Κρυμμένη σαν πραγματικό ησυχαστήριο

Η παραλία Σούγια στα Χανιά βρίσκεται στη νότια πλευρά του νομού, κάτω από τον ομώνυμο παραθαλάσσιο οικισμό, μεταξύ Παλαιόχωρας και Αγίας Ρούμελης. Χτισμένη στην έξοδο του φαραγγιού της Αγίας Ειρήνης, απέχει 60,2 χλμ μέχρι την πόλη των Χανίων.

Η πρόσβαση γίνεται οδικώς, αλλά και με δρομολόγια των ΚΤΕΛ Χανίων (3 δρομολόγια την καλοκαιρινή περίοδο). Υπάρχουν επίσης και κάποια λεωφορεία, τα οποία έρχονται από την Αγία Ειρήνη, το Ελαφονήσι, τον Ομαλό και την Παλαιόχωρα.

Η κοντινότερη διαδρομή είναι μέσω της επαρχιακής οδού Χανίων-Σούγιας, περνώντας από Αλικιανό, Πρασές, Αγία Ειρήνη και Μονή. Η διαδρομή δεν είναι ιδιαίτερα εύκολη, αλλά είναι πανέμορφη γιατί περνάς μέσα από ένα καταπράσινο τοπίο και γραφικά χωριά, που θα σας μείνει αξέχαστη.

Η Σούγια ήταν ο αγαπημένος προορισμός των χίπις στην δεκαετία του ‘70, γι’ αυτό και οι ντόπιοι την αποκαλούν «Μάταλα των Χανίων». Σήμερα είναι ιδανικός προορισμός για όσους αποζητούν την ηρεμία, για όσους αγαπούν το κάμπινγκ ή προτιμούν το γυμνισμό αλλά και για οικογένειες με παιδιά.

Το τοπίο είναι μοναδικό σε ομορφιά και γραφικότητα και οι τριγύρω κορυφογραμμές κόβονται απότομα όταν φθάνουν στην ακτή για να σχηματίσουν την πανέμορφη παραλία της Σούγιας.

Στην ευρύτερη περιοχή της ακτής κυριαρχούν οι αγροτικές εκτάσεις με σημαντικό ποσοστό φυσικής βλάστησης. Η παραλία και το λιμανάκι της Σούγιας βρίσκονται στη θέση της αρχαίας πόλης Συίας, από όπου και πήρε τη σημερινή ονομασία της.

Η παραλία της Σούγιας είναι αρκετά μεγάλη σε μήκος (1,2 χιλιόμετρα) και πλάτος, έχει πεντακάθαρα νερά και σχετικά λίγο κόσμο, λόγω της έκτασής της. Κατά μήκος της ακτής έχει ποώδης βλάστηση και αλμυρίκια κυρίως στο κεντρικό τμήμα της που βρίσκονται οι καφετέριες και οι ταβέρνες. Η ακτή και ο πυθμένας έχουν βότσαλο, αλλά σε κάποια σημεία της ακτής έχει έντονη εναλλαγή χονδρής άμμου με βότσαλο. Έχει πολλές θαλασσινές σπηλιές, βαθιά και κρύα νερά, επιρρεπής στους δυτικούς ανέμους και είναι ιδανική για οικογένειες με παιδιά, μάσκα και ψαροντούφεκο.

Στο δυτικό τμήμα της υπάρχει προβλήτα, που δένουν τα καΐκια που πραγματοποιούν  τα δρομολόγια για κοντινούς προορισμούς και αλιευτικό καταφύγιο, όπου αγκυροβολούν μικρά αλιευτικά και σκάφη αναψυχής. Σχηματίζει επίσης μια μικρή παραλία με βραχώδη βυθό.

Στο κεντρικό τμήμα της εκβάλλει το Κουμαριανό ρέμα που πηγάζει από το φαράγγι της Αγίας Ειρήνης. Είναι οργανωμένη με ξαπλώστρες, ομπρέλες, ντους και ναυαγοσώστη  μπροστά από τις καφετέριες και τις ταβέρνες, ιδανική για οικογένειες με παιδιά. Για φυσική σκιά υπάρχουν λίγα αλμυρίκια, αλλά λόγω του πλάτους της ακτής, έχει μακρινή απόσταση μέχρι την παραλία.

Στο ανατολικό τμήμα της, υπάρχουν δυο κολπάκια που τα χωρίζει ένας μεγάλος βράχος (Κατσουνωτός Βώλακας) και ένα μικρό σπήλαιο (Ξωτοκοσπηλιαρό) στα βράχια, που είναι η παραλία των γυμνιστών.  Έχει βότσαλο και λίγη φυσική σκιά από αλμυρίκια. Πάνω από το συγκεκριμένο ανατολικό τμήμα της υπάρχουν τα περίφημα σπήλαια Θάφτο και Χάρακας που είναι συνδεδεμένα με τη θρησκευτική παράδοση του τόπου.

Ο γραφικός οικισμός είναι χτισμένος στη θέση της αρχαίας Συίας, δυτικά των εκβολών του χειμάρου Αγιερηνιώτη, στην έξοδο του επιβλητικού φαραγγιού της Αγίας Ειρήνης. Ανατολικά βρίσκεται το φαράγγι της Τρυπητής και δυτικά τα φαράγγια Λισσού και Κάκου ποταμού. Στις πλαγιές της στενής κοιλάδας του έχει πευκοδάσος, το οποίο έχει καεί στο παρελθόν.

Η ευρύτερη περιοχή αλλά και η παραλία της Σούγιας έχει αρκετά αξιοθέατα. Δυτικά του οικισμού βρίσκονται τα ερείπια της αρχαίας Λισσού που γνώρισε ακμή κατά τη Pωμαϊκή και Bυζαντινή περίοδο και ήταν το δεύτερο λιμάνι και επίνειο της αρχαίας Ελύρου. Ήταν γνωστή για το ναό του Ασκληπιού που ήταν το ιατρικό κέντρο της αρχαίας Κρήτης και θεραπεύονταν ασθενείς χάρη στα ιαματικά νερά της περιοχής. Η πρόσβαση γίνεται με καραβάκι από την Παλαιόχωρα και τη Σούγια ή με πεζοπορία από το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4. Ο αρχαιολογικός χώρος έχει πολλά εντυπωσιακά μνημεία και σπάνια χλωρίδα. Τα ερείπια του Ασκληπιείου και η νεκρόπολη σώζονται ως σήμερα σε πολύ καλή κατάσταση. Έχει υπέροχα ψηφιδωτά δάπεδα με απεικονίσεις ζώων, πολλούς υπέργειους κτιστούς ρωμαϊκούς τάφους,  βάσεις κτιρίων, κιονόκρανα, πύργους, τείχη και τα βυζαντινά ξωκλήσια Άγιος Κήρυκος και η Παναγία. Ο Άγιος Κήρυκος έχει όμορφο ψηφιδωτό και τοιχογραφίες. Γιορτάζει στις 15 Ιούλη, όπου την παραμονή γίνεται μεγάλο πανηγύρι στο χώρο της Λισσού με παραδοσιακό φαγητό και ολονύκτιο γλέντι. Η Παναγία βρίσκεται πάνω από την παραλία και για το χτίσιμό της χρησιμοποιήθηκαν κομμάτια από αρχαίους κίονες. Κάτω από τα αρχαία βρίσκεται η μικρή απομονωμένη παραλία με χοντρό βότσαλο.

Στο ανατολικό τμήμα της παραλίας βρίσκονται τα λιγοστά ερείπια της αρχαίας Συΐας, κυρίως της Ρωμαϊκής περιόδου, επίνειο της αρχαίας Ελύρου, που ήταν από τα σημαντικότερα αστικά κέντρα της νοτιοδυτικής Κρήτης κατά την κλασσική περίοδο. Υπάρχουν και αρκετές βελανιδιές, οι οποίες χρησίμευαν για την εκτροφή των γουρουνιών.

Στο ανατολικό τμήμα της κοιλάδας που βρίσκεται ο Καμαριανός ή Σουγιανός ποταμός, όπως επίσης και στους πρόποδες,  σώζονται κατάλοιπα από αρχαίο υδραγωγείο που χρονολογούνται στη ρωμαϊκή και παλαιοχριστιανική περίοδο.

Η σπηλιά του Πολύφημου βρίσκεται 2,5 χλμ. βορειοανατολικά του οικισμού, σε υψόμετρο 300 περίπου μέτρων από τη θάλασσα, ανάμεσα στη Σούγια και στο Κουστογέρακο. Είναι η σπηλιά που αναφέρει ο Όμηρος στην Οδύσσεια ως κατοικία του μονόφθαλμου γίγαντα Πολύφημου.

Η είσοδος χωρίζεται στα δυο από μια τεράστια πέτρα, που ο μύθος λέει ότι την τοποθέτησε ο Οδυσσέας για να προστατευτεί αυτός και οι σύντροφοί του από τον ανθρωποφάγο μονόφθαλμο κύκλωπα Πολύφημο. Η σπηλιά καταλαμβάνει μεγάλη έκταση, με μόνο ενδιαφέρον ένα μαρμάρινο σχηματισμό που θυμίζει θρόνο.

Το Ιστορικό Πολεμικό Μουσείο που βρίσκεται στο κέντρο του χωριού, φιλοξενεί συλλογή και διάσωση των στοιχείων που προσδιορίζουν την ιστορία της επαρχίας Σελίνου.

Η κύρια εκκλησία της Σούγιας είναι ο Άγιος Παντελεήμονας που βρίσκεται μέσα στον οικισμό. Χτίστηκε από την Αντωνία Καντανολέοντος, λόγω ενός ονείρου που είχε δει. Είναι χτισμένη πάνω στα ερείπια μιας τρίκλιτης παλαιοχριστιανικής βασιλικής, του οποίου οι δύο κιονοστοιχίες βρίσκονται στο προαύλιο χώρο της εκκλησίας. Ακόμα σώζονται ίχνη από τα ψηφιδωτά πατώματα του αρχαίου ναού (6ος αιώνα μ.Χ.) που απεικονίζουν γεωμετρικά σχήματα και παραστάσεις ζώων.

Άλλες εκκλησίες κοντά στον οικισμό είναι η Αγία Ειρήνη, που βρίσκεται δυτικά του οικισμού, πάνω από την προβλήτα και το αλιευτικό καταφύγιο, μέσα σε ένα κατάφυτο λόφο με πεύκα και καταπληκτική θέα στο Λιβυκό πέλαγος. Είναι ένα όμορφο βυζαντινό ξωκλήσι με εξαιρετικές τοιχογραφίες που πανηγυρίζει στις 5 Μαΐου με κρητικά εδέσματα και μουσική. Η πρόσβαση γίνεται με πεζοπορία ή με τζιπάκι.

Στην περιοχή Χαρέι ή Λίμνες, που βρίσκεται 2,5 χλμ ανατολικά της Σούγιας, είναι χτισμένα πάνω από την ακτή και ανάμεσα στα δένδρα, τα βυζαντινά εκκλησάκια του Αγίου Αντωνίου και της Παναγίας της Χιλιοαρμενίτισσας. Η πρόσβαση γίνεται με μονοπάτι από τη Σούγια, ακολουθώντας το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 για Αγία Ρουμέλη.

Το εκκλησάκι του Αγίου Αντωνίου που έχει ανακαινιστεί για να σωθούν οι τοιχογραφίες, πανηγυρίζει 17 Ιανουαρίου. Η Παναγία της Χιλιοαρμενίτισσας  έχει ανακαινιστεί μόνο εξωτερικά και έχουν καταστραφεί οι τοιχογραφίες. Η ονομασία οφείλεται στα χίλια κεριά που στέλνει η Παναγία κάθε νύχτα στο πέλαγος, για να καθοδηγούν με ασφάλεια τους ναυτικούς

Κάθε χρόνο γιορτάζει στις 17 Ιανουαρίου και στις 2 Ιουλίου όπου κάτοικοι και επισκέπτες διανυκτερεύουν στην ύπαιθρο και γλεντούν μέχρι πρωίας που αρχίζει η λειτουργία. Κάτω από την εκκλησία, ανάμεσα στα πεύκα, βρίσκεται η ομώνυμη παραλία του Αγίου Αντωνίου με βράχια και βότσαλα και ένα μικρό λιμανάκι. Η παραλία είναι ιδανική για μάσκα και ψαροντούφεκο. Στην παραλία έχει εντοπιστεί πηγή υφάλμυρου νερού με αυξημένη ποσότητα ραδονίου, η οποία θεωρείται ιδανική για ιαματικά λουτρά.

Η Σούγια έχει εξαιρετικά μονοπάτια για πεζοπορία, γιατί περνάει το Ευρωπαϊκό μονοπάτι Ε4 που είναι πολύ καλά σηματοδοτημένα.

• Το μονοπάτι Σούγια – Αγία Ρουμέλη είναι από τα δυσκολότερα και τα πιο όμορφα στην Κρήτη. Είναι μια διαδρομή που διασχίζει ψηλή και χαμηλή βλάστηση με θέα τη θάλασσα.
• Το μονοπάτι Σούγια – Λισσός – Παλαιόχωρα είναι μια καταπληκτική διαδρομή 16 χιλιομέτρων.
• Το μονοπάτι προς το φαράγγι και το εκκλησάκι της Αγίας Ειρήνης, είναι μια υπέροχη, σύντομη και εύκολη διαδρομή, μέσα από πευκόφυτη περιοχή, με θέα τη Σούγια.

Η νυχτερινή ζωή στη Σούγια είναι πολύ χαλαρή, με λίγα μπαράκια και ένα φεστιβάλ μουσικής  που είναι αρκετά γνωστό στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Κάθε χρόνο, στη διήμερη εκδήλωση φιλοξενούνται Έλληνες και ξένοι μουσικοί, προτείνουν μια εναλλακτική μουσική μακριά από το διεθνές εμπορικό κύκλωμα.

Η Σούγια επειδή είναι παραθαλάσσιος οικισμός παρέχει τις βασικές υποδομές για τους επισκέπτες. Βενζινάδικο δεν υπάρχει, παρά μόνο στην Αγία Ειρήνη, την Κάντανο και την Παλαιόχωρα. Ενοικιάσεις αυτοκινήτων ή μηχανών δεν υπάρχουν. Φαρμακεία δεν υπάρχουν, παρά μόνο στην Κάντανο και την Παλαιόχωρα.

Υπάρχει ιατρείο στο κέντρο, 50 μέτρα βόρεια από την κεντρική πλατεία του χωριού, όπου λειτουργεί 2-3 φορές την εβδομάδα. Για σοβαρές περιπτώσεις είναι το πλησιέστερο ιατρικό κέντρο στην Κάντανο. Υπάρχει μηχάνημα ATM έξω από το ιατρείο της Σούγιας, 2 μίνι μάρκετ  και λίγα τουριστικά καταστήματα για σουβενίρ.

Η Σούγια έχει αρκετές υποδομές από καταστήματα εστίασης για καφέ και φαγητό, όπου μπορείτε να γευτείτε φρέσκο ψάρι και εξαιρετικές παραδοσιακές λιχουδιές με τοπικά προϊόντα.

Έχει αρκετά καταλύματα διαμονής με δωμάτια, διαμερίσματα, βίλες, studios και μικρές ξενοδοχειακές μονάδες, ενώ επιτρέπεται το ελεύθερο camping, θυμίζοντας τη δεκαετία του ’70, με παρέες να ανάβουν φωτιές και να τραγουδούν.

Από τη Σούγια φεύγουν καθημερινά φεριμπότ για Αγία Ρουμέλη, Γαύδο, Λουτρό, Παλαιόχωρα και Χώρα Σφακίων, αλλά μόνο τηω καλοκαιρινή περίοδο.

Από την ομάδα του Greece Destination

Η φωτογραφία είναι προσφορά του Μάρκου Δ. από προσωπικό του αρχείο