Χωριά στη Δονούσα
Καλοταρίτισσα
Η Καλοταρίτισσα είναι ένα μικρό, γραφικό ψαροχώρι στους πρόποδες του βουνού Παπά, στο βορειοανατολικό άκρο της Δονούσας. Τα λιγοστά σπίτια του χωριού είναι χαμηλά και πετρόχτιστα, με μπλε και πράσινα πορτοπαράθυρα, ενώ το ίδιο λιτό ύφος έχει και η εκκλησία του Αγίου Γεωργίου. Χαρακτηριστικό του οικισμού, οι γέρικοι κέδροι που ορθώνονται στα γύρω υψώματα. Ο κόλπος της Καλοταρίτισσας, φιλοξενεί τις παραλίες Σαπουνόχωμα, Βλυχώ και Μέσα Άμμος, ενώ στη βορειοανατολική άκρη του βρίσκεται το Σκουλονήσι. (Πηγή photo: google maps)
Μερσήνι
Το Μερσήνι είναι ένα ορεινό χωριό, σκαρφαλωμένο σε απότομη πλαγιά στα νοτιοανατολικά του νησιού. Έχει χαμηλά, πέτρινα σπίτια με επίπεδη σκεπή και φημίζεται για την υπέροχη θέα του προς το πέλαγος και την Αμοργό. Σήμα κατατεθέν, η πηγή δίπλα στον αιωνόβιο πλάτανο, όπου στις 17 Σεπτεμβρίου γίνεται και το πανηγύρι της Αγίας Σοφίας, της εκκλησίας του χωριού. Ένα ακόμα αξιοθέατο, ειδικού όμως ενδιαφέροντος, είναι το μεικτό σύστημα παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, που εξυπηρετούσε τον οικισμό μέχρι το 2002. Από το Μερσήνι ξεκινάει μονοπάτι που οδηγεί σε δύο από τις ομορφότερες παραλίες της Δονούσας, το Λιβάδι και το Φύκιο. (Πηγή photo: google maps)
Μεσαριά
Η Μεσαριά είναι ένας παραδοσιακός ορεινός οικισμός που βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το λιμάνι. Έχει μοναδική θέα προς την Αμοργό, τις νησίδες Μάκαρες και την πίσω πλευρά της Νάξου. Πολλά από τα χαμηλά πέτρινα σπίτια του χωριού, είναι σήμερα ερειπωμένα και το χειμώνα οι κάτοικοι είναι ελάχιστοι. Μέχρι το 1970 όμως, η Μεσαριά που τότε ονομαζόταν Χαραυγή, ήταν ο κεντρικός οικισμός του νησιού, με σιδηρουργείο και ξυλόφουρνο που εξυπηρετούσε όλους τους κατοίκους. Απομεινάρια του παρελθόντος είναι και οι δύο εγκαταλελειμμένοι ανεμόμυλοι, λίγο πιο έξω από το χωριό, που σταμάτησαν να λειτουργούν από τη δεκαετία του ’70. Από τη Μεσαριά ξεκινάει μικρό μονοπάτι που οδηγεί στη θέση Βαθύ Λιμενάρι όπου βρέθηκαν τα λείψανα γεωμετρικού οικισμού. (Πηγή photo: google maps)
Σταυρός
Λιμάνι και πρωτεύουσα του νησιού, ο Σταυρός η Κάμπος όπως τον ονομάζουν οι ντόπιοι, είναι χτισμένος σε απάνεμο κόλπο στις νοτιοδυτικές ακτές. Έχει αυθεντικό κυκλαδίτικο χρώμα, με άσπρα σπιτάκια και πλακόστρωτα σοκάκια, σκαρφαλωμένα στις ομαλές πλαγιές γύρω από τον κόλπο. Οι όμορφες εκκλησίες του Τιμίου Σταυρού και της Παναγίας-Αη Γιάννη που βρίσκονται σε ύψωμα ανατολικά του Σταυρού, αποτελούν ένα ιδιότυπο αρχιτεκτονικό σύμπλεγμα, όπου οι δύο βασιλικές ενώνονται κάτω από ένα μικρό καμπαναριό. Όταν γιορτάζουν, στις 14 Σεπτεμβρίου και στις 15 Αυγούστου αντίστοιχα, διοργανώνονται μεγάλα πανηγύρια. (Πηγή photo: google maps)
Πηγή πληροφοριών & photo slider: Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων
