Γενικές Πληροφορίες για την Κέα

Η Κέα είναι το νησί των θρύλων και των μύθων. Το υγρό κλίμα που επικρατούσε στο νησί πριν τους ιστορικούς χρόνους και η αφθονία των πηγών νερού ευνόησαν την οργιώδη βλάστηση του φυσικού τοπίου αλλά και την οργιώδη φαντασία των ανθρώπων. Χαρακτηριστικό είναι πως η πρώτη ονομασία που φέρεται να είχε η Κέα ήταν «Υδρούσσα». Το τοπίο αυτό ενέπνευσε πολλές αφηγήσεις για τις Νύμφες, τις νεράιδες των υδάτων, που ζούσαν στις πολυάριθμες πηγές μέσα στα δάση. Ο θρύλος λέει πως έντρομες εξαφανίστηκαν στα βόρεια παράλια του νησιού μόλις έκανε την εμφάνισή του ένα τρομερό λιοντάρι. Τότε επικράτησε στον τόπο το λαμπρότερο άστρο του ουράνιου θόλου, ο Σείριος. Κατάκαιγε με τις φοβερές του ακτίνες την κυκλαδική γη και ειδικότερα τη γη της Κέας, με αποτέλεσμα τα υδάτινα αποθέματα να περιοριστούν απελπιστικά και, ύστερα από μια περίοδο παρατεταμένης ξηρασίας, η βλάστηση να συρρικνωθεί. Προκειμένου να εξιλεωθούν από αυτή τη «θεία μήνι», οι κάτοικοι του νησιού αναζήτησαν βοήθεια από το γιο του θεού Απόλλωνα και της Νύμφης Κυρήνης που ζούσε στη Θεσσαλία, τον ημίθεο Αρισταίο. Εκείνος ανταποκρίθηκε στο κάλεσμά τους και έφτασε στην Κέα, ως επικεφαλής Αρκάδων εποίκων, καθιερώνοντας στην ψηλότερη κορυφή του νησιού θυσίες προς εξευμενισμό των θεών. Έτσι, η ξηρασία περιορίστηκε σημαντικά και δημιουργήθηκαν οι ετήσιοι βόρειοι δροσεροί άνεμοι το καλοκαίρι γνωστοί ως «μελτέμια». Σύμφωνα μάλιστα με το θρύλο, ο Αρισταίος οργάνωσε υποδειγματικά την γεωργία και την κτηνοτροφία, την μελισσοκομία και την καλλιέργεια της ελιάς. Σήμερα, ένα πέτρινο λιοντάρι, ο περίφημος «Λέοντας της Κέας» στέκει στην Ιουλίδα και μας ταξιδεύει στο μύθο του. Πρόκειται για ένα αρχαϊκό γλυπτό μνημείο του 6ου -7ου αιώνα π.Χ. λαξευμένο σε ένα συμπαγή βράχο σχιστόλιθου μήκους περίπου 8 μέτρων. Θα τον συναντήσετε στο μονοπάτι που ξεκινάει από την περιοχή του Άγιου Σπυρίδωνα και καταλήγει στον Οτζιά. Ένας άλλος μύθος αφορά την ίδια την προέλευση της ονομασίας του νησιού, σύμφωνα με τον οποίο πηγάζει από από την προϊστορική εγκατάσταση Λοκρών εποίκων από την Ναύπακτο, ηγεμόνας των οποίων ήταν ο ήρωας Κέως, επίσης γιος του Απόλλωνα και της Νύμφης Ροδοέσσης.

Η Κέα έχει πολύ πλούσια ιστορία, η οποία αντικατοπτρίζεται σε κάθε γωνιά της ακόμα και σήμερα. Μνημεία, αρχαιολογικοί χώροι, αρχιτεκτονικά αξιοθέατα και μουσεία αφηγούνται τα πιο συναρπαστικά επεισόδια από το παρελθόν του νησιού. Η παλαιότερη ονομασία της ήταν Υδρούσα. Το όνομα Κέα οφείλεται στον ήρωα Κέω που ήταν επικεφαλής των Λοκρών εποίκων από τη Ναύπακτο οι οποίοι κατά την αρχαιότητα κατέλαβαν το νησί. Ο προϊστορικός οικισμός της Κεφάλας που βρίσκεται στο ομώνυμο ακρωτήριο στη βορειοδυτική ακτή του νησιού, ιδρύθηκε κατά την νεολιθική περίοδο, γύρω στα τέλη της 4ης χιλιετίας. Ο οικισμός της Αγίας Ειρήνης στο βόρειο τμήμα του λιμανιού του Αγίου Νικολάου υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα πολιτιστικά κέντρα του Αιγαιακού χώρου από το τέλος της νεολιθικής εποχής που χρονολογείται η πρώτη εγκατάσταση στο χώρο μέχρι το 15ο αιώνα π.Χ όπου και καταστράφηκε από τους ισχυρούς σεισμούς σε περίοδο μεγάλης ακμής. Στους αρχαϊκούς χρόνους, συγκεκριμένα τον 7ο-6ο αιώνα π.Χ., ιδρύονται τέσσερις αυτόνομες και ισχυρές οικονομικά και πολιτιστικά πόλεις-κράτη, την Ιουλίδα, την Κορησσό, την Καρθαία και την Ποιήεσσα, με χωριστή διοικητική διάρθρωση, αλλά με ενωτική συνήθως παρουσία στην εξωτερική τους πολιτική. Το 1204, όταν οι Φράγκοι κατέλαβαν την Βυζαντινή Αυτοκρατορία, ονόμασαν το νησί Ζία, από όπου προήλθε και το όνομα Τζια. Από το 1830, η Κέα, όπως και όλες οι Κυκλάδες, περιλήφθηκε στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος κι άρχισε να αναπτύσσει αγροτική, κτηνοτροφική και εμπορική δραστηριότητα. Με την αστική ανάπτυξη της Αθήνας κατά τον 20ο αιώνα, όμως, μειώθηκε σημαντικά ο πληθυσμός της κι άρχισε σταδιακά να παρακμάζει.

Η Κέα όπως και κάθε άλλος μικρός τόπος έχει τα δικά της παραδοσιακά προϊόντα, καρπούς της μελισσοκομίας, της γεωργίας και της κτηνοτροφίας που είναι και οι βασικές δραστηριότητες των κατοίκων του νησιού. Θα έχετε την ευκαιρία να τα δοκιμάσετε και να τα αγοράσετε παντού. Φεύγοντας από το νησί μαζί με τις αναμνήσεις των διακοπών, πάρτε κυριολεκτικά λίγη από τη γεύση του.

Λουκάνικα και Λόζες: Μια συνταγή που περνάει από γενιά σε γενιά σε κάθε οικογένεια κτηνοτρόφων. Το λουκάνικο παρασκευάζεται από κομμάτια χοιρινού με μπαχαρικά και είναι ο ιδανικός μεζές για το κρασί. Η λόζα, το τζιώτικο προσούτο, είναι μια εξίσου ιδιαίτερη γεύση άρρηκτα συνδεδεμένη με τη τζιώτικη παράδοση. Παράγεται από χοιρινό και «καπνίζεται» στον ατμό για μια-δυο εβδομάδες πριν βγει προς πώληση, γι’ αυτό και η επίγευση που αφήνει είναι έντονη.

Μέλι και μελισσοκομικά προϊόντα: Το μέλι της Κέας έχει το πιο αγνό φυτό προέλευσης, το θυμάρι. Το χρώμα του είναι χρυσό και η υφή του παχύρρευστη. Το μέλι είναι γνωστό για την υψηλή διατροφική του αξία αλλά και για τις φαρμακευτικές του ιδιότητες που όλες συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του σώματος. Εκτός λοιπόν από εξαίσιο έδεσμα και πηγή ενέργειας, είναι μια τροφή που καταπολεμά τις φλεγμονές και τον βήχα, έχει ηρεμιστικές ιδιότητες και βοηθά στην αντιμετώπιση παθήσεων του αναπνευστικού.

Βότανα και μυρωδικά: Από ένα τόσο εύφορο τόπο όπως η Τζιά, δεν θα μπορούσαν να λείπουν τα βότανα και τα μυρωδικά. Το χαμομήλι, το φασκόμηλο, η λεβάντα, η λουίζα, ο βασιλικός, η ρίγανη, το δεντρολίβανο, η θρύμπη και το σπαθόχορτο είναι από τα πιο συνηθισμένα στο νησί. Το κάθε ένα γνωστό για τις είτε για τις θεραπευτικές είτε για τις καταπραϋντικές του ιδιότητες, όπως το σπαθόχορτο από το οποίο φτιάχνεται το σπαθόλαδο, πολύτιμο επουλωτικό και αντιφλεγμονώδες βότανο. Η θρύμπη βράζοντας το βοηθά στο στομαχόπονο, τονώνει τον οργανισμό και βελτιώνει την ακοή, εναλλακτικά, οι νοικοκυρές μπορούν να το προσθέσουν στα ψητά και να δώσει μια πιο έντονη γεύση.

Φρούτα, λαχανικά και καρποί: Οι πιο δημοφιλείς καρποί του ιδιόμορφου κλίματος του νησιού είναι τα άνυδρα ντοματάκια και τα σύκα ή, όπως λέγονται στην τοπική διάλεκτο, «αμπουρκούνες». Το σήμα κατατεθέν της Κέας όμως δεν είναι άλλο από το βελανίδι. Το δρύινο δάσος του νησιού δίνει άφθονους καρπούς που αποτελούν την πρώτη ύλη για πρωτότυπες συνταγές αλλά και αποτελούν εξαγώγιμο προϊόν για την επεξεργασία δέρματος και τις διακοσμητικές τέχνες.

Τζιώτικα τυριά: Στο νησί δε λείπουν τα διαφόρων ειδών τυριά φτιαγμένα με μεράκι και αγάπη για την παράδοση, όπως το ξυνό, η κοπανιστή, το ξυροτύρι και το λαδοτύρι.

Μαυρούδι: Τα αμπέλια της τζιώτικης γης δίνουν πολλές ποικιλίες κρασιών, με πιο χαρακτηριστικό το Μαυρούδι, μια ποικιλία κόκκινου και δυνατού κρασιού.

Γλυκά και ποτά: Όπως κάθε ελληνικό νησί, η Κέα θα σας αφήσει μια γλυκιά γεύση με την ιδιαίτερή της ποικιλία σε αμυγδαλωτά, γλυκά του κουταλιού και λικέρ από τα ντόπια μυρωδικά.

Η Κέα, ως γνήσιο κυκλαδίτικο νησί, δεν θα μπορούσε να μην έχει εκλεκτή τοπική κουζίνα και γευστικά ντόπια προϊόντα. Μη φύγετε από το νησί χωρίς να δοκιμάσετε τα παρακάτω εδέσματα με την καλύτερη πρώτη ύλη από την τζιώτικη γη και θάλασσα.

Λόζα: Τυπικός κυκλαδίτικος μεζές με χοιρινό παστό, το λεγόμενο «τζιώτικο προσούτο»

Ξυνό και Κοπανιστή: Τοπικά τυριά με ιδιαίτερη γεύση που συνοδεύουν το τζιώτικο τραπέζι

Τσίγαρα: Παραδοσιακό πιάτο με βάση το χοιρινό με λίπος, που προέκυψε από τη μέθοδο διατήρησης του κρέατος παλιότερα, στα χοιροσφάγια

Τσιγαρόπιτα: Η αυθεντική τζιώτικη πίτα με τσίγαρα, αυγά, γάλα, γλυκάνισο και σουσάμι

Πασπαλάς: Το κατεξοχήν τζιώτικο πιάτο με χοιρινό κρέας μαγειρεμένο με τομάτα και αυγά.

Αστακομακαρονάδα: Η τζιώτικη εκδοχή ενός από τα πιο δημοφιλή ελληνικά νησιώτικα πιάτα

Κόκορας κρασάτος: Παραδοσιακό ελληνικό πιάτο με την καθοριστική συνέργεια του ελληνικού κρασιού

Η Κέα διαθέτει μια τεράστια ποικιλία από καταλύματα που ανταποκρίνονται σε κάθε προφίλ επισκέπτη χαρίζοντας του έτσι την πολυτέλεια της επιλογής. Είτε αναζητάτε έναν ξενώνα πολυτελείας, είτε ένα δωμάτιο με βασικές παροχές, ένα ξενοδοχείο, ένα αγροτουριστικό κατάλυμα ή χώρο για κατασκήνωση, θα μείνετε ικανοποιημένοι από την τζιώτικη φιλοξενία.