Η φύση στο Νομό Χανίων

Η φύση στο νομό Χανίων

Η Σπάθα ή Σπάδα ή Ακρωτήριο της Ειρήνης (κηρυγμένη από την ΕΕ ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους Νatura) βρίσκεται στο ΒΔ άκρο της Κρήτης και «εισχωρεί» στο Κρητικό Πέλαγος προς το βορρά σε απόσταση 25 χλμ. Είναι μια περιοχή άγριας φυσικής ομορφιάς, ένα κακοτράχαλο τοπίο κυρίως ορεινό με ελάχιστες πεδινές περιοχές μικρής έκτασης. Έχει μείνει σχετικά ανέπαφη χάρη στο σχεδόν ανύπαρκτο οδικό δίκτυο. Η πρόσβαση γίνεται με 4×4 ή όποιο άλλο «ψηλό» αυτοκίνητο από το χωριό «Ροδωπού» το οποίο βρίσκεται στη «ρίζα» του Ακρωτηρίου. Παρά το άγριο και δυσπρόσιτο τοπίο, το Ακρωτήριο Σπάθα υπήρξε από την αρχαιότητα κέντρο δραστηριοτήτων, κυρίως θρησκευτικών, και είχε μεγάλη επισκεψιμότητα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Πλατανιά)

Η οροσειρά Λευκά Όρη ή Μαδάρες βρίσκεται στη δυτική Κρήτη, εκτεινόμενη σε περιοχή με μήκος 60 και πλάτος 35 χιλιομέτρων. Ουσιαστικά καλύπτουν το μεγαλύτερο τμήμα του νομού Χανίων και τμήμα του νομού Ρεθύμνης. Με την κορυφή τους Πάχνες στα 2.453 μέτρα, να είναι 3.00 μέτρα χαμηλότερα της Ίδας (Τίμιος Σταυρός), της ψηλότερης κορυφής του Ψηλορείτη που είναι στα 2.456μ. Αξιοσημείωτο είναι πως στον ορεινό όγκο των Λευκών Ορέων υπάρχουν συνολικά 58 κορυφές άνω των 2.000μ. Το ανάγλυφό τους διαμορφώνει τα οροπέδια των Ομαλού, Ασκύφου και ένα πλήθος φαραγγιών, με γνωστότερο αυτό της Σαμαριάς. Επίσης κάποια ακόμη πλατώματα (π.χ Νιάτο), αλλά και αναρίθμητες χαράδρες, σπήλαια, βάραθρα, δολίνες, γκρεμούς και ρήγματα. Υψηλότερες κορυφές αποτελούν οι Πάχνες (2.453 μ.), Τρόχαρης (2.401 μ.), Μέσα Σωρός (2.397), Διπλή Θοδωρή (2.377), ενώ συνολικά 58 υπερβαίνουν τα 2.000 μέτρα. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ένα εσωτερικό υψίπεδο στα 1.800-2.100 μέτρα, το οποίο περιβάλλεται από μία «θάλασσα» κορυφών. Εξαιτίας της ιδιαιτερότητας της μορφολογίας τους, ο αναβάτης οφείλει πάντα να διαθέτει γνώσεις και μέσα προσανατολισμού, δεδομένου ότι υφίσταται σοβαρή πιθανότητα να χαθεί. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η τεχνητή λίμνη της Αγιάς, επιφανείας 450 στρεμμάτων, περίπου, που κατασκευάστηκε για να τροφοδοτήσει το υδραγωγείο και το υδροηλεκτρικό εργοστάσιο των Χανίων. Η περιοχή θεωρείται από τις πλουσιότερες σε νερά στην Κρήτη και τροφοδοτείται από υπόγεια ύδατα και εκείνα που προέρχονται από τον μικρό ποταμό Ξεκωλωμένο. Είναι σημαντικός σταθμός ανάπαυσης και τροφοδοσίας πολλών μεταναστευτικών πτηνών, αν και κατά τα τελευταία χρόνια, μεγάλο μέρος της έχει βαλτοποιηθεί και υπάρχει, επίσης, κίνδυνος από εισαγωγή ξενόφερτων φυτικών και ζωικών ειδών. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Η Λίμνη Κουρνά στο νομό Χανίων είναι η μεγαλύτερη φυσική λίμνη της Κρήτης και βρίσκεται μόλις 4,8 χιλιόμετρα από το ομώνυμο χωριό. Είναι κοντά στα όρια με το νομό Ρεθύμνου και παρότι βρίσκεται στις παρυφές των Λευκών Ορέων απέχει μόνο 4,7 χλμ. από τον παραθαλάσσιο οικισμό της Γεωργιούπολης. Η πανέμορφη λίμνη που πολλοί την αποκαλούν «η λίμνη  με το φρέσκο νερό», είναι ιδανικός προορισμός για τους φυσιολάτρες. Πρόκειται για ένα πανέμορφο φυσικό περιβάλλον, ανάμεσα σε λόφους και καταπράσινους ελαιώνες, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, που έχει ενταχθεί στο δίκτυο προστασίας Natura 2000. Επίσης η ημιορεινή και πεδινή περιοχή με την λίμνη και τους χείμαρρους χαρακτηρίζεται βιότοπος του Ευρωπαϊκού προγράμματος Corine. (δείτε περισσότερα)

Το οροπέδιο, βρίσκεται σε υψόμετρο 730 μέτρων και περιβάλλεται από τις κορυφές Κάστρο (2.218 μ) στα δυτικά, Τρυπάλι (1.493 μ) στα ανατολικά και Αγκαθές (1.511 μ.) νοτιοανατολικά. Τα νερά τα οποία μαζεύονται στο οροπεδίο φεύγουν μέσα από μια καταβόθρα στο βόρειο χείλος του οροπεδίου, τον Χώνο. Το οροπέδιο βρίσκεται στο δρόμο ο οποίος ενώνει τα Χανιά με τη Χώρα Σφακίων, ο οποίος αφού περάσει το οροπέδιο της Κράπης, τα στενά του Κατρέ και το Ξυλόδεμα, στο ψηλότερο σημείο της διαδρομής, φτάνει και κατέρχεται στο Ασκύφου. Λόγω της θέσης του πάνω στο δρόμο για τα Σφακιά, θεωρείται οι Θερμοπύλες των Σφακίων. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το σπήλαιο της Αγίας Σοφίας ανοίγεται στις δυτικές παρειές του φαραγγιού των Τοπολίων, βορείως του οικισμού Κουτσοματάδω, σε απόσταση 47 χλμ. από την πόλη των Χανίων. Πήρε την ονομασία του από το ομώνυμο εκκλησάκι, διαστάσεων 6 μ. x 3 μ., που βρίσκεται στα αριστερά της εισόδου του. Η πρόσβαση στο σπήλαιο γίνεται μέσω ανηφορικού μονοπατιού που ξεκινάει από τον επαρχιακό δρόμο και οδηγεί στην αψιδωτή, επιβλητική είσοδό του (25 μ. πλάτους και 10 μ. ύψους). Εσωτερικά το σπήλαιο αποτελείται από ένα μεγάλο θάλαμο διαστάσεων 70 μ. x 70 μ., ο οποίος χωρίζεται σε τμήματα από συστάδες μεγαλοπρεπών σταλαγμιτών. Το ύψος της οροφής του θαλάμου είναι 10-20 μ. Στους πρώτους χώρους πλησίον της εισόδου έχουν γίνει ήπιες διαμορφώσεις, για την εξυπηρέτηση των πιστών. Το σπήλαιο παρουσιάζει αρχαιολογικό και ιστορικό ενδιαφέρον. Ο P. Faure εντόπισε χαρακτηριστικά όστρακα της Nεολιθικής (6.500-3.000 π.Χ.), Kλασικής (480-323 π.Χ.) και Rωμαϊκής περιόδου (31 π.Χ.- 324 μ.Χ.), ενώ ο S. Hood ανακάλυψε ένα πήλινο ειδώλιο, που χρονολογείται στο τέλος του 4ου αι. π.Χ., καθώς και κεραμική της Nεολιθικής, Πρωτομινωικής (3.000-2.600 π.Χ.), Υστερομινωικής ΙΙΙ (1.400-1.100 π.Χ.), Κλασικής, Ελληνιστικής (323-31 π.Χ.) και Ρωμαϊκής περιόδου. (Πηγή πληροφοριών: Υπουργείο Πολιτισμού)

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Άγιος Ιωάννης ο Ερημίτης, όταν αποχωρίστηκε από τους άλλους 98 Θεοφόρους πατέρες, που έμειναν στον Αζωγυρέ κατά το 16ο αι., έμεινε για τρία χρόνια στο σπήλαιο που βρίσκεται κοντά στη σημερινή Μαραθοκεφάλα του οικισμού Σπηλιάς Κολυμβαρίου. Πρόκειται για ένα σπήλαιο σε μορφή οριζόντιας γαλαρίας με μεγάλους σταλακτίτες και σταλαγμίτες, χωρητικότητας αρκετών χιλιάδων ατόμων. Το σπήλαιο συνδέθηκε με τον Άγιο Ιωάννη τον Ερημίτη και στα δεξιά της εισόδου κτίστηκε μικρό εκκλησάκι που τιμάται στη μνήμη του. Το σπήλαιο συγκεντρώνει αρκετούς προσκυνητές, ιδιαίτερα κατά την εορτή των Χριστουγέννων με αφορμή την αναπαράσταση της γέννησης του Θείου βρέφους. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Ο Αρκουδοσπηλιός (ή αλλιώς Σπήλαιο Παναγίας της Αρκουδιώτισσας ή Αρκούδια, Αρκούδα ή Αρκούδαινα) βρίσκεται στο Ακρωτήρι Χανίων, κοντά στη Μονή Γουβερνέτου. Από εκεί ξεκινάει το μονοπάτι – μήκους περίπου δύο χιλιομέτρων, το οποίο διασχίζει το Φαράγγι Αυλάκι και οδηγεί στην είσοδο του σπηλαίου. Πολύ κοντά βρίσκεται και η Μονή Καθολικών. Ο Αρκουδοσπηλιός πήρε το όνομά του από έναν σταλαγμίτη, που μοιάζει με αρκούδα σκυμμένη έτοιμη να πιει νερό από τη μικρή λιμνούλα, η οποία έχει δημιουργηθεί εκεί. Η παράδοση αναφέρει ότι η Παναγία τιμώρησε την αρκούδα μετατρέποντας την σε βράχο γιατί στερούσε από τους μοναχούς το λιγοστό νερό που υπήρχε στην περιοχή. Από τις επιγραφές, που έχουν βρεθεί στο εσωτερικό του Αρκουδοσπηλιού, θεωρείται ότι αποτελούσε χώρο λατρείας του Απόλλωνα και της Άρτεμης. Σήμερα μέσα στον Αρκουδοσπηλιό υπάρχει ένα μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην Παναγία την Αρκουδιώτισσα, το οποίο γιορτάζει στις 2 Φεβρουαρίου (της Υπαπαντής του Χριστού). Συνηθίζεται από τους ντόπιους να ανάβουν φωτιές και να διανυκτερεύουν την παραμονή της γιορτής και γι’ αυτό η οροφή του Αρκουδοσπηλιού είναι μαυρισμένη. (Πηγή πληροφοριών: Εκκλησία online)

Το σπήλαιο Ασφένδου βρίσκεται νοτιοανατολικά του οικισμού Ασφένδου Σφακίων, στη θέση Σκορδολάκια. Πρόκειται για μικρό σπήλαιο με διαστάσεις 8,50 μ. μήκος, 3,50 μ. πλάτος και μέγιστο ύψος 2,50 μ. Στο σταλαγμιτικό δάπεδο του υπάρχουν εγχάρακτες παραστάσεις, οι οποίες καταλαμβάνουν μικρό χώρο διαστάσεων 1,16 μ. x 0,63 μ., σε σημείο όπου η οροφή του σπηλαίου απέχει μόλις 0,50-0,60 μ. Οι βραχογραφίες βάσει της θεματολογίας τους χωρίζονται σε δύο ομάδες: α) βραχογραφίες με εικονιστικά θέματα και β) βραχογραφίες με αφηρημένα σύμβολα. Τα εικονιστικά θέματα αποτελούνται από χαράγματα ζώων – θηραμάτων, παράσταση τόξου με βέλος, δέντρο, πλοίο, καμάκι, χιαστί ακόντια ή κουπιά. Τα αφηρημένα σύμβολα αποτελούνται από γραμμικά (κυκλικό σύμβολο με διασταύρωση τριών διαγωνίων, σύμβολο που μοιάζει με το γράμμα Μ), τεκτονικά σύμβολα και πολλές κοιλότητες (797 στο σύνολο), ορισμένες από τις οποίες είναι μεμονωμένες, ενώ άλλες σχηματίζουν ομάδες. Η επάλληλη επικάλυψη και η ποικιλία των βραχογραφιών μαρτυρεί μακρά χρήση του σπηλαίου και έχει προκαλέσει διαφωνίες μεταξύ των μελετητών σχετικά με τη χρονολόγησή τους. Οι Χ. Παπουτσάκης και Α. Ζώης θεωρούν ότι χρονολογούνται στη Μεσολιθική περίοδο (11.000-9.000 έτη πριν από σήμερα). Ο Α. Ζώης μάλιστα διερωτάται αν ορισμένες από αυτές ανήκουν στην Ανώτερη Παλαιολιθική περίοδο (40.000-11.000 έτη πριν από σήμερα). Ο P. Faure δίνει μία χρονολόγηση αρκετά νεότερη (γύρω στο 2.000 ή 2.000-1600 π.Χ.), ενώ ο S. Hood πιστεύει ότι έγιναν κατά τη διάρκεια των Πρωτογεωμετρικών χρόνων (1.050-900 π.Χ.). Τέλος, οι B. Rutkowski και K. Nowicki αμφισβητούν τον αρχαιολογικό τους χαρακτήρα. Σωστική ανασκαφική έρευνα που διεξήχθη από την Αρχαιολογική Υπηρεσία στην είσοδο του σπηλαίου υπό τη διεύθυνση του Ι. Τζεδάκι έφερε στο φως κεραμική διαφόρων περιόδων, με προεξάρχουσα την κεραμική Πρωτομινωικής Ι και ΙΙ περιόδου (3.000-2.300 π.Χ.). (Πηγή πληροφοριών: Υπουργείο Πολιτισμού)

Ο Γουργούθακας είναι σπήλαιο στο νομό Χανίων του οποίου η είσοδός τοποθετείται στα Λευκά Όρη σε υψόμετρο 1600 μέτρων. Είναι το βαθύτερο σπήλαιο στην Ελλάδα που έχει ανακαλυφθεί. Έχει βάθος 1.208 μέτρων και είναι το 43ο βαθύτερο σπήλαιο του κόσμου. Ο Γουργούθακας ανακαλύφθηκε το 1990 από την Σπηλαιολογική Αποστολή της ομάδας Καταμαράν, η οποία προέρχεται από το Μονμπελιάρ της Γαλλίας. Το 1998, η ίδια ομάδα έφτασε στην μικρή λίμνη (φρεάτιο) στο βυθό, σε βάθος 1.208 μέτρων. Η κύρια λίμνη δεν έχει ακόμα εξερευνηθεί. Το σπήλαιο είναι κυρίως ένας βαθύς κατακόρυφος άξονας, γεμάτος με τεμνόμενες καμάρες και τεράστιους σταλαγμίτες και σταλακτίτες. Λόγω της διαμόρφωσης του σπηλαίου, η εξερεύνηση του απαιτεί εξειδικευμένο εξοπλισμό, καθώς και εμπειρία. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

To γνωστό σπήλαιο των ελεφάντων αποτελεί καταδυτικό πόλο έλξης για την παγκόσμια καταδυτική κοινότητα. Η είσοδος της σπηλιάς, πλάτους 9 μ. και ύψους 6,5 μ., βρίσκεται σε βάθος 10 μέτρων από την επιφάνεια της θάλασσας και συνεχίζει σε ένα φαρδύ τούνελ μήκους περίπου 40 μέτρων. Το υπόλοιπο τμήμα, μήκους 125 μ. και μέσου πλάτους 25μ., αποτελεί την κύρια αίθουσα του σπηλαίου. Το βάθος του πυθμένα σε αυτή την αίθουσα κυμαίνεται από λίγα εκατοστά ως 4 μέτρα. Η οροφή της σπηλιάς είναι γεμάτη από σταλακτίτες κοκκινωπού χρώματος, το οποίο οφείλεται στην περιεκτικότητα αλουμινίου και σιδήρου στα πετρώματα του σπηλαίου. Μέσα στο νερό υπάρχουν και πολλοί σταλαγμίτες. Το σημαντικότερο εύρημα εδώ, όπου και θα θαυμάσουν οι επισκέπτες, είναι η ύπαρξη οστών ελεφάντων του είδους Elephas chaniensis. Η μετανάστευση αυτών των ειδών στον Ελλαδικό χώρο, προσδιορίζεται ότι έγινε πριν από 15 εκατομμύρια χρόνια, όταν υπήρχε ενιαία γη από την περιοχή του Ιονίου μέχρι τις ακτές της Μικράς Ασίας, ενώ υπάρχει και ένα πολύ μικρό ποσοστό οστών από ελάφια Cervidae, νάνα ελάφια ύψους 30 εκατοστών. Η ηλικία του μέχρι στιγμής προσδιορίζεται στα 50.000-60.000 χρόνια. Ο συνδυασμός του υπέροχου διάκοσμου από σταλακτίτες και σταλαγμίτες (υποβρυχίως αλλά και πάνω από την επιφάνεια του νερού), καθώς και τα απολιθωμένα οστά τα οποία βρίσκονται ενσωματωμένα στα πετρώματα του σπηλαίου με την πάρα πολύ καλή ορατότητα, συνθέτουν ένα μοναδικής ομορφιάς υποθαλάσσιο τοπίο όπου οι επισκέπτες θα θυμούνται για πάντα. (Πηγή πληροφοριών: EcoDiving)

Το Σπήλαιο Τζανή ή ο Σπήλιος του Τζανή όπως λέγεται από τους ντόπιους, βρίσκεται στο οροπέδιο του Ομαλού και είναι ένα από τα μεγαλύτερα βάραθρα της Ελλάδας με συνολικό μήκος διαδρομών περίπου 3000 μέτρα στο εσωτερικό της γης. Στη διάρκεια της διαδρομής του ο Τζανής δημιουργεί υπόγειους καταρράκτες, λίμνες και σιφόνια με νερό αλλά και υπόγειο φαράγγι. Σε πολλά του σημεία έχει και αρκετά πλούσιο διάκοσμο από σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Το σπήλαιο έχει κινήσει το ενδιαφέρον πολλών ξένων ταξιδιωτών από το 1865, αλλά και σπηλαιολογικών ομάδων διαφόρων εθνικοτήτων, που το εξερευνούν με οργανωμένες αποστολές από το 1961. Το σπήλαιο παίρνει το όνομα του από το θρυλικό καπετάνιο της περιοχή των Λάκκων, Μάρκο Τζανή ή Φόβο, ο οποίος διακρίθηκε σε μάχες κατά των Ενετών στα τέλη του 17ου αιώνα και αργότερα κατά των Οθωμανών. Λόγω του ότι ο Τζανής πρόκειται για βάραθρο στο μεγαλύτερο τμήμα του δεν είναι δυνατόν να εισέλθει κάποιος χωρίς σπηλαιολογικό εξοπλισμό και χωρίς γνώσεις και τεχνικές σπηλαιολογίας. Έτσι στο μεγαλύτερο μέρος του παραμένει άβατος για την πλειοψηφία του κόσμου. Παρά το γεγονός αυτό έχει κι ένα κομμάτι οριζόντιο που ουσιαστικά είναι βατό και δεν απαιτεί καταρρίχηση. Πρόκειται για την περίφημη παράλληλη γαλαρία που δημιουργεί το σπήλαιο αμέσως σχεδόν στην αριστερή πλευρά της αρχικής μεγάλης αίθουσας που έχει. Μπαίνοντας κάποιος στον Τζανή συναντά την τεράστια οριζόντια αίθουσα που υπάρχει που εκεί συνήθως σταματάνε οι περισσότεροι επισκέπτες του σπηλαίου. Κοιτώντας όμως κάποιος αριστερά στο βάθος και λίγο ψηλότερα θα δει να ανοίγεται μια πολύ μικρή και χαμηλή τρύπα. Αν κάποιος συρθεί μέσα σε αυτή την τρύπα εισέρχεται μετά από λίγα μέτρα σε μια επιμήκη γαλαρία στην οποία είναι εφικτή η κίνηση του ανθρώπου στα όρθια χωρίς να χρειάζεται πια να συρθεί. Η παράλληλη αυτή γαλαρία είναι σε όλο το μήκος της ίσια και προχωράει περίπου 30 μέτρα μέσα, 50 συνολικά από την αρχική είσοδο του σπηλαίου. Παρά το μικρό της σχετικά μήκος η γαλαρία αυτή έχει αρκετά πλούσιο διάκοσμο στα πλάγια τοιχώματα κυρίως. Κυριαρχούν οι πορτοκαλί και οι μουσταρδί αποχρώσεις και η αίσθηση της υγρασίας είναι εντυπωσιακή και έντονη ενώ η σταγονοροή υπάρχει κατά τη διάρκεια όλου του χρόνου. Τη γαλαρία αυτή που είναι οριζόντια την είχαν ανακαλύψει και οι αρχαίοι μας πρόγονοι και την χρησιμοποίησαν για λατρευτικούς σκοπούς με αποτέλεσμα να είναι στο εσωτερικό της γεμάτη από κεραμικά θραύσματα. Τα κεραμικά αυτά αποδεικνύουν την λατρευτική χρήση του χώρου και εντάσσουν το Σπήλιο του Τζανή στα ιερά λατρευτικά σπήλαια της αρχαιότητας. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Στη Δυτική πλευρά των Λευκών Ορέων, στην Επαρχία Σελίνου βρίσκεται το μοναδικό σε ομορφιά και βλάστηση Φαράγγι της Αγίας Ειρήνης. Το φαράγγι έχει πάρει το όνομά του από το ομώνυμο χωριό που βρίσκεται κοντά στη βόρεια είσοδό του. Το φαράγγι αποτελεί τμήμα του Ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4, έχει μήκος 7,5 χιλιόμετρα και η διάβαση του διαρκεί περίπου τρεις ώρες. Η Νότια είσοδος απέχει 5 χιλιόμετρα από το παραθαλάσσιο χωριό της Σούγιας. Αποτελεί τμήμα της περιοχής NATURA 2000 και έχει επίσης χαρακτηριστεί ως Καταφύγιο Άγριας Ζωής από το Υπουργείο Γεωργίας. Το φαράγγι αποτελεί τμήμα του βιοτόπου του Κρητικού Αίγαγρου και χαρακτηρίζεται από ποικίλα μικροπεριβάλλοντα που αποτελούν καταφύγιο και ενδιαίτηµα για πολλά είδη πανίδας. Χαρακτηριστικός είναι και ο πλούτος της δασικής βλάστησης τόσο από άποψη δένδρων (Κυπαρίσσι, Τραχεία πεύκη, Σφενδάµι, Πλάτανος, Πουρνάρι, Αριά) αλλά και των θάμνων, φρύγανων καθώς και των αρωματικών φυτών µε κυριότερο το δίκταμο. Η σπουδαιότητα όμως του φαραγγιού δεν περιορίζεται στην υψηλή του βιοποικιλότητα ή στην αισθητική του αξία αλλά και στην ιστορική και πολιτιστική του ταυτότητα. Στη θέση «Πολλά Σπιτάκια» μέσα στο Φαράγγι κατέφευγαν οι επαναστάτες την εποχή της Τουρκοκρατίας και από εκεί ξεκινά και το μονοπάτι της «Φυγού» που ήταν και η έξοδος διαφυγής από το Φαράγγι προς την περιοχή του Ομαλού. Στην περιοχή βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του Χριστού (1358µ.Χ.) και ο ερειπωμένος ναός του Αγίου Γεωργίου (1460 µ.Χ.). Νοτιότερα υπάρχουν οι αρχαίες πόλεις της Ελύρου, της Υρτακίνας της Συίας, της Λισσού και της Ποικιλασσού. Το Αγιερηνιώτικο φαράγγι είναι το δεύτερο σε επισκεψιµότητα φαράγγι του Νομού Χανίων μετά τη Σαμαριά. Χαρακτηριστικό επίσης είναι ότι είναι επισκέψιμο για μεγαλύτερη χρονική περίοδο (σε σχέση µε τη Σαμαριά) και ότι αποτελεί έναν αναπτυσσόμενο φυσικό πόρο. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Πολύ όμορφο και ενδιαφέρον φαράγγι. Το μήκος του είναι 7 χλμ. Και χρειάζονται 3,5 – 4 ώρες για τη διάβασή του. Η είσοδός του ξεκινά από το χωριό Αράδαινα, δίπλα στη σιδερένια γέφυρα ύψους 138μ. όπου οι λάτρεις του ελαστικού σχοινιού (bungee jumping) θα απολαύσουν τα άλματα τους στο κενό. Το φαράγγι καταλήγει στην όμορφη παραλία Διαλισκάρι ή Μάρμαρα, όπου μπορείτε να απολαύσετε το μπάνιο σας καθώς και να τσιμπήσετε στην παρακείμενη καντίνα. Από εκεί μπορείτε να πάτε με βάρκα στο Λουτρό και κατόπιν Σφακιά ή να συνεχίσετε ανατολικά το μονοπάτι για Λουτρό σε απόσταση περίπου 2 ωρών και άλλες 2 μέχρι τα Σφακιά. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ενδιαφέρον αλλά πολύ δύσκολο φαράγγι και χρειάζεται έμπειρος οδηγός. Ξεκινά από το καταφύγιο Καλλέργη και μετά από 5 ώρες πεζοπορίας, φτάνουμε στη θέση Ποταμός. Από εκεί η κάθοδος γίνεται από μια Ρέχτρα (κατακόρυφο γκρεμό-καταρράκτη) με τη βοήθεια σχοινιών  και μετά από πεζοπορία 3.30 ωρών, καταλήγει στο όμορφο δάσος της Σελούδας στην υπέροχη παραλία του Αγ. Παύλου. Μπορείτε όμως να διαβείτε το τελευταίο μέρος του φαραγγιού, από τον Άη Γιάννη με πεζοπορία 1,30 ώρας, ως την πηγή – σπήλαιο Κορμόκοπο. Από εκεί κατεβαίνουμε στο φαράγγι, περπατώντας συνολικά δύο ώρες για να βγούμε και πάλι στην ακτή του Αγίου Παύλου, από όπου η Αγία Ρουμέλη απέχει μία ακόμη ώρα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Καταπράσινο, όμορφο και εύκολο. Από την Ανώπολη ξεκινά η πεζοπορία διάρκειας 2 ωρών έως τη βυζαντινή εκκλησία του Τίμιου Σταυρού (αυτό το κομμάτι μπορεί να πραγματοποιηθεί και με αγροτικό ή τζιπ). Από εδώ αρχίζει η κατάβαση, διάρκειας 3 ωρών περίπου, που καταλήγει στην όμορφη παραλία του Ίλιγγα, 2 χλμ. δυτικά της Χώρας  Σφακίων. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Μικρό και βατό στη διάσχισή του, επιβλητικό με τους βράχινους όγκους του να υψώνονται στα 300μ. σε αρκετά σημεία όπου το πλάτος του είναι μόλις 2μ.! Η είσοδός του βρίσκεται λίγο μετά το χωριό Ίμπρος, με μήκος 8 χλμ. Μετά από 2 ώρες πεζοπορία φτάνετε στην έξοδό του, στο χωριό Κομιτάδες. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ξεκινάει από το ύψωμα Ακονές του χωριού Ασφένδου, έχει στενές πόρτες και άγριους γκρεμούς. Το φαράγγι αυτό είναι μεγάλου βαθμού δυσκολίας και για τη διάβασή του χρειάζεται ειδικός εξοπλισμός ορειβασίας (σχοινιά κτλ.). Το φαράγγι καταλήγει στο χωριό Νομικιανά, έπειτα από πεζοπορία τεσσάρων ωρών. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το φαράγγι αυτό, βρίσκεται στη βόρεια είσοδο των Σφακίων, στο Ασκύφου. Λαγκός σημαίνει φαράγγι και άρα το φαράγγι του Κατρέ. Το όνομά του προέρχεται από τον Κατρέα ο οποίος ήταν γιος του Μίνωα και είχε ιδρύσει ομώνυμη πόλη στην περιοχή. Ξεκινά από τη θέση «ξυλόδεμα» και καταλήγει μετά από  2 χλμ. στη θέση «Βατέ» στο οροπέδιο της Κράπης. Οι πλαγιές του είναι αρκετά απότομες και είναι πολύ δύσβατο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το πιο άγριο και δύσβατο φαράγγι. Απαιτείται έμπειρος οδηγός και χρόνος 2 ημερών. Η πεζοπορία ξεκινά από το οροπέδιο του Ομαλού με ανάβαση στο βουνό Γκίγκιλος έως την κορυφή σχεδόν και μετά κατάβαση με κατεύθυνση δυτικά για την υπέροχη παραλία Δώματα, στο Λιβυκό πέλαγος, μετά από 8 ώρες. Ακόμα 3 ώρες ανατολικά για να φθάσετε στην Αγία Ρουμέλη. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Το φαράγγι της Λισσού είναι ένα φυσικό αξιοθέατο στη Σούγια, νότια των Χανίων, στην Κρήτη. Το φαράγγι έχει μήκος περίπου 7,5 χιλιόμετρα και αποτελεί δημοφιλή προορισμό πεζοπορίας για τους επισκέπτες. Το φαράγγι της Λισσού είναι μια μέτρια δύσκολη πεζοπορία που διαρκεί περίπου 2-3 ώρες για να ολοκληρωθεί. Το μονοπάτι βρίσκεται κοντά στη Σούγια, ξεκινώντας από το λιμάνι δυτικά του χωριού. Ακολουθεί μονοπάτι μέσα από ένα στενό φαράγγι και κατά μήκος μιας κοίτης. Στη διαδρομή, θα περάσετε πολλά συναρπαστικά σημεία, όπως ένας μικρός καταρράκτης, εγκαταλειμμένοι νερόμυλοι και τα ερείπια μιας αρχαίας πόλης-κράτους. Το μονοπάτι έχει καλή σήμανση, αλλά θα πρέπει να φοράτε γερά παπούτσια και να έχετε μαζί σας άφθονο νερό και σνακ. Το φαράγγι της Λισσού είναι γνωστό για την εξαιρετική φυσική ομορφιά του. Θα εκπλαγείτε από τους απότομους βράχους εκατέρωθεν του μονοπατιού και τα κρυστάλλινα νερά που ρέουν μέσα από την κοίτη του ποταμού. Το φαράγγι φιλοξενεί επίσης διάφορα φυτά και ζώα, συμπεριλαμβανομένων σπάνιων ειδών πουλιών όπως ο Γύπας και ο Χρυσαετός. Το φαράγγι της Λισσού έχει επίσης ιστορική σημασία, καθώς ήταν σημαντικός εμπορικός δρόμος στην αρχαιότητα και χρησιμοποιήθηκε από την πόλη-κράτος της Λισσού για τη μεταφορά εμπορευμάτων από και προς το λιμάνι της Σούγιας. Κατά μήκος του μονοπατιού, μπορείτε να δείτε τα ερείπια της Λισσού, συμπεριλαμβανομένου ενός ναού αφιερωμένου στον Θεό Ασκληπιό. Το φαράγγι της Λισσού είναι ανοιχτό για επισκέπτες όλο το χρόνο, αν και η καλύτερη εποχή για να το επισκεφτείτε είναι από τα τέλη της άνοιξης έως τις αρχές του φθινοπώρου, όταν ο καιρός είναι ήπιος και η βλάστηση είναι πλούσια. Δεν υπάρχει χρέωση εισόδου για την είσοδο στο φαράγγι, αλλά οι επισκέπτες πρέπει να γνωρίζουν ότι δεν υπάρχουν εγκαταστάσεις κατά μήκος του μονοπατιού και θα πρέπει να έρχονται προετοιμασμένοι με νερό και σνακ. Γίνονται και ξεναγήσεις στο φαράγγι. Έτσι μπορείτε να μάθετε για την ιστορία και τα φυσικά χαρακτηριστικά της περιοχής. (Πηγή πληροφοριών: Sougia Taxi)

Το φαράγγι ξεκινά από το οροπέδιο του Μανικά. Ο χωματόδρομος για Μανικά, ξεκινά λίγα μέτρα πριν το χωριό Σκαλωτή αριστερά. Το φαράγγι είναι λίγο δύσβατο και η πεζοπορία διαρκεί περίπου 3 ώρες. Στη διάσχιση αυτή, θα έχετε την δυνατότητα να απολαύσετε τις πτήσεις των γυπαετών και πιθανόν να τους δείτε ψηλά στις φωλιές τους, καθώς εδώ φωλιάζει ο μεγαλύτερος αριθμός ζευγαριών του είδους στην Ευρώπη. Η θέα είναι μαγευτική και το φαράγγι καταλήγει στη Σκαλωτή, όπου υπάρχει και το παρατηρητήριο των μεγάλων αρπακτικών. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Ο «φάραγγας» όπως αλλιώς αποκαλούν οι ντόπιοι το φαράγγι της Σαμαριάς, είναι το μεγαλύτερο, επιβλητικότερο και ομορφότερο φαράγγι της Ευρώπης, το οποίο από το 1962 έχει χαρακτηρισθεί εθνικός δρυμός και από το 2001 ευρωπαϊκός και ανήκει στο δίκτυο «ΦΥΣΗ 2000». Το μήκος του φτάνει τα 15χλμ., το πλάτος του ξεκινά από 3,5 και φτάνει τα 150μ., ενώ το ύψος του φθάνει τα 500μ. Εντυπωσιακό στοιχείο του φαραγγιού είναι οι πτυχώσεις που σχηματίζουν τα πετρώματά του. Η χλωρίδα και η πανίδα του είναι εξαιρετικά πλούσιες και αποτελούνται από μοναδικά είδη φυτών και ζώων που προστατεύονται από διεθνείς συμβάσεις, με κορυφαίο τον περίφημο Κρητικό αίγαγρο ή αγρίμι ή Κρι-Κρι, καθώς επίσης και τους  σπάνιους γυπαετούς και άλλα είδη άγριων πουλιών. Το τοπίο είναι θαυμάσιο με  ιδιόμορφους γεωλογικούς σχηματισμούς. Η πεζοπορία ξεκινά από το Ξυλόσκαλο (υψόμετρο 1.250μ.), στο οροπέδιο του Ομαλού. Το μονοπάτι μετά από κατηφορική πορεία ακολουθεί την κοίτη ενός ποταμού, κατά μήκος ενός πανέμορφου δάσους με ψηλά δέντρα και καταπληκτική θέα. Στα μισά του φαραγγιού βρίσκεται το χωριό «Σαμαριά», το οποίο εγκαταλείφθηκε το 1962 μετά την κήρυξη του Φαραγγιού σε Εθνικό Δρυμό. Εκεί βρίσκεται η βυζαντινή εκκλησία του 14ου αιώνα «Οσία Μαρία η Αιγυπτία» η οποία έδωσε και το όνομά της στο χωριό και το φαράγγι, αφού το «Σαμαριά» αποτελεί συναίρεση του «Οσία Μαρία», «Σια Μαρία», «Σαμαριά». Ένα από τα ωραιότερα τμήματα της διαδρομής είναι οι «Πόρτες», όπου οι δύο πλευρές του φαραγγιού απέχουν μόνο 3,5 μέτρα και έχουν ύψος 500 μέτρα. Η διαδρομή διαρκεί 4-6 ώρες, αναλόγως του ρυθμού. Είναι επισκέψιμο από Μάιο έως Οκτώβριο. Το χειμώνα, το νερό του ποταμού το καθιστά επικίνδυνο και αδιάβατο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Πανέμορφο, πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα (εδώ ζει το κρητικό αγρίμι ή κρι-κρι) και ένα από τα πιο «δύσκολα» φαράγγια της δυτικής Κρήτης.   Αποτελεί το φυσικό όριο μεταξύ του δήμου μας και του δήμου Σελίνου.  Απαιτείται έμπειρος οδηγός και χρόνος 2 ημερών. Είσοδος από το οροπέδιο του Ομαλού με ανάβαση στον σχεδόν κάθετο Γκίγκιλο και μετά από 3 ώρες φτάνετε στην ερειπωμένη στάνη του Τζάτζιμου (υψόμ. 2.080 μ.). Από εκεί έως την θαυμάσια παραλία της Τρυπητής απαιτούνται 3 ώρες ακόμα. Αν δεν σας περιμένει βάρκα, απαιτείται πεζοπορία 3 ωρών δυτικά για τη Σούγια. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Σφακίων)

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org