Η φύση στην Ικαρία

Η φύση στην Ικαρία

Η Ικαρία φημίζεται για την άγρια φυσική του ομορφιά με πυκνή βλάστηση από βελανιδιές, ελιές, βερικοκιές, κυπαρίσσια, πεύκα, πλατάνια, την αφθονία των άγριων βοτάνων, την αφθονία νερού και τις θερμές ιαματικές πηγές, δίνοντας ένα ξεχωριστό χρώμα στο νησί και συνθέτουν μια γοητευτική ατμόσφαιρα.

Η Ικαρία στην αρχαιότητα ήταν πλήρως καλυμμένη με δάση που αποτελούσαν πηγή εισοδήματος για τους κατοίκους με καλλιέργειες, καύσιμη ύλη και εξαγωγές ξυλείας. Παρότι οι πυρκαγιές και η συνεχής υπερβόσκηση έχει αλλοιώσει την εικόνα της, διακρίνεται ακόμα για την πυκνή της βλάστηση.

Η Ικαρία είναι ορεινό νησί με χαμηλές κορφές, γκρεμούς και μικρές χαράδρες. Η γεωμορφολογία της δημιουργεί δεκάδες ρέματα με μικρά ποτάμια και χειμάρρους, μικρές λίμνες και καταρράκτες, λιμνοδεξαμενές που δημιουργούν μικρούς υγροτόπους και σπήλαια που την καθιστούν μοναδικό βιότοπο σε ολόκληρο το Αιγαίο, λόγω της μεγάλης βιοποικιλότητάς της, με ποικιλία χλωρίδας και πανίδας για πολλά προστατευόμενα είδη φυτών, ζώων αλλά και αποδημητικών πουλιών.

Έχουν κηρυχθεί προστατευόμενες περιοχές λόγω της μεγάλης βιοποικιλότητάς και έχουν αναγνωριστεί από την εθνική νομοθεσία, από διεθνείς συμβάσεις και περιλαμβάνεται στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Προστασίας «Natura 2000», ως «Τόπος Κοινοτικής Σημασίας», ως «Ζώνες Ειδικής Προστασίας» και ως βιότοποι CORINE, για τη διατήρηση του φυσικού κάλλους και ως σημαντική περιοχή για τα πουλιά. Οι σημαντικότεροι προστατευόμενοι οικότοποι της Ικαρίας, χαρακτηρισμένοι ως τόποι κοινοτικής σημασίας είναι:

Αθέρας (Πράμνος) και η περιοχή Πλαγιά: Το όρος Αθέρας (ψηλότερη κορυφή 1.042 m) οριοθετείται στο κεντρικό τμήμα του νησιού και σχηματίζεται κυρίως από σχιστόλιθους. Η περιοχή παρουσιάζει πλούσια βλάστηση από σπάνια είδη φυτών. Φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία από ερπετά και αμφίβια, όπως τη «Σαύρα της Ικαρίας» (Lacerta oertzeni oertzeni). Είναι σημαντική για αρπακτικά και μεταναστευτικά πτηνά, όπως η Αητογερακίνα, ο Πετρίτης, ο Σπιζαετός, το Χρυσογέρακο κ.α.

Άγιος Νικόλαος – Φαράγγι της Χάλαρης – Νας: Ο Άγιος Νικόλαος βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού και υπάρχουν ασβεστολιθικοί βραχώδεις βιότοποι με απότομους γκρεμούς. Στην περιοχή αυτή εντοπίζεται σημαντικό ποσοστό της ενδημικής χλωρίδας του νησιού.

Ποταμός Χάλαρης: Ο ποταμός Χάλαρης, με τη μόνιμη ροή, διασχίζει το νησί με κατεύθυνση από νότια προς βόρεια. Παρόχθιες συστάδες πλάτανου περιβάλλουν την κοίτη του ποταμού.

Φανάρι Ικαρίας: Το ακρωτήρι Φανάρι βρίσκεται στη βορειο-ανατολική πλευρά της Ικαρίας και χαρακτηρίζεται με βραχώδεις ακτές και αμμουδιές.Θεωρείται σημαντική περιοχή για τη Μεσογειακή φώκια (monachus monachus) και για τη θαλάσσια χελώνα (Caretta caretta).

Άλλοι σημαντικοί οικότοποι είναι οι εξής:

• Δάσος Ράντη
• Εκβολές Ποταμού Χάλαρης (Νας): Φυσικός υγρότοπος
• Εκβολές Χειµάρου Κεραµέ: Φυσικός υγρότοπος
• Έλος Λιβάδι (Ρέμα Χάρακα): Φυσικός υγρότοπος. Έκταση (στρ.): 33
• Λιμνοδεξαμενή Χριστού Αγίου Κηρύκου: Τεχνητός υγρότοπος
• Μεσακτή (Εκβολές Ρέμα Μυρσώνα): Φυσικός υγρότοπος. Έκταση (στρ.): 25
• Ποταμός Άρης: Φυσικός υγρότοπος
• Τεχνητή Λίμνη Βαθές (Μουντέ): Τεχνητός υγρότοπος
• Τεχνητή Λίμνη Πεζίου (Φράγµα)
• Υγρότοπος Κάμπου (Εκβολή Βουτσιδέ): Φυσικός υγρότοπος. Έκταση (στρ.): 34
• Φάρος
• Φρούριο Δρακάνου (Πηγή πληροφοριών: Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) (Πηγή photo: google maps)

Βράχος του Ίκαρη

Ο βράχος του Ίκαρη βρίσκεται μέσα στη θάλασσα, στη νότια πλευρά της Ικαρίας, κάτω από την περιοχή της Βαώνης. Η πρόσβαση γίνεται οδικώς από τη Βαώνη, σε χωμάτινο δύσβατο δρόμο, ειδικά για τα τελευταία 200 μέτρα, για αυτό συστήνεται μόνο για 4×4. Είναι ένας μικρός βράχος σε απόσταση μόλις 50 μέτρα από τη στεριά, που σύμφωνα με τη μυθολογία είναι το σημείο που ο Ίκαρος έχασε τα φτερά του και έπεσε στα φουρτουνιασμένα νερά. Θεωρείται σημαντικό μνημείο γιατί το επισκέπτονται καθημερινά αρκετοί τουρίστες. Στα βράχια της απέναντι στεριάς έχει χτιστεί ένα μικρό πέτρινο αμφιθέατρο αφιερωμένο στον Ίκαρο, για το άναμμα της φλόγας των αγώνων World Air και μια εντυπωσιακή βάση φλόγας για την τελετή που πραγματοποιήθηκε. (Πηγή photo: google maps)

Δάσος Ράντη ή Γαία

Το περίφημο Αρχαίο Δάσος του Ράντη ή Γαία όπως αποκαλείται, βρίσκεται στο δυτικό άκρο της οροσειράς του Αθέρα στην κεντρική Ικαρία, μεταξύ των χωριών της Μεσαριάς και της Περαμαριάς. Πρόκειται για ένα σπάνιο οικοσύστημα μεγάλης οικολογικής, βοτανικής και αισθητικής αξίας στην ευρύτερη λεκάνη της ανατολικής Μεσογείου και φυσικά στο Αιγαίο. Αποτελεί το αρχαιότερο δάσος των Βαλκανίων με υπεραιωνόβια δέντρα ακανόνιστου σχήματος, ηλικίας πάνω από 200 χρόνων με μερικά να ξεπερνούν τα 300, που εντάσσεται στο πρόγραμμα NATURA 2000. (δείτε περισσότερα) (Πηγές πληροφοριών: Βικιπαίδεια, Τα Δάση της Ελλάδας) (Πηγή photo: commons.wikimedia.org)

Ιαματικά Λουτρά και Θερμές Πηγές και Ικαρίας

Η Ικαρία είναι φημισμένη για τις ιαματικές πηγές της και οι εξαιρετικές θεραπευτικές της ιδιότητες ήταν γνωστές ήδη από την αρχαιότητα. Οι κάτοικοι της αρχαίας λουτρόπολης «Θέρμαι» ήταν γνωστοί ως «Θέρμες από τον Ίκαρο» και αργότερα ως «Ασκληπιοί του Αιγαίου», από τον ομώνυμο θεό της Ιατρικής. Ανήκουν στην κατηγορία των θερμών ραδιενεργών αλιπηγών (πλησίον της θάλασσας) διαφέροντας μεταξύ τους ως προς την ένταση της ραδιενέργειας και τη θερμοκρασία. Συγκαταλέγεται στις πλέον θεραπευτικές πηγές του κόσμου και ανάμεσα στις 15 κυριότερες ιαματικές πηγές της Ελλάδας. Ο ανεκτίμητος πλούτος των ιαματικών υδάτων της Ικαρίας, την έχει αναδείξει σε σημαντικό τουριστικό θεραπευτικό προορισμό για Έλληνες και ξένους επισκέπτες, που συνδυάζουν την ευεργετική δράση των υδάτων με τις διακοπές τους. Υπάρχουν οχτώ ιαματικές πηγές, ανάμεσα στις δεκαεπτά κυριότερες ιαματικές πηγές της χώρας μας, που αναβλύζουν σε διάφορα σημεία της Ικαρίας. Οι πιο φημισμένες είναι στα Θέρμα, χτισμένη δίπλα στις «Θέρμες», την αρχαία πόλη-κράτος της Αθηναϊκής Συμμαχίας, γνωστές από τον 1ο π.Χ. αιώνα, όπως μαρτυρούν πολλές ιστορικές πηγές και τα ερείπια αρχαίων εγκαταστάσεων στα αρχαία Θέρμα. Κάποιες πηγές είναι επισκέψιμες σε οργανωμένα ιδιωτικά ή δημόσια υδροθεραπευτήρια, ενώ άλλες κατά μήκος της ακτογραμμής της, δημιουργώντας ζεστές φυσικές πισίνες που προσφέρουν μοναδικές απολαύσεις στους επισκέπτες. Υπάρχουν ακόμα και σήμερα μη αξιοποιημένες πηγές στην περιοχή Λευκάδα αλλά και στα Θέρμα, που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα. Tα Λευμάκια κοντά στα Θέρμα, η Αγία Κουριάκη κοντά στο αεροδρόμιο, στην περιοχή του Ξυλοσύρτη αναβλύζει μια άλλη πηγή 10 μέτρα από τη θάλασσα με την ονομασία «Αθάνατο νερό». Το νερό της πηγής αυτής, είναι διουρητικό και βοηθάει στην αποβολή λίθων και άμμου από τα νεφρά και την κύστη. Γενικότερα τα ύδατα των θερμομεταλλικών πηγών της Ικαρίας θεωρούνται κατάλληλα για τις ακόλουθες παθήσεις:

• Αναπνευστικό σύστημα (διαταραχές)
• Αρθριτικές και Ρευματικές παθήσεις
• Γυναικολογικές παθήσεις
• Δερματικές παθήσεις
• Διαταραχές των ενδοκρινών αδένων
• Κυκλοφοριακό (ορισμένες περιπτώσεις ανωμαλιών του κυκλοφορικού συστήματος)
• Λεμφατισμό
• Νευραλγίες, νευρίτιδες και μυΐτιδες
• Ορθοπαιδικές καταστάσεις και μετατραυματικές κακώσεις
• Ουρική αρθρίτιδα
• Φλεβίτιδα
• Χρόνια συρίγγια

Αντενδείξεις (ενδεικτικές): Αιμορραγία, Εγκυμοσύνη, Οξείες περιπτώσεις ρευματισμών, Παθήσεις σε ενεργό στάδιο, Πρόσφατο εγκεφαλικό, Σοβαρές καρδιαγγειακές παθήσεις. Συνιστάται η συμβουλή του προσωπικού γιατρού για όποιον θέλει να επισκεφτεί τις ιαματικές πηγές της Ικαρίας.

Ιαματική Πηγή Αγίας Κυριακής

Η Ιαματική Πηγή της Αγίας Κυριακής βρίσκεται στη βορειο-ανατολική πλευρά της Ικαρίας, στον ομώνυμο οικισμό, στην ευρύτερη περιοχή του Φάρου και σε μικρή απόσταση από το αεροδρόμιο. Έχει θέα τον ναό της Αγίας Κυριακής και υπάρχουν ερείπια αρχαίων λουτρών. Η πρόσβαση είναι εύκολη γιατί γίνεται μέσω κεντρικού ασφαλτοστρωμένου δρόμου, αλλά θέλει λίγο προσοχή στα τελευταία μέτρα. Η πηγή της αναβλύζει από τη θάλασσα και η θερμοκρασία του νερού είναι 37οC. Χαρακτηρίζεται ως θερμό υπερτονικό Na-Cl-K-B μετρίως ραδιενεργό ιαματικό νερό (πηγή: Βορρεάδης, 1965). Κοντά στη πηγή ο τοπικός σύλλογος έχει τοποθετήσει μια καμπίνα για τους λουόμενους και μια μικρή τετράγωνη μπανιέρα, για να συγκρατεί το ζεστό νερό, μέσα στον οποίο χωράνε έως 4 άτομα. Η πηγή της Αγίας Κυριακής ανήκει στον Ε.Ο.Τ. και προς το παρόν δεν έχει αξιοποιηθεί από κανένα φορέα. (Πηγή photo: google maps)

Δημοτικό Κέντρο Υδροθεραπείας «Απόλλων»

Το Δημοτικό Κέντρο Υδροθεραπείας «Απόλλων» βρίσκεται στη νότια πλευρά της Ικαρίας, στο κέντρο της πλατείας της πόλης των Θερμών, πλησίον της στάσης του τοπικού λεωφορείου. Η πρόσβαση είναι εύκολη μέσω οδικού δικτύου, με θαλάσσιο ταξί, αλλά και με το τοπικό λεωφορείο από τον Άγιο Κήρυκο. Είναι από τα πιο σύγχρονα ιαματικά λουτρά στην Ελλάδα και πλήρως ανακαινισμένο. Η εγκατάσταση κοσμείται από ένα άγαλμα μιας λουόμενης, που είναι προσφορά ασθενών, ως ένδειξη ευγνωμοσύνης για τα θεραπευτικά αποτελέσματα των πηγών. Η θερμοκρασία του νερού είναι 47,8οC και χαρακτηρίζεται ως υπέρθερμο υπερτονικό Na-Cl-K-B ισχυρώς ραδιενεργό ιαματικό νερό. Έχει 26 μεγάλους λουτήρες (μπανιέρες). Δύο από τις καμπίνες μπορούν να φιλοξενήσουν 2 άτομα (2 μπανιέρες), ενώ σε δυο άλλες υπάρχει δυνατότητα χρήσης υδρομασάζ. Υπάρχουν καμπίνες όπου ο λουόμενος μπορεί να επιλέξει ανάμεσα στο νερό του Σπηλαίου ή του Απόλλωνα, με τη δυνατότητα μίξης των δύο πηγών. Υπάρχει πρόσβαση για άτομα με ειδικές ανάγκες (ΑΜΕΑ) με ράμπα. Δε διαθέτει ιδιόκτητο χώρο στάθμευσης για ιδιωτικά οχήματα. Τηλέφωνο επικοινωνίας: +30 22750 24049. (Πηγή photo: google maps)

Ιαματικές Πηγές Θερμό και Χλιό Λευκάδας

Οι Ιαματικές Πηγές Θερμό και Χλιό Λευκάδας βρίσκονται στον μικρό ομώνυμο οικισμό της Λευκάδας, 2,8 χλμ. δυτικά από τον Άγιο Κήρυκο και νότια από το χωριό Γλαρέδο. Η οργάνωση της πηγής από τη δεκαετία του ’50 έως το ’70 αρκέστηκε στη λειτουργία ενός υποτυπώδους λουτροκαταστήματος, το οποίο επικοινωνούσε με τον κεντρικό δρόμο μέσω ενός δύσβατου κατηφορικού μονοπατιού. Το χωριό είχε λιγοστά ενοικιαζόμενα δωμάτια, χωρίς ανέσεις και απαραίτητες υγειονομικές εγκαταστάσεις και σχεδόν καθόλου υποδομές για επισκέπτες. Με την πάροδο του χρόνου η πηγή εγκαταλείφθηκε. Αργότερα, η κατολίσθηση του εδάφους είχε ως αποτέλεσμα το γκρέμισμα του κτηρίου και την εξαφάνιση του μονοπατιού. Το 1970-1972 το θειούχο νερό της Λευκάδας μεταφέρθηκε στο ξενοδοχείο «Τούλα Παλλάς», όμως το ξενοδοχεία έκλεισε έπειτα από δύο χρόνια. Σήμερα, ο δήμος έχει περιφράξει το ζεστό νερό της πηγής στην άκρη της ακρογιαλιάς, με μεγάλες πέτρες μέσα στη θάλασσα, δημιουργώντας μια μικρή «πισίνα». Στο συγκεκριμένο σημείο, η άμμος έχει αποκτήσει ερυθρό χρώμα και η επάλειψή της περιορίζει τις δερματικές παθήσεις. Η πρόσβαση σε αυτό το χώρο είναι ελεύθερη για τους λουόμενους και είναι εύκολη με τα πόδια, με ποδήλατο ή με δικό σας μεταφορικό μέσο, καθώς βρίσκεται κάτω από τον κεντρικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο, σε μικρή απόσταση από τον Άγιο Κήρυκο. Για το ακριβώς σημείο που βρίσκεται δεν υπάρχει κάποια πινακίδα και μόνο κάποιος ντόπιος μπορεί να βοηθήσει για να την βρείτε. Χαρακτηριστικά νερού: Θερμή– Na+- CI– K – Br – Fe – Χαμηλό Ραδόνιο –Υπερτονικό–Θερμικό Ζεστό Θαλασσινό Νερό Πηγή Ικαρίας. (Πηγή: Εκκλησία Αγίου Κηρύκου & Ιαματικές Πηγές Ικαρίας) (Πηγή photo: google maps)

Δημοτικό Κέντρο Υδροθεραπείας «Σπήλαιο»

Το Δημοτικό Κέντρο Υδροθεραπείας «Σπήλαιο» βρίσκεται στο τέλος της δεξιάς πλευράς της παραλίας των Θερμών, μέσα σε μια φυσική σπηλιά, που προσφέρεται τόσο για θεραπεία όσο και για ευεξία. Η πρόσβαση είναι εύκολη μέσω οδικού δικτύου, με ταξί, με τοπικό λεωφορείο από τον Άγιο Κήρυκο με τακτικά δρομολόγια τους καλοκαιρινούς μήνες ή με καΐκι από τον Άγιο Κήρυκο. Έχει ανακαινιστεί πλήρως και είναι από τα πιο σύγχρονα ιαματικά λουτρά στην Ελλάδα. Διαθέτει ένα χαμάμ κατάλληλο για εισπνοοθεραπεία και εφίδρωση για 15 άτομα και δυο πισίνες με υδρομασάζ για 6-7 άτομα με τζακούζι και ιαματικό νερό, το οποίο ανανεώνεται. Έχει επίσης τέσσερις ντουζιέρες γλυκού νερού και δύο τουαλέτες, όπως επίσης επιπλέον ντουζιέρα και τουαλέτα για άτομα ­με ειδικές ανάγκες. Δε διαθέτει ιδιόκτητο χώρο στάθμευσης για ιδιωτικά οχήματα. Είναι συμβεβλημένο με όλα τα ασφαλιστικά ταμεία. Χαρακτηριστικά νερού: Θερμές– Na+- CI – K – B – Fe – Μέσο Ραδόνιο – Υπερτονικό. Τηλέφωνο επικοινωνίας: +30 22750 24048. (Πηγή photo: google maps)

Καταρράκτης Ρυάκας

Ο Καταρράκτης του χείμαρρου Ρυάκα βρίσκεται στη νότια πλευρά της Ικαρίας, στο ομώνυμο φαράγγι και πάνω από την ομώνυμη παραλία. Ανατολικά του βρίσκεται ο Μαγγανίτης και η παραλία Σεϋχέλλες. Συγκεκριμένα βρίσκεται στο νότιο τμήμα της κορυφογραμμής του Αθέρα, σε υψόμετρο 900 μέτρων περίπου και για να φτάσετε στον καταρράκτη πρέπει να ανεβείτε μέχρι την κορυφή του ομώνυμου φαραγγιού, όπου υπάρχει σχετικά δύσβατο μονοπάτι. Είναι ο μεγαλύτερος και ψηλότερος καταρράκτης του νησιού, με ύψος 60 μέτρων περίπου, όπου μαζί με τη μικρή λίμνη Σελίνι που έχει δίπλα του συμπληρώνει το μαγευτικό τοπίο του. Δυστυχώς τον Ιούνιο στερεύει και γεμίζει πάλι το Νοέμβρη. Στην Ικαρία υπάρχει ο Ορειβατικός-Πεζοπορικός Σύλλογος, όπου μπορείτε να απευθυνθείτε για πληροφορίες.

Καταρράκτης Χάλαρης

Ο Καταρράκτης Χάλαρης βρίσκεται στη βορειο-δυτική πλευρά της Ικαρίας, στο ομώνυμο φαράγγι, πάνω από την παραλία Νας, στην περιοχή του Προφήτη Ηλία. Η πρόσβαση στον καταρράκτη γίνεται από το ομώνυμο φαράγγι, που βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 500 μέτρων, μέσα σε μια πανέμορφη διαδρομή και μέσω ενός μονοπατιού διάρκειας περίπου 30 λεπτών. Το εντυπωσιακό σκηνικό της φύσης, συμπληρώνουν τα επιβλητικά βράχια, η πλούσια βλάστηση και η καταπράσινη λιμνούλα του. (Πηγή photo: google maps)

Φραγμολίμνη Μουντέ ή Βαθές

Η Φραγμολίμνη Μουντέ ή Βαθές βρίσκεται βορειοανατολικά από το χωριό Καστανιές, έχει έκταση 17,8 στρέμματα και δημιουργήθηκε από την κατασκευή δύο φραγμάτων (πρόφραγμα και κυρίως φράγμα) στον ρύακα Μύρσωνα. Ο υγρότοπος παρουσιάζει πλούσια βιοποικιλότητα από χλωρίδα και πανίδα. Έχει χαρακτηριστεί ως Σημαντική Περιοχή για τα πουλιά. (Πηγή photo: google maps)

Φραγμολίμνη Πέζι

Η φραγμολίμνη Πέζι βρίσκεται νότια των οικισμών Καρές και Κουνιάδοι, έχει έκταση 110,1 στρέμματα και δημιουργήθηκε από την κατασκευή Φράγματος στον ποταμό Χάλαρη. Ο υγρότοπος παρουσιάζει πλούσια βλάστηση από πεύκα, πλατάνια, σκίνους και σκλήθρα και φιλοξενεί μεγάλη ποικιλία από αμφίβια, ερπετά και πουλιά. Έχει χαρακτηριστεί Ζώνη Ειδικής Προστασίας, Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά και Τοπίο Ιδιαίτερου φυσικού Κάλλους. (Πηγή photo: google maps)

Σπήλαια

Η Ικαρία λόγω της έντονης γεωμορφολογία της έχει πλήθος από σπήλαια, με εξαιρετικό ενδιαφέρον και διαφορετική χρησιμότητα το καθένα. Αρκετά αποτέλεσαν λατρευτικά κέντρα, γιατί έχουν ανακαλυφθεί ευρήματα από τελετές και λείψανα βωμών. Κάποια έχουν αρχαιολογικό ενδιαφέρον γιατί έχουν βρεθεί νεολιθικά ευρήματα και αρκετά αρχαία αντικείμενα. Υπόγειες σπηλαιοκαταβόθρες που φιλοξενούσαν φώκιες, με μικρές λίμνες θαλασσινού νερού, πλούσιες σε πανίδα, ενώ άλλες σχετίζονται με μύθους και παραδόσεις του νησιού που γνωρίζουν οι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Έχουν καταγραφεί πάνω από 35 σπήλαια και σπηλαιοβάραθρα, αλλά κανένα δεν είναι επισκέψιμο γιατί δεν έχουν αξιοποιηθεί καθόλου.

Σπήλαιο Αλάμα: Το σπήλαιο Αλάμα βρίσκεται στην κεντρική πλευρά της Ικαρίας, στον οικισμό Ακαμάτρα. Στο εσωτερικό του κρύβεται μια φυσική λιμνούλα, αλλά δεν είναι επισκέψιμο.

Σπήλαιο Δρακοσπήλαιο: Το Δρακοσπήλαιο βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Ικαρίας, στην καταπράσινη περιοχή της Αυγολιμής, ανατολικά από το Κιόνι. Λόγω του ότι βρίσκεται κοντά στην κοίτη ενός χειμάρρου με πυκνή βλάστηση, η πρόσβαση γίνεται δύσκολα. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση το σπήλαιο οδηγούσε στον Άγιο Φωκά. Το σχήμα του είναι επίμηκες, έχει μήκος περίπου 18 μέτρα και χωρίζεται σε τρία μέρη, με κάθετους τοίχους και οριζόντια οροφή. Στο εσωτερικό του έχουν βρεθεί ευρήματα από αρχαίες μυστικιστικές τελετές λατρείας και θραύσματα από αγγεία και όστρακα. Το σπήλαιο δεν είναι οργανωμένο και η είσοδος έχει καταρρεύσει. Η επίσκεψη γίνεται με ατομική ευθύνη και κατόπιν ειδικής άδειας.

Σπήλαιο Ιερό ή Σπηλιά του Διονύσου: Το σπήλαιο Ιερό βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της Ικαρίας, πάνω από τον ομώνυμο όρμο, ανατολικά του αεροδρομίου και δυτικά του Δράκανου. Σύμφωνα με την τοπική παράδοση ήταν ο τόπος ανατροφής και λατρείας του θεού Διονύσου. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ενός λιθόστρωτου δρόμου. Πάνω από την ακτή υπάρχει ταμπέλα που καθοδηγεί πως μπορεί να πάει κάποιος στη σπηλιά. Η σπηλιά έχει μήκος 17 μέτρα περίπου και δεν είναι οργανωμένο. Στην περιοχή αλλά και μέσα στη σπηλιά έχουν βρεθεί θραύσματα αγγείων, αμφορέων και νομίσματα, κυρίως ελληνιστικών χρόνων και ελληνορωμαϊκής περιόδου, όπως επίσης αρχιτεκτονικά μέλη και λείψανα βωμών, πιθανόν από κάποιο τόπο λατρείας των αρχαίων χρόνων. Το σπήλαιο δεν είναι οργανωμένο και η επίσκεψη γίνεται με ατομική ευθύνη και κατόπιν ειδικής άδειας.

Σπήλαιο Καταφύγι: Το Σπήλαιο Καταφύγι βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ικαρίας, στον οικισμό Ξύλινο, κοντά στο ομώνυμο χωριό, πάνω από την παραλία Νεάλια. Η πρόσβαση γίνεται μόνο με τα πόδια και το μονοπάτι ξεκινάει λίγα μέτρα μακριά από το χωματόδρομο, όπου μπορείτε να σταθμεύσετε το αυτοκίνητο. Πρόκειται για μια υπόγεια σπηλαιοκαταβόθρα που η είσοδός της είναι κρυμμένη κάτω από μια καταπακτή στο δάπεδο του ναού του Αγίου Νικολάου, που καταλήγει στον όρμο Νύμφη. Σύμφωνα με την παράδοση, η ονομασία του οφείλεται, όταν επί Τουρκοκρατίας, οι κάτοικοι και ο παππάς ξέφυγαν από τους Τούρκους. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας οι Τούρκοι μπήκαν στην εκκλησία με σκοπό να σφάξουν τους κατοίκους αλλά ο παπάς τους ζήτησε να περιμένουν να τελειώσει η λειτουργία. Ενώ λοιπόν οι Τούρκοι περιμένανε, κατάφεραν όλοι να ξεφύγουν μέσω του μυστικού περάσματος που υπήρχε κάτω από την Αγία Τράπεζα και κατέληγε πάνω από τα Θέρμα. Αυτό το μονοπάτι υπάρχει ακόμα και σήμερα αλλά από τους πολλούς σεισμούς δεν χωράει να περάσει άνθρωπος. Στη γύρω περιοχή έχουν βρεθεί αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα και τμήματα του Κάστρου της αρχαίας πόλης των Θερμών, που χρονολογούνται από τη Νεολιθική Περίοδο. Το σπήλαιο δεν είναι οργανωμένο και η επίσκεψη γίνεται με ατομική ευθύνη και κατόπιν ειδικής άδειας.

Σπήλαιο Μάτια ή Δίστομο: Το Σπήλαιο Μάτια ή Δίστομο βρίσκεται στη νότια πλευρά της Ικαρίας, ανατολικά της παραλίας Σεϋχέλες, κοντά στον οικισμό της Έξω Πλαγιάς, με φανταστική θέα στη θάλασσα. Η ονομασία του οφείλεται στις δύο εισόδους που διαθέτει.

Σπήλαιο Πρωτάρη: Το Σπήλαιο Πρωτάρη βρίσκεται στη νότια πλευρά της Ικαρίας, στο χωριό Γλαρέδο κάτω από το λόφο του Προφήτη Ηλία. Η είσοδός του έχει κτιστεί πάνω από το σπήλαιο και είναι καλυμμένη με πόρτα. Αρκετοί κάτοικοι του χωριού αγνοούν την ύπαρξή του.

Σπήλαιο Ραός Χούτρα: Το Σπήλαιο Ραός Χούτρα βρίσκεται στον οικισμό Πετρούλι της Μεσαριάς, βόρεια του δάσους Ράντη. Η πρόσβαση γίνεται μέσω ενός λιθόστρωτου μονοπατιού. Σύμφωνα με την παράδοση, το σπήλαιο αποτελούσε κρυψώνα φυγάδων. Στο εσωτερικό του έχει κάποιους σταλαγμίτες με εντυπωσιακό διάκοσμο. Δεν έχουν γίνει σοβαρές αρχαιολογικές και σπηλαιολογικές μελέτες. Δεν είναι οργανωμένο και η επίσκεψη γίνεται με ατομική ευθύνη και κατόπιν ειδικής άδειας. Προσωρινά βέβαια είναι κλειστό για προληπτικούς λόγους.

Σπήλαιο Φούτρα: Το Σπήλαιο Φούτρα βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Ικαρίας. Είναι μικρό σπήλαιο και έχει μεγάλο σταλακτιτικό διάκοσμο. Σε μια επιφανειακή έρευνα που είχε κάνει το 2004 το Πανεπιστήμιο Αιγαίου επεσήμανε πολλές προϊστορικές θέσεις, αλλά πολύ λίγα λείψανα χρήσης από τη Νεολιθική Εποχή. Στο μέσον της κύριας αίθουσας, υπήρχε μικρός λάκκος που είχε σκαφτεί από παλιά, αλλά η έρευνά του δεν απέδωσε τίποτα. Ο Ικαριώτης Άρης Πουλιανός, είχε αποκαλύψει ότι παλαιότερα ότι στο σπήλαιο αυτό είχε βρει χειροπελέκεις της Κατώτερης Παλαιολιθικής. (Πηγή: Adamantios Sampson)

Σπήλαιο Φωλιά της Φώκιας: Το Σπήλαιο Φωλιά της Φώκιας βρίσκεται στη νότια πλευρά της Ικαρίας, στην περιοχή Βελανιδιές, κοντά στο Χρυσόστομο και στον περίφημο βράχο του Ικάρου. Πρόκειται για θαλάσσια σπηλιά και η ονομασία οφείλεται στις φώκιες που φωλιάζουν στους υπόγειους δαιδαλώδεις διαδρόμους του. Στο εσωτερικό του σχηματίζονται μικρές λίμνες θαλασσινού νερού, πλούσιες σε πανίδα.

Άλλα σπήλαια που δεν υπάρχουν καθόλου πληροφορίες είναι:

• Σπήλαιο Ανταρτοκαμάρα: Βρίσκεται μεταξύ Ευδήλου και Ακαμάτρας.
• Σπήλαιο Ανταρτοσπηλιά: Βρίσκεται κοντά στον Εύδηλο.
• Σπήλαιο Ανταρτοφωλιά: Βρίσκεται στο όρος Αθέρα, μεταξύ των χωριών Πλαγιά και Μαγγανίτη.
• Σπήλαιο Ατσαχότρυπα: Βρίσκεται στο όρος Αθέρα, μεταξύ των χωριών Πλαγιά και Μαγγανίτη.
• Σπήλαιο Ανυπόμονου
• Σπήλαιο Βαραθράκι Ρυάκα: Βρίσκεται στο δρόμο, μεταξύ των χωριών Ξυλοσύρτης και Χρυσόστομος.
• Σπήλαιο Καλογεροσπηλιά: Βρίσκεται στο όρος Αθέρα, μεταξύ των χωριών Πλαγιά και Μαγγανίτη.
• Σπήλαιο Καρσί: Βρίσκεται στο όρος Αθέρα, μεταξύ των χωριών Πλαγιά και Μαγγανίτη.
• Σπήλαιο Κυπαρίσσι: Βρίσκεται στην ομώνυμη παραλία, ανατολικά του Εύδηλου.
• Σπήλαιο Λουκαραός: Βρίσκεται στο χωριό  Δρούτσουλα.
• Σπήλαιο Νεραϊδόστατο: Βρίσκεται στο όρος Αθέρα, μεταξύ των χωριών Πλαγιά και Μαγγανίτη.
• Σπήλαιο Παραλουκαραός: Βρίσκεται στο χωριό  Δρούτσουλα.
• Σπήλαιο Παραντουσεμέ: Βρίσκεται μεταξύ Ευδήλου και Ακαμάτρας.
• Σπήλαιο Πυρσός: Βρίσκεται στην Αγία Κυριακή κοντά στον Εύδηλο.
• Σπήλαιο Ρυάκα: Βρίσκεται στο δρόμο μεταξύ των χωριών Ξυλοσύρτης και Χρυσόστομος.
• Σπήλαιο Ρυάκα Καλύβι: Βρίσκεται στο δρόμο μεταξύ των χωριών Ξυλοσύρτης και Χρυσόστομος.
• Σπήλαιο Ρωγμή του Χρόνου: Βρίσκεται στον Άγιο Κήρυκο, κοντά στον δρόμο που οδηγεί στον Φάρο.
• Σπήλαιο Σκορφιδότρυπα: Βρίσκεται στο όρος Αθέρα, μεταξύ των χωριών Πλαγιά και Μαγγανίτη.
• Σπήλαιο Φάτνη: Βρίσκεται κοντά στον Εύδηλο.

Άλλα που δεν έχουν εξερευνηθεί καθόλου είναι: το Σπήλαιο της Γρες η Καμάρα, Σπήλαιο Κυράς Δασκάλας βρίσκεται μεταξύ Ευδήλου και Ακαμάτρας, Σπήλαιο Μπαφίλας, Σπήλαιο Ρυάκα Νερομάνα, Σπήλαιο Ξεφεγγίστρα, Σπήλαιο Πιτσούνι, Σπήλαιο Φρουδόσπηλιο και Σπήλαιο Φυσερό. (Πηγή photo: google maps)

Φαράγγι Χάλαρη

Το Φαράγγι Χάλαρη βρίσκεται νοτιοανατολικά του Νας, όπου τον διασχίζει ο ομώνυμος ποταμός, σχηματίζοντας έναν εντυπωσιακό καταρράκτη. Από την αρχαιότητα έως σήμερα, αποτελεί ένα μοναδικής ομορφιάς φαράγγι, με σπάνια βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας, καθώς και πληθυσμούς από πολλά προστατευόμενα και ενδημικά είδη. Είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαράγγια του Αιγαίου, με εγκαταλειμμένα αντιπειρατικά σπίτια, με τρεχούμενα νερά, λιμνούλες, μικρούς καταρράκτες και πλατάνια. Στη διαδρομή του συναντάμε το τοξωτό γεφύρι των Γεμελιών που μας φέρνει κοντά στον καταρράκτη Ραξούνια, έναν από τους πιο μεγάλους καταρράκτες της Ικαρίας. Στα Διπλοπόταμα συναντιέται με το ποτάμι της Χάλαρης, με φυσικές πισίνες και καταρράκτες. Το παλιό γεφύρι της Λουπάστρας με το παλιό ημιονικό πέτρινο μονοπάτι. Ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000 και αποτελεί με βάση την εθνική νομοθεσία για Καταφύγιο Άγριας Ζωής. Έχει χαρακτηριστεί Τόπος Κοινοτικής Σημασίας, Ζώνη Ειδικής Προστασίας ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά και ως Α΄ Αρχαιολογική Ζώνη αφού στο δυτικό άκρο υπάρχουν τα ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδας. Ενδεικτικά αναφέρουμε τη Βίδρα (προστατευόμενο είδος) που είναι ένα σπάνιο είδος κάβουρα του γλυκού νερού, ένα βενθικό είδος ψαριού του γένους Salaria (καταγεγραμμένο το 2008 κατά τη διεξαγωγή έρευνας από το ΕΛΚΕΘΕ και το Αρχιπέλαγος) το οποίο είναι ιδιαίτερα σημαντικό για τη εξέλιξη της ιχθυοπανίδας της Ικαρίας, τον Γάλανθο της Ικαρίας (φυτό που συναντάται μόνο στην Ικαρία), το ευρωπαϊκό χέλι (είδος που μεταναστεύει από την Αμερική διασχίζοντας επί 3 χρόνια τον Ατλαντικό ωκεανό για να καταλήξει στους ποταμούς της Ικαρίας), τη τούρκικη σαύρα (σπάνιο προστατευόμενο είδος), Το φαράγγι έχει επίσης ξεχωριστή σημασία για δεκάδες προστατευόμενα είδη μόνιμων αλλά και μεταναστευτικών πτηνών, όπως ο Λευκοτσικνιάς, ο Μαυροπετρίτης και ο Μικροτσικνιάς, τα οποία διασχίζουν εκατοντάδες χιλιόμετρα αναζητώντας ανάπαυση και τροφή στο περιβάλλον του υδροβιότοπου. Στο φαράγγι απαντώνται επίσης διάφοροι τύποι οικοτόπων, όπως καλαμώνες και δάση πλάτανου της Ανατολής. Η βλάστηση είναι κυρίως υπερυδατική με αγριοκάλαμα και μικρές λόχμες καλαμιών υφάλμυρων νερών, ενώ υπάρχουν μικρά τμήματα υγρών λιβασιών με βούρλα και θαμνώδους βλάστησης με πικροδάφνες, λυγαριές και σκίνους. Η πεζοπορία στο φαράγγι ξεκινά από το μονοπάτι που ενώνει τον ορεινό οικισμό Χριστός Ραχών με την παραλία Νας. Η διάσχισή του είναι σχετικά δύσκολη, γιατί καταλήγει σε κακοτράχαλα και τυφλά σημεία. (Πηγή πληροφοριών: Archipelagos, Κέντρο Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης) (Πηγή photo: google maps)

Χείμαρροι

Εκβολή Χειμάρρου Βουτσιδέ

Η εκβολή του χειμάρρου Βουτσιδέ βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Ικαρίας, στην παραλία του Κάμπου, ανατολικά του οικισμού Κρεμαστή και δυτικά του Εύδηλου. Επειδή βρίσκεται εντός περιοχής έχει χαρακτηριστεί αρχαιολογική περιοχή του Κάμπου και Υγρότοπος Κάμπου. Είναι ένας υγρότοπος περίπου 35 στρεμμάτων, με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, με πολλά προστατευόμενα ενδημικά είδη και μεγάλη ποικιλία από αμφίβια, ερπετά και πουλιά. (Πηγή photo: google maps)

Εκβολή Χειμάρρου Μύρσωνα

Ο ποταμός Μύρσωνας είναι ένας μικρός ποταμός που πηγάζει πάνω από την περιοχή των Ραχών και καταλήγει στην ανατολική πλευρά της παραλίας Μεσακτής. Η ονομασία του προέρχεται από τις πολλές μυρσινιές ή μυρτιές που έχει στις καταπράσινες όχθες του. Στο διάβα του δημιουργεί μικρές λίμνες, στις έντονες βροχοπτώσεις μετατρέπεται σε χείμαρρο, περνά από μονοπάτια και καταπράσινες πλαγιές και σχηματίζει μια βαθιά στενή χαράδρα πολλών χιλιομέτρων, η οποία όμως δεν έχει τόσο νερό όσο το φαράγγι του Χάλαρη. Η εκβολή του χειμάρρου Μύρσωνα βρίσκεται δυτικά του οικισμού Γιαλισκάρι, με έκταση 25,5 στρεμμάτων. Επειδή βρίσκεται εντός περιοχής έχει χαρακτηριστεί ως υγρότοπος της Μεσακτής. Είναι ένας υγρότοπος με πλούσια χλωρίδα και πανίδα, με πολλά προστατευόμενα ενδημικά είδη και μεγάλη ποικιλία από αμφίβια, ερπετά και πουλιά. (Πηγή photo: google maps)

Εκβολή Χειμάρρου Χάλαρη

Ο ποταμός Χάλαρης είναι ένας μικρός ποταμός που στο διάβα του συναντά μονοπάτια, μικρές κοιλάδες, λίμνες, κάθετα βράχια και δασωμένες πλαγιές. Διασχίζει το ομώνυμο φαράγγι και σχηματίζει έναν εντυπωσιακό καταρράκτη που τροφοδοτεί την πανέμορφη λίμνη Πέζι. Στις έντονες βροχοπτώσεις μετατρέπεται σε ορμητικό χείμαρρο, που σχεδόν εξαφανίζει την παραλία. Η εκβολή του χειμάρρου Χάλαρη βρίσκεται στην περιοχή του Νας και ο υγρότοπος παρουσιάζει μια σπάνια βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας, καθώς και πληθυσμούς από πολλά προστατευόμενα και ενδημικά είδη. Ορισμένα από αυτά είναι ο Γάλανθος της Ικαρίας (φυτό που συναντάται μόνο στην Ικαρία), ενώ παρουσιάζει πλούσια βλάστηση από καλαμώνες και πλατάνια διαφόρων ειδών που κυριαρχούν σε όλη την έκτασή του, καθώς και πικροδάφνες, λυγαριές και σκίνους. Επίσης, φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία από πουλιά, ερπετά και αμφίβια, όπως η τούρκικη σαύρα (σπάνιο προστατευόμενο είδος), το ευρωπαϊκό χέλι (είδος που μεταναστεύει από την Αμερική διασχίζοντας επί 3 χρόνια τον Ατλαντικό ωκεανό για να καταλήξει στους ποταμούς της Ικαρίας), η Βίδρα (προστατευόμενο είδος), ένα σπάνιο είδος κάβουρα του γλυκού νερού, καθώς και ένα βενθικό είδος ψαριού του γένους Salaria (καταγεγραμμένο το 2008 κατά τη διεξαγωγή έρευνας από το ΕΛΚΕΘΕ και το Αρχιπέλαγος ) ιδιαίτερα σημαντικό για τη ζωογεωγραφική εξέλιξη της ιχθυοπανίδας εσωτερικών υδάτων της Ικαρίας. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός περιοχής που έχει χαρακτηριστεί ως Τόπος Κοινοτικής Σημασίας, ως Ζώνη Ειδικής Προστασίας, ως Σημαντική Περιοχή για τα Πουλιά και ως Α΄ Αρχαιολογική Ζώνη αφού στο δυτικό άκρο υπάρχουν τα ερείπια αρχαίου ναού της Αρτέμιδας Ταυρίδας. (Πηγή πληροφοριών: Archipelagos) (Πηγή photo: google maps)

Εκβολή Χειμάρρου Χάρακα

Η εκβολή του χειμάρρου Χάρακα βρίσκεται στην παραλία Λιβάδι του Αρμενιστή, με έκταση 32,7 στρέμματα. Ο υγρότοπος παρουσιάζει μια σπάνια βιοποικιλότητα χλωρίδας και πανίδας, καθώς και πληθυσμούς από πολλά προστατευόμενα και ενδημικά είδη. Σε ότι αφορά τη χλωρίδα κυριαρχούν τα αγριοκάλαμα, τα βούρλα, οι λυγαριές, πικροδάφνες, σκίνοι. Σε ότι αφορά την πανίδα φιλοξενεί μια μεγάλη ποικιλία από πουλιά, ερπετά και αμφίβια. Ένας μικρός καταρράκτης κατά μήκος του ποταμού συμπληρώνει την ομορφιά του τοπίου. Ο υγρότοπος βρίσκεται εντός περιοχής που έχει χαρακτηριστεί ως Έλος Λιβάδι (Εκβολή ποταμού Χάρακα, ΦΕΚ 229/ΑΑΠ/2012).Στον υγρότοπο απαντώνται οι Καλαμώνες ως τύπος οικοτόπων. (Πηγή photo: google maps)

Από την ομάδα του Greece Destination

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org, el.wikipedia.org