Αξιοθέατα στην Ίο
Ανεμόμυλοι
Οι περισσότεροι ανεμόμυλοι του νησιού δεσπόζουν σε ύψωμα με πανοραμική θέα, βορειοανατολικά της Χώρας, στην περιοχή των Μύλων. Οι 13 αυτοί ανεμόμυλοι συμπληρώνουν τη γραφική ομορφιά του νησιού, ειδικά την ώρα του ηλιοβασιλέματος και είναι χαρακτηριστικό ότι η Ίος είναι το μόνο νησί των Κυκλάδων που διαθέτει τόσους πολλούς ανεμόμυλους σε μια περιοχή. Η αρχιτεκτονική με την οποία είναι χτισμένοι οι λευκοί ανεμόμυλοι είναι χαρακτηριστική και είναι το σήμα κατατεθέν για όλα τη νησιά των Κυκλάδων. Οι ανεμόμυλοι της Ίου συνδέουν με τον καλύτερο τρόπο το παρελθόν και το παρόν, πλήρως ενταγμένοι σήμερα στον παραδοσιακό οικισμό της χώρας ως ένα πανέμορφο τουριστικό αξιοθέατο. Οι ανεμόμυλοι της Ίου ανήκουν στην κατηγορία των πυργόμυλων. Αποτελούνται από έναν πέτρινο πύργο, μια κωνική στέγη (τρούλα), στερεωμένη σε ξύλινο σκελετό και την όρθια φτερωτή, με δέκα συνήθως αντένες με τριγωνικά πανιά. Παλιότερα οι ανεμόμυλοι παρήγαγαν ενέργεια για το άλεσμα των σιτηρών και βοηθούσαν στην αγροτική οικονομία ικανοποιώντας τις διατροφικές απαιτήσεις του νησιού. Οι ανεμόμυλοι παρέμειναν σε λειτουργία μέχρι την δεκαετία του 1960 και παρόλο που δεν σώζονται όλοι οι ανεμόμυλοι στην αρχική τους μορφή, παραμένουν εντυπωσιακοί και αποτελούν τουριστικό αξιοθέατο χαρίζοντας στους επισκέπτες ένα μαγικό φόντο για τις φωτογραφίες τους. Σήμερα επισκέψιμοι είναι οι δύο αναπαλαιωμένοι ανεμόμυλοι ιδιοκτησίας του Δήμου Ιητών και ένας ιδιωτικός. Σημειωτέο ότι οι μύλοι αυτοί είναι πλήρως λειτουργικοί. (Πηγή photo: google maps)
Αρχαιολογικό Μουσείο
Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ίου βρίσκεται στον κεντρικό δρόμο μπροστά από τη μεγάλη πλατεία στη Χώρα και στεγάζεται στο Αμοιραδάκειο Μέγαρο, σε ένα υπέροχο νεοκλασικό κτίριο του 20ού αιώνα. Ιδρύθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1980, για να στεγάσει τα αρχαιολογικά ευρήματα που προέκυψαν από τις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην αρχαία πόλη της Χώρας και στον προϊστορικό οικισμό του Σκάρκου. Στο μουσείο εκτίθενται αντικείμενα και ειδώλια της πρωτοκυκλαδίτικης εποχής, ευρήματα από τάφους της Μέσης και Ύστερης Εποχής και πολύ ενδιαφέρουσες συλλογές επιγραφών των Κλασικών, Ελληνιστικών και Ρωμαϊκών χρόνων, καθώς και η πορεία της Ίου κατά τους Ιστορικούς Χρόνους. Περιλαμβάνει επίσης την παλιά αρχαιολογική συλλογή της Ίου που είχε ιδρύσει ο δήμαρχος Φραγκούλης Κορτέσης το 1904. Τα πιο ενδιαφέροντα τμήματα είναι η πλούσια συλλογή ευρημάτων που περιλαμβάνει πήλινα αγαλματίδια της πρώτης Κυκλαδικής περιόδου, επιγραφές από τους κλασικούς, ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους, μαρμάρινες πολιτείες, προϊστορικά εργαλεία και ταφικές στήλες. Στην αυλή υπάρχουν μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέρη, βάσεις αγαλμάτων και σαρκοφάγοι. Ο συνδυασμός των ανασκαφικών ευρημάτων με το πλούσιο επιγραφικό υλικό, δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να ανακαλύψει τα πάντα σχετικά με τον τρόπο ζωής, το πολίτευμα και τις ιστορικές εξελίξεις του νησιού. Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Ίου χωρίζεται σε τέσσερις αίθουσες – ενότητες:
Αίθουσα 1: Έκδοση εισιτηρίου, στοιχεία για το φυσικό περιβάλλον και την ιστορία της αρχαιολογικής έρευνας στην Ίο με τη βοήθεια φωτογραφικού υλικού, αφιέρωμα στην έντονη παρουσία του νησιού κατά την Πρωτoκυκλαδική εποχή. Τα περισσότερα εκθέματα προέρχονται από την ανασκαφή του εξαιρετικά διατηρημένου Πρωτoκυκλαδικoύ II οικισμού στη θέση Σκάρκoς και κυρίως από την αρχαία πόλη της Ίου.
Αίθουσα 2: Προβάλλονται οι εξελίξεις κατά τη Μέση και Ύστερη Εποχή του Χαλκού. Εκτίθενται κυρίως ευρήματα από τάφους του νεκροταφείου του τέλους της Μέσης και των αρχών της Ύστερης Εποχής του Χαλκού που ανασκάπτεται στο Σκάρκo και επικαλύπτει τον Πρωτoκυκλαδικό οικισμό. Αvάμεσά τους υπάρχουν μαστoπρόχoι και κωνικά κύπελλα.
Αίθουσα 3 και 4: Παρουσιάζεται η πορεία της Ίου κατά τους Ιστορικούς Χρόνους. (Πηγή photo: google maps)
Αρχαίος Ναός στην Ψάθη
Στις ανασκαφές που πραγματοποιήθηκαν στην περιοχή της Ψάθης έχουν βρεθεί ίχνη αρχαίου πολιτισμού και τα ερείπια αρχαίου ναού, τύπου ιωνικός αφιερωμένος στον Ποσειδώνα Φυτάλμιο.
Θέατρο Οδυσσέας Ελύτης
Το θέατρο «Οδυσσέας Ελύτης» βρίσκεται στην περιοχή Τσουκαλαριά, πολύ κοντά στη Χώρα, στο τέρμα της περιοχής των Ανεμόμυλων. Το θέατρο είναι ο μοναδικός χώρος στην Ελλάδα που φέρει επίσημα το όνομα ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές που τιμήθηκε με βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, Οδυσσέα Ελύτη. Πρόκειται για ένα ανοικτό θέατρο αρχαιοελληνικού τύπου 1.100 θέσεων, κτισμένο με μάρμαρο και πέτρα, με πρότυπο τα αρχαία θέατρα του Ελληνικού νησιωτικού χώρου και της Κάτω Ιταλίας. Το Θέατρο «Οδυσσέας Ελύτης» μπορεί να φιλοξενήσει 1.100 θεατές στις κερκίδες του. Η ορχήστρα του θεάτρου έχει διάμετρο 12 μέτρων, ενώ ο προσανατολισμός των κερκίδων προς τον νοτιά προσφέρει μια εκπληκτική θέα στο Αιγαίο και προστατεύει και τους θεατές από τους καλοκαιρινούς βόρειους ανέμους που φυσάνε στο νησί. Εδώ πραγματοποιούνται κάθε χρόνο οι περισσότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις του δήμου, ενώ οι πιο μεγαλειώδεις εορταστικές εκδηλώσεις είναι αυτή του φεστιβάλ της Ομήρου που τιμάται στη μνήμη του Ομήρου, ενός από τους μεγαλύτερους ποιητές όλων των εποχών. (Πηγή photo: google maps)
Μουσείο Γιάννη Γαΐτη – Γαβριέλλας Σίμωσι
Το Μουσείο Γαΐτη Σίμωσι (ΜΓΣ) βρίσκεται στη Χώρα, δίπλα στο θέατρο «Οδυσσέας Ελύτης» και είναι αφιερωμένο στο έργο του ζωγράφου Γιάννη Γαΐτη και της γλύπτριας Γαβριέλλας Σίμωσι, αποτελεί το απότοκο της προσπάθειας της κόρης των καλλιτεχνών Λορέττας Γαΐτη να δημιουργήσει ένα μουσείο που θα στεγάζει τα έργα των γονιών της. Με τη χρηματοδότηση από το Δήμο Ιητών μέσω του Αναπτυξιακού Προγράμματος Ειδικού Σκοπού ΣΑΕ 367 και αντικατοπτρίζοντας την αγάπη όλων για το νησί, το ΜΓΣ κυριαρχεί στο νιώτικο τοπίο σε περίοπτη θέση πάνω από τη Χώρα και πλησίον του θεάτρου «Οδυσσέας Ελύτης». Το σπάνιας αρχιτεκτονικής κτιριακό συγκρότημα σχεδιάστηκε από τον αρχιτέκτονα Jacques Charrat και την αρχιτέκτονα-μουσειολόγο Λορέττα Γαΐτη, η οποία επιμελήθηκε και τη μουσειολογική μελέτη. Πρόκειται για ένα συγκρότημα με τρεις εκθεσιακούς χώρους και ένα θέατρο. Το πρώτο κτίριο είναι αφιερωμένο στο Γιάννη Γαΐτη. Στο ισόγειο εκτίθεται το ζωγραφικό έργο του καλλιτέχνη από το 1948 έως το 1963 σκιαγραφώντας την πορεία μετάβασης από τους πρώιμους σουρεαλιστικής έμπνευσης καμβάδες στη θριαμβευτική είσοδο των απρόσωπων ανθρώπινων μορφών. Στον πρώτο όροφο μεγάλες κατασκευές που παρουσιάζουν το ανθρωπάκι μέσα στο χώρο. Το δεύτερο κτίριο είναι αφιερωμένο στο σπάνια εκτιθέμενο έργο της Γαβριέλλας Σίμωσι. Περιλαμβάνονται έργα αντιπροσωπευτικά της γλυπτικής παραγωγής της καλλιτέχνιδος από το 1970 έως το 1983 καθώς και ένα αριστουργηματικό σύνολο κολάζ, η συλλογή διαφωτίζει την πολυεπίπεδη καλλιτεχνική πορεία της Ελληνίδας δημιουργού. Ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να επισκεφτεί όλους τους χώρους του συγκροτήματος, ακόμη και την ταράτσα. Έχει την αίσθηση ότι βρίσκεται σε πλοίο, από όπου μπορεί να θαυμάσει τη θάλασσα, τα νησιά, τη Χώρα της Ίου, το λιμάνι, αλλά και τον κήπο με τις ελιές και τα κυπαρίσσια του. (Πηγή πληροφοριών: Μουσείο Γαϊτη Σίμωσι) (Πηγή photo: Υπουργείο Πολιτισμού)
Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Ζαν Μαρί Ντρο
Το ιδιωτικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης Ζαν Μαρί Ντρο βρίσκεται στην περιοχή Κολιτσάνη, σε μικρή απόσταση από τη Χώρα και στεγάζεται από το 1993 στο αρχοντικό του Γάλλου φιλέλληνα Jean Marie Drot. Φιλοξενεί την αξιόλογη συλλογή έργων του Jean Marie Dro και άλλων καλλιτεχνών, με πίνακες ζωγραφικής, προσωπικά αντικείμενα, φωτογραφίες, γλυπτά, γκραβούρες, έπιπλα από Ελλάδα, Αϊτή, Γαλλία, Ιταλία, Πολωνία και άλλες χώρες. Το Μουσείο λειτουργεί μόνο τους θερινούς μήνες και είναι προσβάσιμο μέσω ενός μονοπατιού.
Παλαιόκαστρο
Το Παλαιόκαστρο βρίσκεται στην ανατολική πλευρά της Ίου, ανάμεσα στην Αγία Θεοδότη και Ψάθη, σε ένα ύψωμα που δεσπόζει στις ακτές του νησιού και προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς την Πάρο, τη Νάξο, την Αμοργό και τις Μικρές Κυκλάδες. Ο χώρος είναι εύκολα προσβάσιμος και ο επισκέπτης πρέπει να πάρει με το αυτοκίνητο ή με το λεωφορείο του ΚΤΕΛ τον δρόμο από Χώρα προς Ψάθη και στο λόφο του Παλαιόκαστρου να ακολουθήσει το λιθόστρωτο μονοπάτι προς την κορυφή. Το ενετικό κάστρο χτίστηκε για την προστασία του νησιού από τους πειρατές το 1397, από τον ενετό Μάρκο Κρίσπο και πιθανότατα στηρίχτηκε σε προϋπάρχον βυζαντινό κάστρο. Μέσα στο κάστρο υπάρχει η γραφική εκκλησία της Παναγίας της Παλαιοκαστρίτισσας. Σώζονται αρκετά τμήματα των τειχών του κάστρου στην άκρη του γκρεμού και ένα μέρος του έχει ήδη πέσει από τα βράχια στη θάλασσα. (Πηγή photo: google maps)
Προϊστορικός οικισμός στη Σκάρκο
Ο προϊστορικός οικισμός στη Σκάρκο βρίσκεται στον ομώνυμο λόφο στην περιοχή του Κάτω Κάμπου, λίγα μόλις χιλιόμετρα από το λιμάνι της Ίου. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους πρωτοκυκλαδικούς οικισμούς που ήκμασε στα μέσα της 3ης χιλιετίας π.Χ., καθώς παρουσιάζει σε πρότυπη μορφή την δομή και την οργάνωση των Κυκλάδων κατά τα αρχαία χρόνια. Χτίστηκε σε κυκλικό σχήμα και σε μεγάλο υψόμετρο, για να μπορούν οι κάτοικοί του να βλέπουν το λιμάνι και τη θάλασσα. Αποτελούσε ένα από τα αξιολογότερα κέντρα και λιμάνια της Ελλάδας και πιθανότατα είχε εμπορικές συναλλαγές με γειτονικά νησιά, όπως η Μήλος, η Σαντορίνη αλλά και με την Ηπειρωτική χώρα. Έχει βραβευτεί το 2008 με το βραβείο πολιτιστικής κληρονομιάς της ΕΕ στην κατηγορία Συντήρηση αρχαιολογικών χώρων. Ο οικισμός έχει έκταση 11 στρέμματα περίπου και διατηρείται σε πολύ καλή κατάσταση. Με τις αρχαιολογικές ανασκαφές, που άρχισαν το 1896 και συνεχίζεται ως σήμερα, αποκαλύφθηκε μια συνοικία στα ανατολικά του λόφου, αλλά και τμήματα κτιρίων στα δυτικά, προς την πλευρά του λιμανιού. Από την έρευνα φανερώνεται η μοναδικότητα του οικισμού που διέθετε πολεοδομικό σχέδιο με εσωτερική οργάνωση και κοινωνική διαστρωμάτωση. Ο πολεοδομικός ιστός είναι πυκνός και η πολεοδομική οργάνωση περικεντρική. Ο οικισμός μεγάλωνε με την κατασκευή νέων κτιρίων που προστίθεντο στη συνέχεια των παλαιοτέρων. Με τον τρόπο αυτόν δημιουργούνταν τεράστια κτιριακά συγκροτήματα, ένα είδος οικοδομικών νησίδων, τα κτίρια των οποίων χωρίζονται μεταξύ τους με διπλότοιχους. Ανάμεσα στις νησίδες παρεμβάλλονται δρόμοι πλάτους ως 2μ. και τετράπλευρες πλατείες. Η μορφή και το σχέδιο των κτιρίων εξελισσόταν διαρκώς με απόλυτο όμως σεβασμό στους κανόνες που επέβαλλε η κοινότητα, αφού λαμβανόταν πρόνοια να μην κλειστούν οι δρόμοι και οι πλατείες. Κάθε κτίριο περιλαμβάνει χώρους ειδικών δραστηριοτήτων, όπως χώρους για το μαγείρεμα στα ισόγεια ή τις αυλές και χώρους για την αποθήκευση αγροτικών προϊόντων ή της οικοσκευής, συνήθως στον όροφο. Μάλιστα, άλλα από αυτά ήταν μεγαλύτερα και διώροφα και άλλα μικρότερα και ισόγεια, γεγονός που υποκρύπτει διαφοροποιήσεις στην οικονομική υπόσταση και την κοινωνική θέση των «οικογενειών» που κατοικούσαν σε αυτά. Οι ανασκαφές έχουν φέρει στο φως γραμματόσημα και χαραγμένα σύμβολα, που δείχνουν ότι οι άνθρωποι τα χρησιμοποιούσαν για να δηλώσουν την ταυτότητά τους, καθώς και στοιχεία για αποχετευτικό σύστημα και νεκροταφείο. Εντυπωσιακά σκεύη, όπως πήλινα αγγεία, σφραγίδες, μαρμάρινα ειδώλια και εργαλεία, τα περισσότερα από τα οποία έχουν παραμένει στην θέση τους και ένα μέρος τους εκθέτονται στο αρχαιολογικό μουσείο της Ίου που βρίσκεται στο Δημαρχείο. Ο πολιτισμός που άνθισε εκεί καταστράφηκε με την έκρηξη του ηφαιστείου της Θήρας. Ο Σκάρκος είναι διαθέσιμος για επίσκεψη και έχει δύο εισόδους εκ των οποίων η μία είναι προσβάσιμη και από πολίτες με αναπηρικά καροτσάκια. (Πηγή photo: google maps)
Τάφος του Ομήρου
Η Ίος περηφανεύεται ότι φιλοξενεί στη γη της τον τάφο του μεγάλου αρχαίου ποιητή Ομήρου. Αυτό δε, δεν είναι μόνο προφορική παράδοση, αλλά αποδεικνύεται και από τα κείμενα αρχαίων συγγραφέων (Ηρόδοτος, Παυσανίας, Αλκαίος, Σκύλαξ, Στράβων, Ευστάθιος, Πλίνιος). Επίσης είναι γνωστό ότι από την Ίο καταγόταν η μητέρα του Ομήρου. Ο τάφος του Ομήρου βρίσκεται στο λόφο του Ψαθόπυργου, πάνω από τον όρμο Πλακωτό, στη βορειοανατολική πλευρά της Ίου, με καταπληκτική θέα στο Αιγαίο και εκπληκτική διαδρομή. Είναι ένας μικρός τετράγωνος χώρος κτισμένος με πέτρα και μάρμαρα και μια μαρμάρινη πινακίδα, πλαισιωμένη από δύο κάθετες. Δεν πρόκειται βέβαια για την αυθεντική πλάκα με την επιγραφή, η οποία αναφέρει κείμενο του 2ου αιώνα μ.Χ. (Πηγή photo: google maps)
Φάρος
Ο πετρόχτιστος φάρος της Ίου στέκεται στην κορυφή ενός εντυπωσιακού βράχου πριν την είσοδο του λιμανιού του νησιού. Χτίστηκε στα τέλη του 18ου αιώνα από Γάλλους τεχνίτες, με χωρητικότητα 1.000 ατόμων και επισκευάστηκε το 2005 με παραδοσιακή μέθοδο και παραδοσιακά υλικά. Η πρόσβαση γίνεται με τα πόδια, ακολουθώντας ένα χωματόδρομο με αφετηρία την Κουμπάρα. Η θέα στο άγριο τοπίο από εκεί ψηλά είναι πραγματικά μαγευτική και σίγουρα αξίζει τον κόπο. (Πηγή photo: google maps)
Από την ομάδα του Greece Destination
Πηγή photo slider: Pikist
