Γενικές Πληροφορίες για το Νομό Ευρυτανίας

Η οικονομία του νομού Ευρυτανίας βασίζεται στην γεωργία που έχει μειωθεί τα τελευταία χρόνια, η κτηνοτροφία αποτελεί παραδοσιακή οικονομική δραστηριότητα των κατοίκων, σημαντική είναι η μελισσοκομία, η ξυλεία με τα δάση της να αποτελούν το σπουδαιότερο φυσικό πόρο και ο αγροτουρισμός που σε συνδυασμό µε τον ορεινό και χειµερινό τουρισµό (µε επίκεντρο το Χιονοδροµικό Κέντρο Καρπενησίου στο Βελούχι) αποτελούν τις μορφές τουρισμού που δένουν απόλυτα µε το φυσικό περιβάλλον του νομού Ευρυτανίας.

Η γαστρονομία κάθε τόπου αντανακλά πάντοτε την πολιτιστική της ταυτότητα. Έτσι και στην Ευρυτανία, η τοπική της κουζίνα μαρτυρά το πολιτισμικό της πρόσωπο. Τον πρώτο λόγο έχουν τα αλλαντικά φυσικής ωρίμανσης που παράγει, το νόστιμο μαλακό τυρί, το κατίκι (ή τσαλαφούτι για τους ντόπιους), το διάσημο προσιούτο, λουκάνικα, σουφλιμά (κοντοσούβλι), πίτες, πέστροφα, κυνήγι αλλά και γενικώς κρεατικά. Φημίζονται επίσης οι πίτες, ιδιαίτερα η πίτα χωρίς φύλλο, ο χειροποίητος τραχανάς, το εξαιρετικό μέλι, υπέροχα γλυκά του κουταλιού και μανιτάρια που η γη της Ευρυτανίας γεννά κατά εκατοντάδες.

Η συνεχής επένδυση στην βιώσιμη περιβαλλοντική και πολιτιστική ανάπτυξη επικεντρωμένη στις τουριστικές, ξενοδοχειακές και πολιτιστικές υποδομές και υπηρεσίες δημιουργεί ένα ευρύ φάσμα προσφερόμενων δραστηριοτήτων που εντείνουν το βάθος και την έκταση της πολιτισμικής εμπειρίας, και συνιστά σημαντικό πυλώνα της τοπικής οικονομίας.

Σήμερα η Ευρυτανία αποτελώντας έναν ιδιαίτερα προσφιλή τουριστικό προορισμό καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου αποκαλύπτει ποικιλότροπα το πολιτιστικό της κεκτημένο και το φυσικό της πλούτο στους ενθουσιώδεις επισκέπτες της. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για τους λάτρεις της φύσης και των σπορ, αλλά και για εκείνους που αναζητούν ήσυχες διακοπές, ξεκούραση και καθαρό αέρα.

Η ονομασία προέρχεται σύμφωνα με τον Αριστοτέλη από τον μυθικό βασιλιά Εύρυτο που υπήρξε άριστος χειριστής του τόξου και «μέγας» κατά τον Όμηρο.

Οι αρχαίοι Ευρυτάνες κατοικούσαν την τραχιά ορεινή περιοχή της Βόρειας Αιτωλίας και εθεωρούντο ως ο ισχυρότερος αλλά και ωμότερος από τους Αιτωλικούς λαούς. Γύρω τους ζούσαν οι Απεραντοί, οι Οφιονείς, οιΘεστιείς, οι Δόλοπες, οι Αινιάνες και οι Ακαρνάνες. Η τοποθεσία της Οιχαλίας δεν έχει προσδιοριστεί ακριβώς, μερικοί την τοποθετούν στο Παλαιόκαστρο του χωριού Κορυσχάδες, κοντά στο Καρπενήσι, ενώ άλλοι την ταυτίζουν με την τοποθεσία Αντάνια στο απόκρημνο όρος Κόμπολο.

Οι Ευρυτάνες συμμετείχαν στην εκστρατεία της Τροίας, άλλοι με αρχηγό τον Γουνέα, βασιλιά της Κύφου, άλλοι με τον Φοίνικα ως συμπολεμιστές του Αχιλλέα και άλλοι με τον Θόαντα, τον Ποδαλείριο και τον Μαχάονα. Το 429 π.Χ. ο Αθηναίος στρατηγός Δημοσθένης επιτέθηκε εναντίον των Λοκρών και των Ευρυτάνων, αλλά νικήθηκε από τους Ευρυτάνες και τους Αιτωλούς, που μιλούσαν τότε μια δική τους διάλεκτο δυσνόητη από τους άλλους Έλληνες. Οι Ευρυτάνες, μαζί με τους Θεστιείς και Οφιονείς, υπήρξαν ισχυρά στοιχεία της Αιτωλικής Συμπολιτείας, η οποία αντιστάθηκε και υπέκυψε τελευταία από τις ελληνικές περιοχές στους Ρωμαίους.

Στην τουρκοκρατία, η Ευρυτανία ανήκε στη διοικητική περιφέρεια (σατζάκι) των Τρικάλων, και είχε χριστιανικό πληθυσμό περί τις 40 χιλ., ενώ εκκλησιαστικώς ανήκε στην επισκοπή Λιτζάς και Αγράφων που υπαγόταν στη Μητρόπολη Λαρίσης. Οι Τούρκοι παραχώρησαν στους Ευρυτάνες προνόμια αυτονομίας και αυτοδιοικήσεως, επέτρεψαν να υπάρχουν ομάδες αρματολών και αναγνώρισαν τα αρματολίκια τους. Τα δυσπρόσιτα βουνά της Ευρυτανίας έγιναν ασφαλές καταφύγιο των κλεφτών. Οι αρματολοί Χορμόπουλος των Αγράφων και Λιβίνης του Καρπενησιού ξεσήκωσαν επανάσταση το 1684 – 1696 και ο Λιμπεράκης Γερακάρης το 1688 – 1699. Ευρυτάνες ήταν ο Κατσαντώνης, ο Γεροδήμος, ο Μπουκουβάλας και άλλοι αγωνιστές. Η Επανάσταση του 1821 κηρύχθηκε στο Κεράσοβο στις 10 Μαΐου και η συμβολή των Ευρυτάνων στον Αγώνα ήταν γενική και ενθουσιώδης. Στην Ευρυτανία συνήφθησαν σκληρές και αποφασιστικές μάχες υπό τον Γεώργιο Καραϊσκάκη,τον Μάρκο Μπότσαρη κ.α.