Ένα μαγευτικό φυσικό αξιοθέατο με μεγάλη ιστορία

Το Σπήλαιο Αντιπάρου ή Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννη βρίσκεται στο κέντρο και ανατολικά του νησιού, στο λόφο του Αγίου Ιωάννη, 171 μέτρα πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας.

Η πρόσβαση γίνεται με αυτοκίνητο, λεωφορείο, με καΐκι που κάνει το γύρω του νησιού και αγκυροβολεί στις ακτές και με μονοπάτι που η διαδρομή είναι μαγευτική εμπειρία και υπολογίζεται στη 1,5 ώρα περίπου από το λιμάνι. Η ανάβαση για το σπήλαιο γίνεται είτε με γαϊδουράκι ή ανεβαίνοντας 400 σκαλιά.

Το «Καταφύγι», όπως το αποκαλούσαν οι ντόπιοι, διακοσμείται από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, οι οποίοι αλλάζουν μορφή, ανάλογα με την έμπνευση του επισκέπτη.

Το Σπήλαιο της Αντιπάρου είναι ένα από τα ομορφότερα και τα πιο σημαντικά του κόσμου, γιατί δημιουργήθηκε πριν από εκατομμύρια χρόνια και εκτός από το μαγευτικό φυσικό αξιοθέατο, συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία του τόπου και προκαλεί μεγάλο αρχαιολογικό ενδιαφέρον, λόγω των ευρημάτων της λίθινης εποχής που ανακαλύφθηκαν στο εσωτερικό του.

Χαρακτηριστικό γνώρισμα του χώρου αποτελεί ο τεράστιος σταλαγμίτης που βρίσκεται στην είσοδό του, ο αρχαιότερος της Ευρώπης που ονομάζεται «Πελώρια Κεντρική Κολώνα» και εκτιμάται ότι είναι 45 εκατομμυρίων ετών.

Στην είσοδο του σπηλαίου ο επισκέπτης συναντά το εκκλησάκι του Άη Γιάννη το οποίο επικοινωνεί εσωτερικά με το μικρότερο και παλαιότερο εκκλησάκι (350 ετών) της Ζωοδόχου Πηγής. Παραμονή και ανήμερα του Άη Γιαννιού, στις 7 και 8 Μαΐου γίνεται γραφικό πανηγύρι με τοπικά εδέσματα και τσικουδιά.

Είναι βαραθρώδες, δηλαδή η φυσική είσοδός του είναι κατακόρυφη, έχει έκταση 5.600 τ.μ., το μέγιστο βάθος του φτάνει τα 85 μέτρα περίπου και η θερμοκρασία του το χειμώνα κυμαίνεται στους 15 βαθμούς Κελσίου. Η κατάβαση γίνεται εύκολα και με ασφάλεια, μέσω τσιμεντένιας σκάλας που αριθμεί 411 σκαλιά.

• Είσοδος: Η  αψιδωτή είσοδος του σπηλαίου ονομάζεται «Προθάλαμος» και αποτελείται από τρία επίπεδα. Στο πρώτο επίπεδο είναι ο διαμορφωμένος χώρος, στο δεύτερο είναι ο αρχαιότερος σταλαγμίτης της Ευρώπης και στο τρίτο βρίσκεται η κιγκλιδωτή πόρτα οδηγεί στο κατεξοχήν εσωτερικό του σπηλαίου.
• Αίθουσες: Η ροή είναι μεγαλύτερη στις πρώτες δύο αίθουσες με αποτέλεσμα, η διακόσμηση να είναι πιο έντονη και εντυπωσιακή από ότι στη τρίτη αίθουσα του βρίσκεται στο χαμηλότερο επίπεδο. Η πρώτη αίθουσα λέγεται «Θάλαμος των Πέτρινων Καταρρακτών», έχει πλούσιο διάκοσμο, από σταλακτίτες και σταλαγμίτες. Η δεύτερη αίθουσα λέγεται «Θάλαμος του καθεδρικού ναού» όπου δεξιά υπάρχουν ολόλευκα σταλαγμιτικά συγκροτήματα και από πάνω τους κρεμαστοί «πολυέλαιοι». Η τρίτη αίθουσα λέγεται «Η Βασιλική», που για να φτάσεις πρέπει να κατέβει συνολικά 360 σκαλοπάτια. Δεν έχει ιδιαίτερα εντυπωσιακό στολισμό, αλλά είναι επιβλητική.
• Ευρήματα: Το σπήλαιο της Αντίπαρου είναι γνωστό από την Αρχαιότητα και η χρήση του χρονολογείται από τη Νεολιθική εποχή (5η χιλιετία π.Χ.) ως και τα Νεότερα Χρόνια. Αρχαιολογικές έρευνες έφεραν στο φως στοιχεία που αποδεικνύουν την προϊστορική ύπαρξή του, αρχαία αγγεία με αφιέρωμα στην θεά Αρτέμιδα, όστρακα και ανθρώπινα οστά, που εκτίθενται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Παροικιάς στην Πάρο. Σύμφωνα με μια επιγραφή ένας από τους αρχαιότερους επισκέπτες του σπηλαίου ήταν ο λυρικός ποιητής από την Πάρο, Αρχίλοχος (728 – 650 π.Χ.). Από χαράγματα που διακρίνονται ακόμα και σήμερα, φαίνεται ότι χρησιμοποιήθηκε και ως καταφύγιο από τη νεολιθική εποχή. Στο μεγαλοπρεπή σταλαγμίτη της εισόδου σωζόταν μέχρι το 19ο αιώνα η επιγραφή με τα ονόματα Μακεδόνων στρατηγών, που συνωμότησαν εναντίον του Μεγάλου Αλεξάνδρου και κατέφυγαν στο σπήλαιο της Αντιπάρου για να κρυφτούν και να γλιτώσουν. Πιο πιθανό όμως φαίνεται να πρόκειται για απλούς επισκέπτες του σπηλαίου. Οι χαραγμένες επιγραφές Ελλήνων και ξένων επισκεπτών, προσωπικοτήτων και μη, που «στολίζουν» το σπήλαιο είναι επίσης ανεξάντλητη πηγή ιστοριών, θρύλων και πληροφοριών.
• Ανακάλυψη – Λεηλασία: Το σπήλαιο ανακαλύφθηκε το 1673 από τον Μαρκήσιο ντε Νουαντέλ, πρεσβευτής του Λουδοβίκου ΙΔ’ στην Κωνσταντινούπολη και λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού. Ο ντε Νουαντέλ ταξίδευε στα Ελληνικά νησιά με σκοπό τη συλλογή αρχαιολογικών ευρημάτων και πληροφορήθηκε την παρουσία ενός μεγάλου αγάλματος στο νησί της Αντιπάρου, που δεν ήταν άλλο από το σταλακτίτη της εισόδου του σπηλαίου. Όταν ανακάλυψε το σπήλαιο τέλεσε τη λειτουργία των Χριστουγέννων μέσα στο σπήλαιο, χρησιμοποιώντας τον τεράστιο σταλαγμίτη που από τότε ονομάστηκε Αγία Τράπεζα. Όσο όμως, οι ζωγράφοι απαθανάτιζαν το σπήλαιο, άλλοι αποσπούσαν τεράστια κομμάτια σταλακτιτών και σταλαγμιτών που φορτώθηκαν στα πλοία για τη Γαλλία. Αυτή ήταν και η πρώτη μεγάλη σύληση του σπηλαίου. Αργότερα, κατά την περίοδο της ρωσικής κυριαρχίας στο νησί (1770 – 1774), το σπήλαιο υπόκειται σε δεύτερη μεγάλη σύληση και σήμερα στολίζουν τις προθήκες του μουσείου Ερμιτάζ στην Αγία Πετρούπολη. Ακολούθησαν οι Γερμανοί, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, οι οποίοι με τη σειρά τους κατέστρεψαν μεγάλο τμήμα του φυσικού διάκοσμου. Μετά την επίσκεψη του Νουαντέλ, πλήθος ξένων περιηγητών κατέφθασε στο νησί, για να θαυμάσει το μεγαλείο της φύσης. Δυστυχώς, οι επισκέπτες συνέβαλαν και στη μερική αποδόμηση του σπηλαίου, αποσπώντας κομμάτια του ως σουβενίρ ή με σκοπό την πώλησή τους.

Από την ομάδα του Greece Destination

Πηγή photo slider & photo κειμένου: google maps