Η φύση στη Λευκάδα
Δάσος των Σκάρων
Ένα σημαντικό μνημείο της φύσης στην περιοχή αυτή είναι το δάσος των Σκάρων. Αυτό το δάσος διαθέτει σπάνια χλωρίδα με ένα δυσεύρετο είδος δρυός. Υπάρχουν αρκετά στοιχεία που αναφέρουν ότι το δάσος αυτό ήταν ιδιοκτησία του Τούρκου Αχμέτ Αγά, επί τουρκοκρατίας, ο οποίος το πούλησε αντί ενός ευτελούς ποσού στους ιερείς της Μονής Αγίου Γεωργίου στους Σκάρους.
Ενετικός ελαιώνας
Στα βόρεια της πόλης της Λευκάδας, η λεωφόρος Πεφανερωμένης οδηγεί σε ένα μοναδικό σκηνικό. Υπεραιωνόβιες ελιές, μπλέκουν τον ίσκιο τους με πλατάνια, σταματούν τον χρόνο και μεταφέρουν νοερά τον περιηγητή στην ενετική περίοδο του νησιού, τότε που οι Ενετοί (1684) υποχρέωσαν τους κατοίκους να φυτέψουν χιλιάδες ελαιόδενδρα που, το 1770, έφτασαν τις 44.169! Σήμερα ο Ελαιώνας με τα 4.000 δέντρα αποτελεί σημείο αναφοράς για ντόπιους και ξένους που απολαμβάνουν τους περιπάτους στα μονοπάτια του.
Λιμνοθάλασσα στην πόλη της Λευκάδας
Η Λιμνοθάλασσα στην πόλη της Λευκάδας, ένα από τα πιο όμορφα σημεία του νησιού, είναι ένας σπουδαίος υδροβιότοπος, πολύ γνωστός για το πλήθος και την ποικιλία των πουλιών, που συγκεντρώνονται εκεί κατά την μεταναστευτική περίοδο. Για τον λόγο αυτό είναι διεθνώς προστατευόμενη περιοχή.
Λιμνοθάλασσα των Στενών
Η περιοχή της λιμνοθάλασσας των Στενών έχει ενταχθεί στο δίκτυο NATURA 2000 ως προστατευόμενη περιοχή με ιδιαίτερη οικολογική σημασία. Η περιοχή της λιμνοθάλασσας παρουσιάζει ενδιαφέρον ως μεταναστευτικός σταθμός πουλιών, χαρακτηρισμένος από της συνθήκη Ramsar υδροβιότοπος διεθνούς σημασίας. Οι αλυκές του νησιού εξάλλου βραβεύτηκαν πρόσφατα από την UNESCO και κηρύχθηκαν από το Υπουργείο Πολιτισμού ως αρχαιολογικό βιομηχανικό μνημείο.
Φαράγγι & Καταρράκτης Δημοσάρι
Το φαράγγι Δημοσάρι είναι μια περιοχή με θαυμάσιο φυσικό περιβάλλον. Τα λαγκάδια και οι χείμαρροι της ευρύτερης περιοχής συγκεντρώνουν τα νερά τους στο ρέμα Δημοσάρι, που διασχίζει ακολούθως τον κάμπο του Νυδριού και καταλήγει στη θάλασσα, απέναντι από τη Μαδουρή. Η πυκνή βλάστηση, τα πλατάνια, τα τρεχούμενα νερά και οι λιμνούλες ανάμεσα στους βράχους συνθέτουν μια όαση πρασίνου και δροσιάς. Το πλέον εντυπωσιακό αξιοθέατο είναι ο καταρράκτης που βρίσκεται στο τέλος της διαδρομής. Τα κρυστάλλινα νερά που πέφτουν από μεγάλο ύψος και η γραφική λιμνούλα που σχηματίζεται μπροστά στη βάση του καταρράκτη δημιουργούν ένα παραδεισένιο περιβάλλον. Το φαράγγι Δημοσάρι θεωρείται ένας πολύτιμος βιότοπος.
Φαράγγι Μέλισσας
Μεταξύ των χωριών Κάβαλος και Απόλπαινα. Μέσα στο φαράγγι, σώζονται ερείπια μικρών οικισμών. Αναμεσά τους υπάρχουν πολύ παλιοί νερόμυλοι, ίσως οι παλαιότεροι του νησιού. Η περιοχή έχει συμπεριληφθεί σε ειδικό πρόγραμμα ανάπλασης, ώστε να γίνει επισκέψιμη για όλους όσους αναζητούν μονοπάτια που τους φέρνουν σε επαφή με την όμορφη φύση. Η χλωρίδα του αποτελείται από πλατάνια, αγριελιές, φτέρες, πεύκα, κυπαρίσσια, δάφνες, πουρνάρια, κουμαριές σκλήθρα, βάτα, αγριοτριανταφυλλιές, αγριοκουτσουπιές, μυρτιές, χρυσόξυλα, σχίνους, κοκορεβιθιές, ιτιές, αρίκια, κουμαριές, λυγαριές, παλιούρια, σπάρτα, ασπάλαθους, και σφάκες, ενώ εδώ έχουν βρει καταφύγιο και ζουν γεράκια, κούκοι, κουνάβια, αλεπούδες τρυγόνια, ξεφτέρια, μπεκάτσες, κουνάβια, ασβοί, νυφίτσες, ακανθόχοιροι, φάσσες, πέρδικες, μελισσοφάγοι, τσαλαπετεινοί, καρακάξες, συκοφάγοι, οχιές, σαϊτάρια κ.α.
Φάραγγι στα Χαραδιάτικα
Η περιοχή των Χαραδιάτικων είναι ξεχωριστή και για το όμορφο φαράγγι της. Πανέμορφο κι αυτό, ανέγγιχτο από ανθρώπινες παρεμβάσεις, είναι ιδανικό για περιπάτους μέσα στη φύση. Στο φαράγγι σώζονται πολλοί νερόμυλοι, απομεινάρια της αγροτικής ζωής του τόπου και μάρτυρες της ύπαρξης ορμητικών υδάτων που εκμεταλλεύονταν οι κάτοικοι για να αλέσουν τις σοδειές τους.
Πανίδα
Οι δύο λιμνοθάλασσες της Λευκάδας – Διβάρια ή Ιβάρια κατά τους ντόπιους – αποτελούν μοναδικούς βιότοπους, ιδιαίτερα από το χειμώνα μέχρι την άνοιξη που σφύζουν από ζωή, καθώς γεμίζουν με πλήθη μεταναστευτικών πουλιών. Τα πουλιά αυτά βρίσκουν ασφαλές καταφύγιο στα αλίπεδα των διβαριών, μέσα στις αρμυρήθρες και τα βούρλα που έχουν καλύψει κάθε σπιθαμή εδάφους μέσα και γύρω από τις λιμνοθάλασσες. Εκτός από τους γλάρους που έχουν εδώ μόνιμο καταφύγιο όλο το χρόνο, από τις αρχές φθινοπώρου αρχίζουν να καταφθάνουν οι λούφες ή φαλαρίδες, οι κορμοράνοι, οι ερωδιοί ή τσικνιάδες, οι κύκνοι, οι πρασινοκεφαλόπαπιες, οι καλαμοκανάδες και πολλά άλλα μικροπούλια και παρυδάτια πτηνά. Οι λούφες ή φαλαρίδες αποτελούν τους μεγαλύτερους πληθυσμούς και αμέσως μετά έρχονται οι πρασινοκεφαλόπαπιες. Οι κορμοράνοι απαγκιάζουν πάνω στις πέτρες του παλιού δρόμου που προεξέχουν μέσα στο μικρό Διβάρι και μόλις πέφτει ο ήλιος σχηματίζουν βελοειδείς σχηματισμούς και πετούν για να περάσουν τη νύχτα, κοπάδια ολόκληρα, πάνω στο νησάκι της Σέσουλας. Οι ερωδιοί είναι τα πιο όμορφα πουλιά των Διβαριών και το χειμώνα, καθώς δε βρίσκουν εύκολα τροφή, περιτριγυρίζουν πάνω στα «κατοίκια» του Διβαριού για ν’ αρπάξουν κανένα ψαράκι. Κάποιες χρονιές, ιδιαίτερα με βαρυχειμωνιά, επισκέπτονται τη Λευκάδα οι περήφανοι κύκνοι που χαρίζουν μεγάλη ευχαρίστηση σε μικρούς και μεγάλους που χαίρονται να τους θαυμάζουν. Ιδιαίτερη περίπτωση είναι οι καλαμοκανάδες, μεγάλα παρυδάτια πουλιά με έντονες απειλητικές διαθέσεις, κυρίως όταν έχουν βγει τα μικρά τους. Οι γλάροι, φυσικά, είναι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού ολόκληρο το χρόνο. Στην πανίδα του ορεινού τμήματος του νησιού συναντά κανείς λαγούς, αλεπούδες, κουνάβια, νυφίτσες, πέρδικες, κοτσύφια, τσίχλες, ξεφτέρια, μπεκάτσες, κόρακες, κουρούνες, αγριοπερίστερα, καλογιάννους, τσαλαπετεινούς, κορυδαλλούς, φλώρους, καρδερίνες, κουκουβάγιες, καρακάξες, σπουργίτια, σταρήθρες, χελιδόνια, πετροχελίδονα, συκοφάγους, σουσουράδες και πολλά άλλα μικροπούλια.
Χλωρίδα
Χαρακτηριστικό γνώρισμα του Λευκαδίτικου περιβάλλοντος είναι η μεγάλη βιοποικιλότητα ιδιαίτερα σε ότι αφορά τη χλωρίδα. Η Λευκάδα, όπως όλα τα Επτάνησα, λόγω των πολλών βροχοπτώσεων που χαρακτηρίζει το κλίμα τους, ανέπτυξε ένα ζηλευτό πλούτο φυτικών ειδών που εντυπωσιάζει κάθε επισκέπτη. Φυτά σπάνιας ομορφιάς όπως οι παιόνιες στον ορεινό όγκο ή το Παγκράτιο που κατακλύζει την παραλιακή ζώνη, η αρενάρια της Λευκάδας κ.λ.π. είναι ένα μικρό παράδειγμα τι μπορεί να συναντήσει ο απλός επισκέπτης αλλά και ο εξειδικευμένος φυσιοδίφης. Παράλληλα η παραδοσιακή καλλιέργεια της ελιάς και του αμπελιού δημιουργούν εκτεταμένες ζώνες εναλλαγής χρωμάτων, ιδιαίτερα όλων των αποχρώσεων του πράσινου που σε συνδυασμό με την καθαρότητα του μπλε της θάλασσας αφήνουν μια αίσθηση που σφραγίζει τη μνήμη. Τα φυτά που μπορεί να συναντήσει κανείς στο Λευκαδίτικο χώρο είναι αμέτρητα.