Γενικές Πληροφορίες για το Νομό Μεσσηνίας

Η Μεσσηνία συνορεύει ανατολικά με τη Λακωνία, βόρεια με την Ηλεία, βορειοανατολικά με την Αρκαδία και βρέχεται νότια από το Μεσσηνιακό κόλπο, δυτικά από τον Κυπαρισσιακό κόλπο και το Ιόνιο Πέλαγος. Γεωγραφικά είναι η περιοχή η οποία ορίζεται στα βόρεια από τον ποταμό Νέδα και τα Αρκαδικά Όρη (Λύκαιο, Μαίναλο), στα ανατολικά από το όρος Ταΰγετος, στα νότια από το Μεσσηνιακό Κόλπο και στα δυτικά από τα Όρη Κυπαρισσίας και το Ιόνιο Πέλαγος. Ανατολικά ο νομός καλύπτεται από τον επιβλητικό ορεινό όγκο του Ταϋγέτου, ο οποίος είναι και το φυσικό όριο μεταξύ Μεσσηνίας και Λακωνίας. Ο Ταΰγετος είναι η ψηλότερη οροσειρά της Πελοποννήσου και μαζί με τον Πάρνωνα αποτελούν τις παλαιότερες περιοχές της χερσονήσου, πλούσιες σε ιστορία και μύθους, που σύμφωνα με την μυθολογία πήρε το όνομά του από τη νύμφη Ταϋγέτη, μία από τις κόρες του Άτλαντα. Στο κέντρο του νομού, ανάμεσα στους ορεινούς όγκους εκτείνεται η εύφορη πεδιάδα της Μεσσηνίας με άφθονα επιφανειακά και υπόγεια ύδατα. Στο Μεσσηνιακό κόλπο διαθέτει μια δαντελωτή ακτογραμμή, σχηματίζοντας κόλπους και κολπίσκους με αμμουδερές παραλίες και γραφικά ψαροχώρια.

Στο νομό Μεσσηνίας υπάγονται βραχονησίδες και νησάκια ακατοίκητα, μικρά απόκοσμα καταφύγια, γράφοντας τη δική τους έντονη ιστορία, σε μια φύση παρθένα με σπάνια βλάστηση, με κρυστάλλινα νερά και μαγικούς βυθούς, άγρια ζώα και πουλιά.

– Η Αγία Μαρίνα είναι ένα μικρό νησάκι, ανάμεσα στη Σαπιέντζα και τη Σχίζα.

– Το Βενέτικο είναι ένα μικρό νησάκι, στο νοτιότερο άκρο της Μεσσηνίας, απέναντι από το ακρωτήρι Ακρίτας.

– Οι βραχονησίδες Δύο Αδέλφια βρίσκονται στο νότιο τμήμα του νησιού Σαπιέντζα.

– Το νησάκι Μερόπη βρίσκεται απέναντι από το λιμανάκι της Καρδαμύλης.

– Η νησίδα Πρώτη βρίσκεται στο Ιόνιο πέλαγος απέναντι από τους Γαργαλιάνους και σε κοντινή απόσταση από τις ακτές της Μαραθόπολης.

– Η Σαπιέντζα βρίσκεται νότια της Μεθώνης και είναι σημαντικό νησάκι τόσο για τη σπάνια χλωρίδα του όσο και για τα δεκάδες ναυάγια που έχουν βρεθεί στο βυθό του.

– Οι Στροφάδες ή αλλιώς Στροφάδια αποτελούνται από δυο νησίδες. Η Σταμφάνη είναι το μεγαλύτερο και το νοτιότερο νησί των Στροφάδων. Είναι ένα σχετικά επίπεδο και αρκετά εύφορο νησί. Η δεύτερη και μικρότερη νησίδα Άρπυια βρίσκεται βορειότερα και χωρίζεται από τη Σταμφάνη με επικίνδυνα αβαθή νερά που περιλαμβάνουν σκοπέλους και υφάλους.

– Το νησάκι Σφακτηρία εκτείνεται σε όλο το άνοιγμα του κόλπου του Ναυαρίνου.

– Το νησάκι Σχίζα είναι το μεγαλύτερο των Οινουσών απέναντι από τη Φοινικούντα.

– Η βραχονησίδα Τσιχλί Μπαμπά βρίσκεται απέναντι από την Πύλο, νότια της Σφακτηρίας.

– Η βραχονησίδα Φανάρι βρίσκεται νότια της νήσου Σφακτηρίας και δυτικά της Πύλου.

– Η βραχονησίδα Χελωνάκι βρίσκεται στο κέντρο του όρμου του Ναυαρίνου, πάνω στη οποία βρίσκεται το μνημείο των Άγγλων προς τιμή των νεκρών τους, στη μάχη με τον Ιμπραήμ το 1827.

Η οικονομία του νομού Μεσσηνίας βασίζεται στη γεωργία, στην κτηνοτροφία και στον τουρισμό. Η γεωγραφική θέση της και το κλίμα την κατατάσσουν στις παραγωγικότερες αγροτικά περιοχές της Ελλάδας. Ήδη από την αρχαιότητα η περιοχή φημιζόταν για την εύφορη γη της, κυρίως τις πεδιάδες της και εξακολουθεί ακόμα και σήμερα να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη γεωργία. Η Μεσσηνία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς ελαιόλαδου στο εξωτερικό με κύριο προϊόν το ελαιόλαδο και τις ελιές. Μετά το 1960 άρχισε να επεκτείνεται η καλλιέργεια πρώιμων κηπευτικών σε θερμοκήπια, η οποία με την πάροδο των δεκαετιών έφθασε να καταλαμβάνει ένα μεγάλο τμήμα της παραγωγής. Στη δεκαετία του 1990 επεκτείνεται στη βιολογική καλλιέργεια. Το κλίμα, η χλωρίδα και το ανάγλυφο του ελληνικού χώρου ευνόησαν την κτηνοτροφική δραστηριότητα, η οποία αφορά, κυρίως, τα αιγοπρόβατα. Η κτηνοτροφία αποτελούσε μια από τις κύριες απασχολήσεις των κατοίκων της παραδοσιακής κοινωνίας της Μεσσηνίας. Στον τουρισμό έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια και ο αγροτουρισμός σε παράκτιες και ορεινές περιοχές της Μεσσηνίας. Η βιομηχανία παραμένει σημαντικός για την οικονομία της Μεσσηνίας, σε σύγκριση με πολλές άλλες περιοχές της χώρας, παρότι η ανάπτυξη των οδικών συγκοινωνιών εξασθένισε τη βιομηχανική δραστηριότητα. Το μετάξι επί αιώνες είναι σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν της περιοχής.

Η Μεσσηνία θεωρείται η γη της Επαγγελίας, γιατί σε αυτόν τον τόπο παράγονται τα πάντα. Πολλά προϊόντα της είναι αρίστης ποιότητας και ξεχωρίζουν σε όλο τον κόσμο.

– Το μεσσηνιακό ελαιόλαδο και οι ελιές Καλαμών έχουν αναγνωριστεί ως προϊόντα προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (Π.Ο.Π).

– Η καλλιέργεια του αμπελιού γνωστή από την αρχαιότητα, από την οποία παράγονται Μεσσηνιακά κρασιά με διάφορες ποικιλίες.

– Με αποστάγματα αρωματικών φυτών και σπόρων παράγονται ούζο, ρακή, λικέρ και κονιάκ αποκτώντας μεγάλη φήμη στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

– Η Μεσσηνία είναι μια από τους μεγαλύτερους παραγωγούς και εξαγωγείς σταφίδας στην Ελλάδα.

– Το ξύδι από τους αμπελώνες, τα σταφύλια και την σταφίδα παράγεται ένα ξύδι υψηλής ποιότητας. Το φημισμένο βαλσαμικό ξίδι της Καλαμάτας παράγεται από Κορινθιακή σταφίδα και εξάγεται στο εξωτερικό.

– Η καλλιέργεια των σύκων έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα. Φρέσκα ή αποξηραμένα τα σύκα της Καλαμάτας έχουν μια ξεχωριστή γεύση με ζήτηση στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό.

– Εσπεριδοειδή όπως πορτοκάλια, μανταρίνια και λεμόνια παράγονται σε μεγάλες ποσότητες.

– Η μουστάδα από τα εξαιρετικά ελαιόλαδα της Μεσσηνίας

– Στα τυροκομικά, εκλεκτά είναι τα τυριά (γραβιέρα, μυζήθρα, φέτα) που παράγονται από γάλατα της Μεσσηνίας, τη φημισμένη σφέλα- το λεγόμενο «τυρί της φωτιάς»  που είναι χαρακτηρισμένο ως προϊόν Π.Ο.Π.

– Το σύγκλινο που είναι το περίφημο χοιρινό παστό της Μεσσηνίας και στην Καλαμάτα διάφοροι τύποι από λουκάνικα και χαρακτηριστικότερα αυτά που φτιάχνονται με πορτοκάλι.

– Τα αρωματικά φυτά και βότανα και το μέλι ειδικά της περιοχής του Ταΰγετου που φημίζεται για το άρωμά του και τη γεύση του, αποτελούν και αυτά εξαγώγιμα προϊόντα.

– Το παστέλι είναι ένα από τα πιο διαδεδομένα παρασκευάσματα της Μεσσηνίας.

– Αρωματικά φυτά και βότανα, άγρια χόρτα, ειδικά από τον Ταΰγετο που είναι ένα από τα πλουσιότερα και ενδιαφέροντα οικοσυστήματα της Ευρώπης με μεγάλο αριθμό ενδημικών φυτών και βοτάνων.

– Φραγκόσυκα, πατάτες, κηπευτικά και ειδικά η μελιτζάνα, η αγκινάρα Μικρομάνης, αραχίδες το γνωστό αράπικο φιστίκι, το αλάτι της Μάνης είναι κάτι σαν το πρωτόλαδο χωρίς καμιά κατεργασία, το πετιμέζι και η καλλιέργεια καπνών.

– Φημισμένα επίσης είναι και τα μεταξωτά από τη μονή Καλογραιών

Οι τοπικές νοστιμιές της Μεσσηνίας είναι ατελείωτες. Αυτές που ξεχωρίζουν είναι:

Κυρίως πιάτα: Γουρουνόπουλο στη σούβλα, χοιρινό με πρασοσέλινο, καπαμάς (κρέας κοκκινιστό με πατάτες βρασμένες στη σάλτσα του κρέατος), κόκορας κρασάτος με σπιτικές χυλοπίτες, γίδα βραστή, μπαρμπούνια σαβόρι, μπακαλιάρος τσιλαδιά σε κόκκινη σάλτσα με κρεμμύδια και σταφίδα, ντομάτες γεμιστές, τσουχτή (μακαρόνια με ξερή μυζήθρα).

Σαλάτες: Φασόλια μαυρομάτικα με σπανάκι ή άγρια χόρτα, πορτοκάλια με ελιές και λάδι (σαλάτα), μεσσηνιακή σαλάτα, καγιανάς (ομελέτα με φρέσκια ψιλοκομμένη τομάτα και αρωματικά χορταρικά).

Μεζέδες: Λουκάνικα με πορτοκάλι, σύγκλινο (μικρά κομμάτια καπνιστού χοιρινού αρωματισμένα με μπαχαρικά), οματιά (αλλαντικό), καγιανάς (αυγά με ντομάτα και λουκάνικο), κολοκυθοκορφάδες, κολοκυθοκεφτέδες, πίτες, λιόπιτα, λαλάγγια που συνδυάζονται υπέροχα με τα αλμυρά τυριά.

Γλυκά: Δίπλες, γαλακτομπούρεκο, χαλβάς σιμιγδαλένιος.

Ο νομός Μεσσηνίας έχει να προβάλλει πολλές πολιτιστικές εκδηλώσεις από το δήμο, καλλιτεχνικές ομάδες και δραστήριους φορείς, προσελκύοντας πολλούς επισκέπτες, διατηρώντας τοπικά έθιμα και παραδόσεις.

Απελευθέρωση Καλαμάτας: Στην παλιά πόλη της Καλαμάτας, κάθε χρόνο στις 23 Μαρτίου, πραγματοποιείται η αναπαράσταση της κατάληψης και της απελευθέρωσης από τον Οθωμανικό ζυγό που έγινε το 1821, ενώ διοργανώνονται και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις. Οι εορτασμοί της Απελευθέρωσης της Καλαμάτας περιλαμβάνουν παρέλαση, αγώνα δρόμου, το λεγόμενο «Δρόμος Θυσίας», με απονομή βραβείων στους νικητές, έλευση της ιερής φλόγας από τη Μονή Βελανιδιάς, δοξολογία και τέλεση στη μνήμη των πεσόντων ηρώων, στον ιστορικό ναό των Αγίων Αποστόλων όπου άναψε η φλόγα της Επανάστασης,

Γιορτή Ανθεστηρίων: Η Γιορτή των Ανθεστηρίων, μία ξεχωριστή γιορτή για τα λουλούδια, γίνεται κάθε Μάιο στην Καλαμάτα. Περιλαμβάνει παρέλαση ανθοστολισμένων αρμάτων στο κέντρο της πόλης και παράλληλα πραγματοποιείται μεγάλη ανθοκομική έκθεση στο Δημοτικό Πάρκο Σιδηροδρόμων. Στα πλαίσια της έκθεσης, διοργανώνονται καλλιτεχνικές δραστηριότητες, καθώς και δράσεις ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης πάνω σε περιβαλλοντικά ζητήματα.

Γιορτή Βρώσιμης Ελιάς: Η Γιορτή της Βρώσιμης Ελιάς πραγματοποιείται κάθε χρόνο τον Αύγουστο στο Τρίκορφο, ένα από τα πιο σημαντικά χωριά της Μεσσηνίας στην παραγωγή βρώσιμης ελιάς και διαρκεί δυο ημέρες. Στη γιορτή συμμετέχουν βιοτέχνες βρώσιμης ελιάς από τη Μεσσηνία αλλά και από όλη την Ελλάδα, με σκοπό την προβολή και προώθηση του μικροσκοπικού, αλλά θαυματουργού αυτού καρπού. Οι επισκέπτες μπορούν να δοκιμάσουν από μια μεγάλη ποικιλία του παγκοσμίως φημισμένου προϊόντος της Μεσσηνίας και να παρακολουθήσει ημερίδες με θέματα που αφορούν την ελιά και το λάδι.

Γιορτή Μπάμιας: Η γιορτή της μπάμιας πραγματοποιείται κάθε καλοκαίρι, το πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου στο χωριό Αρμενιοί της Τριφυλίας, για να προβάλει το κυριότερο προϊόν που παράγει το χωριό. Είναι μια μοναδική γιορτή όπου μέσα από ένα μεγάλο γλέντι ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει όσα πιάτα μπάμιες θέλει, αλλά και άλλα φαγητά και να πιει αγνό τοπικό κρασάκι. Στο πλαίσιο της γιορτής διοργανώνονται τις προηγούμενες ημέρες πλήθος εκδηλώσεων, όπως κυνήγι χαμένου θησαυρού, τουρνουά τάβλι και τουρνουά μπάσκετ για τα παιδιά και τους νέους της περιοχής. Το βράδυ μετά το τραπέζι στήνεται στο χωριό ένα μεγάλο λαϊκό πανηγύρι με ζωντανή ορχήστρα, χορούς και γλέντι μέχρι το πρωί.

Γιορτή Σύκου: Ο Πολιτιστικός Σύλλογος Πολυλόφου «Ο Άγιος Δημήτριος» πραγματοποιεί μια εκδήλωση στις 18 Αυγούστου, αφιερωμένη στην καλλιέργεια και τα προϊόντα της συκιάς που αποτελεί μια από τις κύριες πηγές εισοδήματος της περιοχής. Η Γιορτή του Σύκου που διαρκεί δύο ημέρες, έχει ως σκοπό την προβολή των πολλαπλών αξιών του σύκου και τη βοήθεια των συκοπαραγωγών μέσα από επιστημονικές ομιλίες και προβολή ντοκιμαντέρ. Περιλαμβάνει επίσης εκδηλώσεις με παραδοσιακή μουσική, με παραδοσιακούς χορούς, με παραδοσιακές ενδυμασίες των χορευτών και παραδοσιακές γεύσεις με άρωμα σύκου στον τόπο παραγωγής του.

Φεστιβάλ Δρόμου Καλαμάτας: Κάθε καλοκαίρι η πόλη της Καλαμάτας για τους φίλους της νεανικής street art, προσφέρει ένα μοναδικό τριήμερο γεμάτο δρώμενα σε όλη την πόλη. Το Φεστιβάλ συνδιοργανώνεται από το 2009 από τοπικούς φορείς και από καλλιτέχνες της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Περιλαμβάνει μουσικές συναυλίες, χοροθεατρικές παραστάσεις στο δρόμο, εικαστικές εκθέσεις, εκθέσεις φωτογραφίας και κοσμημάτων, προβολές ταινιών μικρού μήκους, πίστες αναρρίχησης, bmx και skate.

Φεστιβάλ Μηδέν: Το Φεστιβάλ Μηδέν διοργανώνεται από το 2005 κάθε χρόνο στις αρχές Ιουλίου από μία ομάδα εικαστικών καλλιτεχνών με κοινή καταγωγή από την Καλαμάτα.  Πρόκειται για το πρώτο Ελληνικό φεστιβάλ με θέμα τον βιντεοτέχνη και τα νέα μέσα με σκοπό την ανάδειξη της καλλιτεχνικής παραγωγής μέσω της χρήσης τεχνικών του video και των τεχνολογικών μέσων. Περιλαμβάνει προβολές σε ανοιχτούς δημόσιους χώρους μέσα στην πόλη της Καλαμάτας. Τη διοργάνωση υποστηρίζει ο Οργανισμός Ιστορικού Κέντρου Καλαμάτας, το Επιμελητήριο Μεσσηνίας και ο Δήμος Καλαμάτας.

Διεθνές Φεστιβάλ Χορού: Είναι το σημαντικότερο πολιτιστικό γεγονός που υποδέχεται η πρωτεύουσα του νομού κάθε χρόνο τον Ιούλιο και τελεί υπό την αιγίδα του ΥΠ.ΠΟ και του Δήμου Καλαμάτας. Το Φεστιβάλ με αφετηρία το 1995 έχει γίνει πλέον θεσμός για την πόλη και προσελκύει το ενδιαφέρον καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο.  Αναπόσπαστο μέρος του φεστιβάλ είναι οι παραστάσεις χορού, εκπαιδευτικά σεμινάρια, εργαστήρια, διαλέξεις για χορευτές και παραγωγές video dance.

Ιππικοί Αγώνες: Οι Ιππικοί αγώνες είναι ένα έθιμο που έχει τις ρίζες του από την Τουρκοκρατία και αναβιώνει κάθε χρόνο στις 23 Απριλίου, ανήμερα της γιορτής του Αγίου Γεωργίου, στο Πλατύ  Μεσσηνίας με τη συμμετοχή δεκάδων αναβατών και πλήθος επισκεπτών. Οι αγώνες γίνονται στο Ιπποδρόμιο, σε ένα χωμάτινο δρόμο στο ξωκλήσι του Αγίου Γεωργίου, που θεωρείται προστάτης των ιππέων. Το ιστορικό αυτό έθιμο δε διακόπηκε ούτε στα χρόνια της κατοχής από τους Γερμανούς. Σύμφωνα με την παράδοση, μαζεύονταν στο Πλατύ διάφοροι οπλαρχηγοί και αντάλλασσαν απόψεις για την καλύτερη διεξαγωγή του αγώνα.

Καρναβάλι Καλαματιανό: Το Καλαματιανό Καρναβάλι ξεκίνησε το 2013 γίνεται την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, με συμμετοχή χιλιάδων καρναβαλιστών. Χαρακτηριστικό είναι το «Γαϊτανάκι» μια υπαίθρια αποκριάτικη παράσταση μουσικής και χορού δυτικής προέλευσης, χορευτικές επιδείξεις, παιχνίδια και πολλές άλλες παράλληλες εκδηλώσεις και το παιχνίδι του κρυμμένου θησαυρού.

Καρναβάλι Μεσσήνης: Το Καρναβάλι της Μεσσήνης είναι από τα πιο γνωστά σε όλη τη Μεσσηνία, καθώς πραγματοποιείται στην πόλη πάνω από 150 χρόνια και αποκορυφώνεται με την παρέλαση αρμάτων και καρναβαλιστών την Καθαρά Δευτέρα και όχι την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς. Η γιορτή ξεκινά από την Tσικνοπέμπτη με μία παραδοσιακή ταβέρνα πάνω σε άρμα να γυρνά στους δρόμους της πόλης και να μοιράζει άφθονο κρασί και σουβλάκια στους περαστικούς. Την τελευταία Κυριακή της Αποκριάς, στους δρόμους ανάβουν φωτιές και στήνουν τρικούβερτο γλέντι, με ντόπιους οργανοπαίκτες, πολύ κρασί και σαρακοστιανά εδέσματα. Το πρωί της Καθαρής Δευτέρας γίνεται η κορύφωση των εκδηλώσεων. Στήνεται η «Κρεμάλα», για το Κρέμασμα της Γριάς Συκούς, ενώ το απόγευμα της ίδιας ημέρας οι πολιτιστικές εκδηλώσεις: παρελάσεις μαζορετών, άρματα, μεταμφιεσμένους μικρούς και μεγάλους, χορευτικά συγκροτήματα, λαϊκά όργανα, φιλαρμονικές και τέλος εκφώνηση σατυρικού λόγου.

Καρναβάλι Νέδουσας: Το αγροτικό καρναβάλι της Νέδουσας γίνεται κάθε χρόνο την Καθαρή Δευτέρα στο ομώνυμο χωριό της Καλαμάτας. Πρόκειται για ένα είδος «λαϊκού θεάτρου» με πρωταρχικό σκοπό την εξασφάλιση της καλής χρονιάς και της γονιμότητας με τη συμμετοχή όλων των κατοίκων αλλά και των επισκεπτών. Ο πολιτιστικός σύλλογος του χωριού προσφέρει δωρεάν φαγητό, σαρακοστιανά και το μοναδικό κρασί της ποικιλίας «κουτσαβίτικο». Χαρακτηριστικά του καρναβαλιού είναι: Το ομαδικό μουντζούρωμα σαν αντιβασκανικό. Ο «αγερμός» όπου όλοι οι μεταμφιεσμένοι επισκέπτονται τα σπίτια του χωριού για ανταλλαγή ευχών και συλλογή εδεσμάτων. Ο χορός των τράγων, όπου τραγόμορφοι «πολεμούν» υπό τους ήχους των κουδουνιών. Η «αροτρίαση» που είναι η ιερότερη στιγμή του καρναβαλιού, όπου το παμπάλαιο αλέτρι θα οργώσει τρεις φορές την πλατεία του χωριού, ενώ ο «θίασος» θα σπέρνει σπόρους. Ο γάμος, που προκαλεί άφθονο γέλιο με το εντυπωσιακό τέλος όπου «γαμπρός και νύφη» ερωτεύονται στο «τρεις φορές οργωμένο χώμα». Θα ακολουθήσει η κηδεία, ο θρήνος και η ανάσταση.

Μεσσηνιώτικο Πανηγύρι: Το Μεσσηνιώτικο Πανηγύρι ξεκινά κάθε χρόνο στις 20 Σεπτεμβρίου και διαρκεί εννιά ημέρες. Σκοπός είναι η ανάμνηση του θαύματος της Παναγίας που γλίτωσε την Μεσσήνη από φοβερή επιδημία πανούκλας το 1755. Ακολουθεί η Λιτανεία στους κεντρικούς δρόμους της πόλης για να καταλήξει στο Βουλκανιώτικο Μετόχι της Πανηγυρίστρας, όπου και εναποτίθεται η Ιερή Εικόνα.

Ο νομός Μεσσηνίας είναι ιδανικός για τους φίλους του εναλλακτικού τουρισμού γιατί προσφέρει πλήθος δραστηριοτήτων από συλλόγους και σωματεία μέχρι και ξενοδοχεία.

– Αλεξίπτωτο πλαγιάς στην κορυφή Καλάθι, δίπλα στην Καλαμάτα «το Παρά Πέντε», του οποίου η πίστα βρίσκεται πολύ κοντά στην περιοχή της Βέργας, σε υψόμετρο 940 μέτρων.

– Γκολφ στη νοτιοδυτική Μεσσηνία, κοντά στην πόλη της Πύλου, στις εγκαταστάσεις του Costa Navarino, βρίσκεται το Golf Course, ενός από τα μεγαλύτερα γήπεδα γκολφ στην Ευρώπη.

– Ιππασία στις όμορφες κοιλάδες του νομού.

– Ιστιοπλοΐα στις μεγάλες παραλιακές εκτάσεις του νομού. Στη μαρίνα της Καλαμάτας βρίσκεται η έδρα του Ιστιοπλοϊκού Ομίλου Νοτίου Ελλάδας, όπου παραδίδονται μαθήματα για αρχάριους.

– Kαγιάκ στα καταγάλανα νερά της Μεσσηνίας, εξερευνώντας ερημικές παραλίες, θαλάσσιες σπηλιές, ακατοίκητα νησάκια, τούνελ και αψίδες.

– Καταδύσεις στον πλούσιο βυθό του Μεσσηνιακού κόλπου.

– Ορειβασία με τον Ελληνικό Ορειβατικό Σύλλογο Καλαμάτας που οργανώνει κάθε βδομάδα εξορμήσεις για πεζοπορία, ορειβασία, αναρρίχηση και ορειβατική ποδηλασία.

– Πεζοπορία στα παραδοσιακά χωριά της Μεσσηνίας και στα δάση του Ταΰγετου με θέα από την υψηλότερη οροσειρά της Πελοποννήσου.

– Ποδηλασία στα παραδοσιακά χωριά της Μεσσηνίας και στα δάση του Ταΰγετου όπου υπάρχουν μοναδικές διαδρομές. Στην πόλη της Καλαμάτας υπάρχουν ποδηλατόδρομοι για βόλτες από το κέντρο μέχρι και την παραλία.

Ο νομός Μεσσηνίας έχει όλες τις σύγχρονες τουριστικές υποδομές ενός φιλόξενου τόπου. Για διασκέδαση προσφέρει πλήθος επιλογών από τις σύγχρονες πόλεις μέχρι και τα χωριά του. Αγορά με πληθώρα καταστημάτων βρίσκονται στις μεγάλες πόλεις της Μεσσηνίας, αλλά και σε κάθε τουριστικό χωριό υπάρχει μια μικρή αγορά, με καταστήματα τουριστικά και παραδοσιακά. Για διαμονή όλος ο νομός έχει πολλές επιλογές από μεγάλα τουριστικά θέρετρα, μικρά ξενοδοχεία, διαμερίσματα και δωμάτια, παραδοσιακά ξενοδοχεία ή ξενώνες, αλλά και πολυτελείς βίλες. Μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες με σύγχρονες εγκαταστάσεις, βρίσκει κανείς σε όλα τα μεγάλα κέντρα του νομού (Καλαμάτα, Κυπαρισσία, Πύλος, Καρδαμύλη, Πεταλίδι, Φοινικούντα, Μεθώνη, Κορώνη) με την Καλαμάτα να έχει τις περισσότερες επιλογές. Τα παραδοσιακά και αγροτουριστικά καταλύματα είναι προσαρμοσμένα στο φυσικό περιβάλλον και στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική της Μεσσηνιακής υπαίθρου.

Σύμφωνα με τη μυθολογία, η Μεσσηνία πήρε το όνομά της από τη Μεσσήνη, τη γυναίκα του Πολυκάονα, ο οποίος λέγεται ότι πρώτος βασίλεψε στη χώρα.

Οδικώς: Η πρόσβαση στη Μεσσηνία γίνεται οδικώς μέσω των σύγχρονων οδικών αξόνων που συνδέουν την περιοχή με την υπόλοιπη Ελλάδα.

ΚΤΕΛ: Το ΚΤΕΛ συνδέει την Καλαμάτα με όλες τις περιοχές του νομού, αλλά και με όλες τις πόλεις της Πελοποννήσου.

Αεροπορικώς: Μέσω του αεροδρομίου της Καλαμάτας.

Ακτοπλοϊκώς: Υπάρχει σύνδεση με ferry boat με τον Πειραιά, τα Κύθηρα και τον Κίσσαμο Χανίων.

Σιδηροδρομικώς: Εκτελούνται δρομολόγια με τρένο από την Αθήνα για την Καλαμάτα.

Με σκάφος: Οι δύο μαρίνες (Καλαμάτας και Πύλου) και οι παραλιακοί οικισμοί, προσφέρονται για άνετη και ασφαλή αγκυροβολία.

Η Μεσσηνία ήταν κατοικημένη σε όλη τη διάρκεια της προϊστορικής περιόδου (7000 – 1000 π.Χ.), όπως βεβαιώνουν αρχαιολογικά ευρήματα στις περιοχές της Πυλίας και της Τριφυλίας (Χώρα, Επάνω Εγκλιανός, Μάλθη, Χανδρινού, Κορυφάσιο). Τα Μυκηναϊκά ευρήματα που συνεχώς ανακαλύπτονται σε όλη τη Μεσσηνία μαρτυρούν πόσο είχε ακμάσει αυτός ο πολιτισμός στην περιοχή. Οι πρώτοι κάτοικοι ήταν Λέλεγες και Καύκωνες Αιολείς, που κατέβηκαν από τη Θεσσαλία και εγκαταστάθηκαν στην Αρχαία Ανδανία. Τότε εγκαταστάθηκε στην περιοχή της Πύλου και ο Νηλέας ο πατέρας του Νέστορα ο οποίος ίδρυσε το κράτος των Πυλίων. Η κάθοδος των Ελλήνων τοποθετείται γύρω στο 1900 π.Χ. η δε ακμή του κράτους της Πύλου τοποθετείται μεταξύ 1600 – 1100 π.Χ. δηλαδή στη Μυκηναϊκή εποχή.

Η Εποχή του Χαλκού – Μυκηναϊκά Χρόνια (1600 – 100 π.Χ.)

Στη Μυκηναϊκή εποχή η Μεσσηνία ήταν η πιο πυκνοκατοικημένη περιοχή της Πελοποννήσου και από τα μεγαλύτερα και σημαντικότερα μυκηναϊκά κέντρα όλης της Ελλάδας. Η Πύλος ήταν έδρα των Μυκηναίων βασιλιάδων με ανακτορικά συγκροτήματα, καθώς και το εντυπωσιακό ανάκτορο του Νέστορα, που υπήρξε υπόδειγμα σωφροσύνης, πραότητας και κατανόησης των ανθρωπίνων πραγμάτων που πέρασε και σε ολόκληρο τον μετέπειτα Ελληνικό κόσμο.

Πρωτογεωμετρικά (100 – 900 π.Χ.) και Γεωμετρικά Χρόνια (900 – 70 π.Χ.)

Με τη λεγόμενη «κάθοδο των Δωριέων» γύρω στο 1100 π.Χ., ο πολιτισμός αυτός καταστράφηκε. Τότε πυρπολήθηκε και εγκαταλείφτηκε και το ανάκτορο του Νέστορα. Οι Δωριείς στη Μεσσηνία δημιούργησαν νέο καθεστώς και εγκαταστάθηκαν στο κέντρο της Μεσσηνιακής πεδιάδας. Οι Αχαιοί προτίμησαν να παραμείνουν στη δυτική και τη νότια χώρα, ενώ όσοι παρέμειναν στην περιοχή της πεδιάδας στερήθηκαν την περιουσία τους.

Αρχαϊκή – Κλασική – Ελληνιστική Εποχή / Ρωμαϊκά Χρόνια 7ος αιώνας π.Χ. – 4ος μ.Χ.

Στα μέσα περίπου του 8ου αιώνα π.Χ. όταν Σπαρτιάτες άρχισαν να έχουν βλέψεις στην εύφορη Μεσσηνιακή πεδιάδα, άρχισαν οι αλλεπάλληλες συγκρούσεις οι οποίοι διήρκεσαν μέχρι τα μέσα του 5ου αιώνα π.Χ. (743 – 454 π.Χ.). Παρά την γενναία αντίσταση των κατοίκων, η Μεσσηνία υποτάχθηκε στη Σπάρτη, όπου όλη η περιοχή καταστράφηκε και οι κάτοικοί της εκπατρίστηκαν. Παρά τη δυσμενή κατάληξή τους, οι Μεσσηνιακοί πόλεμοι έδωσαν την αφορμή και τη δυνατότητα στους κατοίκους της Μεσσηνίας να αποκτήσουν ισχυρή εθνική συνείδηση αμυνόμενοι υπέρ του πατρίου εδάφους. Η Μεσσηνία παρέμεινε υπό τον σπαρτιατικό ζυγό μέχρι την εποχή της κατάλυσης της ηγεμονίας των Λακεδαιμονίων από τους Θηβαίους. Το 369 π.Χ. ο Θηβαίος Επαμεινώνδας απελευθέρωσε τη Μεσσηνία και έχτισε τη Μεσσήνη, πρωτεύουσα της ανεξάρτητης πια χώρας, η οποία εξελίχθηκε σε σπουδαίο πολιτιστικό κέντρο. Στα χρόνια που ακολούθησαν ως τη Ρωμαϊκή κατοχή η Μεσσηνία θα καταστραφεί δύο φορές: από το στρατηγό του Φιλίππου Ε΄, το Δημήτριο Φάρο το 214 π.Χ. και από τον τύραννο της Σπάρτης Νάβι το 202 π.Χ. Οι συνεχείς πόλεμοι και διενέξεις μεταξύ των Ελληνικών πόλεων επέφεραν τελικώς την εξ’ ολοκλήρου υποδούλωση της Μεσσηνίας από τους Ρωμαίους το 146 π.Χ. Τότε και η Μεσσηνία ακολουθεί την τύχη της υπόλοιπης Ελλάδας τόσο στην περίοδο της ρωμαιοκρατίας, όσο και κατά τους βυζαντινούς χρόνους.

Μεσαιωνική – Βυζαντινή περίοδος 4ος – 15ος μ.Χ.

Στους Βυζαντινούς χρόνους ήταν επαρχία του Θέματος Πελοποννήσου και γνώρισε επανειλημμένα βαρβαρικές επιδρομές, με μεγαλύτερη αυτή του 395 μ.Χ. από τον Αλάριχο. Η Φραγκοκρατία στην Πελοπόννησο διήρκεσε επί 200 και πλέον έτη, ενώ από τα τέλη του 14ου αιώνα άρχισε η βαθμιαία κατάκτηση περιοχών και πόλεων της Μεσσηνίας από τους Τούρκους η οποία ολοκληρώθηκε το 1498.

Νεότερα χρόνια: Τουρκοκρατία – Επανάσταση

Η Μεσσηνία, υποδουλωμένη οριστικά στους Τούρκους, πήρε μέρος το 1769 στο αποτυχημένο  επαναστατικό κίνημα του Ορλώφ, με φοβερό επακόλουθο την επιδρομή Τουρκαλβανών, οι οποίοι κατέστρεψαν την Μεσσηνία και έσφαξαν μεγάλο μέρος του πληθυσμού της. Το Μάρτιο του 1821 ο Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, ο Κολοκοτρώνης και ο Παπαφλέσσας μαζί με άλλους Μεσσήνιους επαναστάτες κηρύσσει στην Καλαμάτα την έναρξη της επανάστασης. Σύντομα απελευθερώνεται ολόκληρη η Μεσσηνία εκτός από τα φρούρια της Μεθώνης – Κορώνης και θα παραμείνει ελεύθερη ως το 1825 όπου υφίσταται την πρώτη επιδρομή του Ιμπραήμ. Παρά την ηρωική αντίσταση του Παπαφλέσσα στο Μανιάκι και την πανωλεθρία του τουρκικού στρατού από τους Μανιάτες στη Βέργα του Αλμυρού, ο Ιμπραήμ κατέστρεψε ολόκληρη την Πελοπόννησο, την πυρπόλησε και ενήργησε συστηματικές σφαγές του πληθυσμού της. Στις 20 Οκτωβρίου 1827, η περίφημη ναυμαχία στον όρμο του Ναβαρίνου με το Γαλλικό στρατό και επικεφαλής το Μαιζόν, επιτάχυνε την ημέρα της Μεσσηνιακής ελευθερίας. Μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας και την αποκατάσταση του κράτους η Μεσσηνία θα ακολουθήσει τις τύχες των υπολοίπων επαρχιών της Πελοποννήσου.