Εκκλησίες & Μοναστήρια στο Νομό Δράμας

Εκκλησίες & Μοναστήρια στο Νομό Δράμας

Κάθε χρόνο στις 4 Δεκεμβρίου, ημέρα εορτής της Αγίας Βαρβάρας, πολιούχου της Δράμας και προστάτιδας του Πυροβολικού, στην πόλη της Δράμας πραγματοποιούνται θρησκευτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Στο μικρό εκκλησάκι στην ομώνυμη περιοχή, δίπλα στη λίμνη όπου στον πυθμένα της ακόμη και σήμερα διασώζονται να ερείπια της πρώτης εκκλησίας, συρρέουν χιλιάδες για να προσκυνήσουν την εικόνα της. Το όνομα της περιοχής είναι συνδεδεμένο με την εκκλησία της Αγίας Βαρβάρας. Η σημερινή εκκλησία κτίστηκε το 1920 πάνω από τη λιμνούλα. Το ψηλό καμπαναριό της αντικατοπτρίζεται στο βυθό των νερών, στο χώρο που λένε ότι υπήρχε το παλιό εκκλησάκι. Η παράδοση διατηρεί ακόμα τους θρύλους γύρω από το χτίσιμο της εκκλησίας. Κατά τους Βυζαντινούς χρόνους υπήρχε ένα εκκλησάκι στο χώρο που βρίσκεται σήμερα η λίμνη. Οι Τούρκοι, όταν κατέλαβαν την πόλη το 1380, το γκρέμισαν και στη θέση του προσπάθησαν να φτιάξουν ένα τζαμί. Με θαύμα της Αγίας Βαρβάρας όμως, κατά την ημέρα της γιορτής της πλημμύρισε η περιοχή και το κτίσμα δεν ολοκληρώθηκε ποτέ. Οι κάτοικοι το θεώρησαν θαύμα της Αγίας -την οποία και ανακήρυξαν Πολιούχο της πόλης- καθιερώνοντας από τότε κάθε παραμονή της γιορτής της, στις 4 Δεκεμβρίου, το εξής έθιμο: πολλά νεαρά κορίτσια της πόλης πήγαιναν την παραμονή της γιορτής στον εσπερινό που τελούνταν και αφού έπεφτε το σούρουπο, άναβαν κεριά στον ανατολικό τοίχο της λίμνης. Όση ώρα καίγονταν τα κεριά, οι νεαρές κοπέλες προσεύχονταν για υγεία και ένα καλό “τυχερό”, αφού η Αγία Βαρβάρα, εκτός από προστάτιδα του Πυροβολικού, ήταν και προστάτιδα των κοριτσιών που τις προφύλαγε από γλωσσοφαγιά και βοηθούσε τα τυχερά του γάμου τους. Πολλά μάλιστα από τα νεαρά κορίτσια τοποθετούσαν αναμμένα κεριά σε μικρές ξύλινες σανίδες και τα έριχναν στην λίμνη. Τότε εξέφραζαν τις ευχές τους και, ανάλογα με την πορεία που θα είχε η σανίδα με τα κεριά, έβγαιναν αληθινές. Θεωρούσαν αποτυχία αν έσβηναν τα κεριά, αλλά αυτό δεν τις πτοούσε τόσο, αφού έτρεφαν την ελπίδα ότι εκείνο το βράδυ θα εμφανιζόταν η Αγία στον ύπνο τους και θα εκπλήρωνε τις ευχές τους. Την άλλη μέρα, ανήμερα της γιορτής και κοντά στο χάραμα, μαζεύονταν πάλι τα νεαρά κορίτσια στην λίμνη και αφού πλένονταν με τα νερά που θεωρούσαν ότι είχε αγιάσει η Αγία από το προηγούμενο βράδυ, καλημερίζονταν μεταξύ τους και έδιναν ευχές η μία στην άλλη. Έπειτα παρακολουθούσαν τη Θεία Λειτουργία και φεύγοντας έπαιρναν μαζί τους σε ειδικό σκεύος, λίγο από το αγιασμένο νερό της λίμνης. Σήμερα, το έθιμο αυτό συνεχίζεται από δεκάδες παιδιά της πόλης. Την παραμονή της γιορτής ρίχνουν καραβάκια στολισμένα με κεριά στη λιμνούλα. Γίνεται μάλιστα διαγωνισμός και βραβεύεται το καλύτερο από αυτά. Επίσης, το απόγευμα της παραμονής της γιορτής της Πολιούχου, δηλαδή στις 3 Δεκεμβρίου κάθε χρόνο, γίνεται λιτάνευση της Ιερής Εικόνας της Αγίας Βαρβάρας από το φερώνυμο ναό στους κεντρικούς δρόμους της πόλης. Την ημέρα αυτή προσφέρεται η παραδοσιακή «βαρβάρα» (γλυκιά σούπα που μαγειρεύουν οι νοικοκυρές της Δράμας κάθε χρόνο). (Πηγή πληροφοριών: Ένωση Ξενοδόχων Νομού Δράμας)

Κρυμμένο μέσα στις καταπράσινες φυλλωσιές των δένδρων, μερικά χιλιόμετρα πριν το Παρανέστι, σε μια εσοχή του δρόμου, συναντάμε το πανέμορφο εξωκλήσι της Αγίας Παρασκευής. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Ο ιερός ναός της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του ιστορικού κέντρου της πόλης, σε άμεση γειτνίαση με την ανατολική πλευρά των βυζαντινών τειχών. Είναι το παλιότερο σωζόμενο κτίσμα της Δράμας. Η ηλικία του υπερβαίνει ήδη τα χίλια χρόνια, καθώς τα χαρακτηριστικά του – από τα μέχρι τώρα υπάρχοντα στοιχεία – επιτρέπουν το χρονικό προσδιορισμό της κατασκευής του κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα. Ο ναός είναι πιθανόν αρχικά να ήταν αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας είχε μετατραπεί σε μουσουλμανικό τέμενος με την ονομασία «Μπέη τζαμί». Για την εξυπηρέτηση των νέων αναγκών προστέθηκε τότε στη δυτική πλευρά του κτιρίου ο ευρύχωρος προθάλαμος, το επίπεδο του οποίου είναι κατά δύο μέτρα υψηλότερο από το επίπεδο του παλαιού ναού. Ο ακάλυπτος χώρος στη βόρεια πλευρά του ναού υπήρξε τούρκικο νεκροταφείο, ενώ το σημερινό καμπαναριό της αποτελούσε βάση μιναρέ. Μετά την απελευθέρωση της Δράμας από τους Βούλγαρους ο ναός αποδόθηκε και πάλι στην ορθόδοξη χριστιανική λατρεία. Το 1922 ο βυζαντινός ναός του 10ου αιώνα ονομάστηκε αυθαίρετα από τους πρόσφυγες «Ναός της του Θεού Σοφίας» και αργότερα ονομάστηκε απλά «Αγία Σοφία». Ο Ιερός Ναός της Αγίας Σοφίας αποτελεί πραγματικό κόσμημα για την Δράμα και είναι για τους πιστούς ένας πανίερος χώρος λατρείας, που προσθέτει στην αίγλη της ορθόδοξης ιεροπραξίας και την αίγλη της μακρόχρονης ιστορίας του. (Πηγή πληροφοριών: Ένωση Ξενοδόχων Νομού Δράμας)

Ο σύγχρονος Ιερός Ναός Αγίου Γεωργίου που βρίσκεται στο κέντρο του Νικηφόρο. Θεμελιώθηκε στις 21/2/1975 από τον Μακαριστό Μητροπολίτη Δράμας Διονύσιο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Ο καλαίσθητος αυτός Ναός, που σε παραπέμπει σε Ναό νησιωτικής περιοχής, ανεγέρθη με πρωτοβουλία του πρωτοπρεσβύτερου της περιοχής πατέρα Σταύρου Παπαδόπουλου και τη συνδρομή πιστών από την ευρύτερη περιοχή. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Ο Άγιος Νικόλαος είναι εκκλησία στην κεντρική πλατεία της Δράμας. Παλιότερα ήταν γνωστός ως Εσκί Τζαμί. Η ανέγερση του Εσκί Τζαμί, σύμφωνα με τους ιστορικούς, υπολογίζεται στα τέλη του 17ου αιώνα, γιατί από τότε η πόλη της Δράμας άρχισε να επεκτείνεται έξω από τα βυζαντινά τείχη από τα οποία ένα μέρος τους σώζεται σήμερα. Και βέβαια, όταν λέμε εκτός των τειχών εννοούμε και τη σημερινή κεντρική πλατεία και φυσικά και τον σημερινό Άγιο Νικόλαο, πρώην Εσκί Τζαμί. Στη διάρκεια της δεύτερης βουλγαρικής κατοχής (1916 – 1918) οι Βούλγαροι γκρέμισαν το μιναρέ και μετέτρεψαν το τζαμί σε εκκλησία αφιερωμένη στον Άγιο Γεώργιο. Μετά την ανταλλαγή των πληθυσμών και την άφιξη προσφύγων στη Δράμα, ένας ιερέας, πρόσφυγας από τη Ρωσία, ο Ευστάθιος Κυριακίδης, κατέβασε με δική του πρωτοβουλία την ημισέληνο από τον τρούλο του τζαμιού και τοποθέτησε στη θέση της ένα σταυρό. Πρόσθεσε επίσης και μια καμπάνα. Την άλλη μέρα τέλεσε μέσα στο τζαμί την ακολουθία του όρθρου και έτσι το δέσμευσε για να χρησιμοποιηθεί ως εκκλησία, την οποία ο ίδιος αφιέρωσε στον Άγιο Νικόλαο. Το 1960 άρχισαν να γίνονται στο ναό μετατροπές, προκειμένου να εξαλειφθούν τα χαρακτηριστικά της μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής και ειδικά τα οξυκόρυφα τόξα των παραθύρων. Ακολούθησε η προσθήκη των δύο κωδωνοστασίων το 1967 και της κόγχης του ιερού το 1970. Το 1991 ο ναός ανακαινίστηκε, αγιογραφήθηκε και απέκτησε τη σημερινή του μορφή. (Πηγή πληροφοριών: Ένωση Ξενοδόχων Νομού Δράμας)

Ο Ναός χτίστηκε με τεχνικά και υλικά μέσα της εποχής και του τόπου. Όπως πέτρα που μετέφεραν οι κάτοικοι, με τα γαϊδουράκια τους, από το αντικρινό βουνό. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Στο σημείο που ενώνονται τα νερά του Δεσπάτη και του χείμαρρου της Μελισσόμανδρας  (Μαλούστα) είναι κτισμένο το ξωκλήσι του Αγίου Ραφαήλ, ένας υπέροχος χώρος αναψυχής στο χωριό των Ποταμών όπου οι επισκέπτες έχουν την ευκαιρία να κάτσουν στα παγκάκια κάτω από τα τεράστια πλατάνια που υπάρχουν και να απολαύσουν τον συνδυασμό της παραδασόβιας και υδρόβιας πυκνής βλάστησης και πανίδας. Υπάρχει βέβαια και ένας καλά οργανωμένος χώρος για μπάρμπεκιου. Στο χώρο κατά καιρούς διοργανώνονται διάφορες εκδηλώσεις. Λίγο παραπέρα υπάρχει και το Σπήλαιο των Ποταμών ή Σπήλαιο Δεσπάτη, το οποίο όμως δεν είναι επισκέψιμο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Κάτω Νευροκοπίου)

Στο μικρό αυτό υπαίθριο εκκλησάκι, στην κορυφή της Ακρόπολης, οι κάτοικοι της Αδριανής αλλά και της ευρύτερης περιοχής, ανηφορίζουν κάθε χρόνο, στις 8 Μαΐου, το λόφο για να τιμήσουν τον αγαπημένο τους Άγιο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Κάπου εκεί, μέσα στο Παρθένο δάσος, δίπλα στα μονοπάτια, τα μονότοξα γεφύρια και τους καταρράκτες, θα συναντήσετε ένα ξωκλήσι διαφορετικό απ’ όλα τ’ άλλα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Ένα μικρό ξωκλήσι, ανατολικά της Αδριανής, είναι αφιερωμένο στη Ζωοδόχο Πηγή και κάθε χρόνο, την πρώτη Παρασκευή μετά το Πάσχα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Ο Ναός της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος χτίστηκε με τη συνδρομή των κατοίκων των τριών χωριών (Γύρου, Πυξαρίου και Τείχους) τη δεκαετία του ‘40. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Μονή Αναλήψεως του Σωτήρος βρίσκεται στο χωριό Ταξιάρχες του νομού Δράμας, σε μια όμορφη περιοχή, δίπλα στο βουνό Φαλακρό, στο 13ο χιλιόμετρο της οδού Δράμας – Σιδηρόνερου. Η ιστορία του μοναστηριού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με το βίο και το ποιμαντικό έργο του Αγίου Γεωργίου Καρσλίδη του Ομολογητού. Στο συνοικισμό των Ταξιαρχών Δράμας (Σίψα) πρώτος «οικιστής» και κτήτορας της μονής, κατά το έτος 1930, υπήρξε ο μακαριστός γέροντας Γεώργιος Καρσλίδης (1901 – 1959), ο νεότερος αναγνωρισμένος Άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στην Ελλάδα. Σήμερα στο σημείο αυτό ανθεί μια πολυπληθής γυναικεία αδελφότητα μοναζουσών, που αποτελεί την Ιερά Μονή Αναλήψεως του Σωτήρος. Οι μοναχές ασχολούνται κυρίως με την αγιογραφία φορητών εικόνων, που ακολουθούν την βυζαντινή παράδοση. Άλλες προσπαθούν να συνεχίσουν την παράδοση του χρυσοκεντήματος με εργόχειρα. Επίσης, υπάρχει πλεκτήριο και κηροπλαστείο. Στη μονή συρρέουν καθημερινά πολλοί πιστοί, όχι μόνο από το εσωτερικό, αλλά και το εξωτερικό, για να προσκυνήσουν τον τάφο του Αγίου, ο οποίος ευωδιάζει και για να ζητήσουν την ευλογία του και τη βοήθειά του. Στη Μονή διατηρείται το κελί του Αγίου Γεωργίου Καρσλίδη του Ομολογητού, όπου πολλοί προσκυνητές βρίσκουν ψυχική γαλήνη. (Πηγή πληροφοριών: Ένωση Ξενοδόχων Νομού Δράμας)

Η Ιερά Μονή της Παναγίας Εικοσιφοίνισσας, με την αχειροποίητο θαυματουργό εικόνα της, αποτελεί ένα από τα μεγαλύτερα προσκυνήματα της Μακεδονίας και είναι το παλαιότερο εν ενεργεία μοναστήρι στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Βρίσκεται στο κατάφυτο Παγγαίο, σε υψόμετρο 753 μέτρων, στα όρια των νομών Σερρών – Καβάλας, αλλά εκκλησιαστικά ανήκει στη Μητρόπολη Δράμας. Η ίδρυση της μαρτυρικής μονής της Μακεδονίας χάνεται στα βάθη των αιώνων. Πάμπολλες παραδόσεις αναφέρουν ότι ο Άγιος Γερμανός, που ασκήτευε στην Ιερά Μονή Προδρόμου, στον Ιορδάνη ποταμό, εγκατέλειψε την Παλαιστίνη και με όραμα που είδε από άγγελο εκ της Παρθένου, ήρθε στη θέση Βίγλα του Παγγαίου το 518 μ.Χ. Λίγο νωρίτερα είχε ιδρύσει εκεί κοντά μοναστικό οικισμό ο επίσκοπος Φιλίππων Σώζων (5ο αιώνα) που εγκαταλείφθηκε. Το επιβλητικό τετράγωνο (20 x 20 μέτρα) Καθολικό των Εισοδίων της Θεοτόκου διαθέτει όμορφο τέμπλο, ενώ το Ιερό Βήμα σώζεται από τον 11ο αιώνα. Στο ξυλόγλυπτο επίχρυσο τέμπλο του Καθολικού βρίσκεται η αχειροποίητος και θαυματουργή Ιερά Εικόνα. Εκτός από το ναό, το μοναστήρι επίσης περιλαμβάνει ξενώνες (τρία κτίρια με 200 κρεβάτια), τα κελιά των μοναζουσών, Τράπεζα, αρχονταρίκι, μουσείο, τα παρεκκλήσια της Αγίας Βαρβάρας (με Αγίασμα) και της Ζωοδόχου Πηγής, εργαστήρια κεντητικής και αγιογραφίας κ.α. Αξιοθαύμαστα είναι και τα δύο μικρά κυπαρίσσια που εδώ και πολλά χρόνια ζουν θαυματουργικά στη στέγη του ναού (στη βάση του μικρού τρούλου). (Πηγή πληροφοριών: Ένωση Ξενοδόχων Νομού Δράμας)

Λίγο έξω από την Πρασινάδα, στον ιερό βράχο της, όπως αποκαλούν το μέρος, δεσπόζει η Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος, χτισμένη στα χαλάσματα Βυζαντινού Μοναστηριού, που βρισκόταν θαμμένο εκεί επί 8 αιώνες χωρίς να γνωρίζει κάποιος την ύπαρξή του. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Παρανεστίου)

Ο Ιερός Ναός των Ταξιαρχών στη Δράμα παρουσιάζει έντονο και ανεκτίμητο ενδιαφέρον, καθώς διαθέτει πλούσια ιστορική πραγματικότητα από τα βυζαντινά χρόνια. Ο Ναός βρίσκεται στο κέντρο της πόλης επί της οδού Βενιζέλου και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα γλυπτικής, αρχιτεκτονικής και ζωγραφικής της βυζαντινής περιόδου. Ο ναός χρονολογείται στο 14ο αιώνα, η αρχιτεκτονική, η γλυπτική και η ζωγραφική μαρτυρούν έντονα τα σημάδια της παλαιολόγιας περιόδου. Ο ναός των Ταξιαρχών βρίσκεται πολύ κοντά στη βορειοανατολική πλευρά του τείχους της βυζαντινής πόλης, με το οποίο τον συνδέει κλίμακα ανόδου. Πρόκειται για ένα μικρό και απέριττο μνημείο, που προσελκύει το ενδιαφέρον του επισκέπτη με τη τοιχοποιία του και τον αξιόλογο τοιχογραφικό του διάκοσμο. Η κατεδάφιση της στοάς το 1973 αποκάλυψε την παλαιότητα του κτίσματος και οδήγησε στην αποκατάσταση της αρχικής του μορφής, πλουτίζοντας έτσι την πόλη της Δράμας με ένα ακόμη βυζαντινό μνημείο. Πρόκειται για ένα μονόχωρο ναό αρχικά καμαροσκέπαστο, σήμερα όμως ξυλόστεγο. Ο ναός σήμερα έχει σχήμα ορθογώνιας βασιλικής με διαστάσεις 7×3,45 μέτρα. Οι τοίχοι αποτελούνται από λίθους με πλίνθους. Στο νότιο και ανατολικό εσωτερικό τοίχο αποκαλύφθηκαν τοιχογραφίες, στις οποίες απεικονίζεται ο κύκλος των παθών του Χρηστού. Χαρακτηρίζονται από ελευθερία και αυθορμητισμό, κατακτήσεις της ζωγραφικής που ανήκουν στην εποχή των Παλαιολόγων. Αξιοσημείωτο είναι το μαρμάρινο τέμπλο. Ο ναός έχει υποστεί πολλές ανακατασκευές (1861-1892). Ωστόσο ο τοιχογραφικός διάκοσμος παραμένει άθικτος. Επίσης υπάρχουν πέτρινες τοιχογραφίες στο ναό. Από το ναό της Αγίας Σοφίας υπήρχε υπόγεια στοά που οδηγούσε στην Αγία Βαρβάρα και έφτανε μέχρι τους Ταξιάρχες. Στη νότια πλευρά του ναού κατεδαφίστηκε το νεωτεριστικό καμπαναριό. Εν συνεχεία στη νοτιοδυτική πλευρά της αυλής κατασκευάστηκε καμπαναριό προσαρμοσμένο στο καινούριο περιβάλλον. )Πηγή πληροφοριών: Ένωση Ξενοδόχων Νομού Δράμας)

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org