Εκκλησίες & Μοναστήρια στο Νομό Πέλλας

Άγιος Γεώργιος

Στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου Γιαννιτσών του νομού Πέλλας, μεταφέρθηκαν τα Ιερά σκεύη της εκκλησίας από Έλληνες Ανατολικοθρακιώτες πρόσφυγες μετά την ανταλλαγή πληθυσμών ανάμεσα στην Τουρκία και στην Ελλάδα. Συγκεκριμένα τα κειμήλια προέρχονταν από τη Στράντζα και τη Μάδυτο της Ανατολικής Θράκης. Ο Ναός πανηγυρίζει στη μνήμη του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, 23 Απριλίου, στη μνήμη του Οσίου Παΐσιου, 12 Ιουλίου, στη μνήμη του Αγίου Νικολάου επισκόπου Μύρων της Λυκίας, 6 Δεκεμβρίου. Στο Ναό φυλάσσονται Ιερά Λείψανα των: Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου, Αγίου Χαραλάμπους, Αγίου Ονουφρίου, Αγίας Παρασκευής, Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου και του Αγίου Αρσενίου του Καππαδόκου.

Μονή Αγίας Τριάδας στην Έδεσσα

Δύο χιλιόμετρα περίπου από την πρωτεύουσα της Πέλλας, δεσπόζει στον κάμπο της Έδεσσας και δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο, το μοναστήρι της Αγίας Τριάδας, θυμίζοντας στον επισκέπτη τα παλαιά φρούρια. Το μοναστήρι χτίστηκε το 1865, του οποίου μέρος του οικοδομικού υλικού που χρησιμοποιήθηκε είναι από τα τείχη της αρχαίας πόλης και από ρωμαϊκούς ενεπίγραφους βωμούς. Το μοναστήρι χτίστηκε σε ερείπια παλαιότερης εκκλησίας, η οποία όμως είχε καταστραφεί από τα πρώτα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Η ανέγερση της μονής έγινε με έξοδα των κατοίκων της πόλης (συντεχνίες και μεμονωμένα άτομα) ενώ το μοναστήρι στη συνέχεια απέκτησε από δωρεές μεγάλη περιουσία. Το 1942 η κτηματική του περιουσία χάνεται και λειτουργεί ως γυναικείο μοναστήρι έως σήμερα. Ο ναός είναι μία τρίκλιτη τρίκογχη βασιλική. Το υπερυψωμένο μεσαίο κλίτος φέρει τρεις πολυγωνικούς τρούλους, αριθμός που συμβολίζει την Αγία Τριάδα. Αξιόλογο θεωρείται το τέμπλο του 19ου αι. και οι εντοιχισμένες επιτύμβιες στήλες των ρωμαϊκών χρόνων.

Μονή Αγίου Ιλαρίωνα στους Προμάχους

Στην ορεινή κοινότητα των Προμάχων Πέλλας δεσπόζει η Ιερά Μονή του Αγίου Ιλαρίωνα. Ο Όσιος Ιλαρίων ήταν ο παλιότερος γνωστός επίσκοπος των Μογλενών. Το 12ο αι. ίδρυσε προς αντιμετώπιση των αιρέσεων, μία μονή αφιερωμένη στους Αγίους Αποστόλους πιθανότατα κοντά στην περιοχή των Προμάχων. Η μονή αυτή όμως καταστράφηκε επί τουρκοκρατίας όπως μαθαίνουμε από τους ντόπιους. Όπως επισημαίνεται, ο Άγιος Ιλαρίων ήταν ο μεγαλύτερος πολέμιος της αίρεσης των Βογομίλων. Λέγεται ότι εκεί μόνασε πλήθος μοναχών υπό την κατήχηση και τη διδασκαλία του Αγίου. Με την καταστροφή της μονής από τους Τούρκους το όνομα του Αγίου Ιλαρίωνος ξεχάστηκε για να αναβιώσει μετά την απελευθέρωση της Μακεδονίας. Η ομώνυμη μονή σήμερα στους Προμάχους είναι νεότερης κατασκευής. Αναστηλώθηκε πρόσφατα ενώ το καθολικό της εγκαινιάστηκε το 2012. Σήμερα είναι  γυναικείο μοναστήρι. Αξιοσημείωτο είναι ότι κατά την ανέγερση του ναού εντοπίστηκαν ευρήματα που υποδηλώνουν ότι στην ίδια θέση υπήρχε Παλαιοχριστιανικό κτήριο που πιθανότατα χτίστηκε πάνω σε ένα προηγούμενο ειδωλολατρικό ιερό, πιθανόν της Αρτέμιδος Αγροτέρας.

Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ στον Αρχάγγελο Αλμωπίας

Στα βόρεια του νομού Πέλλας, σε πολύ μικρή απόσταση από τα σύνορα με τα Σκόπια, βρίσκεται η Ιερά Μονή Αρχαγγέλου Μιχαήλ που έδωσε το όνομά της και στο κοντινό χωριό Αρχάγγελος. Βρίσκεται σε ένα θαυμάσιο περιβάλλον του όρους Πάικου στα 800 μέτρα υψόμετρο, περιτριγυρισμένη από δάση με οξιές, δρυς και χιλιάδες κερασιές. Έχει θέα μαγευτική, ενώ και η διαδρομή μέχρι εκεί είναι μοναδική. Πιθανολογείται πως ιδρύθηκε στα 1181 και ήταν αφιερωμένη αρχικά στον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο.

Μονή Κοιμήσεως της Θεοτόκου στη Λάκκα

Είναι χτισμένη, κατά την παράδοση, σε τοποθεσία όπου υπήρχε παλαιότερα ανδρώα Μονή. Η παλαιότερη ημερομηνία, ενδεικτική της υπάρξεως κτισμάτων βρίσκεται στην επιγραφή του κωδωνοστασίου του ναού 1714. Στην εξωτερική του νοτίου τοίχου του ναού σε ανάγλυφη πλάκα, υπάρχει δεύτερη χρονολογία 1988, που αναφέρεται στην αποκατάσταση φθορών και βλαβών που υπέστη ο ναός. Υπάρχουν νεότερες ενδείξεις ότι στον τόπο αυτόν υπήρχε χριστιανική κοινότητα από τα τέλη του 3ου με αρχές του 4ου αιώνα μ.Χ. Η προσωνυμία «Παναγία η Μπάμπιαννη» δόθηκε στη Μονή αργότερα, όταν κοντά στη Μονή εγκαταστάθηκε μια ηλικιωμένη γυναίκα με το γιο της Γιάννη, που υπηρετούσε την Παναγία. Οι προσκυνητές λέγανε, «ας πάμε να δούμε και τη Μπάμπω του Γιάννη». Από τη συνεχή επανάληψη  της φράσης επεκράτησε η προσωνυμία «Μπάμπιαννη». Το καθολικό της Μονής του οποίου οι εικόνες του τέμπλου, είναι τρίκλιτη βασιλική με δίρριχτη στέγη. Έχει υποστεί πολλές καταστροφές, με τελευταία του σεισμού του 1991, οι οποίες αποκαταστάθηκαν. Στο εσωτερικό του ναού, σώζονται ελάχιστες τοιχογραφίες. Στην κόγχη του Ιερού σώζεται η Πλατυτέρα και Ιεράρχες στην κάτω ζώνη. Στην πρόθεση η Άκρα ταπείνωση και στη βάση του τρούλου μια ζώνη με πρόσωπα αγγέλων. Οι άγγελοι «φτερίζοντες» με ιδιαίτερη εκφραστικότητα στην παιδική απόδοση των χαρακτηριστικών τους. Το τέμπλο είναι από ξύλο, αρκετά μεταγενέστερο, με ελάχιστα σημεία του παλαιότερου έργου, όπου και είναι τοποθετημένες οι δώδεκα από τις εικόνες που παρουσιάζονται. Η θαυματουργή εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι τοποθετημένη στο δεξί προσκυνητάρι, μπαίνοντας από την είσοδο του ναού.

Διαμονή στο νομό Πέλλας: Βρες το ιδανικό κατάλυμα για αξέχαστες διακοπές!