Κρυμμένη μέσα σε μια μικρή κοιλάδα

Η Μονή Αγίου Ιωάννη Θεολόγου βρίσκεται στα ανατολικά της Ανωπόλεως Πεδιάδος, στην Κρήτη, σε απόσταση 150 μέτρων. Η θέση της είναι σε μια μικρή κοιλάδα και σε υψόμετρο 170 μέτρων. Γιορτάζει στις 8 Μαΐου και διαθέτει ξενώνα.

Το μοναστήρι υπήρξε μετόχι άλλης παλαιότερης μονής του Αγίου Γεωργίου, η οποία βρισκόταν στην αριστερή όχθη του χειμάρρου Αποσελέμη, στα 800 περίπου μέτρα από τη θάλασσα. Εκείνη η μονή εγκαταλείφθηκε στα μεσαιωνικά χρόνια λόγω των πειρατικών επιδρομών.

Οι μοναχοί μετεγκαταστάθηκαν δυτικότερα και μακρύτερα από τη θάλασσα, στη θέση Πεζέτης ή Μπεζέτης, νότια του χωριού Γούρνες και ανατολικά του χωριού Ανώπολη. Η θέση βρισκόταν πάνω στους δρόμους που τότε συνέδεαν το Ηράκλειο με το Λασίθι, και συχνά η μονή έπεφτε θύμα κακόβουλων διερχόμενων, που σταματούσαν εκεί, ξεπέζευαν, απ’ όπου και το όνομα Πεζέτης. Έτσι μετεγκαταστάθηκαν και πάλι, αυτή τη φορά στο ως τότε μετόχι της μονής, τον Άγιο Ιωάννη το Θεολόγο της Ανώπολης.

Ο δίκλιτος ναός της μονής Αγίου Γεωργίου κτίστηκε κατά την Ενετοκρατία και διαλύθηκε από τους Ναζί το 1942. Τα υλικά του χρησιμοποιήθηκαν για οχυρωματικούς σκοπούς. Η παλιά εικόνα του Αγίου Γεωργίου μεταφέρθηκε στη νέα έδρα της Μονής, όπου υπάρχει και στις μέρες μας.

Ο μονόκλιτος καμαροσκεπής ναός του μοναστηριού στον Πεζέτη, τιμά τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, ανάγεται στην ενετοκρατία, και φέρει αγιογραφίες. Δίπλα του υπάρχουν ερειπωμένα κελιά.

Έπειτα από την Κρητική Επανάσταση του 1866 με 1869 η Μονή Θεολόγου ανακαινίστηκε από τον κτήτορά της, ο οποίος ήταν ο Ηγούμενος Ματθαίος. Παλαιότερα η μονή ήταν σταυροπηγιακή. Έγινε ενοριακή το 1730 και στέγασε το Δημοτικό Σχολείο (1840-1908) στο οποίο δίδαξαν οι μετέπειτα Μητροπολίτες Κρήτης Τιμόθεος Βενέρης και Τίτος Ζωγραφίδης.

Την 26 Ιουνίου του 1896, στη διάρκεια της επανάστασης του 1895-1898, η μονή καταστράφηκε ξανά και όσοι μοναχοί δεν πρόφτασαν να την εγκαταλείψουν, σφαγιάστηκαν από Τούρκους ενόπλους. Ο ναός, το τέμπλο και οι εικόνες πυρπολήθηκαν, ενώ κάποιες εικόνες πρόλαβαν και τις είχαν πάρει οι μοναχοί που έφυγαν. Το 1908 η Μονή ανακαινίστηκε από τον ηγούμενο Καλλίνικο Δασκαλάκη και από τότε αναπτύχθηκε. Στο χώρο του μοναστηριού βρίσκονται πολλές ενδιαφέρουσες φορητές εικόνες.

Πηγή άρθρου: Βικιπαίδεια

Πηγή photo: commons.wikimedia.org