Η φύση στη Σάμο

Η φύση στη Σάμο

Η Σάμος συνδυάζει μοναδικά βουνό με θάλασσα. Η πυκνή βλάστηση φτάνει ως τις δαντελωτές παραλίες. Πηγές με κρυστάλλινα νερά διαρρέουν το έντονο γεωφυσικό ανάγλυφο. Τόπος ξεχωριστός που αξίζει κανείς να αφιερώσει χρόνο για να τον εξερευνήσει.

Ο βιότοπος της Μυκάλης (παλαιές αλυκές), ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000 και αποτελεί σταθμό για πολλά μετανα-στευτικά είδη πουλιών, όπως φλαμίνγκο, ερωδιούς, αγριόπαπιες, καλομακανάδες, κ.ά. Ειδικότερα, κατά τη διάρκεια του χειμώνα ο υδροβιότοπος, ένας από τους ελάχιστους στα ελληνικά νησιά, φιλοξενεί περισσότερα από 120 είδη πουλιών, πολλά από τα οποία χαρακτηρίζονται ως σπάνια ή απειλούμενα με εξαφάνιση.

Ο Κέρκης ή Κερκετέας με υψόμετρο 1.434μ, είναι από τα ψηλότερα βουνά στο Αιγαίο. Εντάσσεται στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000 καθώς απαντώνται σε αυτό αξιόλογα είδη πτηνών, όπως η αετογερακίνα και ο φιδαετός, αλλά και σπάνιων φυτών, όπως η κονσολίντα της Σάμου, η σιλήνη του Ορβίλ, η μινουάρτια η Ανατολική και η κενταυρία. Το όρος καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του δυτικού τμήματος του νησιού και έχει έντονο γεωφυσικό ανάγλυφο. Χαρακτηριστικό του οι κρημνώδεις πλαγιές και χαράδρες από πετρώματα ασβεστόλιθου, σχιστόλιθου και μαρμάρου. Σε υψόμετρο άνω των 800μ το έδαφος είναι κυρίως βραχώδες με συστάδες σπανίων σκληρόφυλλων θάμνων. Σε χαμηλότερες περιοχές απαντώνται εύκρατα δάση κωνοφόρων ενώ οι ρεματιές είναι κατάφυτες από πλατάνια, ιτιές και δάφνες. Στους πρόποδες καλλιεργούνται ελιές και αμπέλια.

Η Άμπελος ή «Καρβούνης» πήρε το όνομά της από τις εκτεταμένες αμπελοκαλλιέργειες σε αναβαθμίδες. Καλύπτει κυρίως το κεντρικό τμήμα του νησιού και η ψηλότερη κορυφή είναι ο Προφήτης Ηλίας, σε υψόμετρο 1153 μ. Στο βουνό κυριαρχούν τα πευκοδάση, ψηλότερα η «μαύρη πεύκη» και χαμηλότερα η «τραχεία». Απαντώνται επίσης κυπαρίσσια, βελανιδιές, καστα-νιές, πλατάνια, καρυδιές, λεύκες αχλαδιές, μηλιές, κερασιές και πολλά είδη αρωματικών βοτάνων και φυτών όπως θρούμπι, ρίγανη, θυμάρι, αλιφασκιά, τσάι του βουνού, κ.ά. Ακόμη υπάρχουν η άγρια ορχιδέα της Σάμου και ο κρόκος. Εξαιρετικά θεωρούνται και τα βρώσιμα μανιτάρια («μανίτες») σε ποικιλίες όπως οι κουμαρένιες, οι αρκένιες, οι σιλβομανίτες, οι πιπερένιες. Το μεγαλύτερο τμήμα της Αμπέλου ανήκει στο δίκτυο προστατευόμενων περιοχών NATURA 2000.

Οι μικροί φυσικοί καταρράκτες βρίσκονται στην περιοχή Ποτάμι Καρλοβάσου μέσα σε μια καταπράσινη ρεματιά του Κέρκη που ανοίγεται στην παραλία. Πόλος έλξης για φυσιολάτρες και πεζοπόρους που έρχονται να εξερευνήσουν μια υπέροχη διαδρομή μέσα από πλατάνια και τρεχούμενα νερά.

Το θαλάσσιο οικοσύστημα της Σάμου, παρουσιάζει μεγάλο ενδιαφέρον για τη βιοποικιλότητα οργανισμών και φυτών. Στο παράκτιο και θαλάσσιο περιβάλλον του νησιού βρίσκουν καταφύγιο πολλά ενδημικά ψάρια, όστρακα και μαλάκια, θηλαστικά όπως δελφίνια και φώκιες, αλλά και θαλασσοπούλια. Ο βυθός, είναι πλούσιος σε λιβάδια Ποσειδωνίας και ροδοφυκών που αποτελούν σημαντικό παράγοντα για την επιβίωση και αναπαραγωγή των θαλάσσιων ειδών.

Η Σάμος είναι κατάφυτο νησί με έντονο ανάγλυφο και μεγάλη βιοποικιλότητα την οποία οφείλει στους δύο ορεινούς της όγκους και τη γειτνίαση με τα μικρασιατικά παράλια. Πευκοδάση συνυπάρχουν με αμπελώνες, ελαιώνες και εσπεριδοειδή. Πολλά τα είδη ενδημικών, σπάνιων φυτών και βοτάνων. Λόγω του γεωλογικού υπόβαθρου και των άφθονων υδάτινων πηγών έχουν δημιουργηθεί σπήλαια και βάραθρα.

Η πλούσια για νησιωτικό τόπο πανίδα της, περιλαμβάνει αγριογούρουνα, λαγούς, το σαμιακό «χρυσό τσακάλι», σκαντζόχοιρους και ερπετά όπως ο χαμαιλέοντας («δραπανόριχος») της Σάμου, σαύρες («κουρκούδιαλοι»), φίδια, βατράχια και χελώνες. Σημαντικός και ο αριθμός των πτηνών όπως το γεράκι, ο αετός, η κουκουβάγια, η πέρδικα, ο κότσυφας, το βραχοκιρκίνεζο κ.ά. Οι παράκτιες περιοχές διαθέτουν πληθώρα ειδών και ενδιαφέροντα βυθό, ενώ τα βαθιά θαλασσινά περάσματα αποτελούν διόδους για μεγάλα θηλαστικά, όπως δελφίνια και κήτη. Στις απόμερες βορειοδυτικές ακτές ζει μικρός αριθμός από φώκιες «monachus-monachus».

Πηγή πληροφοριών: Δήμος Ανατολικής Σάμου

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org