Το χωριό με τους τέσσερις συνοικισμούς

Η Ποταμιά στη Νάξο, ένα από τα πιο παραδοσιακά χωριά του νησιού, απλώνεται στην καρδιά μια καταπράσινης και δροσερής κοιλάδας, που είναι διάσπαρτη με παλιούς νερόμυλους, ξωκλήσια και ερειπωμένους πύργους. Το όνομά της προέρχεται από τα ποτάμια που διασχίζουν την περιοχή, η οποία την περίοδο της Φραγκοκρατίας γνώρισε μεγάλη ακμή, καθώς υπήρξε δημοφιλές θέρετρο πολλών Ενετών αρχόντων.

Το χωριό σήμερα αποτελείται από τέσσερις συνοικισμούς, την Άνω Ποταμιά, τη Μέση Ποταμιά, το Λιεράδο και την Κάτω Ποταμιά, που διατηρούν το παραδοσιακό χρώμα τους, χτισμένα σε ειδυλλιακό περιβάλλον με τρεχούμενα νερά, αιωνόβια πλατάνια, και κατάφυτα περιβόλια.

Στην Άνω Ποταμιά ξεχωρίζει η πλατεία με την παλιά βρύση, δίπλα στο εκκλησάκι του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου (1799), ενώ στα σύνορα του οικισμού έχει αναστηλωθεί και είναι επισκέψιμος, ένας από τους 14 παλιούς νερόμυλους της περιοχής. Επίσης λίγο πιο έξω από το Πάνω χωριό, στο δρόμο για Χαλκί, βρίσκεται και ένα γυναικείο άγαλμα, η Κόρη της Ποταμιάς, γνωστό και ως η σύντροφος του Κούρου των Μελάνων.

Ο συνοικισμός της Μέσης Ποταμιάς, φιλοξενεί τον ενοριακό ναό του χωριού, τον Άγιο Γεώργιο, που χτίστηκε το 1898. Στο Λιεράδο, τον επόμενο στη σειρά συνοικισμό, δίπλα στο ποταμάκι, βρίσκεται το εντυπωσιακότερο αξιοθέατο της περιοχής, ο Πύργος του Κόκου. Κτίσμα του 17ου αιώνα, έχει νερόμυλο στο υπόγειο του, ενώ διακρίνονται ακόμα οι ενδιαφέρουσες επιγραφές στα υπέρθυρα των εισόδων του.

Σύμφωνα με την παράδοση στον πύργο του Κόκκου διαδραματίσθηκε και μια ιστορία αγάπης ανάλογη με αυτήν του Ρωμαίου και της Ιουλιέττας, ανάμεσα στις οικογένειες Κόκκου και Μπαρότσι. Η εκκλησία της Κάτω Ποταμιάς είναι αφιερωμένη στην Παναγία, χτίστηκε το 1871 και θεωρείται θαυματουργή από τους κατοίκους του νησιού.

Το σημαντικότερο από τα περίπου 37 ξωκλήσια της περιοχής είναι ο Άγιος Μάμας, στη θέση Μητροπούλου, στο δρόμο για Φιλώτι. Πρόκειται για βυζαντινή εκκλησία του 10ου αιώνα με ενδιαφέρουσα αρχιτεκτονική, αφιερωμένη στον Άγιο Μάμα που θεωρείται προστάτης των βοσκών. Εκτός όμως από τα μνημεία της η ευρύτερη περιοχή της Ποταμιάς προσφέρεται και για απολαυστικές πεζοπορίες σε καταπράσινο περιβάλλον.

Πηγή πληροφοριών: Δήμος Νάξου & Μικρών Κυκλάδων

Πηγή photo: commons.wikimedia.org