οποίων είναι χτισμένο. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Ψαθογιάννος αποτελεί πανέμορφο χωριό της ημιορεινής ενδοχώρας με αρκετά σημεία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και μνημεία της Φύσης. Τέτοια είναι:

• Ο υπεραιωνόβιος πλάτανος που υπάρχει στην είσοδο του χωριού. Δίπλα του ακριβώς υπάρχει πηγή νερού και μια βρύση της οποίας ο τρούλος χτίστηκε επί Τουρκοκρατίας
• Στην πάνω γειτονιά του χωριού υπάρχει ρυάκι μέσα στο οποίο φυτρώνει μια οξιά ηλικίας περίπου 400 ετών.
• Δίπλα στο παλιό Κοινοτικό Κατάστημα υπάρχει ελαιόδεντρο του οποίου η ηλικία ξεπερνά τα 2400 έτη.
• Όλη η περιοχή καλύπτεται από απέραντους ελαιώνες οι οποίοι υπολογίζονται να είναι ηλικίας άνω των 150 ετών. Υπολογίζεται ότι το χωριό Ψαθογιάννος παράγει πάνω από 900 τόνους ελαιόλαδο ετησίως και έρχεται δεύτερο Πανελλαδικά όσον αφορά την ποσότητα και την ποιότητα του παραγόμενου προϊόντος.
• Η κεντρική Εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο και μάλιστα το καμπαναριό της θεωρείται ιστορικό.
• Στο κέντρο του χωριού υπάρχει ο λεγόμενος «Πύργος του Ψαθογιάννου» ο οποίος ήταν Τούρκικες φυλακές αρχικά και στη συνέχεια μετατράπηκε σε ελαιοτριβείο.
• Μεγάλο παραδοσιακό πανηγύρι πραγματοποιείται κάθε χρόνο, τον Απρίλη ανήμερα του Αγίου Γεωργίου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά, Δήμος Σφακίων, Βικιπαίδεια

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org