Εκκλησίες & Μοναστήρια στη Σάμο
Η θρησκεία αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του χαρακτήρα, της ιστορίας και της κοινωνικής ζωής της Σάμου καθώς ήταν πάντα κύριος πνευματικός κρίκος. Το νησί είναι διάσπαρτο από ξωκλήσια, μετόχια και μονές, που χρονολογούνται από τον 16ο αιώνα και μετέπειτα, ενώ υπάρχουν και εκκλησιαστικά κτίσματα από τον 11ο αιώνα. Τα σημαντικότερα είναι:
Άγιος Ιωάννης ο Ελεήμονας
Βρίσκεται στη νοτιοδυτική άκρη της Σάμου πάνω από γραφικό κολπίσκο με θέα τη βραχονησίδα Κάτεργο και τους Φούρνους.
Μεταμόρφωση
Στο Ποτάμι Καρλοβάσου, γνωστή και ως «Παναγία του Ποταμιού». Ανήκει στον τύπο του σταυροειδούς εγγεγραμμένου απλού τετρακιόνιου ναού. Οι μαρμάρινοι κίονες που στηρίζουν τον τρούλο προέρχονται πιθανότατα από κάποιο αρχαίο μνημείο. Στην κατασκευή διακρίνονται τρεις φάσεις η βυζαντινή, η γενουάτικη και η νεότερη.
Παναγία Μακρινή
Είναι απομακρυσμένο ξωκλήσι χτισμένο σε σπήλαιο πάνω από το χωριό Καλλιθέα. Παλαιότερα, στα σπήλαια της κατάφυτης περιοχής έβρισκαν καταφύγιο ασκητές.
Παναγία Σαραντασκαλιώτισσα
Απομακρυσμένο ξωκλήσι στη νοτιοανατολική πλευρά του Κέρκη. Χτισμένο σε σπήλαιο και υψόμετρο 320 μέτρων με ανάβαση σε απότομο βράχο.
Μονή Αγίας Ζώνης
Χτισμένη το 1695. Βρίσκεται στην κοιλάδα της Βλαμαρής, έχει τοιχογραφίες του 17ου αιώνα, ξυλόγλυπτο τέμπλο και αξιόλογη βιβλιοθήκη με πατριαρχικά έγραφα και πολύτιμα σκεύη.
Μονή Αγίας Τριάδας
Στην περιοχή των Μυτιληνιών. Είναι το νεότερο μοναστήρι του νησιού (1824) με υπέροχο μαρμάρινο τέμπλο και ασημένια εικόνα της Ζωοδόχου Πηγής. Σύμφωνα με την παράδοση, ο τρούλος στηρίζεται σε κολώνες από κτίσμα της αρχαίας Σάμου.
Μονή της Ευαγγελίστριας
Σε απόκρημνη πλαγιά του Κέρκη, πάνω από το Μαραθόκαμπο σε υψόμετρο 700μ. Θεωρείται μία από τις παλαιότερες εκκλησίες της Σάμου.
Μονή Ζωοδόχου Πηγής
Χτίστηκε στα μέσα του 18ου αιώνα, σε υψόμετρο περίπου 400 μέτρων με πανοραμική θέα στα μικρασιατικά παράλια. Στο εσωτερικό της ο επισκέπτης μπορεί να δει το αξιοθαύμαστο ξυλόγλυπτο τέμπλο ενώ οι μαρμάρινες κολώνες προέρχονται από αρχαίο ιερό της Μιλήτου.
Μονή Ζωοδόχου Πηγής Κακοπέρατου
Σε ερημική χαράδρα και υψόμετρο 600 μέτρων κοντά στο χωριό Κοσμαδαίοι.
Μονή Μεγάλης Παναγιάς
Κοντά στους Κουμαραδαίους, με υπέροχες τοιχογραφίες του 16ου αιώνα και επιχρυσωμένο ξυλόγλυπτο δεσποτικό θρόνο, άμβωνα και τέμπλο του 18ου αιώνα.
Μονή Παναγίας Σπηλιανής
Βρίσκεται στο λόφο πάνω από το Πυθαγόρειο. Σε σπήλαιο που αποτελούσε τόπο λατρείας από την αρχαιότητα είναι χτισμένο το ομώνυμο εκκλησάκι όπου ρέει αγίασμα.
Μονή Παναγιάς Βροντιανής
Στους Βουρλιώτες. Είναι το παλαιότερο μοναστήρι του νησιού (1566) με εκκλησία σε ρυθμό μονόκλιτης βασιλικής με τρούλο. Στο εσωτερικό του διασώζονται επίχρυσο, ξυλόγλυπτο τέμπλο, επιβλητικός ξυλόγλυπτος θρόνος και χαρακτηριστικές τοιχογραφίες.
Μονή Προφήτη Ηλία
Βορειοδυτικά του Καρλοβάσου στο δρόμο προς Κοντέικα. Η εκκλησία είναι μονόκλιτη βασιλική με τρούλο. Ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής το κτισμένο με τούβλα περιστύλιο.
Μονή Τιμίου Σταυρού
Κοντά στους Μαυρατζαίους. Εκκλησία του 17ου αιώνα σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής με τρούλο. Εκεί φυλάσσεται επίχρυσος ξυλόγλυπτος άμβωνας και εντυπωσιακός δεσποτικός θρόνος.
Πηγή πληροφοριών: Δήμος Ανατολικής Σάμου
Πηγή photo slider: Pikist
