Η φύση στο Νομό Καβάλας

Η φύση στο Νομό Καβάλας

Το Δέλτα του Νέστου βρίσκεται στα νότια σύνορα των νομών Καβάλας και Ξάνθης. Η αρχή του τοποθετείται στην έξοδο του ποταμού από τον ορεινό όγκο, στους Τοξότες και απλώνεται προς τα νότια, καταλαμβάνοντας μία αρκετά μεγάλη έκταση 550.000 στρ. Ο σχηματισμός του Δέλτα επηρεάστηκε από τη δράση του ποταμού και τον κυματισμό της θάλασσας δημιουργώντας μια εξαιρετική ποικιλία βιοτόπων που συνθέτουν ένα μωσαϊκό που ευνοεί την άγρια ζωή. Είναι από τους πιο σημαντικούς υγροτόπους της χώρας αλλά και της Ευρώπης, λόγω έκτασης και ποικιλίας των βιοτόπων του. Είναι ενταγμένο στον Κατάλογο Υγροτόπων Διεθνούς Σημασίας σύμφωνα με την Σύμβαση Ramsar, ανήκει στο δίκτυο Natura 2000 καθώς και στις Περιοχές Ειδικής Προστασίας της Ορνιθοπανίδας της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Είναι τμήμα του Εθνικού Πάρκου Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης που εκτείνεται από το Δέλτα Νέστου μέχρι τις λίμνες Βιστωνίδας και Ισμαρίδας. (Πηγή πληροφοριών: RiverLand)

Για να προσεγγίσουμε την αρχή του μονοπατιού ακολουθούμε το δρόμο για Παλιά Καβάλα. Στα 300 μέτρα μετά τη διασταύρωση του Ζυγού, στα δεξιά, υπάρχει χωματόδρομος στον οποίο πρέπει να στρίψουμε. Συνεχίζουμε τον (καλό) χωματόδρομο για 1000 μέτρα και, αφού προσπεράσουμε μια στάνη, καταλήγουμε σε διασταύρωση μπροστά σε ένα παλιό λατομείο. Ακολουθώντας τον αριστερό κλάδο, και έχοντας στα δεξιά μας το εγκαταλειμμένο λατομείο, ανηφορίζουμε για άλλα 500 μέτρα, όπου τελειώνει ο δρόμος και αρχίζει το μονοπάτι. Φαρδύ και ευκολοδιάβατο, ακολουθεί την πλαγιά, ενώ το νερό κάνει έντονη την παρουσία του από την πρώτη στιγμή, με το κελάρυσμά του να αντηχεί από το βάθος της χαράδρας. Σε δέκα λεπτά συναντάμε το χαρακτηριστικότερο σημείο της διαδρομής, έναν εντυπωσιακό καταρράκτη στον οποίο μπορούμε να προσεγγίσουμε με μια ελάχιστη παράκαμψη της πορείας μας. Ο καταρράκτης χωρίζει στα δύο, με το ένα τμήμα του να φτάνει τα 6 μέτρα. Το νερό, λαξεύοντας για χρόνια το βράχο, έχει δημιουργήσει δύο καταγάλανες βάθρες σε δύο επίπεδα, ιδανικές για μπάνιο τους καλοκαιρινούς μήνες. Επιστρέφοντας στο μονοπάτι, ανηφορίζουμε και περνάμε την πρώτη ξύλινη γέφυρα. Σε όλη την υπόλοιπη διαδρομή, βρισκόμαστε κάτω από τα ψηλά πλατάνια του ρέματος, που θα πρέπει να το διασχίσουμε άλλες πέντε φορές από γραφικές ξύλινες γέφυρες. Η βλάστηση είναι οργιαστική, με τους κισσούς και τις κλιματσίδες να σκεπάζουν τους κορμούς των πλατάνων, δημιουργώντας πραγματικά εικόνες μικρής ζούγκλας. Το καλοκαίρι οι ακτίνες του ήλιου δύσκολα διαπερνούν τα πυκνά φυλλώματα, και σε συνδυασμό με το νερό που κυλά, διατηρούν την αίσθηση της δροσιάς ακόμα και σε περιόδους καύσωνα. Στο μονοπάτι θα συναντήσουμε και τα ερείπια αρκετών νερόμυλων. Αφού διανύσουμε 2,5 χιλιόμετρα (μετά από 1,5 περίπου ώρα), φτάνουμε στα πρώτα σπίτια της Παλιάς Καβάλας και στην κεντρική άσφαλτο του χωριού. (Πηγή πληροφοριών: Ελληνικός Ορειβατικός Σύλλογος Καβάλας 1933)

Ο Νέστος είναι ένα από τα πέντε μεγαλύτερα ποτάμια της Ελλάδας, ενώ ο ρους του οριοθετεί τα σύνορα ανάμεσα στη Μακεδονία και τη Θράκη και τις περιφερειακές ενότητες Καβάλας και Ξάνθης, έχοντας πρώτα διατρέξει την Π.Ε. Δράμας. Η συνολική του πορεία καλύπτει 243 χλμ, 130 από τα οποία βρίσκονται σε Ελληνικό έδαφος. Πηγάζει από τα όρη Ρίλα της Βουλγαρίας, ενώ εκβάλλει στο Θρακικό Πέλαγος, αφού πρώτα έχει διασχίσει τους ορεινούς όγκους της Δυτικής Ροδόπης και το όρος Φαλακρό. Το δέλτα του ποταμού, έκτασης 550.000 στρεμμάτων, αποτελεί «Υδροβιότοπο Διεθνούς σημασίας» και μέρος του Εθνικού Πάρκου που περιλαμβάνει τις λίμνες Βιστωνίδα και Ισμαρίδα. Εκτείνεται από τη Νέα Καρβάλη έως τα Άβδηρα, ενώ εκεί βρίσκεται και το παραποτάμιο δάσος, γνωστό και ως Μεγάλο Δάσος (Κοτζά Ορμάν). Πλούσια βλάστηση και πολλά είδη ζώων είναι τα χαρακτηριστικά του, ενώ η έκτασή του που κάποτε ξεπερνούσε τα 125.000 στρέμματα τώρα καλύπτει μόλις 4.600. Ο ποταμός Νέστος, σύμφωνα με τον Ηρόδοτο, αποτελούσε το βόρειο όριο εξάπλωσης των λιονταριών στην Ελλάδα. Σήμερα βρίσκουν καταφύγιο ή τροφή 300 είδη πουλιών, 30 είδη αρπακτικών, 11 είδη αμφιβίων, 21 είδη ερπετών, ενώ αρκετά είναι και τα είδη ψαριών που ζουν στις λιμνοθάλασσες του δέλτα. Στη μυθολογία ο Νέστος ή Νέσσος γεννιέται στην αρχή του χρόνου πριν ακόμη γεννηθούν οι άνθρωποι. Γεννήθηκε μαζί με 12.456 ποταμούς και 3000 Νύμφες. Πατέρας του ήταν ο Ωκεανός και μητέρα του η Τηθύς. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Το Παγγαίο όρος είναι μεγάλος ορεινός όγκος της Ελλάδας που εκτείνεται στους νομούς Καβάλας και Σερρών. Στο βουνό και στις γύρω από αυτό περιοχές υπάρχουν πολλές και μεγάλες πηγές, καθώς και ρέματα που τροφοδοτούνται από το βουνό. Η υψηλότερη κορυφή του είναι το «Μάτι» με υψόμετρο 1.956 μέτρα. Τα δασαρχεία Καβάλας και Σερρών είναι υπεύθυνα για την προστασία του βουνού. Κατά την ελληνική μυθολογία το όρος αρχικά ονομαζόταν Καρμάνιον, για να ονομαστεί μετέπειτα Παγγαίον από τον Παγγαίο, γιο του θεού Άρη και της Κριτοβούλης, ο οποίος, μη μπορώντας να αντέξει τις τύψεις του για την αιμομιξία που άθελά του διέπραξε με την θυγατέρα του, αυτοκτόνησε πάνω στο όρος αυτό. Το Παγγαίο όρος αναφέρεται συχνά από τις αρχαίες ελληνικές και λατινικές πηγές και ήταν ιδιαίτερα φημισμένο για τα αργυρωρυχεία και χρυσωρυχεία του, καθώς και για τη ναυπηγήσιμη ξυλεία που παρείχαν τα δάση του. Ακόμη περίφημα ήταν τα εκατόφυλλα τριαντάφυλλα που φύονταν σε αυτό. Στην κορυφή του Παγγαίου όρους βρισκόταν το φημισμένο ιερό του Διονύσου, το οποίο είχαν υπό τον έλεγχό τους οι Σάτρες. Στο μαντείο υπήρχε μια γυναίκα ως «προμάντιδα», δηλαδή σαν Πυθία. Επίσης είχε έμπειρους ιερείς, τους «προφήτες», προερχόμενους από το πολεμικό φύλο των μαχαιροφόρων Βησσών της Ροδόπης, οι οποίοι μετέφεραν στους πιστούς τους χρησμούς που ο Βάκχος ενέπνεε στην προμάντιδα. Τα «ακιδογραφήματα» ή τα «βραχογραφήματα» του Παγγαίου αποτελούν σχεδιάσματα πάνω στον γρανίτη ή τον ασβεστόλιθο, συνηθέστατα στο ύπαιθρο, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις και μέσα σε σπήλαια. Παριστάνουν ζώα, ανθρώπους, αγρίμια του δάσους αλλά οι αρχαιολογικές γνώσεις για αυτά είναι ελάχιστες. Στη βόρεια πλαγιά του όρους και σε υψόμετρο περίπου 600 μέτρων, βρίσκεται η Ιερά Μονή Παναγίας Εικοσιφοίνισσας. Η Μονή είναι χτισμένη στην πλαγιά ενός υψώματος, στη θέση του ιερού μαντείου του Διονύσου. Η ίδρυση της μονής ανάγεται στον 5ο αι. μ.Χ. και τα νεότερα χρόνια αποτέλεσε σημαντική εστία παιδείας του υπόδουλου Ελληνισμού. Το Παγγαίο είναι και γνωστό ως το Χρυσοφόρο Παγγαίο λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων χρυσού και αργυρού που εκμεταλλεύτηκε στην αρχαιότητα ο Φίλιππος Β’ Βασιλιά των Μακεδόνων. Μια από τις εισόδους των μεταλλείων είναι ακόμα διακριτή, λίγο πριν το Καταφύγιο Χατζηγεωργίου επί του παλαιού ορεινού δρόμου. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org