Χωριά στα Ψαρά
Στα Ψαρά υπάρχει μόνο ένας οικισμός περίπου 400 κατοίκων και αυτός έχει αναπτυχθεί πάνω στην παλιά πόλη. Το λιμάνι με τα μικρά ψαροκάικα που χορεύουν στο ρυθμό των ανεπαίσθητων κυμάτων είναι από τις πιο ατμοσφαιρικές εικόνες του νησιού.
Ο οικισμός του νησιού είναι χτισμένος αμφιθεατρικά γύρω από το ιστορικό λιμάνι του νησιού, με χαρακτηριστικό το Φάρο στο πέρασμα ανάμεσα στη Xίο και τα Ψαρά και στην κορυφή να δεσπόζει η εκκλησία του Αγίου Νικόλαου. Η πανοραμική θέα από τα υψώματα είναι μοναδική. Ο κύριος προσανατολισμός του είναι προς το μυχό του κόλπου της Λήμνου και το Λιμάνι και δευτερεύοντα προς την άλλη ακτή (Κάτω Γιαλό) που βλέπει στα Δυτικά και προς το νησί Αντίψαρα. Η αρχιτεκτονική δόμηση όλου του οικισμού ακολουθεί την ανατολική παραδοσιακή Αιγαιοπελαγίτικη παράδοση. Τα σπιτάκια ως επί το πλείστον κατάλευκα με κόκκινες κεραμοσκεπές, με ελάχιστα λουλούδια, όχι μόνο παρέχουν μια γραφική νησιώτικη εικόνα, αλλά μαρτυρούν και την ολοφάνερη κοινωνική συνοχή του νησιού.
Κέντρο της Χώρας είναι η πλατεία με το «Ηρώον», το μνημείο όπου είναι χαραγμένα τα ονόματα των θυμάτων του Ολοκαυτώματος, ενώ ανάμεσα στα χαμηλά λευκά σπίτια βρίσκεται και η κατεστραμένη οικία του Κωνσταντίνου Κανάρη.
Η παρουσία ελάχιστων αυτοκινήτων, αφού τα πάντα είναι προσπελάσιμα με τα πόδια, εγγυάται ανέμελες βόλτες και ηρεμία από τις αστικές συνήθειες. Οι υποδομές του νησιού είναι αρκετές, ώστε να εξυπηρετούν τους κατοίκους αλλά και τους επισκέπτες. Οι κάτοικοι φιλόξενοι και απλοί εξιστορούν τις περιπέτειες των προγόνων τους. Ως ένδειξη τιμής τα Ψαρά ανακηρύχθηκαν το 1984 από τη Βουλή των Ελλήνων αυτόνομος Δήμος.