Εκκλησίες & Μοναστήρια στη Μήλο

Εκκλησίες & Μοναστήρια στη Μήλο

Στο δρόμο για τον Χάλακα, λίγο πριν την παραλία της Φατούρενας, θα συναντήσετε το μοναστήρι της Aγίας Mαρίνας. Η μονή αυτή λειτούργησε από το 1650 έως το 1830 περίπου και είναι μία από τις 13 μονές που βρήκε ο Γάλλος περιηγητής Τουρνεφόρ σε λειτουργία και με θαυμασμό αναφέρει στις περιηγήσεις του. (Ο Τουρνεφόρ επισκέφτηκε τη Μήλο το 1700).
Το μοναστήρι της Αγίας Μαρίνας βρίσκεται σε μία πανέμορφη τοποθεσία, πάνω σε ένα ύψωμα και θα σας προσφέρει εκπληκτική θέα στον κόλπο του νησιού και στην είσοδο του λιμανιού.

Στον οικισμό των Πολλωνίων, απέναντι από το μωλαράκι που αράζουν τα ψαροκάικα, θα δείτε χτισμένη στο ύψωμα την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής. Η αρχιτεκτονική της είναι βασιλική καλυπτόμενη από αμφικλινή κεραμοσκεπή στέγη και είναι μία σύγχρονη εκκλησία που ανεγέρθη μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι Γερμανοί είχαν γκρεμίσει το εκκλησάκι, για να φτιάξουν πολυβολείο και μετά τη λήξη του πολέμου οι κάτοικοι των Πολλωνίων ξαναέχτισαν από την αρχή τον σύγχρονο αυτό ναό.

Πολύ κοντά στο λιμάνι του Αδάμαντα, βρίσκεται η εκκλησία της Αγία Τριάδας, η οποία φιλοξενεί και το Εκκλησιαστικό Μουσείο. Η εκκλησία αυτή, που μετρά χίλια χρόνια ζωής, χαρακτηρίζεται ως «σταυρεπίστεγη τρίκλιτη βασιλική μετά τρουλλοκαμάρας», μιας και αποτελείται από τρία κλίτη πάνω στα οποία υψώνεται κάθετα ο τρούλος στο ίδιο σχήμα με τον ναό. Αυτό το είδος εκκλησίας συναντάται πολύ σπάνια (υπάρχει μόνο άλλη μία εκκλησία, στην Πελοπόννησο, στο Λεβίδι Αρκαδίας) και είναι ένα πολύ ενδιαφέρον αρχιτεκτονικό μνημείο. Αρχικά είχε δημιουργηθεί για να λειτουργήσει ως μοναστήρι με το όνομα της Παναγίας της Θεοφανής, αλλά το 1839 την αγόρασαν Κρήτες πρόσφυγες και την έκαναν την εκκλησία του χωριού τους. Οι άκρες και τα τόξα του καμπαναριού της είναι επηρεασμένα από τα γοτθικά, ενώ τα υπέρθυρα και οι παραστάτες της είναι διακοσμημένα με γλυπτά παραδοσιακά και θρησκευτικά μοτίβα. Στην είσοδό της, στην αυλή, θα δείτε δύο ψηφιδωτά, δημιουργίες του ντόπιου καλλιτέχνη Γιάγκου Καβρουδάκη. Τα δύο αυτά χρωματιστά ψηφιδωτά χρονολογούνται το 1937 και το ένα παριστάνει έναν δράκοντα στο σχήμα της Μήλου, ενώ το άλλο την μάχη του καλού και του κακού. Από το 2000 στην Αγία Τριάδα στεγάστηκε και το Εκκλησιαστικό Μουσείο Μήλου, στο οποίο έχετε την ευκαιρία να θαυμάσετε μεγάλο μέρος της μηλέικης καλλιτεχνικής παράδοσης και κληρονομιάς και της μηλέικης αγιογραφικής παράδοσης. Πιο συγκεκριμένα, μπορείτε να δείτε εικόνες από τον 14ο αιώνα (όπως μία σπάνια αποκαθήλωση), έργα της Κρητικής σχολής, έργα του Εμμανουήλ και Αντώνιου Σκορδίλη και των Κρητικών ζωγράφων, επιτάφιους και ξυλόγλυπτα αναλόγια, εικονοστάσια του 17ου αιώνα, τον δεσποτικό θρόνο, τα τέμπλα, ασημένια δισκοπότηρα, θυμιατά, χρυσά αφιερώματα, δαχτυλίδια, περιδέραια, σκουλαρίκια και άλλα εκθέματα υψηλής καλλιτεχνικής αξίας.

Η Μονή των Αγίων Αναργύρων Κοσμά και Δαμιανού βρίσκεται σε ύψωμα στη περιοχή Αγριλιές Μήλου. Το κτιριακό συγκρότημα περιλαμβάνει τον ναό των Αγίων Αναργύρων, το ναό της Αγίας Σοφίας, ισόγεια κτίσματα (βοηθητικοί χώροι), μεγάλο προαύλιο και διώροφο πυργόσχημο καμπαναριό στην είσοδο του μοναστηριού. Δίπλα στον ναό των Αγίων κτίσθηκε το 1918 ο ναός της Αγίας Σοφίας όπου στο εσωτερικό σώζεται τμήμα από το ξυλόγλυπτο τέμπλο, που μεταφέρθηκε από τον καμένο ναό του Αγίου Γεωργίου στον Πέρα Τριοβάσαλο.

Ο Άγιος Γεώργιος είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού του Πέρα Τριοβασάλου. Εάν την επισκεφτείτε αξίζει να παρατηρήσετε τη μαρμάρινη πλάκα που δεσπόζει στην είσοδο της εκκλησίας και απεικονίζει τον Άγιο Γεώργιο έφιππο, το μαρμάρινο τέμπλο της και το μωσαϊκό του λαϊκού καλλιτέχνη Πέτρου Ραπανάκη που βρίσκεται στο προαύλιό της. Εάν επισκεφτείτε τον Άγιο Γεώργιο ή τον Άγιο Σπυρίδωνα την ημέρα του Πάσχα, θα παρακολουθήσετε το «κάψιμο του Ιούδα», έθιμο που χρονολογείται από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους και αναβιώνει μέχρι και σήμερα. Το έθιμο αυτό, συνδυάζεται και με το έθιμο του «μπαρουτιού», όπου οι νέοι των δύο χωριών, του Τριοβασάλου και του Πέρα Τριοβασάλου, πετάνε δυναμίτες σε χώρο ανάμεσα στις δύο εκκλησίες, διεκδικώντας ο καθένας τον τίτλο του νικητή. Νικητής είναι το χωριό που θα προκαλέσει τον περισσότερο θόρυβο και θα σκάσει τους περισσότερους δυναμίτες.

Αυτή η εκκλησία «κρύβεται» στο ψαρολίμανο του Αγίου Κωνσταντίνου. Ο εσωτερικός διάκοσμος αν και απλός παρουσιάζει ενδιαφέρον.

Ο Φυροπόταμος είναι ένας πολύ μικρό γραφικός οικισμός. Στα δεξιά βρίσκεται η μικρή όμορφη, εκκλησία του Αγίου Νικολάου, προστάτη των θαλασσινών.

Στα Πολλώνια, δίπλα από την προβλήτα ένα ήσυχο και όμορφο εκκλησάκι με καταπληκτική θέα.

Στο κέντρο του χωριού της Τρυπητής δεσπόζει ο μεγαλοπρεπής ναός του Αγίου Νικολάου. Κτίστηκε το 1888 στη θέση μιας άλλης μικρότερης εκκλησίας, σύμφωνα με το σχέδιο του Αγίου Νικολάου της Σύρου. Ο ναός αυτός διαθέτει πλούσιο και αξιόλογο διάκοσμο. Θα δείτε το μαρμάρινο τέμπλο του (του Τήνου μαρμαρογλύπτη Γ. Καπαριά), όμορφα ξυλόγλυπτα, το παλαιό εικονοστάσι του 17ου αιώνα, εικονοστάσι και δεσποτικό του Γ. Ι. Λαουτάρη και άµβωνα του Μηλιού Εµµ. Μαρκαντώνη. Ακόμα μπορείτε να θαυμάσετε σπουδαίες εικόνες του Εμμανοουήλ Σκορδίλη και άλλων καλλιτεχνών της Κρητικής Σχολής, μεταφερμένες από την Παλαιά Χώρα (τη μεσαιωνική πρωτεύουσα του νησιού). Τέλος αξίζει να αναφέρουμε πως ο ναός αυτός παρουσιάζει και ένα αρχιτεκτονικό παράδοξο, μιας και λόγω έλλειψης επαρκούς χώρου, το μήκος του είναι μικρότερο από το πλάτος του.

Ο Άγιος Σπυρίδωνας είναι η κεντρική εκκλησία του χωριού του Τριοβασάλου και αποτελεί ενιαίο οικοδόμημα με τη μικρότερη εκκλησία της Αγίας Μαρίνας. Η εκκλησία του Αγίου Σπυρίδωνος είναι μία ενδιαφέρουσα εκκλησία, αφού παρουσιάζει μία ιδιαίτερη αρχιτεκτονική με τέσσερις μεγάλες αψίδες. Σε αυτήν θα βρείτε εικόνες από τις κατεστραμένες εκκλησίες της παλιάς πόλης της Ζεφυρίας, καθώς και την εικόνα «Βασιλεύς Βασιλευόντων» του γνωστού κρητικού αγιογράφου Σκορδίλη. Εάν επισκεφτείτε τον Άγιο Σπυρίδωνα ή τον Άγιο Γεώργιο την ημέρα του Πάσχα, θα παρακολουθήσετε το «κάψιμο του Ιούδα», έθιμο που χρονολογείται από τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους και αναβιώνει μέχρι και σήμερα. Το έθιμο αυτό, συνδυάζεται και με το έθιμο του «μπαρουτιού», όπου οι νέοι των δύο χωριών, του Τριοβασάλου και του Πέρα Τριοβασάλου, πετάνε δυναμίτες σε χώρο ανάμεσα στις δύο εκκλησίες, διεκδικώντας ο καθένας τον τίτλο του νικητή. Νικητής είναι το χωριό που θα προκαλέσει τον περισσότερο θόρυβο και θα σκάσει τους περισσότερους δυναμίτες.

Αυτή η εκκλησία βρίσκεται στην περιοχή του Αγίου Κωνσταντίνου. Ο εσωτερικός διάκοσμος είναι απλός και ο προαύλιος χώρος προσφέρει υπέροχη θέα.

Στο Προβάτα, υπάρχει ένα ήσυχο και όμορφο εκκλησάκι με καταπληκτική θέα. Ο εσωτερικός διάκοσμος αν και απλός παρουσιάζει ενδιαφέρον και  στο τέμπλο της εκκλησίας θα δείτε αρκετές ενδιαφέρουσες εικόνες.

Το εκκλησάκι του Αγίου Φανουρίου βρίσκεται στον επαρχιακό δρόμο Τριοβασάλου – Πολώνια. Χτίστηκε το 1920 αλλά ανακαινίστηκε πλήρες το 1962.

Στους πρόποδες της Πλάκας, στο χωριό με το όνομα Πλάκες, βρίσκεται η τέταρτη σε μέγεθος εκκλησία του νησιού, ο Άγιος Χαραλάμπος. Ο ναός αυτός ανεγέρθη το 1853 (στη θέση ενός παλιού ναϋδρίου), χάρη στον κόπο και στις δωρεές των λιγοστών κατοίκων του χωριού. Στο ναό μπορείτε να δείτε σύγχρονες τοιχογραφίες (η τοιχογραφία του Παντοκράτωρος στο θόλο, του Αγίου Χαραλάµπους στην αριστερή πλευρά και απέναντι του Αγ. Βλάσιου) και ενδιαφέρουσες εικόνες όπως του Άρχοντος Μιχαήλ, του Χριστού, του Προδρόµου, της Κυρίας των Αγγέλων, του Αγ. Ιακώβου, της Αγ. Αικατερίνης και της Παναγίας της Ακραδιώτισσας, της παλαιότερης εικόνας του νησιού. Αυτή η μεγάλης αξίας εικόνα έχει μεταφερθεί από το κατεστραμμένο μοναστήρι που βρισκόταν στη Μικρή Ακραδιά. Ο σπουδαίος αγιογράφος Κόντογλου αναφέρει για την εικόνα της Παναγιάς της Ακραδιώτισσας: «Είναι ζωγραφισμένη απάνου σ` ένα στενόμακρο σανίδι, βαθουλωμένο σαν σκάφη, όπως είναι στα πιο αρχαία κονίσµατα. Το κεφάλι της Παναγιάς είναι όρθιο, όπως στις άλλες παλιές Οδηγήτρες, του Χριστού όπως φαίνεται από το πλάγι. Τα µάτια, η μύτη, το στόµα είναι σημειωμένα µε σιένα λίγο πιο σκούρα απ` τον προπλασµό. Τα μαλακά φώτα είναι βαλµένα µε λεύτερες και πεταχτές πινελιές, όπως στα αρχαία ψηφία, ενώ στις πιο καινούργιες εικόνες τα φωτισμένα είναι δουλεμένα µε κανονικές γραμμές η μια δίπλα στην άλλη, τραβηγμένες µε προσοχή κι από κοντά. Ο προπλασµός είναι σιένα κόκκινη, η όψη της Παναγιάς δείχνει γερασμένη κι αγέλαστη, ολότελα διαφορετική από το συνηθισμένο τύπο της Οδηγήτρας»

Ο Ναός της Ζωοδόχου πηγής είναι μία ενδιαφέρουσα εκκλησία, αφού έχει ένα μικρό μονοτόξο κωδωνοστάσιο στην είσοδο στο ναό. Ο εσωτερικός διάκοσμος αν και απλός παρουσιάζει ενδιαφέρον.

Στο δρόμο για τη παραλία της Πλάθιενας συναντάμε το ξωκκλήσι της Κοίμησης της Θεοτόκου. Ο εσωτερικός του διάκοσμος είναι απλός, επί του τέμπλου όμως υπάρχουν δυο εικόνες μετρίου μεγέθους καλής τέχνης.

Η δυσιπόστατη αυτή εκκλησία βρίσκεται πίσω από το λιμάνι του Αδάμαντα, στο υψηλότερο σημείο του χωριού. Χτίστηκε από Κρήτες πρόσφυγες το 1870 και πήρε το όνομά της από την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου της Προταϊτισσας (παλιά μητρόπολη του νησιού) και την διπλανή της εκκλησία, τον Άγιο Χαράλαμπο. Οι δύο αυτές εκκλησίες βρίσκονταν στην παλαιά πρωτεύουσα του νησιού, την Ζεφυρία, από όπου μεταφέρθηκαν το ξυλόγλυπτο τέμπλο και οι παλαιές εικόνες της μεγαλοπρεπής αυτής εκκλησίας. Η αρχιτεκτονική του ναού είναι τρίκλιτος καμαροσκεπής μετά τρούλου και ο τρούλος της βρίσκεται πάνω στον ημικυλινδρικό θόλο του μεσαίου κλίτους. Στην αυλή του ναού θα θαυμάσετε το μωσαϊκό του Ιωάννη Καβρουδάκη, φτιαγμένο από μηλϊακά βότσαλα, το οποίο παριστάνει έναν αετό που πετάει προς την ανατολή. Παρατηρείστε στο κάτω του μέρος, ανάμεσα στα δυο δελφίνια, το έμβλημα της κοινότητας του Αδάμαντα. Στην Κοιμήση της Θεοτόκου ή Άγιο Χαράλαμπο (οι ντόπιοι την αποκαλούν με το δεύτερο όνομα), θα δείτε εικόνες κρητοβυζαντινής τέχνης από τις κατεστραμμένες εκκλησίες της Ζεφυρίας, το ξυλόγλυπτο τέμπλο, καθώς και την πολύτιμη εικόνα της Παναγίας, που είναι καλυμμένη από ασημένιο φύλλο.

Στην κορυφή του Κάστρου, θα συναντήσετε τη μικρή καμαροσκέπαστη εκκλησία της Παναγίας της Σκοινιώτισσας ή Μέσα Παναγιά. Το σημερινό κτίσμα της εκκλησίας διατηρείτε σε πολύ καλή κατάσταση, αφού είναι μεταπολεμικό. Το παλαιότερο ναϋδριο ανατινάχτηκε την περίοδο της Γερμανικής κατοχής για να στηθεί στη θέση του το αντιαεροπορικό προβόλο και έτσι οι κάτοικοι την ξαναέχτισαν μετά το 1944. Την ονομασία «Σκινιώτισσα» φημολογείται πως την πήρε από την εικόνα της Παναγίας που βρέθηκε πάνω σε σκίνο, στην κορυφή του Κάστρου.

Το μοναστήρι του Αγίου Ιωάννη του Σιδεριανού βρίσκεται στη νοτιοδυτική πλευρά του νησιού, στον Χάλακα. Η χρονολογία ίδρυσης και λειτουργίας του παραμένει άγνωστη, αν και σε έγγραφα αναφέρετε από το 1582. Η αρχιτεκτονική του είναι βασιλική μετά θόλου και ο ναός αυτός είναι αρκετά ευρύχωρος, πολύ καλά διατηρημένος και περιβάλλεται από πολλά κελιά διαφορετικών διαστάσεων, για να φιλοξενεί τους πιστούς του. Η εικόνα του Αγίου Ιωάννη, που βρίσκεται στο εσωτερικό του ναού, είναι ένα πάρα πολύ παλαιό έργο και πιθανολογείται πως είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά. Το μοναστήρι αυτό οφείλει το όνομά του σε ένα θαύμα του Αγίου Ιωάννη. Σύμφωνα με τη λαϊκή παράδοση την ημέρα της εορτής του Αγίου εμφανίστηκαν πειρατές και ο κόσμος για να σωθεί από την επιδρομή τους, κλείστηκε μέσα στην εκκλησία και με προσευχές και κλάματα παρακάλεσε τον Άγιο να σιδερώσει την πόρτα για να μην μπορέσουν οι πειρατές να εισέλθουν. Οι προσευχές τους εισακούστηκαν και τελικά οι πειρατές δεν κατάφεραν να ανοίξουν την πόρτα. Έπειτα ένας εξοργισμένος πειρατής ανέβηκε στον τρούλο της εκκλησίας, σημάδεψε τους πιστούς και αποπειράθηκε να τους πυροβολήσει. Τότε, ο Άγιος παρέλυσε το χέρι του και το όπλο έπεσε μέσα στην εκκλησία, όπου φυλάσσεται μέχρι και σήμερα, μαζί με άλλα θρησκευτικά αντικείμενα. Τα θαύματα του Αγίου δεν σταμάτησαν εκεί. Στο Β’ Παγκοσμίου Πολέμου ένα αγγλικό πολεμικό πλοίο έριξε μία οβίδα ενάντια σε γερμανικό οχυρό της περιοχής, η οποία σφηνώθηκε στον τοίχο της εκκλησίας. Η οβίδα δεν εξερράγη και μπορείτε να την δείτε και σήμερα στο εσωτερικό της εκκλησίας.

Η Υπαπαντή του Χριστού ή Παναγία Θαλασσίτρα, είναι προστάτιδα των ναυτικών και η πιο πολυφωτογραφημένη εκκλησία του νησιού. Βρίσκεται σε ένα από τα ωραιότερα σημεία του νησιού και θα την συναντήσετε καθώς ανεβαίνετε στο Κάστρο. Αυτή η εκκλησία το 1739 ήταν ναΰδριο που το κατεδάφισαν για να χτίσουν στη θέση του το 1839 αυτόν τον πανέμορφο μεγαλύτερο ναό, ενσωματώνοντας ως νότιο κλίτος και τη διπλανή Φράγκικη εκκλησία της Παναγίας της Ελεούσας. Στην Παναγία τη Θαλασσίτρα μπορείτε να δείτε έργα του 17ου αιώνα από το φημισμένο αγιογραφικό εργαστήρι των Σκορδίλιδων, και συγκεκριμένα τις σημαντικές εικόνες του Αγίου Ελευθερίου και της Παναγίας και του Χριστού, δημιουργίες του Εμμανουήλ Σκορδίλη. Ακόμα, μπορείτε να δείτε το ξυλόγλυπτο τέμπλο με πολύ ωραίο σταυρό, ενώ στο υπέρυθρο της δυτικής θύρας του ναού μπορείτε να διακρίνετε το οικόσημο του δούκα της Νάξου, Κρίσπι.

Στο δυτικό άκρο της Πλάκας, πάνω σε απόκρημνους βράχους χτίστηκε το 1810 ο ναός της Παναγίας της Κορφιάτισσας. Η τοποθεσία είναι γνωστή ως «Χάλαρα», ενώ ο χώρος μπροστά από το ναό ως «Μάρμαρα», λόγω του ότι η αυλή του ναού είναι στρωμένη με μαρμάρινες επιτύμβιες πλάκες από την παλαιά πόλη. Επισκεπτόμενοι το Γενέσιον της Θεοτόκου ή Παναγία Κορφιάτισσα, εκτός του ότι θα απολαύσετε υπέροχη θέα στο πέλαγος και εκπληκτικό ηλιοβασίλεμα, θα δείτε κειμήλια από τις παλιές εγκαταλελειμμένες εκκλησίες του νησιού, εικόνες κρητοβυζαντινής τέχνης από τις εκκλησίες της Ζεφυρίας, λείψανα αγίων φυλαγμένα σε μικρά ασημένια κιβώτια, το ξυλόγλυπτο, επιχρυσωμένο τέμπλο του ναού, καθώς και τον επιχρυσωμένο επιτάφιο του 1600 από την Παναγιά τη Σκινιώτισσα, ο οποίος είναι φερμένος από τη Σμύρνη.

Στο κέντρο της Ζεφυρίας θα βρείτε την Παναγία την Πορταΐτισσα ή Πορτιανή, παλιά μητρόπολη του νησιού. Η Παναγία η Πορτιανή, ενωμένη με την διπλανή εκκλησία του Αγίου Χαραλάμπου, είναι η μοναδική διασωθείσα εκκλησία της Παλαιάς Χώρας της Ζεφυρίας. Το όνοµα «Πορτιανή» πιθανόν να προέρχεται από την πύλη του κάστρου, που υπήρχε κοντά στο ναό. Η καταστροφή της πόλης από σεισμό τον 18ο αιώνα (κατά τη διάρκεια της τουρκοκρατίας) σήμαινε και την ερήμωση της εκκλησίας. Έτσι, το 1864 η εικόνα της Παναγίας της Πορτιανής, άλλες ιστορικές εικόνες και μέρη από τον πλούσιο εσωτερικό της διάκοσμο μεταφέρθηκαν στον νέο ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου (ή Άγιο Χαράλαμπο) στον Αδάμαντα.
Ο Ιερός ναός της Παναγίας της Πορτιανής υπάγεται στη 2η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων του Υπουργείου Πολιτισµού και προστατεύεται ως διατηρητέο μνημείο. Σε αυτόν μπορείτε να δείτε αξιοθαύμαστες παλαιές τοιχογραφίες και άλλα θαυμαστά κειμήλια.

Στο νότιο τμήμα του νησιού, στην περιοχή Κήπος θα βρείτε μία ακόμη εκκλησία αφιερωμένη στην Παναγία. Η διαφορετικότητα της Παναγίας του Κήπου έγκειται στο ότι είναι η παλαιότερη εκκλησία του νησιού. Χτισμένη τα Βυζαντινά χρόνια (5ο αιώνα μ.Χ.), αξίζει να την επισκεφτείτε, όχι μόνο γιατί είναι καλοδιατηρημένη και διαθέτει εξαιρετική αρχιτεκτονική, αλλά και για να δείτε ένα από τα δύο βαπτιστήρια που υπάρχουν στο νησί, καθώς και κομμάτια μιας μαρμάρινης σαρκοφάγου της Ελληνιστική περιόδου.

Στη βόρεια πλευρά της Παναγίας της Κορφιάτισσας (ένα στενό πιο κάτω) θα βρείτε τη δεύτερη καθολική εκκλησία του νησιού, τη Παναγία των Ρόδων ή Ροζάρια. Η μικρή αυτή καθολική εκκλησία χτίστηκε από το Γάλλο υποπρόξενο Λουί Μπρεστ το 1823 (όπως φαίνεται και από την επιγραφή που βρίσκεται πάνω από την είσοδό της), ενώ στο εσωτερικό της είναι θαμμένος ο ίδιος ο Μπρεστ και στην αυλή της η σύζυγός του. Άξιο λόγου είναι το ότι το υπέρθυρό του ναού είναι διακοσμημένο με το οικόσημο του Γάλλου βασιλέα Λουδοβίκου ΙΣΤ΄.

Στο κληματοβούνι (λόφος πάνω από το Kλήμα), θα βρείτε την εκκλησία της Παναγίας της Tουρλιανής. Εκτός από τις πολύ παλιές εικόνες της εκκλησίας, αξίζει να την επισκεφτείτε για την μαγευτική θέα που προσφέρει προς τα πάνω χωριά του νησιού, αλλά και προς την είσοδο του κόλπου του Αδάμαντα. Ξαποστάστε στο φιλόξενο προαύλιό της την ώρα που ο ήλιος δύει, για να απολαύσετε ένα φανταστικό ηλιοβασίλεμα.

Κατεβαίνοντας τον δρόμο από την Τρυπητή προς τις Κατακόμβες, θα συναντήσετε στο δεξί σας χέρι, σε μία κατάφυτη τοποθεσία γεμάτη κυπαρίσσια το εκκλησάκι της Παναγίας της Φανερωμένης. Μία από τις πιο όμορφες εκκλησίες του νησιού, στης οποίας το εσωτερικό βρίσκονται δύο τάφοι με καμάρες, ενώ στο ιερό της μπορείτε να διακρίνετε ίχνη από τοιχογραφίες.

Στην κορυφή του λόφου του Κλήματος δεσπόζει το εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Χτισμένο πάνω σε ερείπια αρχαίου ναού, υπάρχουν ακόμα απομεινάρια κιόνων και διάφορων μαρμάρινων τεμαχίων. Η τοποθεσία είναι εξαιρετικά γραφική και προσφέρει όμορφη θέα. Στο τέμπλο της εκκλησίας θα δείτε αρκετές ενδιαφέρουσες εικόνες.

Πηγή πληροφοριών: Δήμος Μήλου

Πηγή photo slider: Pikist