Η φύση στην Αμοργό
Το έντονο ορεινό ανάγλυφο δημιουργεί δεκάδες μικρούς χείμαρρους που κατά τη διάρκεια έντονων βροχοπτώσεων εκβάλλουν με ορμή στη θάλασσα. Στην Αμοργό δεν υπάρχουν κάποιοι σημαντικοί υγρότοποι και τα γλυκά νερά περιορίζονται στις λίγες σε αριθμό πηγές. Τα απόκρημνα βράχια που βουτάνε στη θάλασσα, τα μικρά οροπέδια με τις αναβαθμίδες, οι ορεινή ραχοκοκκαλιά, οι θαμνώδεις εκτάσεις, τα ακατοίκητα νησιά, οι υποθαλάσσιες σπηλιές, οι χαράδρες και τα ρέματα δημιουργούν τις κατάλληλες συνθήκες για την ανάπτυξη μιας σημαντικής βιοποικιλότητας.
Χλωρίδα
Η χλωρίδα της Αμοργού εμφανίζεται ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα και διακρίνεται για μία από τις πιο πλούσιες σε ενδημικά και σπάνια είδη χλωρίδες του Αιγαίου. Στο νησί έχουν καταγραφεί σχεδόν 1900 είδη φυτών, από τα οποία τα 28 είναι ενδημικά και βρίσκονται μόνο στην Αμοργό, επειδή, τα απότομα ασβεστολιθικά βραχώδη πρανή προσφέρουν καταφύγιο σε πολλά είδη. Η βλάστηση του νησιού είναι μεσογειακή με τυπικά είδη, όπως σκίνα, πουρνάρια, αριές, ήμερες βελανιδιές, θαλασσόκεδρα, χαρουπιές, αγριελιές, φυλλίκια, γκορτσιές, ρείκια, σπάρτα, εφέδρες, λαδανιές, κληματσίδες, ασπάλαθους, φασκομηλιές, γαλατσίδες, αφάνες, θρούμπια και θυμάρια και συμπληρώνεται από εποχικά φυτά στις μικρές εύφορες κοιλάδες, διάσπαρτους ελαιώνες, πυκνές πικροδάφνες και λυγαριές στα ρέματα και ανθισμένες πεζούλες. Είναι σημαντικό ότι η Αμοργός είναι ένα από τα τέσσερα νησιά εκτός Κρήτης που φιλοξενεί φοίνικες του Θεόφραστου. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η βλάστηση στους βραχώδεις γκρεμούς πάνω από τις νότιες ακτές και στα βαθιά φαράγγια όπου απαντώνται πολλά και σπάνια είδη φυτών. Αξιοσημείωτη επίσης η βλάστηση σε πηγές και κατά μήκος των ρεμάτων που κατεβαίνουν από τα ψηλότερα βραχώδη σημεία του νησιού, τον Κρίκελο, τον Προφήτη Ηλία, τον Κόρακα. (Πηγή photo: google maps)
Βότανα
Το πρώτο πράγμα που σε χτυπάει όταν φτάνεις στην Αμοργό είναι το άρωμα των βοτάνων. Η Αμοργός είναι γνωστή για τα πολλά εξαιρετικά ιατρικά φυτά. Λέγεται ότι η Αμοργός πήρε το όνομά της από το λουλούδι «αμοργίς», ένα είδος λιναριού από το οποίο παρασκευάζονταν οι «άλικοι αμοργίδες», οι περίφημοι αρχαίοι χιτώνες του νησιού. Τα διάφορα αρωματικά και ιατρικά βότανα που μπορείτε να βρείτε είναι για παράδειγμα μέντα, χαμομήλι, μάραθο, μαντζουράνα, ρίγανη, δεντρολίβανο, φασκόμηλο θυμάρι και κίτρινο γαμμαντέρ. Ο κατάλογος των λουλουδιών είναι ατελείωτος.
Πανίδα
Τα πολυάριθμα ασπόνδυλα (σαλιγκάρια, έντομα, αράχνες, μυριάποδα κλπ) που αποτελούν το μεγαλύτερο ποσοστό της βιοποικιλότητας της Αμοργού, είναι ελάχιστα μελετημένα. Τα σπονδυλωτά είναι πιο δημοφιλή, περισσότερα γνωστά και καταγεγραμμένα.
Θηλαστικά
Τα χερσαία θηλαστικά της Αμοργού είναι λίγα, με τα αγριοκούνελα και τα κουνάβια να είναι τα πιο κοινά. Άλλα είδη είναι η κηπομυγαλή, μικρά τρωκτικά και 2-3 είδη νυχτερίδων. Στον ευρύτερο θαλάσσιο χώρο ενδιαφέρον παρουσιάζει η παρουσία της μεσογειακής φώκιας, ένα είδος δελφινιού και άλλα θαλάσσια θηλαστικά. Η μεσογειακή φώκια (Monachus monachus), που αν και έχει μειωθεί σημαντικά, εξακολουθεί να υπάρχει σε απομονωμένες σπηλιές, καθώς και σε μερικά ερημονήσια κοντά στην Αμοργό. Τα τοπωνύμια «Φωκιότρυπα» και «Φώκια», κοντά στην Αιγιάλη, μας φέρνουν στο νου τις εποχές που το είδος αυτό ήταν πιο συνηθισμένο. Το ρινοδέλφινο, αρκετά συνηθισμένο είδος δελφινιού βρίσκεται στις θάλασσες γύρω από την Aμοργό.
Ορνιθοπανίδα
Η ορνιθοπανίδα του νησιού περιλαμβάνει πολλά σημαντικά είδη, που είτε φωλιάζουν στα κάθετα βράχια και στις ακατοίκητες νησίδες, είτε είναι ένας μεταβατικός σταθμός για τα πουλιά που μεταναστεύουν από το Βορρά στην Αφρική για το χειμώνα. Η ορνιθοπανίδα της Αμοργού περιλαμβάνει τουλάχιστον 35 φωλεάζοντα είδη πουλιών, μεταξύ των οποίων και ορισμένα σπάνια και απειλούμενα είδη αρπακτικών, όπως ο γλάρος του Andouin, ο αετός του Bonelli, ο σπιζαετός, ο πετρίτης και η αετογερακίνα. Ξεχωριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει ο μαυροπετρίτης, που φωλιάζει κατά αποικίες σε γκρεμούς και δυσπρόσιτες βραχονησίδες. Το γεράκι αυτό, που οι ντόπιοι το λένε «βαρβάκι», περνά τον χειμώνα στη Μαδαγασκάρη και τη Νότια Αφρική. Οι αναπαραγωγικές του συνήθειες διαφέρουν από εκείνες των άλλων πουλιών, καθώς γεννά τα αυγά του στο τέλος του καλοκαιριού. Έτσι η γέννηση των μικρών του συμπίπτει με τη φθινοπωρινή μετανάστευση, γεγονός που του εξασφαλίζει άφθονη λεία, άρα και τροφή για τους νεοσσούς του. Δύο είδη γλάρων, ο ασημόγλαρος και ο σπάνιος αιγαιόγλαρος, φωλιάζουν στα ερημονήσια γύρω από την Αμοργό. Επίσης, άλλα θαλασσοπούλια που απαντούν στην περιοχή είναι ο αρτέμης, ο μύχος και ο θαλασσοκόρακας. Άλλα ενδιαφέροντα και μάλλον περισσότερο γνωστά είδη, που συνήθως δεν είναι δύσκολο να τα παρατηρήσουμε ή να τα ακούσουμε, είναι το βραχοκιρκίνεζο, η νησιωτική πέρδικα, το αγριοπερίστερο, η κουκουβάγια, ο γκιώνης, ο γαλαζοκότσυφας, ο κορυδαλλός, ο κόρακας κ.ά.
Ερπετά
Η ερπετοπανίδα του νησιού, δεν είναι ιδιαίτερα πλούσια, περιλαμβάνει ένα από τα αινιγματικότερα ερπετά της Ελλάδας, τον Λαφίτη της Αμοργού, ένα ακίνδυνο φίδι, που διαφοροποιείται από το τυπικό του είδος, αλλά για το οποίο υπάρχουν μόνον αποσπασματικά δεδομένα, με αποτέλεσμα η κατάταξή του να παραμένει αδιευκρίνιστη. Στην Αμοργό απαντούν επίσης ορισμένα χαρακτηριστικά είδη ερπετών των Κυκλάδων, όπως τα σαμιαμίδια, η αιγαιόσαυρα, ο έρυξ και το αγιόφιδο, καθώς και δύο είδη αμφιβίων, ο βάτραχος και ο πρασινόφρινος.
Βοϊδοσπηλιά ή Βουδοσπηλιά
Η Βοϊδοσπηλιά βρίσκεται στη θέση «Γωνιά» στην Κάτω Μεριά και είναι το μοναδικό σπήλαιο του νησιού με σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Η είσοδος της είναι κρυμμένη πίσω από θάμνους και πρέπει να μπεις έρποντας από ένα μικρό άνοιγμα για να φτάσεις στο εσωτερικό της. Η πρόσβαση δύσκολη και η αναρρίχηση αρκετή. Ονομάστηκε έτσι γιατί την περίοδο της κατοχής οι βοσκοί έκρυβαν εκεί τις αγελάδες τους από τους Ιταλούς κατακτητές που βρίσκονταν τότε στο νησί.
Φαράγγι Αρακλού
Στην περιοχή σχηματίζεται ένα εντυπωσιακό φαράγγι που δημιουργείται από το χείμαρρο Αρακλό που κατεβαίνει από τη Λαγκάδα (στην περιοχή του Θεολόγου) προς την Αιγιάλη. Πάνω από το φαράγγι βρίσκεται το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Το χειμώνα λόγω των βροχοπτώσεων, στο φαράγγι σχηματίζονται μικροί καταρράκτες. Το μονοπάτι ξεκινά από το χωριό της Λαγκάδας, θέση Λόζα και μια ξύλινη πινακίδα σηματοδοτεί την είσοδο στο φαράγγι. Στο φαράγγι υπάρχει μια διακλάδωση μονοπατιών: το αριστερό οδηγεί στον Όρμο της Αιγιάλης και το δεξί στο χωριό Θολάρια. (Πηγή photo: google maps)
Από την ομάδα του Greece Destination
Πηγή photo slider: Pikist
