Η φύση στην Πάρο
Η κοιλάδα με τις πεταλούδες
Μόλις 7 χιλιόμετρα από την Παροικιά, κοντά στο μοναστήρι του Αγίου Αρσενίου, η Πάρος κρύβει ένα μυστικό, που δεν έμαθαν ποτέ όσοι την επισκέφτηκαν με τις ορδές των τουριστών, από τις αρχές ως τα τέλη του Αυγούστου. Είναι η τοποθεσία Πεταλούδες, ένα μοναδικό μνημείο της παριανής φύσης, με πυκνή βλάστηση από κυπαρίσσια, πλατάνια, τυλιγμένα με κισσούς, δάφνες, αγριελιές και άλλα καρποφόρα δέντρα και μια πηγή με νερό. Ο συνδυασμός όλων αυτών δημιουργεί έναν μοναδικό βιότοπο για τις πεταλούδες του είδους Jersey Tiger Moth, που μπορείτε να τις δείτε σκαρφαλωμένες σε μεγάλους αριθμούς, στους κορμούς των δέντρων. Οι πεταλούδες της Πάρου, που ξεχωρίζουν από τα υπέροχα χρώματά τους (καφέ-μαύρο, με κιτρινόλευκες άκρες και κατακόκκινα φτερά όταν τα έχουν ανοικτά) εμφανίζονται από τα τέλη Μαΐου έως και τα τέλη Ιουλίου, ενώ εξαφανίζονται τον Αύγουστο για να τις ξαναδούμε το Σεπτέμβρη. Αυτό συμβαίνει επειδή, οι θηλυκές αναζητούν μέρος για να αφήσουν τα αυγά τους και μετά πεθαίνουν. Οι κάμπιες βγαίνουν από τα αβγά τον Οκτώβριο και γίνονται πεταλούδες το Μάιο. Από τον Ιούνιο έως τον Αύγουστο μένουν πάνω στους κορμούς των δέντρων, για να ζευγαρώσουν τον Αύγουστο, συνεχίζοντας τον κύκλο της αναγέννησης.
Περιβαλλοντικό Πάρκο Πάρου
Σε μια μικρή χερσόνησο, συνολικής έκτασης 880 στρεμμάτων, στα βόρεια του νησιού, η φύση επέλεξε να κάνει τη δική της αισθητική παρέμβαση και να δώσει αφορμή για πεζοπορικές εξορμήσεις στους λάτρεις του αιγαιοπελαγίτικου τοπίου. Το Πάρκο ανήκει σε μια Δημοτική Ανώνυμη Εταιρεία και λειτουργεί με την πολύτιμη βοήθεια των εθελοντών, που βοηθούν στη διοργάνωση εκδηλώσεων, καθόλη τη διάρκεια του χρόνου. Το πρώτο που κερδίζει τον επισκέπτη είναι το πολύ ιδιαίτερο σκηνικό του βραχώδους τοπίου, με τους κλειστούς κόλπους και τις προφυλαγμένες παραλίες. Είναι μια αίσθηση γαλήνης, παρά την αγριάδα του γκρίζου, το οποίο, την άνοιξη “μαλακώνει”, με τον χρωματισμό των λόφων, από τη χαμηλή βλάστηση, τα πολύχρωμα λουλούδια και τη μοναδική θέα προς τη Νάουσα και τις γύρω παραλίες του κλειστού κόλπου. Από το 2009, όταν και δημιουργήθηκε το πάρκο, σταμάτησε η ανεξέλεγκτη τουριστική εκμετάλλευση και ξεκίνησε η διαδικασία καλλιέργειας ενδημικών φυτών, για να αποκατασταθεί η εικόνα της τυπικής παριανής φύσης, που αλλοίωνε, μεταξύ άλλων, και η παρουσία κοπαδιών που κατέστρεφαν τα βλαστάρια. Επτά χιλιόμετρα είναι το συνολικό μήκος επτά σηματοδοτημένων διαδρομών για λάτρεις της πεζοπορίας, με τις οποίες μπορεί κανείς να γνωρίσει το Πάρκο και τα αξιοθέατά του. Ξεχωριστή θέση κατέχουν οι μικρές αλλά πανέμορφες παραλίες, ξεκινώντας από την κεντρική του Καθολικού που είναι κάτω από το μοναστήρι του Άη Γιάννη Δέτη, που είναι και η μοναδική οργανωμένη, με ξαπλώστρες και ομπρέλες. Στις υπόλοιπες βρίσκουν καταφύγιο οι λάτρεις της ηρεμίας και του αυθεντικού κυκλαδίτικου τοπίου. Πρόκειται για τέσσερεις αμμώδεις μικρούς όρμους, όπως του Αλμυρού, στους οποίους θα φτάσετε με σκάφος ή με τα πόδια, αξιοποιώντας τα μονοπάτια του πάρκου. Στην είσοδο της Χερσονήσου που βρίσκεται το πάρκο, θα δείτε το καρνάγιο και στην παραλία του Καθολικού τις εγκαταστάσεις για τις εκδηλώσεις του πάρκου, μαζί με το υπαίθριο θέατρο που κατασκευάστηκε εκεί και έχει τη δυνατότητα να φιλοξενήσει 700 θεατές. Στην ίδια περιοχή, θα συναντήσετε τις εγκαταστάσεις των Ρώσων στα Ορλωφικά, ενώ, η τελευταία πεζοπορική διαδρομή, προς το βορρά, σας φέρνει στον απομονωμένο μικρό φάρο, στον Κάβο Κόρακα.
Σπήλαιο του Αρχίλοχου
Το σπήλαιο του Αρχίλοχου είναι το σημαντικότερο του νησιού, στην είσοδο του λιμανιού της Παροικίας, πολύ κοντά στην παραλία του Αγίου Φωκά. Ονομάστηκε έτσι από τον μεγάλο μας λυρικό ποιητή Αρχίλοχο, ο οποίος, σύμφωνα με την παράδοση, έβρισκε εκεί καταφύγιο απομόνωσης, για να βρίσκει έμπνευση και να γράφει τα ποιήματά του. Το τοπίο δεν πρέπει να έχει αλλάξει και πολύ από τότε… είναι επιβλητικό, με απόκρημνα βράχια, απεραντοσύνη, αφρισμένη θάλασσα και το κύμα καλύπτει το άνοιγμα της σπηλιάς. Η απόλυτη έμπνευση! Η απόσταση από την Παροικία είναι μόλις δέκα λεπτά και αν βρεθείτε στο σπήλαιο προς το ηλιοβασίλεμα μπορείτε να απολαύσετε τα χρώματα του ουράνιου θόλου στον ορίζοντα, την ώρα που ο ήλιος θα χάνεται και η σπηλιά θα σκοτεινιάζει.
Σπήλαιο των Νυμφών
Το Σπήλαιο των Νυμφών είναι ουσιαστικά μια από τις τρεις εισόδους, η νότια, στο αρχαίο λατομείο της Πάρου. Το λατομείο βρίσκεται κοντά στο χωριό Μαράθι και οι στοές του έχουν συνολικό μήκος 190 μ. Το παριανό μάρμαρο εξορυσσόταν εδώ από τους αρχαίους χρόνους έως το 1881, και είναι από τα καλύτερα στο κόσμο. Οι έρευνες έδειξαν ότι η διαφάνεια του, δηλαδή το βάθος στο οποίο φτάνει το φως, φτάνει τα 7 εκατοστά. Για να έχετε ένα μέτρο σύγκρισης, αξίζει να γνωρίζετε ότι το μάρμαρο από τα λατομεία της Πεντέλης έχει διαφάνεια έως 1,5 εκατοστά. Το μάρμαρο από το Σπήλαιο των Νυμφών και φυσικά από τις άλλες δυο στοές, εξαγόταν όχι μόνο σε όλη την Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Χρησιμοποιήθηκε μεταξύ άλλων, στην κατασκευή του Παρθενώνα, του ναού του Ποσειδώνα στο Σούνιο, του ναού του Απόλλωνα στη Δήλο, της αρχαίας αγοράς στην Αθήνα κ.α. Η χάρη του μαρμάρου έφτασε έως την Βενετία και την Κωνσταντινούπολη όπου χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή της μονής των Βλαχερνών. Με παριανό μάρμαρο λαξεύτηκε η Ακρόπολη των Αθηνών, ο ναός του Απόλλωνα στη Δήλο, ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, το Θησείο, η αρχαία αγορά της Αθήνας, το Μαυσωλείο της Αλικαρνασσού, ο ναός του Σολομώντα, η μονή Βλαχερνών στην Κωνσταντινούπολη και πολλά θέατρα και στάδια, έφτασε μέχρι τα παλάτια της Βενετίας. Από τα έγκατα αυτής εδώ της γης προσφέρθηκαν στην παγκόσμια κληρονομιά τα αιώνια μνημεία της ελληνικής γλυπτικής, η Νίκη του Παιωνίου, ο Ερμής του Πραξιτέλη, η Νίκη της Σαμοθράκης, η Αφροδίτη της Μήλου κ.α.
Πανίδα
Δέκα, συνολικά, υγρότοποι στο νησί, φιλοξενούν περίπου 200 είδη πουλιών, όπως σταχτοτσικνιάδες, ερωδιούς, πελαργούς, κορμοράνους. Ξεχωριστή θέση κατέχουν τα πουλιά της θάλασσας όπως ο ασημόγλαρος και ο αιγαιόγλαρος, αλλά και τα αρπακτικά, με πρώτο και καλύτερο τη γερακίνα. Αναλόγως της εποχής, θα συναντήσετε αηδόνια, σπουργίτια, χελιδόνια. Από τα χαρακτηριστικά πουλιά που συναντά κανείς στο νησί είναι και η πέρδικα. Υπάρχουν, ακόμη, δεκαοχτούρες, κουκουβάγιες, γκιώνηδες, μελισσοφάγοι, καρδερίνες, και οι σουσουράδες. Χαρακτηριστικό πτηνό στην Πάρο είναι η πέρδικα και συναντάμε αποδημιτικά οπως μπεκάτσες, φάσες, τρυγόνια και αρκετά υδρόβια. Τα κυριότερα είδη ορνιθοπανίδας της Πάρου είναι: δεκαοχτούρα, γκιώνης, κουκουβάγια, μελισσοφάγος, σταυροχελίδονο, κουρούνα, φλώρος, καρδερίνα, γερακίνα, αετογερακίνα, αιγαιόγλαρος, ασημόγλαρος, αγριοπερίστερο, σουσουράδα. Σημαντικότερος υγρότοπος είναι η Αλυκή, στην οποία κατά καιρούς οργανώνονται πεζοπορικές, φυσιολατρικές και ποδηλατικές εκδρομές και ξεναγήσεις για τους ξένους επισκέπτες. Άλλες προστατευόμενες χαρακτηρισμένες περιοχές Natura είναι το έλος στις Κολυμπήθρες και η λιμνοθάλασσα της Σάντα Μαρίας, 2 χιλιόμετρα ανατολικά της Νάουσας, με εμβαδόν 20 στρέμματα. Ανάμεσα στους θάμνους και τα λιγοστά δάση ψηλότερης βλάστησης, μπορεί να διακρίνετε λαγούς και αγριοκούνελα που αφθονούν στην παριανή φύση.
Χλωρίδα
Για ένα νησί που κυριαρχεί ο βράχος και η θάλασσα, η παρουσία οπωροφόρων δέντρων όπως οι πορτοκαλιές και οι λεμονιές αποτελεί έκπληξη, αλλά αυτό οφείλεται, στις περισσότερες περιπτώσεις, στην έννοια των κατοίκων που φροντίζουν για τη δική τους παραγωγή, σε μικρούς κήπους και αυλές. Θα βρείτε, ακόμη, πλατάνια, κυπαρίσσια, αμυγδαλιές, χαρουπιές, μουριές, λεύκες, μουσμουλιές, πασχαλιές και, φυσικά, τα γνωστά πεύκα της θάλασσας ή αλμυρίκια, που κοσμούν αρκετές από τις παραλίες του νησιού. Κυρίαρχη είναι η εικόνα της ελιάς και των αμπελιών, που καλλιεργούνται για να δώσουν το λάδι και το κρασί, το παριανό κρασί που είναι ονομαστό και προστατευόμενης ονομασίας προέλευσης (της ποικιλίας Μονεμβασιά). Οι αμπελώνες κάλυπταν, κάποτε, πάνω από 10 χιλιάδες στρέμματα στο νησί, η τουριστική ανάπτυξη, ωστόσο, τους περιόρισε στα 5 χιλιάδες στρέμματα, σήμερα. Φυσικά, τη σημαντικότερη παρουσία στο τοπίο της Πάρου έχουν οι θάμνοι και τα λουλούδια. Οικογένειες θαμνοειδών όπως οι φίδες και τα σχοινάρια, συναντώνται στις παρυφές των λόφων, σχηματίζοντας χαμηλά δάση. Την Άνοιξη, τα μάτια πλημμυρίζουν με χρώματα από τα λουλούδια του νησιού. Θα δείτε παπαρούνες, μαργαρίτες, αλλά και ορχιδέες, αλισαριές, ασπάλαθρους, ασφόδελους, καυκαλήθρες, λούπινα, αλλά και αρωματικά φυτά όπως το φασκόμηλο και το θυμάρι.
Πηγή: Δήμος Πάρου