Πόλεις & Χωριά στο Νομό Τρικάλων
Ελάτη, Περτούλι, Καλαμπάκα, Καστράκι και άλλα πολλά ακόμα όμορφα χωριά του νομού Τρικάλων έχουν μπει μέσα στην καρδιά μας τα τελευταία χρόνια κι έχουν γίνει από τους πιο αγαπημένους χειμερινούς -και όχι μόνο-προορισμούς.
Αετός
Ο Αετός είναι ένα πανέμορφο και γραφικό χωριό στο νομό Τρικάλων χτισμένο στα 760 μέτρα υψόμετρο, με μοναδική φυσική ομορφιά, πολύ πράσινο και τρεχούμενα νερά. Τα σπίτια είναι φτιαγμένα με πέτρα, ξύλο και κεραμίδια. Το παλιό δημοτικό σχολείο, η εκκλησία της Αγίας Παρασκευής αλλά και ο ναός της Παναγίας με το πέτρινο καμπαναριό, είναι από τα κτίρια που θα τραβήξουν την προσοχή σας. Στη νότια πλευρά του χωριού κυλάει ο Αχελώος και στις όχθες του, όπως είναι φυσικό, υπάρχει μοναδική βλάστηση που εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη. Η εκκλησία του χωριού είναι αφιερωμένη στην προστάτιδά του, την Αγία Παρασκευή. Ο παλιός ναός που χτίστηκε το 1831, καταστράφηκε στον σεισμό του 1967. Στο ίδιο σημείο χτίστηκε νέος ναός και γιορτάζει στις 26 Ιουλίου.
Βαλτινό
Το χωριό Βαλτινό είναι χτισμένο σε υψόμετρο 120 μέτρα. Η ονομασία του χωριού οφείλεται στη μορφολογία του εδάφους, καθότι στην περιοχή, παλαιότερα υπήρχαν τέλματα (βαλτότοποι, βάλτοι). Ο προσδιορισμός της αρχαιότητας του χωριού, σύμφωνα με ιστορικές πηγές, ανάγεται στην μετά – Βυζαντινή εποχή. Παλαιότερα το χωριό ήταν χτισμένο βορειότερα, στη θέση «Παλιοχώρι», αλλά λόγω κάποιας αρρώστιας που έπληξε τους κατοίκους ανάγκασε τη μετοίκιση τους στη σημερινή τοποθεσία.
Γαρδίκι
Το Γαρδίκι του Ασπροποτάμου, είναι χτισμένο στην αγκαλιά του ορεινού όγκου της Κακαρδίτσας της Νότιας Πίνδου σε υψόμετρο 1050 μέτρων. Το όνομά του -Γκαρντίστι στα βλάχικα- αποτελεί παραφθορά της λέξης «γκάρντου» που σημαίνει οχυρό, ταμπούρο, καθώς το Γαρδίκι δε φαίνεται παρά μόνο στην τελευταία στροφή του δρόμου ακόμη και σήμερα. Ιστορικά, στην περιοχή που βρίσκεται σήμερα το Γαρδίκι μνημονεύεται αρχαίος οικισμός με την πρωτεύουσα του στη θέση «Βρύσες», κάπου 250μ. ψηλότερα από το συνοικισμό Παλαιοχώρι Γαρδικίου. Ακόμα και σήμερα σώζονται ερείπια και κομμάτια από κεραμίδια. Προπολεμικά είχαν γίνει ανασκαφές και βρέθηκαν αρχαία νομίσματα με τη λέξη «Αθαμάνων». Η ευρύτερη περιοχή του Γαρδίκιου διακρίνεται για την πλούσια βλάστηση της, τις απότομες πλαγιές, τη μεγάλη ποσότητα υδάτων και την πλούσια πανίδα. Η περιοχή έχει ενταχθεί στον κατάλογο με τους βιότοπους CORINE δηλαδή σε αυτούς που έχουν ιδιαίτερη σημασία για τη διατήρηση της φύσης στην Κοινότητα. Βόρεια και δυτικά του χωριού και μέχρι τα όρια της η κοινότητα εντάσσεται στο Ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο «Natura 2000».
Δολιανά
Τα Δολιανά είναι ορεινό χωριό χτισμένα σε υψόμετρο 1.200 μέτρων στις πλαγιές της νότιας Πίνδου και αποτελούν έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς της Θεσσαλίας. Στα Δολιανά βρίσκεται η Ιερά Μονή Τιμίου Σταυρού ή Αγίας Ζώνης η οποία ιδρύθηκε στα τέλη του 18ου αι. και καταστράφηκε το 1943 από τους Γερμανούς. Σώθηκε μόνο ο ναός του Τιμίου Σταυρού, 1.500 περίπου μ. έξω από το χωριό στο δρόμο που οδηγεί στα Δολιανά. Η Μονή, πάντοτε ήταν μετόχι της Ιεράς Μονής Αγίου Στεφάνου Μετεώρων. Αποτελεί μνημείο σπάνιας αρχιτεκτονικής αξίας, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά την πολυπλοκότητα του κεντρικού τρούλου. Η αρχική κατασκευή του ναού χρονολογείται στα 1770, ενώ η λαϊκής τεχνοτροπίας διακόσμησή του στα 1792.Επισκευάστηκε μεταξύ 1840 – 1848 και γνώρισε δεύτερη επισκευή το 1900. Το 1943 υπέστη καταστροφές από τους Γερμανούς κατακτητές, ενώ τα τελευταία χρόνια έγιναν εργασίες στερέωσης από την αρχαιολογική υπηρεσία. Στα Δολιανά θα δείτε ακόμα τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως της Θεοτόκου. Επίσης το χωριό κοσμείται από έναν τεράστιο βράχο που ονομάζεται Τσούκα και από ένα μεγάλο λόφο ο οποίος οδηγεί τους κατοίκους του Κάτω Μαχαλά στους κατοίκους του Άνω Μαχαλά που ονομάζεται Τζάνα. Ακόμα υπάρχουν πολλές παραδοσιακές βρύσες με πεντακάθαρο τρεχούμενο νερό που μπορεί να τις βρει κανείς μέσα από μονοπάτια. Το νερό των βρυσών αυτών είναι πολύτιμο για τους κατοίκους του οικισμού μια και το νερό της βρύσης δεν είναι πόσιμο.
Ελάτη
Πνιγμένη στην καταπράσινη φύση του ορεινού όγκου του Κόζιακα, με πλούσια τουριστική υποδομή η Ελάτη αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς χειμερινούς προορισμούς. Το χωριό είναι χτισμένο αμφιθεατρικά μέσα σε δάσος από έλατα, σε υψόμετρο 920 μέτρων στο όρος Κερκέτιο ή Κόζιακας. Στο δρόμο σας για την Ελάτη, πρέπει να κάνετε μια στάση στην Πύλη για να δείτε το μονότοξο πέτρινο γεφύρι της και τα μοναστήρια της Πόρτα Παναγιάς και του Αγίου Βησσαρίωνα. Στην Ελάτη, αξίζει να επισκεφτείτε το ναό της Κοίμησης της Θεοτόκου, που χρονολογείται το 1822. Το εντυπωσιακό τέμπλο του ναού, είναι δημιούργημα Ηπειρωτών μαστόρων. Στη βόλτα σας στο χωριό, θα θαυμάσετε τα παλιά αρχοντικά του και τις παραδοσιακές του βρύσες.
Καλόγηροι
Οι Καλόγηροι είναι χτισμένοι σε υψόμετρο 720 μέτρων στο βουνό Κόζιακας. Οι κάτοικοι του χωριού σήμερα ασχολούνται κυρίως με την υλοτομία και τη γεωργοκτηνοτροφία. Το χωριό περιβάλλουν οι κορυφές της Τσούκας (1.300μ.), του Μαυροπουλίου (1.700μ.) και της Νεράιδας (917μ.), στην οποία βρίσκεται και η σπηλιά της Νεράιδας. Στα δάση της περιοχής συναντά κανείς οξιές, δρύς, πλατάνια και έλατα. Υπάρχουν πολλές πηγές όπως η Σκλήθρα, η Γκούρα, η Βρυσούλα, η Γκορούλα, τα Συμιτέικα, του Λαύρου, και του ρέματας των Καλογήρων. Εκτός από τη φυσική ομορφιά του τοπίου ο επισκέπτης αξίζει να απολαύσει την αρχιτεκτονική των διασωθέντων εκκλησιών της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Φανουρίου, του Προφήτη Ηλία και του Αγίου Νικολάου.
Καστανιά
Η Καστανιά, χτισμένη σε υψόμετρο 850 μέτρων, έχει πλούσια ιστορία και απέραντη φυσική ομορφιά. Χτισμένη σε μια καταπράσινη πλαγιά της Πίνδου, ανάμεσα σε εκτάσεις από έλατα, μαύρη πεύκη, βελανιδιές, οξιές και φυσικά καστανιές -από τον καστανεώνα της περιοχής που κάποτε ξεπερνούσε τα 3.000 στρέμματα πήρε και την ονομασία του- το χωριό είναι έτοιμο να σας υποδεχτεί δείχνοντας μία μία τις ομορφιές του. Από τα αξιοθέατα που πρέπει οπωσδήποτε να επισκεφθείτε είναι το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου Σιαμάδων, που χρονολογείται από τις αρχές του 19ου αιώνα και η εκκλησία του Αγίου Αθανασίου, τα μοναδικά κτίσματα που σώθηκαν από τους Γερμανούς, όταν πυρπολήθηκε όλο το χωριό στις 26 Οκτωβρίου 1943. Οι Καστανιές αποτελούν μοναδικό προορισμό για τους φυσιολάτρες λόγω του απέραντου κάλλους που υπάρχει στην ευρύτερη περιοχή. Το δάσος του βουνού Κυνηγός, γνωστό και ως Όμορφη ράχη, αποτελεί σημείο αναφοράς κι αρκετοί είναι εκείνοι που το επισκέπτονται. Μάλιστα, αξίζει να αναφερθεί ότι οι κάτοικοι του χωριού το δώρισαν στο βασιλιά Γεώργιο Α’, όταν εκείνος επισκέφτηκε το χωριό το 1881, γι’ αυτό και ονομάζεται, επίσης, και «Βασιλικό Δάσος».
Μαυρέλι
Το Μαυρέλι είναι ορεινό χωριό και είναι χτισμένο στα 1130 μέτρα υψόμετρο, στα σύνορα των νομών Λάρισας, Τρικάλων και Γρεβενών. Στο Μαυρέλι ανήκει και ο οικισμός Αχελινάδα. Η θέα από το πανέμορφο χωριό των Τρικάλων κόβει την ανάσα από κάθε σημείο του, αφού μπορείς να δεις τα πανύψηλα βουνά και το απέραντο δάσος οξιάς. Στην πλατεία του χωριού λειτουργεί λαογραφικό μουσείο που στεγάζεται στο παλιό σχολείο. Διατηρητέο μνημείο στο χωριό είναι η εκκλησία της Κοιμήσεως Θεοτόκου, που χτίστηκε το 1640.
Μοσχόφυτο
Το Μοσχόφυτο (Κορνέσι έως 1927) είναι ένα ορεινό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 800 μέτρων. Το χωριό πήρε το όνομά του από το φυτό μόσχος. Στο Μοσχόφυτο βρίσκεται μια παλαιά εκκλησία του Προφήτη Ηλία η οποία είναι απέναντι από την πλατεία του χωριού. Το χωριό γιορτάζει τη μνήμη του Προφήτη Ηλία στις 20 Ιουλίου. Στην είσοδο του χωριού υπάρχει μια παιδική χαρά, με μία βρύση και ένα κιόσκι για να ξεκουράζονται οι επισκέπτες του. Τα σπίτια στο Μοσχόφυτο είναι πέτρινα.
Νεραϊδοχώρι
Το Νεραϊδοχώρι είναι ορεινό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 1.140 μέτρων στις πλαγιές του Κόζιακα και αποτελεί έναν από τους πιο ορεινούς οικισμούς του Ορεινού Όγκου της Πύλης. Η ετοιμολογία της παλαιότερης ονομασίας «Βετερνίκον» δεν είναι ξεκάθαρη. Ενδέχεται να έχει σλαβικές ή λατινικές ρίζες. Ενδέχεται να προέρχεται από την σλαβική «Βέτερ» που σημαίνει άνεμος, πνοή ανέμου. Πιθανό να έχει σχέση με την επίσης σλαβική λέξη «Βετερνίκ» ή «Βετρονίκ», που μεταφορικά σημαίνει ελαφρός άνεμος, νεραϊδοπαρμένος ή τόπος των αερικών. Στην τελευταία εκδοχή ίσως να στηρίζεται και το νεότερο όνομα «Νεραϊδοχώρι». Επίσης πιθανολογείται η ονομασία να προέρχεται από το γειτονικό βουνό Νεράιδα.
Περτούλι
Σε υψόμετρο 1090 μέτρων στις πλαγιές του Κόζιακα ένας ορεινός παράδεισος περιτριγυρισμένος από βουνά, πυκνά δάση, καταπράσινα λιβάδια και τρεχούμενα νερά περιμένει να σας κατακτήσει. Χτισμένο αμφιθεατρικά, το Περτούλι αποτελούσε στο παρελθόν τόπο συνάθροισης των κτηνοτρόφων της περιοχής. Σήμερα αυτό που κάνει το χωριό να ξεχωρίζει και να αποτελεί ένα από τα πιο αγαπημένα ορεινά θέρετρα της Ελλάδας, είναι τα γραφικά πέτρινα σπίτια του με τις κόκκινες ή πέτρινες στέγες, το χιονοδρομικό κέντρο και οι καλές τουριστικές υποδομές. Περίπου 5 χλμ. πριν από το Περτούλι, το ελατοδάσος αρχίζει να υποχωρεί και στη θέση του εμφανίζονται θάμνοι και χορτάρι. Εδώ βρίσκονται τα καταπράσινα Περτουλιώτικα Λιβάδια, με τα χαμηλά υδρόφιλα φυτά και τον ποταμό Περτουλιώτικο (ή Ξεριά) που δημιουργεί κατά τη ροή του μαιάνδρους, τα «κλούρια» όπως τα λένε οι ντόπιοι και φιλοξενεί ποταμόψαρα και βατράχια. Ένα απέραντο τοπίο ηρεμίας σας καλεί να το ανακαλύψετε! Θα συναντήσετε άλογα που καλπάζουν, αγελάδες που βόσκουν ελεύθερες, ρυάκια και μικρές λιμνούλες, ενώ ζαρκάδια και ελάφια περνούν συνέχεια.
Σωτήρα
Η Σωτήρα είναι παλιό βυζαντινό χωριό και βρίσκεται 4 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της πόλης των Τρικάλων, πλάι στον Ληθαίο ποταμό. Το χωριό σχηματίστηκε γύρω από το μοναστήρι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος (πιθανό μετόχι της Μονής Αγίου Γεωργίου των Ζαβλαντίων) ο οποίος χτίστηκε πριν το 1400 όπως αναφέρεται στις Οθωμανικές από γραφές. Η εκκλησία είναι τρίκλιτη βασιλική με υπερυψωμένο το μεσαίο κλίτος. Τα κλίτη διαιρούνται μεταξύ τους με καμάρες όπως και το ιερό από τον κυρίως ναό. Είναι εμπλουτισμένο εσωτερικά με τοιχογραφίες (17 αιώνας) οι οποίες έχουν αλλοιωθεί με το πέρασμα του χρόνου. Δίπλα από το μοναστήρι και στη θέση της καινούργιας εκκλησίας, η οποία άρχιζε να χτίζεται το 1962 και λειτούργησε το 1970, ήταν χτισμένο το πρώτο σχολείο του χωριού, κι ένας στάβλος πλινθόκτιστος. Ανατολικά της Σωτήρας, στις όχθες του Ληθαίου βρίσκεται η γέφυρα Βαμβέτσου, ένα ξεχασμένο και παρατημένο γεφύρι μέχρι χθες, με πέτρινες καμάρες αντικριστά στις όχθες. Φθάνοντας στο χωριό ο επισκέπτης συναντά δεξιά του στην τοποθεσία Αμπέλια και στη ραχούλα όμορφες εξοχικές κατοικίες. Περνώντας την καμάρα που γεφυρώνει τον Ληθαίο ποταμό συναντά την πλατεία Μεταμόρφωσης, την παλιά εκκλησία της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος δίπλα στην ομώνυμη καινούργια εκκλησία, το πέτρινο Δημοτικό Σχολείο και το κτίριο που στεγάζεται ο Μορφωτικός & Εκπολιτιστικός Σύλλογος Σωτήρας Τρικάλων. Προχωρώντας συναντά την όμορφη και ανακαινισμένη πλατεία Ειρήνης. Τα σπίτια των κατοίκων είναι φτιαγμένα σύμφωνα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική της περιοχής και έχουν μεγάλα περιβόλια και κήπους.
Χρυσομηλιά
Η Χρυσομηλιά Τρικάλων, είναι ορεινό χωριό χτισμένο σε υψόμετρο 910 μέτρα στους πρόποδες της κορυφής «Νεράιδας». Περίπου 2,7 χλμ. από την κοινότητα βρίσκεται μια τοποθεσία με το όνομα «Γκαντέλος», όπου υπάρχει τρεχούμενο νερό και αποτελεί τόπο για κατασκήνωση. Οι κάτοικοι ασχολούνται κυρίως με την κτηνοτροφία και την υλοτομία, ενώ τα τελευταία χρόνια γίνεται προσπάθεια τουριστικής ανάπτυξής της λόγω και της κοντινής απόστασης του χωριού στο χιονοδρομικό κέντρο Περτουλίου. Το όνομα Χρυσομηλιά είναι σχετικά πρόσφατο. Το παλιό όνομα του χωριού ήταν Πάνω Περλιάγκο έως το 1928 και είχε δοθεί μάλλον από τους Τούρκους και σήμαινε «Πάνω Παναγιά». Πάνω από το χωριό απλώνεται δάσος από έλατα, καστανιές και κέδρους. Το 1943, το χωριό κάηκε από τους Γερμανούς, ωστόσο μέχρι σήμερα διατηρούνται αρκετές παλαιές πέτρινες οικίες και ναοί, όπως η Αγία Παρασκευή. Το χωριό διαθέτει λαογραφικό μουσείο.