Φλώρινα
Η πιο παγωμένη πόλη της Ελλάδας
Η Φλώρινα βρίσκεται σε υψόμετρο 687 μέτρων. Ο ποταμός Σακουλέβας περνάει μέσα από την πόλη της Φλώρινας και της δίνει μια ιδιαίτερη γοητεία. Τα παλιά κτίρια και τα σύγχρονα καφέ που υπάρχουν κατά μήκος του ποταμού, είναι πόλος έλξης για όλους τους επισκέπτες αυτής της πανέμορφης και καλλιτεχνικής πόλης.
Η αρχαία ονομασία της περιοχής ήταν Λυγκηστίς, που ήταν ένα αυτόνομο αρχικά μακεδονικό κρατίδιο, στο οποίο κατοικούσαν συγγενή ελληνικά-ακεδονικά φύλλα δωρικής καταγωγής, και το οποίο ο Φίλιππος Β’ ένωσε με το δικό του μεγάλο Μακεδονικό βασίλειο.
Η περιοχή οφείλει την ονομασία της στον πρώτο μυθικό βασιλιά της, τον ήρωα και αργοναύτη Λυγκέα. Η περιοχή κατακλύστηκε από ελληνόφωνα φύλα γύρω στο 19ο αιώνα π.Χ. όταν η βορειότερη Πελαγονία ήταν ένα από τα δύο κύρια κέντρα του ελληνόφωνου κόσμου (το δεύτερο ήταν η Χαονία).
Τους αμέσως επόμενους αιώνες, ελληνόφωνα φύλα όπως οι Αχαιοί και οι Αιολείς μετανάστευσαν νοτιότερα, υπό την πίεση των Βρυγών. Εντούτοις, το εθνικό υπόβαθρο της περιοχής παρέμεινε ελληνικό, και αφού αποχώρησαν οι Βρύγες στη Μικρά Ασία (15ος αιώνας π.Χ.), τους επόμενους αιώνες, σημείωσε ιδιαίτερη πληθυσμιακή ανάπτυξη. Αυτό οδήγησε σε νέα μετανάστευση νοτιότερα κατά τον 11ο αιώνα π.Χ. που έμεινε γνωστή ως κάθοδος των Δωριέων.
Στο λόφο του Αγίου Παντελεήμονος, υπάρχει αρχαιολογικός χώρος οικισμού που κατοικούνταν αδιάλειπτα από το 16ο έως τον 6ο αιώνα π.Χ. και από το 4ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. Όπως μαρτυρεί η ανεύρεση λατινικών επιγραφών και ρωμαϊκών αγγείων και νομισμάτων, ο σημαντικός αυτός οικισμός επιβίωσε ως το τέλος της ρωμαϊκής αρχαιότητας, χάρη στην εξαιρετικά στρατηγική θέση του, καθώς ασκούσε έλεγχο σε δυο σπουδαίους δρόμους, δηλαδή στη ρωμαϊκή Εγνατία οδό και στο δρόμο που οδηγούσε, μέσω των στενών του Πισοδερίου, από την περιοχή των Πρεσπών στον κάμπο της Φλώρινας.
Στη Φλώρινα υπάρχει κατοίκηση από την ύστερη Εποχή του Χαλκού όπως δείχνουν και τα αρχαιολογικά ευρήματα. Η θέση της πόλης ως φυσικό πέρασμα από το λεκανοπέδιο Πρεσπών προς το λεκανοπέδιο Λυγκηστίδας ανάμεσα στα όρη Βαρνούντας και Βέρνο, δημιούργησε την ανάγκη για την κατασκευή φρουρίου ήδη από την αρχαιότητα.
Λόγω της στρατηγικής της θέσης έγινε συχνά πεδίο μαχών, κάτι που εμπόδισε την ανάπτυξή της. Αργότερα, κατά τη βυζαντινή περίοδο, το φρούριο χτίστηκε ψηλότερα στους πρόποδες του Βαρνούντα και έμεινε γνωστό ως «Κάστρο του Χλερηνού». Γι’ αυτό και ο οικισμός κατά το Μεσαίωνα αναφέρεται ως «Χλερηνός» και εξελίχθηκε κατά τη βυζαντινή εποχή, σε πόλη. Το όνομα «Χλερηνός» προέρχεται πιθανώς από τη λέξη χλωρό, λόγω του κλίματος και της βλάστησης της περιοχής.
Το κλίμα της Φλώρινας είναι το ψυχρότερο της Ελλάδας λόγω της εσωτερικής θέσης της και του υψομέτρου. Με μέση ετήσια θερμοκρασία μόλις 12°C και τις ελάχιστες θερμοκρασίες τους χειμερινούς μήνες να αγγίζουν συχνά τους -10°C, η Φλώρινα αποτελεί την πιο παγωμένη πόλη της Ελλάδας.
Αξιοσημείωτο είναι το φαινόμενο της «παγωμένης ομίχλης» (γνωστό στην περιοχή ως σινιάκι), που παρατηρείται κατά κανόνα τους χειμερινούς μήνες και, συνήθως, τον Ιανουάριο. Πρόκειται για ένα πυκνό πέπλο ομίχλης το οποίο καλύπτει την πόλη της Φλώρινας και το ευρύτερο λεκανοπέδιο Φλώρινας – Μοναστηρίου, γνωστό και ως η κοιλάδα της Πελαγονίας.
Το φαινόμενο μπορεί να διαρκέσει ακόμη και για αρκετές εβδομάδες (ιδιαίτερα αν επικρατεί άπνοια) και έχει ως αποτέλεσμα πέραν της πολύ χαμηλής ορατότητας, τη διατήρηση της θερμοκρασίας ακόμη και στο κέντρο της πόλης κάτω από τους 0°C καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας (ολικός παγετός), την ίδια ώρα που σε περιοχές που απέχουν μόλις λίγα χιλιόμετρα και βρίσκονται εκτός του λεκανοπεδίου η θερμοκρασία μπορεί να είναι αρκετούς βαθμούς υψηλότερη.
Το ιδιαίτερα πλούσιο φυσικό τοπίο του νομού καθώς και οι προσπάθειες σημαντικών Φλωρινιωτών έδωσαν την ευκαιρία στη Φλώρινα να αναπτυχθεί μέσα από προγράμματα προώθησης του οικοτουρισμού.
Θεωρείται πόλη των καλλιτεχνών, διαθέτοντας δεκάδες ζωγράφους, ποιητές και μουσικούς, επαγγελματίες και ερασιτέχνες.
Το χιονοδρομικό κέντρο του Πισοδερίου βρίσκεται στη θέση Βίγλα, 24 χιλιόμετρα από την πόλη της Φλώρινας. Έχει δημιουργηθεί ένα αξιόλογο σαλέ και 10 πίστες εξυπηρετούν τους επισκέπτες. Η Φλώρινα έχει πολλούς τουρίστες το καλοκαίρι αλλά ακόμα περισσότερους το χειμώνα.
Το καλοκαίρι γίνονται πολλές εκδηλώσεις από χορευτικά, συλλόγους, ζωγράφους, χορωδίες και μουσικούς. Το 2016 δόθηκε σε λειτουργία ο ανακαινισμένος Ζωολογικός Κήπος Φλώρινας, ο οποίος κοσμεί την πόλη από το 1967.
Ένα σημαντικό έθιμο της Φλώρινας αλλά και των γύρω χωριών είναι τις παραμονές των Χριστουγέννων τα μεσάνυχτα 23 προς 24 Δεκεμβρίου οι κάτοικοι ανάβουν φωτιές σε δεκάδες γειτονιές και συνοικίες της πόλης, με μεγαλύτερη και δημοφιλέστερη τη φωτιά Χαμάμ.
Οι φωτιές αυτές ανάβονται στις γειτονιές με ξύλα από το βουνό, κυρίως κέδρα, που κάνουν θόρυβο όταν καίγονται και θεωρείται ότι διώχνουν τα κακά πνεύματα με την προετοιμασία να ξεκινά πολύ καιρό πριν, ενώ παλαιότερα συνηθιζόταν και το κλέψιμο ξύλων μεταξύ των ομάδων – γειτονιών κάθε φωτιάς, ως μέρος του εθίμου.
Γύρω από τις φωτιές στήνεται γλέντι και φαγοπότι με παραδοσιακά εδέσματα στο οποίο συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι καθώς και πολλοί τουρίστες που επισκέπτονται την πόλη τις ημέρες εκείνες.
Το έθιμο έχει πιθανόν τις ρίζες του σε προχριστιανικές παγανιστικές τελετές, όμως στις μέρες μας είναι άρρηκτα συνυφασμένο με τη φωτιά που άναψαν οι βοσκοί για το νεογέννητο Χριστό.
Αξιοθέατα που μπορείτε να επισκεφθείτε στην πόλη της Φλώρινας είναι:
- Αρχαιολογικό Μουσείο Φλώρινας
- Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Φλώρινας
- Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Φλώρινας «Βασιλικής Πιτόσκα»: ιδρύθηκε το 1984, από δωρεά του Γεωργίου Πιτόσκα, στη μνήμη της κόρης του Βασιλικής. Η βιβλιοθήκη διατηρεί δυο παραρτήματα, στο Αρμενοχώρι και στη Παλαίστρα. Η συλλογή της αποτελείται από 53.000 αντίτυπα και περιλαμβάνει ιστορικά βιβλία που αφορούν τον τόπο και αποτελούν μοναδικά και χρήσιμα τεκμήρια για έναν ερευνητή της τοπικής ιστορίας. Επιπρόσθετα, διαθέτει αρχεία με σπάνιο και πολύτιμο υλικό όπως τα χειρόγραφα πολιτικών προσωπικοτήτων και λογοτεχνών της ευρύτερης περιοχής της Φλώρινας. Η βιβλιοθήκη από το 1987 έχει αναπτύξει εκδοτική δραστηριότητα με ανατυπώσεις παλαιών και δυσεύρετων βιβλίων και με νέες μελέτες που αφορούν τη Φλώρινα και την ευρύτερη περιοχή της.
- Λαογραφικό Μουσείο της «Λέσχης Πολιτισμού Φλώρινας»
- Φιλεκπαιδευτικός Σύλλογος Φλωρίνης «Ο Αριστοτέλης»
- Λέσχη Πολιτισμού Φλώρινας
Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια
Πηγή photo slider: google maps
Πηγή photo κειμένου: commons.wikimedia.org & google maps