Η φύση στην Αττική

Η φύση στην Αττική

Ο νομός Αττικής κρύβει πολλές ομορφιές και μέρη απαράμιλλου φυσικού κάλλους. Πανέμορφα ορεινά τοπία, βουνοπλαγιές και λόφοι με μοναδικά μονοπάτια, λίμνες, καταρράκτες, βάραθρα και εντυπωσιακές σπηλιές είναι μερικά μόνο από τα κρυμμένα μυστικά της. Η Αττική είναι διάσπαρτη με καταφύγια άγριας ζωής και χαρακτηρίζεται από πλούσια βιοποικιλότητα που εκπλήσσει ακόμα και σήμερα. Υπάρχει σημαντικός αριθμός περιοχών που συμπεριλαμβάνονται σε λίστες ευαίσθητων ή και προστατευόμενων περιοχών, με κύριο κριτήριο την οικολογική και αισθητική τους αξία. Συγκεκριμένα, στην Αττική υπάρχουν 2 Εθνικοί Δρυμοί, 1 Εθνικό Πάρκο, 5 θεσμοθετημένοι ορεινοί όγκοι, 1 περιοχή που προστατεύεται από τη Σύμβαση της Βαρκελώνης, 1 αισθητικό δάσος, 14 περιοχές Natura και 25 περιοχές Corine.

Το Αισθητικό δάσος Καισαριανής βρίσκεται στη δυτική πλευρά του όρους Υμηττού, σε ύψος 760 μέτρων και με συνολική έκτασή 4.460 στρέμματα. Συνορεύει δυτικά με την Καισαριανή, την Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου και το Βύρωνα και εκτείνεται  από τον Καρέα μέχρι την Καλοπούλα. Το δάσος διασχίζουν τα ρεύματα του Ηριδανού και του Κουταλά, με διεύθυνση από την ανατολή προς τη δύση με ελάχιστη ως μηδενική παροχή. Το συγκεκριμένο δάσος είναι έργο της Φιλαδασικής Ένωσης Αθηνών (Φ.Ε.Α.) που δημιουργήθηκε με σκοπό το σεβασμό στη φύση και αγάπη για τον άνθρωπο. Συντηρείται και προστατεύεται με έξοδα και φροντίδα της Φιλοδασικής Ένωσης. Η είσοδος στο δάσος γίνεται από τον κεντρικό ασφαλτοστρωμένο δρόμο Καισαριανής, που οδηγεί στην κορυφή του Υμηττού και από τα γύρω μονοπάτια και επιτρέπεται από την ανατολή μέχρι τη δύση του ηλίου. Για τους επιβάτες των ιδιωτικών μέσων μεταφοράς, υπάρχει στάθμευση στους ειδικά διαμορφωμένους χώρους, ακολουθεί εσωτερική μετακίνηση με τα πόδια. Όλες οι προσβάσεις στο δασικό οδικό δίκτυο είναι κλειστές με μεταλλικές μπάρες. Το Αισθητικό δάσος Καισαριανής είναι ένας κατάφυτος χώρος, με δασικά μονοπάτια πεζοπορίας, πηγές, ιστορικά κτίσματα και ειδικά διαμορφωμένους χώρους αναψυχής που προσφέρονται ελεύθερα στον επισκέπτη. (δείτε περισσότερα)

Ο καταρράκτης της Ραπεντώσας, αλλά και η λιμνούλα που σχηματίζεται από τα νερά του, βρίσκονται στην ομώνυμη περιοχή του δήμου Διονύσου, στις παρυφές της Πεντέλης, βορειοανατολικά από το λατομείο των Μαρμάρων Διονύσου. Ο καταρράκτης βρίσκεται καλά κρυμμένος σε πυκνή βλάστηση ανάμεσα και ο χώρος που τον περιβάλει είναι σχετικά μικρός. Έχει ύψος περίπου δέκα μέτρα και η ποσότητα του νερού αυξομειώνεται ανάλογα την εποχή. Η περιοχή της Ραπεντώσας ήταν γενικά δασική, καλυμμένη με μεγάλο πευκοδάσος, το οποίο όμως κάηκε στη μεγάλη πυρκαγιά που ξεκίνησε από το Γραμματικό και έφτασε μέχρι την Πεντέλη, τον Αύγουστο του 2009.  Η ρεματιά όμως που βρίσκεται ο καταρράκτης είναι κυριολεκτικά πνιγμένη από πλατάνια, έλατα και λεύκες. (δείτε περισσότερα)

Στις ανατολικές πλαγιές της Πάρνηθας, στον οικισμό της Ιπποκράτειου Πολιτείας, σε απόσταση περίπου 30 χλμ από την Ομόνοια βρίσκεται η Λίμνη Μπελέτσι, μια πραγματική όαση μέσα στην πόλη. Πρόκειται για ένα τοπίο με πυκνή βλάστηση που θυμίζει αλπικές εικόνες αλλά η πραγματικότητα είναι πως δημιουργήθηκε από ανθρώπινη παρέμβαση τη δεκαετία του ’70. Η λίμνη βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων και έχει έκταση 5.000 μέτρων, με βάθος που σε σημεία αγγίζει τα 5 μέτρα. Η λίμνη δημιουργήθηκε κατά λάθος κατά τη χρονική περίοδο 1972-75 από έργα που έγιναν στην περιοχή. Καθώς φτιάχνονταν οι υποδομές για τη δημιουργία φράγματος, έκλεισαν με αναχώματα τις κοίτες ενός χειμάρρου. Τα νερά άρχισαν να συσσωρεύονται στην περιοχή και έτσι δημιουργήθηκε μια λίμνη, που πήρε το όνομά της από την κοντινή κορυφή Μπελέτσι, της Πάρνηθας. Επίσης ονομάζεται και λίμνη «Κιθάρα» λόγω του σχήματος της. (δείτε περισσότερα)

Η Πάρνηθα είναι το υψηλότερο και μεγαλύτερο σε έκταση βουνό της Αττικής, που τη διαχωρίζει από τη Βοιωτία. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της Αττικής, με συνολική έκταση με συνολική έκταση 300.000 στρεμμάτων περίπου, από τον οικισμό των Θρακομακεδόνων ως την Αυλώνα και από το Κρυονέρι και τις Αφίδνες ως το οροπέδιο των Δερβενοχωρίων. Διοικητικά υπάγεται στη μεγαλύτερη έκτασή της (200.000 στρ.) στο Δασαρχείο Πάρνηθας και ένα μέρος της στο Δήμο Αχαρνών. Το 1961 θεσπίστηκε σαν Εθνικός Δρυμός με βασιλικό διάταγμα, με πυρήνα την περιοχή των ψηλότερων κορυφών που στο σύνολό του καλυπτόταν σχεδόν από ελατοδάσος. Χαρακτηριστικό της Πάρνηθας είναι η μεγάλη ποικιλομορφία της, όπου από την ανατολή προς τη δύση απλώνονται μακριές κορυφογραμμές, που σχηματίζουν 16 κορυφές με υψόμετρο άνω των 1.000 μέτρων. Δυτικά ενώνεται με το όρος Πάστρα και το οροπέδιο των Σκούρτων. Είναι το μεγαλύτερο και το υψηλότερο βουνό της Αττικής, ένα από τα πιο πυκνοδασωμένα βουνά της Ελλάδας και ο πνεύμονας της Αττικής, με ψηλότερη κορυφή την Καραβόλα (1.413 μ), απόκρημνες κορυφογραμμές (Άρμα, Φλαμπούρι), μικρά οροπέδια και ξέφωτα (Μόλα, Λημικό), πανέμορφα λιβάδια (Σαλονίκη, Βούντημα) αλλά και κοιλάδες. Η Πάρνηθα έχει ενταχθεί στο δίκτυο Natura 2000 και αποτελεί σημαντική περιοχή για τα πουλιά (SPA) και έχει επίσης ανακηρυχθεί τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους (25638/1269 απ. Υπ. Γεωργίας), ενώ μετά την πυρκαγιά του 2007 καθορίστηκαν περιοχές προστασίας με Προεδρικό Διάταγμα. Από τον πυρήνα είχαν εξαιρεθεί οι υπάρχουσες στρατιωτικές εγκαταστάσεις στις δύο υψηλότερες κορυφές της, τα ορειβατικά καταφύγια Μπάφι και Φλαμπούρι, το Σανατόριο (Ξενία), το καζίνο και η πηγή Κανταλίδι. Τα πετρώματα της Πάρνηθας είναι ιζηματογενή που σχηματίστηκαν περίπου 570 εκατομμύρια χρόνια. Τα κυριότερα από αυτά είναι σχιστόλιθοι και αθηναϊκό ασβεστόλιθοι. Οι σχιστόλιθοι γενικά παρατηρούνται στις χαράδρες και στις κοιλάδες του βουνού και οι ασβεστόλιθοι στις κορυφές του, ενώ εμφανίζεται και λίγος φλύσχης. Στην Πάρνηθα υπάρχουν επίσης αρκετά σπήλαια και βάραθρα, ιδιαίτερα στη δυτική και νοτιοδυτική πλευρά της, όπου επικρατεί ο ασβεστόλιθος. Συνολικά έχουν καταγραφεί πάνω από 30 σπήλαια, σπηλιές και βάραθρα, με πιο γνωστό και αξιόλογο το σπήλαιο του Πανός, που βρίσκεται σε υψόμετρο 620 μ, στο βόρειο άκρο του φαραγγιού του Κελάδωνα και πήρε το όνομά του από τη λατρεία του θεού Πάνα και των Νυμφών. Τα ωραιότερα βάραθρα (μικρές καταβόθρες του εδάφους) είναι το βάραθρο της Γκούρας (βάθος 20μ) στη δυτική Πάρνηθα, τα σπηλαιοβάραθρα της Δεκέλειας (κατακόρυφο βάθος 20 μ, δύο θάλαμοι) στην ανατολική Πάρνηθα, του Κεραμιδίου (βάθος 27μ), τα Μακρυλάκκα, του Νταβέλη (κατακόρυφο βάθος 8 μ, σπήλαιο 200 τ.μ.) και τα δύο βάραθρα στο Ταμίλθι (το καθένα βάθους 35 μ). Δυστυχώς τα τελευταία χρόνια ο Εθνικός Δρυμός της Πάρνηθας έχει υποστεί τεράστιες καταστροφές από τις πυρκαγιές.

Το Χάος ή το «Έγκοιλον Χάος» όπως ονομάζεται, είναι μέρος του Εθνικού Δρυμού Σουνίου και βρίσκεται στην περιοχή της Καμάριζας, πολύ κοντά στο Λαύριο. Η πρόσβαση γίνεται από την είσοδο της πόλης του Λαυρίου και στη χαρακτηριστική πέτρινη γέφυρα, στρίβουμε δεξιά προς Άγιο Κωνσταντίνο, απόσταση 4 χλμ. Στον οικισμό υπάρχει ταμπέλα όπου σε καθοδηγεί. Πρόκειται για ένα εντυπωσιακό γεωλογικό φαινόμενο, πραγματικά σπάνιο μνημείο της φύσης. Είναι ένα είδος κρατήρα κυκλικού σχήματος,  με βάθος 55 μέτρα και διάμετρο 120 μέτρα, που μοιάζει με σχήμα καρδιάς. Υπάρχουν δυο θεωρίες σχετικά για το πώς δημιουργήθηκε. Η μια θεωρία αναφέρει ότι το Χάος δημιουργήθηκε από πτώση μετεωρίτη στα τέλη του 18ου ή στις αρχές του 19ου αιώνα, αλλά αυτό δεν έχει αποδειχθεί επιστημονικά. Η δεύτερη θεωρία και η πιο πιθανή είναι ότι δημιουργήθηκε από την κατάπτωση της οροφής ενός μεγάλου σπηλαίου κατά την πρόσφατη γεωλογική περίοδο. Η θεωρία αυτή βασίζεται στο γεγονός ότι όλη η περιοχή είναι γεμάτη υπόγειες στοές και μεταλλευτικά τούνελ. Υπάρχει και μια δεύτερη ονομασία «Το Χάος του Κίτσου», που η παράδοση λέει ότι ονομάστηκε έτσι από το φημισμένο λήσταρχο Κίτσο, που δρούσε στην περιοχή κατά το 19ο αιώνα. Λέγεται μάλιστα ότι ο Κίτσος ήταν το πρωτοπαλίκαρο ενός αδίστακτου Ιταλού που εκμεταλλευόταν για δεκαετίες τα λατομεία του Λαυρίου. Κάποιοι ερευνητές αναφέρουν ότι το Χάος είναι πολύ πιθανόν να αποτέλεσε μια πραγματική παγίδα για πολλά αρχαία ζώα και ότι μια ανασκαφή θα είχε μεγάλο αρχαιολογικό και γεωλογικό ενδιαφέρον. Στο εσωτερικό του είναι ορατά μέταλλα διαφόρων ειδών και ζώνες πετρωμάτων από σχιστόλιθο και ασβεστόλιθο. Ένα από αυτά είναι και ο γαληνίτης, μετάλλευμα που έδινε 99% άργυρο και 1% μολύβι, όπως ήδη είναι γνωστό ότι η περιοχή του Λαυρίου φημιζόταν για τη μεταλλουργία της. Εκτός από σπηλαιολόγους είναι αξιοθέατο για φυσιολάτρες και σημείο αναρρίχησης. Το πεδίο αυτό είναι ανατολικό και μπορεί κάποιος να σκαρφαλώσει στο Χάος όλο το χρόνο. Ο χώρος είναι περιφραγμένος για την ασφάλεια των επισκεπτών, αλλά υπάρχουν και κάποια μικρά ανοίγματα, τα οποία χρειάζονται προσοχή, γιατί είναι εξαιρετικά επικίνδυνα.

Από την ομάδα του Greece Destination

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org