Η φύση στο Νομό Φθιώτιδας
Σπερχειός
Ο Σπερχειός, ο μεγαλόπρεπος ποταμός της Στερεάς Ελλάδας, είναι ένα ποτάμι στο νομό Φθιώτιδας με ανεκτίμητη αξία, μια πηγή πλούτου και ένα σπάνιο οικοσύστημα. Ο Σπερχειός ξεκινάει την πορεία του από τα ανατολικά της κεντρικής Πίνδου και τον ορεινό όγκο του Τυμφρηστού, κινείται από τα δυτικά προς τα ανατολικά και μετά από 82,5 χλμ. εκβάλλει στον Μαλιακό κόλπο. Στην πορεία του δημιουργεί την μεγάλη κοιλάδα της Φθιώτιδας (κοιλάδα του Σπερχειού), που απλώνεται ανάμεσα στους ορεινούς όγκους της Οίτης στα νότια και της Όθρυος στα βόρεια. Η λεκάνη απορροής του ποταμού καλύπτει μια έκταση 1.517 τ.χλμ. Στα νερά του συμβάλλουν και άλλοι μικρότεροι ποταμοί που κατεβαίνουν από την Οίτη με σημαντικότερους τον Ίναχο (Βίστριζα), τον Γοργοπόταμο, το Μαυρονέρι και τον Ασωπό. Δεκάδες ακόμα μικρότεροι παραπόταμοι και ρέματα καταλήγουν στον Σπερχειό, όπως ο Ρουστιανίτης, ο Κατής, ο Κάκαβος, ο Ξηριάς Υπάτης, ο Ξηριάς Λαμίας, ο Ξηριάς Βαρδατών, το Παλαιόκαστρο, το Βοϊδόρεμα, η Μαρίτσα, ο Μαυριλιώτης, ο Πετσιώτης, το Καστανόρεμα, το Σαπουνόρεμα, το Βαγινόρεμα, το Δριστελόρεμα, το Παλιοχειμαρόρεμα, το Λειβαδόρεμα, το Σπερτόρεμα, ο Ψαροφωλιάς, το Καβουρόρεμα, το Κρανιόρεμα, ο Τριανταφυλλιάς, το Κακαβόρεμα και ο Γερακάρης. Ο Σπερχειός είναι ένας «ζωντανός» ποταμός που με τα χρόνια έχει αλλάξει τελείως την γεωμορφολογία της περιοχής. Από την αρχαιότητα το ποτάμι έχει κατεβάσει υλικά που έχουν μετατοπίσει τις εκβολές του κατά 8 χλμ. περίπου εντός της θαλάσσης, ενώ υπολογίζεται ότι ο Μαλιακός κόλπος θα εξαφανιστεί από τις προσχώσεις του Σπερχειού μέσα στα επόμενα χίλια χρόνια.
Γοργοπόταμος
Ο Γοργοπόταμος είναι ποταμός του νομού Φθιώτιδας. Πηγάζει από την Οίτη και ρέει προς τον κάμπο του Σπερχειού, στον οποίο συμβάλλει, λίγο πριν τις εκβολές του Σπερχειού στο Μαλιακό κόλπο. Το συνολικό του μήκος είναι 8 χιλιόμετρα. Στην αρχαιότητα ο ποταμός κατέληγε κατ’ ευθείαν στον Μαλιακό κόλπο αλλά με τις συνεχείς προσχώσεις και την επέκταση του κάμπου της Λαμίας ενώθηκε τελικά με τον Σπερχειό. Ο Γοργοπόταμος σχηματίζει βαθύ φαράγγι στην Οίτη, πάνω από το οποίο διέρχεται η σιδηροδρομική γραμμή του ΟΣΕ, από γέφυρα ύψους 30 μέτρων και μήκος 250. Στον Γοργοπόταμο ενώνονται και τα νερά του Φθιωτικού Ασωπού που ρέει ανάμεσα στην Οίτη και το Καλλίδρομο.
Δέλτα Σπερχειού
Σημαντικός υγροβιότοπος που σχηματίστηκε από τις προσχώσεις του ποταμού, με έκταση 196 τ.χλμ., το μεγαλύτερο τμήμα του είναι καλλιεργήσιμη γη -ορυζοκαλλιέργειες- ενώ στον υδροβιότοπο φιλοξενείται πλούσια ορνιθοπανίδα. 21 διαφορετικά είδη πουλιών παραμένουν μόνιμα στο Δέλτα, ενώ άλλα 63 είδη πουλιών περνάνε το χειμώνα στη περιοχή. Υπάρχουν και 20 με 30 ζευγάρια πελαργών κοντά στα χωριά της Αγίας Παρασκευής, της Ανθήλης και του Μοσχοχωρίου. Ζουν επίσης ψάρια όπως κέφαλοι, τσιπούρες, γλώσσες, λαβράκια, γαρίδες, κυδώνια, στρείδια και χάβαρα.
Φαράγγι του Ασωπού
Πρόκειται για ένα ξεχωριστό κομμάτι ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, ένα στενό πέρασμα, που σχηματίζουν πανύψηλες οι κάθετες βουνοπλαγιές της Οiτης και του Καλλιδρόμου. Ένα φαράγγι, που οδηγεί τα νερά της Ανατολικής Οίτης στο Σπερχειό ποταμό και μέσω αυτού στο Μαλιακό Κόλπο, δημιουργώντας έναν υγρότοπο τεράστιας οικολογικής σημασίας. Το φαράγγι είναι γνωστό από την αρχαιότητα. Στην έξοδο, στις παρυφές της Οίτης και του Καλλιδρόμου στην Νοτιοανατολική πλευρά της κοιλάδας του Σπερχειού, βρισκόταν η αρχαία Ηράκλεια (Τραχίνα), που ήταν μία από τις πέντε πόλεις στο Βασίλειο του Αχιλλέα. Στο κέντρο του Φαραγγιού, προς την πλευρά της Οίτης, δεσπόζει ο «Κούβελος», στην κορυφή του οποίου υπήρχε αρχαίος οικισμός. Ενδιαφέρουσα διαδρομή για τους επισκέπτες αποτελεί η διαδρομή, που ξεκινάει κάτω από τη σιδηροδρομική γέφυρα της Παπαδιάς και καταλήγει στη γέφυρα του Ασωπού, το τέλος του Φαραγγιού.
Φαράγγι Γοργοποτάμου
Το φαράγγι του Γοργοποτάμου είναι πολύ εντυπωσιακό και επιβλητικό. Θεωρείται το πιο δύσβατο φαράγγι στην Ελλάδα και συγκαταλέγεται μέσα στα τρία πρώτα σε όλη την Ευρώπη. Ξεκινάει από την περιοχή του Εθνικού Δρυμού Οίτης έως την περιοχή Χάος στους πρόποδες της Οίτης. Στην αρχή, το υψόμετρο του φαραγγιού είναι 1180m, ενώ στο τέλος είναι 300m. Το μήκος διάσχισης του φαραγγιού είναι 3,5 χλμ. με σύνολο 22 καταρρακτών. Η σπουδαιότητα της περιοχής έγκειται στη γεωμορφολογική της δομή και στο γεγονός ότι, λόγω της δύσκολης πρόσβασης, είναι φυσικά προστατευμένη.
Καταρράκτης και Νερόμυλος Υπάτης
Στην είσοδο της Υπάτης, πριν αποκτήσουμε την οπτική επαφή, θα ακούσουμε τα νερά ενός μικρού καταρράκτη, που τα νερά του παλαιότερα κινούσαν τον παλιό νερόμυλο. Το νερό αυτού του καταρράκτη προέρχεται από πηγές, που αναβλύζουν στο βουνό της Οίτης. Το τοπίο είναι γεμάτο πλατάνια. Κοντά στο γραφικό καταρράκτη της Υπάτης, δίπλα στο μύλο και κάτω από πλατανοσκέπαστα απόκρημνα βράχια βρίσκεται μαρμάρινη πλακέτα σε ανάμνηση μάχης του 1821.
Καταρράκτες του Γοργοποτάμου
Πάνω από το Γοργοπόταμο, στη θέση «Καγκελογέφυρο» και σε απόσταση 800 περίπου μέτρα από την Ιστορική Γέφυρα, σχηματίζεται ένα υπόγειο τούνελ και 3 πανέμορφοι καταρράκτες, τους οποίους επισκέπτονται καθημερινά πολλοί περιηγητές για να απολαύσουν τη φυσική ομορφιά, καθώς και τη δροσιά κατά τους θερινούς μήνες.
Πλατανόδασος Σπερχειού
Το πλατανόδασος του Σπερχειού είναι ένα από τα ομορφότερα και πλουσιότερα σε βλάστηση σε όλη την Ελλάδα. Έχει έκταση περίπου 1.000 στρέμματα με 17 είδη δέντρων. Είναι απομεινάρι του Αινιανικού Δάσους στο Κάμπο του Σπερχειού. Το εν λόγω δάσος αναφέρεται και από τον Όμηρο, ο οποίος σημειώνει, ότι από την ξυλεία του φτιάχνονταν τα τρίτα κατά σειρά κατάρτια των πλοίων της Ελλάδας.