Γενικές Πληροφορίες για το Νομό Πέλλας
Ο Νομός Πέλλας συνορεύει στα βόρεια με την Βόρεια Μακεδονία (με τις περιφέρειες Πελαγονίας, Βαρδάρη και Νοτιοανατολικής Στατιστικής), στα βορειοανατολικά με το νομό Κιλκίς, στα νοτιοανατολικά με το νομό Θεσσαλονίκης, στα νότια με τους νομούς Ημαθίας και Κοζάνης και στα δυτικά με το νομό Φλώρινας. Πρωτεύουσα του νομού είναι η Έδεσσα που είναι γνωστή για τους περίφημους καταρράκτες της. Άλλα σημαντικά κέντρα είναι τα Γιαννιτσά, η Κρύα Βρύση, η Αριδαία, η Σκύδρα και η Άρνισσα.
Ο νομός καταλαμβάνει έκταση 2.505,8 τ.χλμ. το μεγαλύτερο ποσοστό της οποίας καλύπτεται από καλλιεργήσιμη γη, δάση και βοσκότοπους. Οι ορεινοί όγκοι που περιβάλλουν το νομό είναι το όρος Βόρας (2.524 μ.), το όρος Βέρμιο (2.027 μ.), το όρος Πάικο (1.458 μ.), το όρος Τζένα (2.182 μ.) και το όρος Πίνοβο (2.154 μ.). Οι κύριες πεδινές εκτάσεις του είναι η πεδιάδα της Αριδαίας στο βόρειο τμήμα του Νομού, καθώς και η απέραντη πεδιάδα των Γιαννιτσών στο νοτιοανατολικό τμήμα του νομού. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το φυσικό περιβάλλον και τα οικοσυστήματα του Νομού Πέλλας (ορεινοί όγκοι του Βόρρα, Πίνοβου, Τζένας, Βερμίου και Πάικου, λίμνες Βεγορίτιδα και Άγρα, ποταμοί Εδεσσαίος ή Βόδας, Μογλένιτσα, Αλιάκμονας, Λουδίας). Ο νομός είναι εξαιρετικά πλούσιος σε επιφανειακό και υπόγειο υδάτινο δυναμικό (Εδεσσαίος, Μογλένιτσας, Αλιάκμονας, Λουδίας). Ακόμη, σε αυτόν εντοπίζονται αρχαιολογικοί χώροι ιδιαίτερης αξίας, οι οποίοι προσελκύουν σημαντικό αριθμό επισκεπτών.
Ο νομός Πέλλας χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερη πολυμορφία σε ό,τι αφορά στη μορφολογία, στις δραστηριότητες και στην οικονομία. Στο πέρασμα του χρόνου, η διαφορετικότητα στους ρυθμούς ανάπτυξης μεταξύ των διακριτών μορφολογικά τμημάτων (ορεινό-πεδινό) καθίσταται σαφής με τη θεώρηση απλών δεικτών εξέλιξης όπως είναι η πληθυσμιακή μεταβολή, η κατανομή του αγροτικού εισοδήματος και η συγκέντρωση θέσεων εργασίας στον δευτερογενή και τον τριτογενή τομέα. Από την εξέταση των παραπάνω δεικτών διαπιστώνεται η ύπαρξη δύο ταχυτήτων ανάπτυξης μεταξύ του ορεινού και του πεδινού τμήματος, με αποτέλεσμα την πληθυσμιακή «αιμορραγία» των ορεινών περιοχών, τη φυγή νέων ανθρώπων προς τα αστικά κέντρα και την απουσία νέων θέσεων εργασίας. Η τάση αυτή σταδιακά αντιστρέφεται την τελευταία δεκαετία, με την υλοποίηση επενδύσεων στο ορεινό τμήμα της Πέλλας, τη δημιουργία σημαντικών τουριστικών πόλων έλξης και την αύξηση της επισκεψιμότητας. Αν και κατά βάση αγροτική, ο νομός Πέλλας χαρακτηρίζεται τα τελευταία χρόνια από εκδήλωση έντονης δραστηριότητας στον δευτερογενή και, κύρια, στον τριτογενή τομέα, όπου ο τουρισμός και ο πολιτισμός προβάλλουν ως τομείς της οικονομίας με ιδιαίτερες προοπτικές εξέλιξης και θετικής συνεισφοράς στην προσπάθεια βελτίωσης του επιπέδου ζωής των κατοίκων της περιοχής.
Βασικός περιοριστικός παράγοντας των αναπτυξιακών προσπαθειών είναι η ουσιαστική απομόνωση του νομού από τα βασικά δίκτυα των μεταφορών αφού ο κεντρικός οδικός άξονας παραμένει ως μια κορεσμένη, σχεδόν περιαστική οδός, δημιουργώντας αρνητικές προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του τόπου.
Η μορφολογική πολυμορφία, το ξεχωριστό φυσικό περιβάλλον και οι ανθρωπογενείς παρεμβάσεις, όπως καταγράφονται από την ιστορία, τον πολιτισμό και την παράδοση του τόπου, διαμόρφωσαν στο πέρασμα του χρόνου τις απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάδειξη του τουρισμού ως βασική συνιστώσα της ανάπτυξης του νομού Πέλλας.
Η επιφάνεια του νομού, στο μεγαλύτερο ποσοστό της (45,35%) χαρακτηρίζεται ως ορεινή, ενώ οι πεδινές και ημιορεινές εκτάσεις καταλαμβάνουν αντίστοιχα το 39,93% και το 14,72% της επιφάνειάς του.
