Γενικές Πληροφορίες για την Ίο

Είναι ορεινό νησί, με ψηλότερα βουνά τον Πύργο (732 μ.) και τον Προφήτη Ηλία (500 μ.), ωστόσο θεωρείται εύφορο και οι καλλιεργήσιμες κοιλάδες του σχηματίζονται στη θέση Επάνω και Κάτω Κάμπος στα βορειοδυτικά του νησιού, στη θέση Πλακωτός βόρεια, στη θέση Μαγγανάρι στα νότια, στη θέση Μυλοπότας δυτικά, καθώς και στις θέσεις Αγία Θεοδότη, Κάλαμος και Ψάθη στα ανατολικά.

Για την ονομασία της Ίου υπάρχουν τρεις διαφορετικές εκδοχές. Η τοπική παράδοση και η επικρατέστερη, θεωρεί ότι η ονομασία προέρχεται από την αρχαία λέξη ίον, δηλαδή μενεξές, τα λουλούδια δηλαδή που φύτρωναν άφθονα στο νησί. Μια άλλη εκδοχή λέει ότι προέρχεται από τη φοινική λέξη <ιίον>, που σημαίνει σωρός από πέτρες, λόγω των βράχων της. Η τρίτη λέει ότι η Ίος οφείλει την ονομασία της στην αποίκισή της από τους Ίωνες τον 11ο αιώνα π.Χ., ενώ η προηγούμενη γνωστή ονομασία της ήταν Φοινίκη, από τους Φοίνικες που επίσης την κατοίκησαν. Στην Οθωμανική περίοδο το νησί αποκαλούνταν Άνζα ή Αίνε, αλλά η σημερινή ονομασία του καθιερώθηκε το 19ο αιώνα.

Η Ίος είναι μία από τις επτά πόλεις που φέρονται ως πατρίδα του μεγάλου ποιητή Ομήρου. Σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ο Όμηρος ενταφιάστηκε στην Ίο, ενώ ο τάφος του θεωρείται ότι βρίσκεται στη βόρεια άκρη του νησιού στη περιοχή Πλακωτό. Ο πρωτοκυκλαδικός οικισμός στον λόφο του Σκάρκου, αλλά και οι πάρα πολλές προϊστορικές τοποθεσίες πάνω στο νησί, μας δείχνουν ότι το νησί κατοικήθηκε από πολύ νωρίς. Οι αρχαίοι θεοί που λατρεύονταν περισσότερο στο νησί ήταν ο Δίας ο Πολιεύς, η Αθηνά Πολιάς, ο Ποσειδώνας και ο Πύθιος Απόλλωνας.

Πρωτοκυκλαδικός πολιτισμός & Μυκηναϊκή κυριαρχία

Οι πρώτοι κάτοικοι της Ίου είναι οι Κάρες (3200-2700 π.Χ.), οι οποίοι προέρχονταν από τη Μικρά Ασία και δημιούργησαν ένα πρωτοκυκλαδίτικο οικισμό, ο οποίος ήκμασε ως την Μινωική κυριαρχία στο Αιγαίο. Οι επόμενοι κάτοικοι ήταν οι Μινωίτες που ανέπτυξαν το μινωικό από το 2000-1500 π.Χ.

Οι Αχαιοί και οι Φοίνικες

Ακολουθούν οι Αχαιοί, οι οποίοι κτίζουν και τα τείχη της αρχαίας πόλης και αργότερα οι Φοίνικες, που δίνουν στο νησί το όνομα Φοινίκη και μεταφυτεύουν δένδρα και φυτά από τις χώρες που ταξιδεύουν και κατακτούν. Χαρακτηριστική είναι η καλλιέργεια των φοινικόδεντρων, τα οποία μάλιστα χαράζονται και σε νόμισμα. Τα νομίσματα αυτά από τη μια πλευρά έφεραν ένα φοίνικα και από την άλλη την κεφαλή του Ομήρου.

Κλασικά χρόνια

Το 10 π.Χ. αιώνα οι Ίωνες κατακτούν το νησί και πολλοί είναι αυτοί που πιστεύουν ότι από εκεί πήρε την ονομασία της. Τον 6ο αιώνα π.Χ. η Ίος προσχώρησε στην Αθηναϊκή Συμμαχία για να προστατευτεί από τους Πέρσες και αποκτά δημοκρατικό πολίτευμα. Το 338 π.Χ. μετά τη μάχη στη Χαιρώνεια, κυριαρχείται από τους Μακεδόνες και το βασιλιά Φίλιππο Β’. Το 215 π.Χ. ανεξαρτητοποιείται και εντάσσεται στο «Κοινό των Νησιωτών», όπου αποκτά εμπορικές συναλλαγές με άλλα Κυκλαδονήσια αλλά και τη Ρόδο, ενώ κόβει και δικό της νόμισμα.

Ρωμαϊκή Περίοδος

Η Ίος γνώρισε τη ρωμαϊκή κυριαρχία και από το 2ο αιώνα μ.Χ. παράκμασε και μετατράπηκε σε τόπο εξορίας. Στη Ρωμαϊκή περίοδο διοικητικά υπαγόταν στην επαρχία της Ασίας και από τα μέσα του 3ου αι. μ.Χ. εντάχθηκε στην επαρχία των νήσων (provincia insularum).

Βυζαντινή περίοδος – Φραγκοκρατία

Κατά τη Βυζαντινή περίοδο χτίζονται εκκλησίες στις θέσεις που υπήρχαν οι ναοί των αρχαίων θεών. Χαρακτηριστικό είναι ότι πολλοί από τους Χριστιανικούς αυτούς ναούς είναι χτισμένοι με μάρμαρα και κίονες των αρχαίων ναών, κάτι που αποτελούσε μια προσπάθεια συνέχισης της λατρείας. Το 1207 κατακτήθηκε από τους Φράγκους και εντάχθηκε στο Δουκάτο της Νάξου του οποίου ηγείτο ο Μάρκος Σανούδος και ακολουθεί εποχή ακμής για το νησί. Το 1269 ξαναπερνά στα χέρια των Βυζαντινών. Το 1296 καταλήφθηκε από το Δομένικο Σκιάβι και παρέμεινε στην κυριαρχία της οικογένειας Σκιάβι ως το 1335, που για δεύτερη φορά παραχωρήθηκε στο Δουκάτο του Νάξου. Το 1371 ο Φραγκίσκος Κρίσπος κατέλαβε την Ίο και δημιούργησε τη δυναστεία των Κρίσπων, ως το 1517. Το 1397 οι Ενετοί με αρχηγό τον Κρίσπο Μάρκο τον Α΄ κτίζουν το κάστρο του νησιού για να προστατευτούν οι κάτοικοι από τις επιδρομές των πειρατών. Μάλιστα, ο Μάρκος Κρίσπος φέρνει στο νησί Αλβανούς για να ενισχύσει το εργατικό δυναμικό του. Την περίοδο της Φραγκοκρατίας, η Ίος όπως και τα περισσότερα Κυκλαδονήσια βρίσκονταν στο έλεος των πειρατών. Το φυσικό λιμάνι του νησιού ελκύει τα καράβια τους και τα προστατεύει από τις θαλασσοταραχές.

Τουρκοκρατία

Το 1537 η Ίος καταλήφθηκε από τον οθωμανικό στόλο με επικεφαλής το Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα και έγινε φόρου υποτελής του σουλτάνου, παραμένοντας ωστόσο στη διοίκηση της οικογένειας των Κρίσπων. Οι Τούρκοι ονομάζουν την Ίο «Αίνε» ή « Άνζα», ενώ λόγω του φυσικού της λιμανιού και της ασφάλειας που προσφέρει την ονομάζουν και «Μικρή Μάλτα». Το 1558 Τούρκοι πειρατές λεηλατούν και καίνε το νησί, παίρνουν τους κατοίκους και τους πουλούν ως σκλάβους στα σκλαβοπάζαρα της Ανατολής. Έτσι για 20 χρόνια περίπου το νησί θα ερημωθεί. Το 1566 μετά το θάνατο του τελευταίου Κρίσπου, η Ίος εντάχθηκε και επίσημα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Την ίδια χρονιά ο Οθωμανός σουλτάνος παραχώρησε τη διοίκησή της, μαζί με άλλων Κυκλαδονήσων, ως το 1579 στον Εβραίο διπλωμάτη Ιωσήφ Νάζι.

Νεότερα Χρόνια

Καθώς ωστόσο η πειρατεία δεν είχε εξαλειφθεί εντελώς, η Ίος βρισκόταν συχνά στο στόχαστρο των πειρατών. Έτσι το 1558 το νησί λεηλατήθηκε και οι κάτοικοι σκορπίστηκαν σε κοντινά νησιά, αφήνοντάς το έρημο για αρκετά χρόνια. Το 1668 Γάλλοι πειρατές νικούν τον τουρκικό στόλο με το σημείο της μάχης να ονομάζεται Μπουρλότο. Το 1700 κατοικούν στο νησί εκτός από τους ντόπιους Αλβανοί και ξένοι πειρατές. Το 1770-1774 είναι η Ρώσικη κυριαρχία στο νησί, η οποία λήγει με τη συνθήκη του Κιουτσούκ Καϊναρτζή. Οι κάτοικοί της κατά το Ρωσο-οθωμανικό πόλεμο (1768-1774) τάχθηκαν υπέρ των Ρώσων. Μέχρι και το 1821 η Ίος και γενικότερα τα νησιά των Κυκλάδων καταφέρνουν να αναπτύξουν το εμπόριο και τη ναυτιλία, χάριν των προνομίων που τους έχουν δοθεί.

Ελληνική Επανάσταση

Το 1821 ξεκινά ο αγώνας για την ελευθερία και η Ίος λαμβάνει ενεργά μέρος στον αγώνα λόγω της ναυτικής δύναμης που διαθέτει. Παίρνει μέρος στη ναυμαχία στο Κουσάντασι το καλοκαίρι του 1821, στη Β΄ Εθνοσυνέλευση στο Άστρος το 1823, αλλά και στη Γ΄ Εθνοσυνέλευση το 1827 στην Τροιζήνα. Πολλοί ήταν οι ευεργέτες του νησιού κατά την Ελληνική Επανάσταση με σημαντικότερο τον Σπυρίδων Βαλέτα, ο οποίος υπήρξε μέλος της Φιλικής Εταιρείας και μετέπειτα υπουργός του νέου Ελληνικού Κράτους. Μάλιστα, εκείνη την περίοδο ιδρύεται σχολείο στο οποίο φοιτούν 100 μαθητές. Την άνοιξη του 1829 η Ίος απελευθερώνεται και ενσωματώνεται μαζί με τις υπόλοιπες Κυκλάδες στο ελεύθερο ελληνικό κράτος. Κατά την ενσωμάτωσή του με το νέο ελληνικό κράτος είναι ένα νησί άγονο με λίγους κατοίκους που προσπαθούν να ζήσουν καλλιεργώντας τη γη, εκτρέφοντας ζώα και εξορύσσοντας ορυκτά από το υπέδαφος.

Β’ Παγκόσμιος πόλεμος

Στο Β’ Παγκόσμιο πόλεμο είχε την ίδια μοίρα με τα άλλα νησιά των Κυκλάδων. Αρχικά καταλήφθηκε από τα ιταλικά στρατεύματα (1941-1943) και αργότερα, μετά τη συνθηκολόγηση των Ιταλών, από τα γερμανικά, και απελευθερώθηκε μετά την αποχώρησή τους από την Ελλάδα.

Σύγχρονη Εποχή

Στα μέσα του 20ού αιώνα (1945-1960) παρατηρείται μεταναστευτική κίνηση από την Ίο προς τις περιοχές της Αθήνας και του Πειραιά. Πρόκειται για το δεύτερο κύμα μετανάστευσης που γνώρισε η Ίος στην πρόσφατη ιστορία της. Το πρώτο ήταν μικρότερης έκτασης και διάρκειας, από τα τέλη του 19ου έως τις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, και αφορούσε κυρίως την οικογενειακού τύπου μετανάστευση προς τις πόλεις της Αθήνας, του Πειραιά και λιγότερο προς τις χώρες του εξωτερικού, την Αίγυπτο, την Αυστραλία, την Αμερική, τον Καναδά. Μετά τη δεκαετία του 1970 η Ίος με νέες μορφές προσανατολισμού στον τουριστικό τομέα, καταφέρνει να γίνει δημοφιλής προορισμός κυρίως για τους νέους.

Μέχρι το πρόσφατο παρελθόν, η οικονομία του νησιού στηριζόταν κυρίως στη γεωργία (δημητριακά, ελιές, κρασί) και την κτηνοτροφία. Σήμερα η κύρια πηγή εισοδημάτων των κατοίκων είναι ο τουρισμός που οδήγησε τον πρωτογενή τομέα σε συρρίκνωση. Η γεωργία ασκείται σε μικρή κλίμακα και μόνο στο εσωτερικό του νησιού υπάρχουν σημαντικές εκτάσεις με αναβαθμίδες (πεζούλες) που καλλιεργούνται βαμβάκι, δημητριακά, καπνός όσπρια, σιτηρά και σουσάμι, αλλά στην πλειοψηφία τους έχουν εγκαταλειφθεί.

Η αμπελοκαλλιέργεια δεν είναι πολύ αναπτυγμένη, αλλά τα τελευταία χρόνια γίνεται φύτευση νέων αμπελώνων με τις ποικιλίες Ασύρτικο και Μανδηλαριά, με σκοπό την παραγωγή επιτραπέζιου οίνου που να διατίθεται στην τουριστική αγορά του νησιού.

Η ελαιοκαλλιέργεια τα τελευταία χρόνια παρουσιάζει θεαματική αύξηση της φύτευσης νέων ελαιόδεντρων. Σε αυτό συνέβαλε η δωρεάν ή έναντι ελάχιστου αντίτιμου προσφορά από την Δημοτική αρχή ελιόδεντρων στους κατοίκους. Οι ελιές καλλιεργούνται σε μικρά κτήματα με κύριες ποικιλίες τη δαφνελιά, κορωνέικη, μανάκι και τις ντόπιες παστή και κοκκινόλιδα.

Η παραγωγή κηπευτικών είναι πολύ περιορισμένη, γιατί λίγοι κάτοικοι ασχολούνται επαγγελματικά. Η κύρια παραγωγή κηπευτικών είναι κυρίως ανοιξιάτικης αλλά και φθινοπωρινής φύτευσης (αγγούρια, καρπούζι, κολοκύθια, κρεμμύδια, λάχανα, μαρούλια, μελιτζάνες, μπρόκολα, πατάτες, πεπόνια, πιπεριές, σκόρδα, σύκα, τομάτες, χόρτα κ.α.).

Στην αλιεία η ενασχόληση των κατοίκων είναι περιορισμένη. Στην ευρύτερη περιοχή του νησιού με αγκυροβόλιο το λιμάνι της Ιού και που εμπορεύονται τα αλιεύματα τους στο νησί δραστηριοποιούνται και επαγγελματικά αλιευτικά σκάφη από άλλα νησιά κυρίως την Κάρπαθο.

Η κτηνοτροφία, κυρίως πρόβατα και αγελάδες, είναι πολύ ανεπτυγμένη παρά τον αυξημένο τουρισμό, η οποία συντελεί στην παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων και ιδιαίτερα τυριού.

Η μελισσοκομία αποτελεί μία από τις βασικές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα στο νησί. Παράγεται θυμαρίσιο μέλι εξαιρετικής ποιότητας και ζαχαρόμελο πολύ καλής ποιότητας

Στα τέλη της δεκαετίας του 1980, η Ίος εισέρχεται στο στάδιο του μαζικού τουρισμού (στο οποίο βρίσκεται έως σήμερα), φτάνοντας παράλληλα στην κορυφή των νησιών με τους υψηλότερους δείκτες τουριστικής ανάπτυξης (μαζί με τη Μύκονο, τη Θήρα και την Πάρο).

Επιλεκτικές ενέργειες, χειρισμοί και διαπραγματεύσεις καθορίζουν τη συμπεριφορά και τις πρακτικές των επιχειρηματιών που προχωρούν σε σταδιακές βελτιώσεις, επεκτάσεις και ανανεώσεις του τουριστικού προϊόντος και των προσφερόμενων υπηρεσιών των επιχειρήσεών τους.

Στην Ίο υπάρχει μια μεγάλη γκάμα παραδοσιακών προϊόντων, που παράγονται με οικολογικές μεθόδους και διακρίνονται για την ποιότητά τους.

Βότανα – Μπαχαρικά

Όπως όλες οι Κυκλάδες, η Ίος διαθέτη μεγάλη ποικιλία σε βότανα και μπαχαρικά ανάλογα με την εποχή όπως κάπαρη, ρίγανη, θυμάρι, φασκόμηλο, φλισκούνι κ.α.

Γλυκά

Η Ίος διαθέτει μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών γλυκών.

• αβγοκαλάμαρα ή ξεροτήγανα (δίπλες)
• αμυγδαλωτά (ψημένα με λίγο σιμιγδάλι, αρωματισμένα με ανθόνερο)
• καλασούνια (τηγανιτές μπουκιές από φύλλο, με μυζήθρα και μέλι)
• καρπουζολουκουμάδες
• λουκουμάδες με σουσάμι
• μυζηθρόπιτες ή μελιτίνια (πιτάκια με γέμιση από γλυκιά μυζήθρα, αυγά και ζάχαρη και αρωματισμένες με μαστίχα)
• παστέλι παραδοσιακό (από θυμαρίσιο μέλι, σουσάμι και πορτοκάλι)
• σύκα παστωτά (ξερά σύκα δεμένα με σουσάμι)

Ζυμαρικά χειροποίητα

• κριθαράκι μερμιτζέλι
• χυλοπίτες μάτσι

Κρέατα

Τα κρέατα της Ίου είναι ονομαστά για την ποιότητα και τη νοστιμιά τους και είναι επίσης παντελώς ασφαλή και υγιεινά, προερχόμενα από ζώα ελευθέρας βοσκής.

Μέλι

Η Ίος διαθέτει αναπτυγμένη μελισσοκομία και παράγει καταπληκτικό μέλι, κυρίως από θυμάρι που αφθονεί στο νησί. Ειδικά η ποικιλία «Μαγιώτικο», που παράγεται από τα άνθη του Μαΐου, διακρίνεται για το υπέροχο άρωμα, γεύση και χρώμα της.

Όσπρια

• Φάβα

Ποτά

Στην Ίο μπορείτε να βρείτε κρασί που παράγεται από μικρούς παραγωγούς και με οικολογικές μεθόδους και να εκτιμήσετε την υψηλή του ποιότητα. Επίσης μπορείτε να βρείτε και την παραδοσιακή νιώτικη τσικουδιά, ένα ποτό που παράγεται με απόσταξη και είναι δυνατότερη ακόμα και από την κρητική.

Τυριά

Η Ίος διαθέτει πολύ αναπτυγμένη κτηνοτροφία (κυρίως αιγοπρόβατα αλλά και βοοειδή) η οποία συντελεί και στην πολύ μεγάλη παραγωγή γαλακτοκομικών και τυριών. Τα τυριά της Ίου είναι πολύ ονομαστά και διανέμονται σε τεράστιες ποσότητες σε όλες τις Κυκλάδες, την Αθήνα και άλλα χωριά της Ελλάδας.  Παρασκευάζονται με τον παραδοσιακό τρόπο κυρίως από αιγοπρόβειο γάλα. Τα πιο γνωστά είναι:

• γραβιέρα (σκληρό τυρί, ελάχιστα γλυκιά)
• κεφαλοτύρι (ελάχιστα αλμυρό, λιπαρό και μεστό σε γεύση)
• μυζήθρα γλυκιά
• νιώτικο (σκληρό τυρί, πικάντικο, κατσικίσιο γάλα που κουβαλά την αλμύρα της θάλασσας και τα αρώματα του νησιού)
• ξινό (κρεμώδες τυρί, με ελαφριά υπόξινη γεύση)
• σκοτύρι (μαλακό τυρί με πικάντικη γεύση και άρωμα από μαύρο θρούμπι)
• τριλογία (σκληρό τυρί από αγελαδινό, πρόβειο και κατσικίσιο γάλα)

Οι επισκέπτες θα απολαύσουν άφθονες γαστρονομικές εμπειρίες στην Ίο με παραδοσιακή κουζίνα, ορεκτικά και τοπικά γλυκά. Η κουζίνα της Ίου είναι η παραδοσιακή Κυκλαδίτικη, η οποία δίνει μεγάλη βάση στο ελαιόλαδο, τα όσπρια, τα ψάρια, τα δημητριακά και τα λαχανικά. Το πιο χαρακτηριστικό φαγητό στην Ίο είναι τα ρεβίθια και μερικά ψάρια που ξεραίνονται στον ήλιο και ψήνονται στον παραδοσιακό φούρνο. Τα σπουδαιότερα είναι:

• αγκινάρες γεμιστές
• καλαμάρια γεμιστά
• καράβολες (σαλιγκάρια)
• κολοκυθόπιτα γλυκιά
• κοντομάνικο (κάτι μεταξύ σούπας και μακαρονάδας με γίδα βραστή)
• κουκιά φρικασέ αβγολέμονο
• κρέας γίδας με ρεβύθια ή λιαστές μαρίδες
• μακαρόν (θρυμματισμένο αμύγδαλο και μαστίχα)
• μαρίδες λιαστές (ξεραίνονται στον ήλιο και κατόπιν ψήνονται στα κάρβουνα)
• μάτσι (χειροποίητες χυλοπίτες από αλεύρι, σιμιγδάλι, κατσικίσιο γάλα και αυγά)
• μερμιτζέλι (χειροποίητο κριθαράκι από σιμιγδάλι)
• μοσέντα (καρπουζόπιτα από μέλι, σουσάμι, αλεύρι, ζάχαρη, κανέλα και ελαιόλαδο)
• μυζηθρόπιτες ή μελιτίνια (πιτάκια με γέμιση από γλυκιά μυζήθρα, αυγά και ζάχαρη και αρωματισμένες με μαστίχα)
• ομελέτα με σκάρφα (ένα χόρτο σαν το άγριο σπαράγγι)
• ρεβυθάδα
• ρεβυθοκεφτέδες
• σούγλη (μικρές τηγανίτες από αλεύρι, νερό και λάδι)
• ταραχτά (μακαρόνια με τοπική μυζήθρα)
• τσιμέτια (άνθη κολοκυθιάς γεμιστά με ρύζι και μυρωδικά)
• τυζηθροπιτάκια
• φάβα

Η Ίος γνωστή για την πληθώρα των εκκλησιών της τιμά όλους τους Αγίους στους οποίους είναι αφιερωμένες οι εκκλησίες και τα μοναστήρια, με θρησκευτικά πανηγύρια και τοπικές γιορτές. Ο δήμος προς τιμή του Ομήρου διοργανώνει πολιτιστικό φεστιβάλ που διαρκεί από το Μάϊο ως το Σεπτέμβριο.

Ομήρεια

Ο Δήμος Ιητών σε συνεργασία με την Τουριστική Αναπτυξιακή Δημοτική Επιχείρηση, διοργανώνει κάθε χρόνο πολιτιστικό φεστιβάλ προς τιμή του Ομήρου, στο ανοιχτό θέατρο «Οδυσσέας Ελύτης» με καλλιτεχνικές και πολιτιστικές δραστηριότητες, όπως:

• Αθλητικοί αγώνες στίβου και ομαδικών αθλημάτων, θεατρικό διαγωνισμό των κυκλαδίτικων σχολείων και συναυλία με μεγάλους Έλληνες και ξένους καλλιτέχνες.
• Στην αίθουσα εκδηλώσεων του δήμου πραγματοποιούνται εκθέσεις βιβλίου, τέχνης, φωτογραφίας, βιβλίου.

Πανηγύρια

• Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα του Αγίου Γεωργίου στα Βουρλιδάκια
• Στις 23-24 Ιουνίου του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου στο Μοναστήρι του Πύργου.
• Στις 15 Αυγούστου της Παναγίας της Γκρεμιώτισσα στην Χώρα, με παραδοσιακό γλέντι με μουσική, φαγητό και χορό μέχρι αργά το βράδυ.
• Στις 21 Αυγούστου της Παναγίας στη Μερσινιά.
• Στις 28-29 Αυγούστου, του Αγίου Ιωάννη στην Ψάθη και στον Κάλαμο ταυτόχρονα, όπου σερβίρεται κρεατόσουπα και η παραδοσιακή φασολάδα με παραδοσιακή μουσική, κρασί και χορούς.
• Στις 7-8 Σεπτεμβρίου της Γέννησης της Θεοτόκου στην Αγία Θεοδότη και στο Παλιόκαστρο.
• Στις 6 Δεκεμβρίου του Αγίου Νικολάου στην Κουμπάρα.

Αθλητικές δραστηριότητες

Η Ίος είναι ένα νησί που μπορεί να προσφέρει κάθε είδους δραστηριότητα στον επισκέπτη του… θα έχετε την δυνατότητα να κάνετε από surf και Jet ski μέχρι κατάδυση, ποδηλασία, ιστιοπλοΐα, κανό ή και ιππασία.

Αναρρίχηση

Στην Ίο δεν υπάρχει οργανωμένος ορειβατικός όμιλος. Δεδομένου όμως του πλήθους των ορεινών της όγκων, προσφέρεται τόσο για αναρρίχηση όσο και για ορεινή πεζοπορία. Τα ψηλότερα βουνά της είναι ο Πύργος (713 μ.), ο Προφήτης Ηλίας (514 μ.) και το Βουνί (409 μ.).

Γύρος του νησιού

Στο λιμάνι της Ίου θα βρεις καραβάκια που κάνουν ημερήσιες εκδρομές σε κρυφές γωνιές του νησιού και πανέμορφους κολπίσκους.

Θαλάσσια σπορ

Στο Μυλοπότα και στο Γιαλό υπάρχει μια μεγάλη γκάμα από θαλάσσια σπορ για όλες τις ηλικίες.

Ιστιοπλοΐα

Η Ίος προσφέρει στους ιστιοπλόους τη δυνατότητα, αφενός να προσορμίζονται στο ασφαλέστερο φυσικό λιμάνι των Κυκλάδων και αφετέρου την ευκαιρία να ανακαλύψουν δεκάδες υπέροχους όρμους και αμμουδιές. Στην Ίο λειτουργεί επίσης παράρτημα του Πανελλήνιου Ομίλου Ιστιοπλοΐας Ανοικτής Θάλασσας (Π.Ο.Ι.Α.Θ.), ο οποίος δραστηριοποιείται κυρίως κατά τη θερινή περίοδο, με μαθήματα ιστιοπλοΐας.

Καταδύσεις

Η ακτογραμμή της Ίου σχηματίζει πολλούς μικρούς όρμους που φιλοξενούν μαγικές παραλίες και έναν πλούσιο βυθό που μαγεύει.

• Η παραλία Βαλμάς βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Ίου.
• Η παραλία Κάλαμος βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της Ίου, ανάμεσα στις παραλίες Πλάκες και Πάπα.
• Η απομονωμένη παραλία Καρατζάς ή Κάβος Καρατζάς βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Ίου, ανάμεσα από τις παραλίες Πλακωτό και Καλό Αυλάκι.
• Η απομονωμένη παραλία Κολιτσάνι ή Κολιτσάνοι βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Ίου, πολύ κοντά στο λιμάνι.
• Η απομονωμένη παραλία Λωρέτζαινα βρίσκεται μέσα σε έναν καλά προστατευμένο όρμο, στη βορειοδυτική πλευρά της Ίου.
• Η παραλία Μυλοπότας βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Ίου, στο διπλανό κόλπο του λιμανιού και είναι η πιο δημοφιλής και πολυσύχναστη του νησιού.
• Η απομονωμένη παραλία Νεράκι βρίσκεται στην βορειοανατολική πλευρά της Ίου, πάνω από την παραλία της Αγίας Θεοδότης.
• Η απομονωμένη παραλία Πλάκες βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ίου, πολύ κοντά στην παραλία Κάλαμος.
• Η παραλία Τζαμαρία βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Ίου, στην είσοδο του λιμανιού της Ίου.

Υπάρχουν και οργανωμένα καταδυτικά κέντρα στην Ίο έχει στις δημοφιλείς παραλίες του νησιού, όπως ο Γιαλός και ο Μυλοπότας.

Πεζοπορία

Η Ίος με το βραχώδες άγονο τοπίο και τους πανέμορφους όρμους, διαθέτει πολλά μονοπάτια πεζοπορίας, που καταλήγουν στις πανέμορφες παραλίες του νησιού, σε αρχαιολογικούς χώρους ή σε γοητευτικά ξωκλήσια.

Ποδηλασία

Η Ίος λόγω του έντονου ανάγλυφου του εδάφους της, είναι ο ιδανικός τόπος για Mountain Bike. Ο επισκέπτης της μπορεί με το ποδήλατό του να περιηγηθεί σε λόφους βουνά και οροπέδια, ακολουθώντας χωματόδρομους ή και μονοπάτια και να ανακαλύψει μέρη μοναδικής ομορφιάς και απίστευτα τοπία. Επίσης στην Ίο υπάρχει και η δυνατότητα ενοικίασης ποδηλάτου.

Windsurfing

Όπως και τα άλλα νησιά των Κυκλάδων, στην Ίο το windsurfing είναι δημοφιλές σπορ. Τα κυριότερα σημεία για windsurfing είναι: η Αγία Θεοδότη, ο Κάλαμος, το Μαγγανάρι, ο Μυλοπότας, η Ψάθη. Υπάρχουν και οργανωμένα κέντρα windsurfing που τα περισσότερα βρίσκονται στις δημοφιλείς παραλίες του νησιού, όπως ο Γιαλός και ο Μυλοπότας.

Ψαροντούφεκο – Μάσκα

Η ακτογραμμή της Ίου σχηματίζει πολλούς μικρούς όρμους που φιλοξενούν μαγικές παραλίες και έναν πλούσιο βυθό που μαγεύει.

• Η παραλία Αλμυρός στη δυτική πλευρά της Ίου, πολύ κοντά στο λιμάνι της Χώρας.
• Η απομονωμένη παραλία Βαθύ Ρέμα βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ίου, ανάμεσα στις παραλίες Ψάθη και Πλάκες.
• Η παραλία Διαμούδια βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά της Ίου.
• Η απομονωμένη παραλία Καμπάκι βρίσκεται στη βορειοδυτική πλευρά της Ίου, ανάμεσα στις παραλίες Πλακωτός και Λωρέτζαινα.
• Η απομονωμένη παραλία Κολιτσάνι ή Κολιτσάνοι βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Ίου, πολύ κοντά στο λιμάνι.
• Η απομονωμένη παραλία Λωρέτζαινα βρίσκεται μέσα σε έναν καλά προστατευμένο όρμο, στη βορειοδυτική πλευρά της Ίου.
• Η απομονωμένη παραλία Νεράκι βρίσκεται στη βορειοανατολική πλευρά της Ίου, πάνω από την παραλία της Αγίας Θεοδότης.

Η Ίος εδώ και χρόνια διαθέτει σύγχρονες τουριστικές υποδομές και πολλές ανέσεις για τους επισκέπτες.

Στο λιμάνι και στη Χώρα του νησιού υπάρχεις ΑΤΜ, τράπεζες, σούπερ μάρκετ και βενζινάδικα. Στη Χώρα υπάρχει και κέντρο υγείας. Στους υπόλοιπους οικισμούς και στις παραλίες λειτουργούν συνήθως μίνι μάρκετ, ταβέρνες, καφετέριες και beach bar.

Όσον αφορά τη διαμονή προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία από καταλύματα διαμονής, για να καλύψει όλα τα γούστα.

Τα τελευταία χρόνια το νησί έχει στραφεί στον εναλλακτικό τουρισμό με παραδοσιακά καταλύματα, με στόχο την ανάδειξη τις φυσικές ομορφιές και τα αξιοθέατα του νησιού.

Παράλληλη η παραμονή μπορεί να εμπλουτισθεί με διάφορες δραστηριότητες, αθλητικές ή μη, που άπτονται των πολιτιστικών, θρησκευτικών, λαογραφικών και γαστρονομικών στοιχείων του νησιού.

Τα περισσότερα καταλύματα βρίσκονται στη Χώρα, στον Γιαλό και στα δημοφιλή τουριστικά θέρετρα.

Η Ίος διαθέτει οργανωμένο camping στον Μυλοπότα.

Αεροπορικώς

Στην Ίο δεν υπάρχει αεροδρόμιο, το κοντινότερο είναι αυτό της Σαντορίνης. Διαθέτει όμως σύγχρονο και πλήρως εξοπλισμένο ελικοδρόμιο.

Ακτοπλοϊκώς

Η Ίος έχει συχνή ακτοπλοϊκή σύνδεση με:

• Πειραιά με ταχύπλοα (3,5 ώρες) και συμβατικά πλοία (7,5 ώρες)
• Ραφήνα με ταχύπλοα
• Άλλα νησιά των Κυκλάδων μέσω flying dolphins, ferry boats ή catamaran (Ανάφη, Κίμωλο, Κουφονήσια, Μήλο, Μύκονο, Νάξο, Πάρο, Σαντορίνη, Σέριφο, Σίκινο, Σίφνο, Σύρο, Τήνο και Φολέγανδρο)
• Ηράκλειο Κρήτης και Χανιά: Μόνο το καλοκαίρι

Τα δρομολόγια σε αυτούς τους προορισμούς δεν είναι καθημερινά και μεταβάλλονται ανάλογα με τη ζήτηση.

Στην Ίο υπάρχουν δημόσια λεωφορεία που συνδέουν, τη Χώρα, τον Όρμο και το Μυλόποτα και κάθε 1 ώρα τον όρμο με τον Κουμπαρά. Είναι διαθέσιμα καθημερινά, όλη την ημέρα μέχρι αργά το βράδυ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες. Το οδικό δίκτυο του νησιού καλύπτει την πρόσβαση σε βασικούς οικισμούς.