Η φύση στο Νομό Βοιωτίας
Εθνικός Δρυμός Παρνασσού
Ο Εθνικός Δρυμός Παρνασσού έχει έκταση 36.000 στρέμματα, ιδρύθηκε το 1938 και μαζί με αυτόν του Ολύμπου, αποτελούν τους πιο παλιούς Εθνικούς Δρυμούς της χώρας. Είναι τοποθετημένος στα όρια των νομών Φωκίδας και Βοιωτίας, ανάμεσα στους Δελφούς, την Αράχωβα και την Αγόριανη. Στο χώρο του Δρυμού υπάρχουν εντυπωσιακές καταβόθρες, σπήλαια και βραχώδεις κορυφές με πυκνή βλάστηση και με κύριο δέντρο το έλατο, αλλά και κέδρους, μαυροπεύκα, αγριοκορομηλιές και άλλα. Επίσης υπάρχουν σπάνια ενδημικά φυτά που την άνοιξη μέχρι και τις αρχές του καλοκαιριού κατακλύζουν το βουνό σε μεγάλα υψόμετρα, όπως το τσάι Παρνασσού και η παιώνια η παρνασσική. Το βουνό επίσης φιλοξενεί πολλά είδη άγριων ζώων όπως λύκους, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, σκίουρους, αετούς, γύπες, γεράκια, αγριογούρουνα, φίδια και πολλά άλλα.
Ελικώνας
Ο Ελικώνας είναι βουνό της Βοιωτίας με υψόμετρο 1.748 μέτρα. Απλώνεται κατά μήκος των δυτικών ακτών της Βοιωτίας. Περικλείεται στα βόρεια από την Κίρφη (απόληξη του Παρνασσού), στα νότια από τον Κιθαιρώνα, ενώ στα ανατολικά καταλήγει στην πεδιάδα της Κωπαΐδας. Ο Ελικώνας έχει συνολικά 16 κορυφές με υψόμετρο άνω των 1000 μέτρων. Η βλάστηση του Ελικώνα είναι αρκετά πλούσια, κυρίως στην βόρεια πλευρά του όπου καλύπτεται από έλατα (κυρίως τα τμήματα γύρω από τις δύο ψηλότερες κορυφές του). Στις πιο νότιες περιοχές του σε ενδιάμεσο υψόμετρο, συναντώνται δάση βελανιδιάς. Η πλευρά του όμως προς τον Κορινθιακό κόλπο έχει πολύ φτωχή βλάστηση. Κατά τη μυθολογία στον Ελικώνα κατοικούσαν οι Μούσες γεγονός που κατέστησε το βουνό ως το έμβλημα της έμπνευσης για τους ποιητές. Υπήρχε μάλιστα και βωμός αφιερωμένος στον Ελικώνιο Δία αλλά και μια πηγή, η Ιπποκρήνη (σήμερα Κρύο Πηγάδι), που λεγόταν ότι δημιουργήθηκε από χτύπημα στο έδαφος της οπλής του Πηγάσου. Ο μύθος θέλει επίσης στον Ελικώνα να βρίσκεται και η πηγή στην οποία ο Νάρκισσος διαπίστωσε την ομορφιά του για να εμπνευστεί.
Παρνασσός
Ο Παρνασσός είναι βουνό της Στερεάς Ελλάδας που εκτείνεται στους νομούς Βοιωτίας, Φθιώτιδας και Φωκίδας. Το βουνό οφείλει το όνομά του στον μυθικό ήρωα Παρνασσό, γιο του Ποσειδώνα και της νύμφης Κλεοδώρας ο οποίος είχε κτίσει πάνω στο βουνό μια πόλη. Έχει μέγιστο ύψος 2.457 μέτρα, (υψηλότερη κορυφή η Λιάκουρα) και είναι ένα από τα υψηλότερα βουνά της Ελλάδας. Στα βορειοδυτικά ενώνεται με τη Γκιώνα ενώ στα νότια συνδέεται με την Κίρφη. Ο Παρνασσός είναι άμεσα συνδεδεμένος με την ελληνική ιστορία και μυθολογία, κυρίως για το γνωστότερο μαντείο της Αρχαίας Ελλάδας, το Μαντείο των Δελφών, το οποίο ήταν χτισμένο στους πρόποδες του βουνού, στην ομώνυμη περιοχή των Δελφών. Από την αρχαιότητα μέχρι και σήμερα οι Δελφοί, ο «ομφαλός της γης», αποτελεί πόλο έλξης χιλιάδων τουριστών από ολόκληρο τον κόσμο, προσδίδοντας με τη φήμη τους, αίγλη στον Παρνασσό. Σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, το βουνό οφείλει το όνομά του στον ήρωα Παρνασσό, ο οποίος είχε κτίσει πάνω στο βουνό μια πόλη, η οποία καταστράφηκε από τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Τότε οι κάτοικοι της πόλης ακολουθώντας τις κραυγές των λύκων οδηγήθηκαν ψηλότερα στο βουνό για να γλιτώσουν από τον κατακλυσμό, όπου έχτισαν μια νέα πόλη την οποία ονόμασαν Λυκώρεια, που σημαίνει κραυγές των λύκων. Το όνομα αυτό διασώζεται μέχρι και σήμερα ελαφρώς παραλλαγμένο. Ο Παρνασσός παλαιότερα ονομαζόταν Λιάκουρα, που αποτελεί δημώδη ονομασία που συναντάται κυρίως στα κλέφτικα τραγούδια και προέρχεται από το Λυκώρεια. Επίσης έτσι ονομάζεται η υψηλότερη κορυφή του Παρνασσού.
Υλίκη
Η Υλίκη είναι φυσική λίμνη στη Βοιωτία, βόρεια της Θήβας, με όχθες απόκρημνες, στους πρόποδες των δυτικών προεκτάσεων του Πτώου Όρους και των ανατολικών του Μεσσαπίου. Ονομάζεται και Λικέρι, και έχει έκταση κατά μέσο όρο 19,1 τετρ. χιλιόμετρα. Υπάρχει και ομώνυμος οικισμός, η Υλίκη. την αρχαιότητα η Υλίκη λεγόταν Υλική (τονιζόταν στη λήγουσα) και πήρε το όνομά της από την πόλη Ύλη, που ήταν κτισμένη στις όχθες της, όπως και η πόλη Ακραιφία. Τα νερά της χύνονταν στη γειτονική λίμνη Τρεφία ή Ουγγρία, την Παραλίμνη των νεότερων χρόνων. Πολύ κοντά στην Υλική υπήρχε μεγάλος ναός του θεού Απόλλωνα, που είχε την προσωνυμία «Πτώος» από το ομώνυμο γειτονικό βουνό.
Παραλίμνη
Η Παραλίμνη είναι λίμνη της νότιας Ελλάδας στα σύνορα των νομών Βοιωτίας και Ευβοίας, στα διοικητικά όρια των δήμων Θηβαίων και Χαλκιδέων. Περικλείεται από τα χαμηλά όρη Πτώο στα βόρεια και Μεσσάπιο ή (Κτυπάς) στα νότια. Τροφοδοτείται με νερό από την γειτονική της λίμνη Υλίκη. Η έκταση της λίμνης είναι 15 περίπου τ. χλμ.. Η λίμνη έχει μακρόστενο σχήμα με μέγιστο μήκος περίπου 8 χιλιόμετρα και μέγιστο πλάτος 2 χιλιόμετρα. Η Παραλίμνη ήταν γνωστή στην αρχαιότητα με την ονομασία Τρεφία. Κοντά στις όχθες της ήταν χτισμένες οι πόλεις Ύλη και Πετεών. Η λίμνη Παραλίμνη μαζί με τη λίμνη Υλίκη και το Βοιωτικό Κηφισό αποτελούν το σύστημα του Βοιωτικού Κηφισού που είναι ενταγμένο στο δίκτυο Natura 2000. Σήμερα από τα νερά της Παραλίμνης υδροδοτούνται περιοχές της Χαλκίδας.
Έρκυνα ποταμός
Μικρός ποταμός που διασχίζει τη Λειβαδιά. Η πηγή του βρίσκεται στον Ελικώνα. Στο σημείο που βρίσκονται οι πηγές του, είναι πιθανόν να βρίσκονταν το αρχαίο Μαντείο του Τροφωνίου. Το όνομα του ποταμού προέρχεται από τη νύφη Έρκυνα, που ο μύθος λέει ότι ήταν φίλη της Περσεφόνης πριν την απαγωγή της. Οι πηγές του ποταμού είναι απερίγραπτης ομορφιάς.
Πηγές Τριών Χαρίτων
Στους βόρειους πρόποδες του Υφάντειου λόφου, στο βορειοδυτικό άκρο του Ορχομενού, βόρεια από τον τάφο του Μινύα, δυτικά της Παναγίας της Σκριπούς και κάτω από το εκκλησάκι των Αγίων Αναργύρων συναντάμε την Ακιδαλία πηγή της Αφροδίτης ή πηγή των Χαρίτων (Κάρκαρη την λένε οι ντόπιοι), σε θέση πλούσια σε φυσική ομορφιά και στολισμένη με θρύλους και μύθους. Σ’ αυτήν οι αρχαίοι Ορχομένιοι κατέβαιναν για νερό από πελεκημένη στο βράχο σκάλα, γιατί μέχρι εκεί έφτανε η λίμνη της Κωπαΐδας. Κατά την ελληνική μυθολογία εδώ γεννήθηκαν οι θυγατέρες του Δία και της Ευρυνόμης, οι τρείς Χάριτες που συνόδευαν τη θεά Αφροδίτη. Η Αγλαΐα (λάμπουσα), η Ευφροσύνη (χαρά της ψυχής), και η Θάλεια (ανθίζουσα τα φυτά), εδώ έλουζαν τα αλαβάστρινα κορμιά τους με τα δροσερά νερά της Ακιδαλίας πηγής. Όπως μας πληροφορεί ο Όμηρος στην Ιλιάδα, στην Ακιδαλία πηγή οι Χάριτες έλουζαν την Αφροδίτη, την αρωμάτιζαν και την έντυναν με τον «αμβρόσιο πέπλο» που τον ύφαιναν αυτές οι ίδιες.