Γενικές Πληροφορίες για το Νομό Κοζάνης

Ο νομός Κοζάνης είναι κυρίως ορεινός και διασχίζεται από μεγάλες οροσειρές που χαμηλώνουν στα δύο μεγάλα οροπέδια. Η μεγαλύτερη πεδινή έκταση είναι αυτή της λεκάνης της Πτολεμαΐδας, ενώ μικρότερες πεδινές εκτάσεις εκτείνονται από την πόλη της Κοζάνης προς την περιοχή του Αλιάκμονα. Ο Αλιάκμονας είναι ο μοναδικός μεγάλος ποταμός που διαρρέει το νομό με άλλους μικρότερους παραπόταμους και μαζί με την τεχνητή λίμνη Πολυφύτου είναι σημαντικοί βιότοποι γιατί προσφέρουν τροφή, φώλιασμα και καταφύγιο στα αρπακτικά και χειμερινό καταφύγιο στα μεταναστευτικά είδη. Η τεχνητή λίμνη Πολυφύτου είναι μία από τις μεγαλύτερες τεχνητές της Ελλάδας με ένα σύγχρονο πλωτό λιμάνι που έχει παραχωρηθεί στους γύρω κατοίκους προς αλιευτική και οικοτουριστική εκμετάλλευση. Ο νομός Κοζάνης επίσης θεωρείται από τους περισσότερο δασοκαλυμμένους της Ελλάδος από δρυς, οξιές και πεύκα.

Πιστεύεται ότι η ονομασία προήλθε το 1930 από τους πρώτους οικιστές της Κοζάνης, από την Κόσδιανη, Κόστιανη ή Κοστάνιανη της Ηπείρου και ενισχύεται με ενισχύει με το επιχείρημα της ομοιότητας των γλωσσικών τύπων (ιδιωμάτων) της Κοζάνης και της Βορείου Ηπείρου.

Η πλούσια ιστορία του νομού Κοζάνης ξεκινάει από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τη σύγχρονη περίοδο.

Παλαιολιθική Περίοδος

Οι πρώτοι κάτοικοι της περιοχής εγκαταστάθηκαν εδώ πριν από 70-80 εκατομμύρια χρόνια, κατά την παλαιολιθική εποχή, όπως δείχνουν τα λίθινα εργαλεία που βρέθηκαν στη ευρύτερη περιοχή, αλλά και πλούσια απολιθώματα από την πανίδα και τη χλωρίδα πριν από την εμφάνιση του ανθρώπου. Στη Σιάτιστα βρέθηκε πέλεκυ, το αρχαιότερο εργαλείο που βρέθηκε ποτέ στη χώρα και πάνω από 100 οικισμοί και ευρήματα, που μαρτυρούν την ύπαρξη οργανωμένης ζωής από την προϊστορική περίοδο (εποχές λίθου, χαλκού και σιδήρου) σε διάφορα σημεία του νομού.

Νεολιθική Περίοδος

Κατά την νεολιθική περίοδο, σύμφωνα με ευρήματα, δημιουργούνται πολλοί οικισμοί. Σημαντικά ευρήματα βρέθηκαν στην περιοχή της Αιανής, στην παραλίμνια περιοχή του Αλιάκμονα (Σέρβια, Βελβεντό, Ρύμνιο), στην Κίτρινη Λίμνη, στην Εορδαία (Μαυροδένδρι, Ποντοκώμη) στο Βόιο και στην περιοχή της Κοζάνης.

Χαλκοκρατία

Κατά τη Χαλκοκρατία η ευρύτερη περιοχή της Αιανής ήταν μεγάλο κέντρο της περιοχής, σύμφωνα με ευρήματα που έχουν βρεθεί στην περιοχή αλλά και σε άλλες θέσεις του νομού. Νεκροταφεία αλλά και οικιστικά κατάλοιπα, κυρίως της εποχής του Σιδήρου, έχουν ανασκαφεί σε ολόκληρο το νομό.

Αρχαϊκά Χρόνια

Από τα Αρχαϊκά χρόνια η περιοχή κατοικούνταν από Έλληνες με τρία βασίλεια, της Ελίμειας, της Εορδαίας και της Ορεστίδας με πρωτεύουσα την Αιανή.

Κλασικά – Ελληνιστικά Χρόνια

Στα Κλασικά καθώς και στα Ελληνιστικά χρόνια αναπτύσσονται πολλές πόλεις και μικρότερες κώμες στην Ελίμεια, στην Ορεστίδα και στην Εορδαία. Σημαντικοί επισκέψιμοι χώροι αυτών των εποχών είναι η αρχαία Αιανή, η αρχαία πόλη στον Πολύμυλο, οι Μακεδονικοί τάφοι στην Σπηλιά και τους Πύργους Εορδαίας, οι αρχαίες πόλεις στην Απιδέα, στη Ποντοκώμη, στον Περδίκκα.  Σημαντικοί οικισμοί και κάστρα στη περιοχή του Βοίου και στη περιοχή της Εορδαίας.

Ρωμαϊκά Χρόνια

Στα Ρωμαϊκά χρόνια, η Κοζάνη όπως και ολόκληρη η Μακεδονία κατακτήθηκε από τους Ρωμαίους, διατηρώντας ένα είδος αυτονομίας αρκετές πόλεις. Νέες πόλεις ιδρύονται εκείνη τη περίοδο με αξιόλογα μνημεία στα Σέρβια, Σπηλιά, Καισαριά κ.λ.π.

Βυζαντινή Περίοδος

Κατά τη βυζαντινή περίοδο ο νομός Κοζάνης ακολούθησε τη ίδια μοίρα με την υπόλοιπη Δυτική Μακεδονία. Ακολούθησαν διάφορες επιδρομές, όπως των Γότθων τον 5ο αιώνα, των Σλάβων από τα μέσα του 6ου αιώνα και έπειτα. Στη μικρή περίοδο ηρεμίας αναστάτωσαν οι επεκτάσεις του κράτους των Βουλγάρων Συμεών και Σαμουήλ, τις οποίες το 1018 ο Βασίλειος ο Β΄ κατάφερε να θέσει υπό έλεγχο. Ακολουθούν οι επιδρομές των Νορμανδών στο τέλος του 11ου αιώνα, των Φράγκων το 1204 και των Σέρβων από τα τέλη του 13ου, όπου ο Στέφανος Ντούσαν το 1333 εκμεταλλεύτηκε τον εμφύλιο πόλεμο των Βυζαντινών. Εκείνη την περίοδο ισχυροποιείται η περιοχή, με σπουδαιότερη πόλη τα Σέρβια και την οχύρωση της πόλης να κατασκευάζεται σταδιακά μέχρι τη ριζική ανακατασκευή του τείχους, κατά τον 13ο αιώνα, μετά τις καταστροφές που υπέστη από τους σταυροφόρους. Το κάστρο αυτό αποτελεί σήμερα και το σπουδαιότερο επισκέψιμο αμυντικό μνημείο της μεσαιωνικής περιόδου στο νομό Κοζάνης. Από αυτή τη περίοδο δεν λείπουν επίσης τα λατρευτικά μνημεία, κυρίως εκκλησίες και κάποια μοναστήρια στα Σέρβια, στο Βελβεντό, την Αιανή, στο Βόιο (Σισάνι) και στην Εορδαία (Πύργοι).

Τουρκοκρατία

Η περιοχή της Κοζάνης πέρασε στην κυριαρχία των Οθωμανών μαζί με την υπόλοιπη Δυτική Μακεδονία λίγο πριν τη μάχη του Κοσσυφοπεδίου το 1389 και κράτησε μέχρι το 1912. Κατά τα χρόνια της Τουρκοκρατίας εκτός από τις εκτεταμένες εγκαταστάσεις τουρκικών πληθυσμών, παρατηρούνται και μετακινήσεις Ηπειρωτών προς τη περιοχή με αποτέλεσμα της ίδρυσης της πόλης της Κοζάνης στις αρχές του 16ου αιώνα. Παρά την κατοχή από τους Τούρκους, ο πληθυσμός της περιοχής της Κοζάνης αναπτύσσει έντονη εμπορική, επιχειρηματική, βιοτεχνική και οικοτεχνική δραστηριότητα και μεγαλουργεί. Η πόλη της Κοζάνης από μικρός οικισμός σταδιακά εξελίχτηκε σε διοικητικό και οικονομικό κέντρο της ευρύτερης περιοχής και από τα μέσα του 18ου αιώνα η οικονομική ανάπτυξη οδήγησε στην άνθηση της αρχιτεκτονικής στην περιοχή. Οι Κοζανίτες έμποροι κατακτούν τις Οθωμανικές αγορές και συναλλάσσονται πλέον και με ευρωπαϊκές χώρες, όπως Γερμανία, Ολλανδία, Πολωνία, Ρωσία, Αυστροουγγαρία, μεγαλουπόλεις των Βαλκανίων και την Κωνσταντινούπολη. Πέρα όμως από την εισαγωγή κεφαλαίων και υλικού πλούτου, παρατηρείται και μεγάλη άνθηση στον τομέα των γραμμάτων. Παρόλη την οικονομική ανάπτυξη της περιοχής, οι κάτοικοι της Κοζάνης δεν έχασαν το αίσθημα και τη δίψα για την ελευθερία. Η συμβολή της για την απελευθέρωση της πατρίδας υπήρξε τεράστιας σημασίας ακόμα και μετά από το 1821, με αποκορύφωμα την επανάσταση του Βούρινου του 1878. Στο Μακεδονικό η ευρύτερη περιοχή γίνεται βάση οργάνωσης και εξόρμησης των Μακεδονομάχων και οι κάτοικοι συμμετέχουν μαζικά. Η απελευθέρωση του νομού Κοζάνης από τους Οθωμανούς πραγματοποιήθηκε το 1912 μετά από 5 αιώνες κατοχή.

Το 1915 ιδρύθηκε ο νομός Κοζάνης, με προσωρινή έδρα τη Σιάτιστα και το 1918 μεταφέρθηκε η έδρα στην Κοζάνη. Το 1923 με την ανταλλαγή των πληθυσμών εγκαθίστανται στην περιοχή οικογένειες προσφύγων από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο οι οποίοι συνέβαλλαν και αυτοί στην ανάπτυξη της. Κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής η περιοχή σημαδεύτηκε από τη σφαγή που έγινε στα χωριά Πύργοι, κυρίως άμαχου πληθυσμού, γυναίκες και παιδιά και Μεσόβουνο όπου εξοντώθηκε σχεδόν όλος ο ανδρικός πληθυσμός ηλικίας από 16 ως 69 χρονών. Η πείνα και οι εκτελέσεις των πατριωτών από τους Γερμανούς ξεσηκώνουν τους Κοζανίτες, μέχρι την απελευθέρωση της Ελλάδας το 1944.

Ο νομός Κοζάνης ήταν παραδοσιακά αγροτικός και κτηνοτροφικός, όμως λόγω των πλούσιων κοιτασμάτων λιγνίτη αναπτύχθηκε η βιομηχανία καθώς λειτουργούν στον νομό εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας με καύσιμο το λιγνίτη. Αξίζει να σημειωθεί ότι το 60% της συνολικής ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας παράγεται από τις ατμοηλεκτρικές μονάδες του νομού.

Στη λεκάνη της Πτολεμαίδας – Κοζάνης ιζήματα άρχισαν να αποτίθενται πριν από 13 εκατομμύρια χρόνια. Μέσα σε αυτά παρεμβάλλονται λιγνιτικοί ορίζοντες των οποίων ο σχηματισμός συντελείται με τη διαδικασία της ανθρακογένεσης. Υπολογίζεται ότι από αυτή τη διαδικασία υπάρχουν σήμερα στα λιγνιτορυχεία της λεκάνης της Πτολεμαίδας και Αμυνταίου 3100 Χ 1000.000 τόνοι λιγνίτη. Στις περιοχές του Τρανόβαλτου, των Σερβίων και στο όρος Βέρμιο υπάρχουν κοιτάσματα μαρμάρου ιδιαίτερα υψηλής ποιότητας. Στην περιοχή της Σιάτιστας και Εράτυρας επικεντρώνεται η επεξεργασία, η παραγωγή και η εμπορία γουναρικών.

Άλλοι κλάδοι στον τομέα της μεταποίησης είναι η παραγωγή ειδών διατροφής, η επεξεργασία ξύλου, η κατασκευή τελικών προϊόντων από μέταλλο, η παραγωγή υποδημάτων και ενδυμάτων όπως και η κατασκευή ειδών λαϊκής τέχνης, κυρίως από χαλκό αλλά και άλλου είδους, όπως τα υφαντά της Μονής Αναλήψεως.

Όλα αυτά επιτρέπουν στο νομό να διεκδικεί τη δική του παρουσία στην Ελλάδα και τα Βαλκάνια.

Η γεωργία εμφανίζεται ανεπτυγμένη στα δύο μεγάλα οροπέδια, όπου παράγει κυρίως δημητριακά, όσπρια, ζαχαρότευτλα, καπνό, τυροκομικά, ροδάκινα, μήλα, καρύδια, αμύγδαλα, κάστανα και ηλιαστό κρασί.

Ο νομός Κοζάνης παράγει τη μοναδική κροκοκαλλιεργούμενη περιοχή της Ελλάδας, το μοναδικό κρόκο (Safron) που θεωρείται από τα πιο φημισμένα και πολύτιμα μπαχαρικά, το οποίο εξάγεται σε πολλές χώρες του κόσμου, για τις ευεργετικές του ιδιότητες.

Αξιόλογη ανάπτυξη έχει η κτηνοτροφία και ιδιαίτερα η αγελαδοτροφία με πλούσια γκάμα των τυροκομικών.

Στην αλιεία σημαντικές ποσότητες ψαριών καλύπτουν τις ανάγκες της περιοχής.

Στο νομό Κοζάνης τα αγνά παραδοσιακά προϊόντα είναι πολλά και πολύ γευστικά.

Εκλεκτά αλλαντικά, ζυμαρικά χειροποίητα, καρύδια, κάστανα, κρασί, κρέατα, κυνήγι, μανιτάρια αποξηραμένα Βοΐου, όσπρια πεντανόστιμα, πατάτες, σιτάρι, τσάι βουνίσιο Μεταμόρφωσης, τσίπουρο, φουντούκια κ.λ.π

Στο χωριό Κρόκος ο εκλεκτός κρόκος ή Safron, που καλλιεργείται στην περιοχή από τον 17ο αιώνα από το οποίο παράγεται ένα από τα πιο ακριβά μπαχαρικά που υπάρχουν στο κόσμο.

Φημισμένα είναι τα κρασιά της Σιάτιστας, του Βελβεντού, αλλά και ολόκληρης της περιοχής, λόγω της περίφημης ποικιλίας «ξινόμαυρο» σε συνδυασμό με μοσχάτο αλλά και σε άλλες τοπικές ποικιλίες. Το λιαστό κρασί της Σιάτιστας και τα βρασμένα γλυκά κόκκινα κρασιά (κοκκινέλι Κοζάνης) προέρχονται από αφυδάτωση των σταφυλιών, τα οποία λιάζονται επί δύο μήνες.

Το φημισμένο ελαιόλαδο Ιμέρων Κοζάνης, που είναι η μοναδική περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας στην οποία ρίζωσε η καλλιέργεια της ελιάς, λόγω του μικροκλίματος.

Η τυροκομία είναι παραδοσιακή δραστηριότητα στο νομό (Αιανή, Εορδαία, Νεάπολη, Σέρβια, Χρώμιο) και πιο φημισμένα είναι η εξαιρετική φέτα, το μανούρι Βλάστης, κεφαλοτύρι, το τουλουμοτύρι και τον μπάτζιο, ένα πικάντικο σκληρό τυρί ιδανικό για σαγανάκι.

Φρούτα άριστης ποιότητας, ροδάκινα και μήλα από το Βελβεντό, μήλα από την Εορδαία, δαμάσκηνα και κεράσια από τα Σέρβια.

Ο νομός Κοζάνης φημίζεται και για τα γλυκά της. Η μεγάλη παραγωγή σε μήλα και ροδάκινα στο Βελβεντό και οι αγροτικοί συνεταιρισμοί ασχολούνται με την επεξεργασία και προώθηση μαρμελάδων και γλυκών μοναδικής νοστιμιάς.

Φημισμένες είναι τα υφαντά και οι γούνες από τη Σιάτιστα, μια ακόμα παραδοσιακή δραστηριότητα των κατοίκων της περιοχής.

Σημαντικό κομμάτι της ιστορίας και της παράδοσης του νομού Κοζάνης αποτελεί η διατροφή που έχει να επιδείξει ένα μωσαϊκό γεύσεων και απολαύσεων. Τοπικές νοστιμιές και ξεχωριστές γεύσεις μπορεί να δοκιμάσει ο επισκέπτης στα εστιατόρια και τις παραδοσιακές ταβέρνες του νομού.

Κρέατα και κυνήγια, πεντανόστιμα όσπρια, χειροποίητα ζυμαρικά, αποτελούν γεύσεις της Κοζάνης που δύσκολα μπορεί να αντισταθεί κανείς.

Τα τσουκαλάκια, τα τουκαλάκια (στιφάδο) και το μπουμπάρ (έντερο γεμιστό με ρύζι, χοιρινό κιμά και συκώτι) είναι τοπικά φαγητά της Κοζάνης που αποζημιώνουν και τους πιο απαιτητικούς επισκέπτες.

Τα γιαπράκια στη Σιάτιστα και στα Σέρβια λέγονται σαρμάδια και είναι ντολμάδες από χοιρινό χονδροκομμένο κιμά, με ρύζι, πολλά καρυκεύματα, τυλιγμένοι σε λάχανο τουρσί. Μαγειρεύονται σε σιγανή φωτιά σε πήλινα τσουκάλια και αποτελούν παραδοσιακό, χριστουγεννιάτικο φαγητό για τους Κοζανίτες.

Όλοι οι μεζέδες συνοδεύονται από εξαιρετικά κρασιά του νομού -μοναδικό προϊόν είναι και τα λιαστά κρασιά της Σιάτιστας- και δυνατό τσίπουρο με ή χωρίς γλυκάνισο.

Οι λάτρεις των οσπρίων θα απολαύσουν φασόλια βραστά ή φούρνου από το Σισάνι Βοΐου.

Φημισμένη είναι η στριφτή Κοζανίτικη πίτα σε ποικιλία γεύσεων με γέμιση τυριού, κρεμμυδιού, μελιτζάνας, πράσου, σπανακιού, τσουκνίδας και άλλων λαχανικών που ανακατεύονται με ψιλοκομμένα κομματάκια κρέατος. Στο Κιχί μοναδικά είναι τα “κιχιά”, ατομικά πιτάκια φτιαγμένα από φύλλο ζύμης και τυρί φέτα, τυλιγμένα σε σχήμα κοχλία και ψημένα στο φούρνο.

Η επίγευση της Κοζανίτικης κουζίνας δε θα μπορούσε παρά να είναι και γλυκιά. Απολαύστε εξαιρετικό μπακλαβά, μοσχοβολιστές πίτες και μυρωδάτες τάρτες με ροδάκινα και μήλα Βελβεντού και εξαιρετικά γλυκά του κουταλιού.

Οι σάλιαροι είναι τοπικά γλυκά γεμισμένα με καρύδια και μπαχαρικά και πασπαλισμένα με ζάχαρη.

Η πλούσια πολιτιστική κληρονομιά του νομού Κοζάνης έχει δημιουργήσει προϋποθέσεις για ποικίλες πολιτιστικές δραστηριότητες που διοργανώνονται κάθε χρόνο με μεγάλη επιτυχία. Τα παραδοσιακά χωριά πραγματοποιούν πολιτιστικές θεματικές εκδηλώσεις.

Γιορτή Βουνού

Η Γιορτή Βουνού πραγματοποιείται αρχές Αυγούστου στο Πολυκάστανο Βοΐου. Είναι μια εναλλακτική εκδήλωση όπου για δυο ημέρες οι κάτοικοι του χωριού ανεβαίνουν στο οροπέδιο του Παλιοκριμηνίου, κατασκηνώνουν, κάνουν πεζοπορία, κερνούν ντόπια κρεατικά και γίδα βραστή, μαζεύουν τσάι και δροσίζονται σε κρυστάλλινες πηγές.

Γιορτή Κρασιού

Η Γιορτή Κρασιού πραγματοποιείται τη πρώτη Κυριακή του Οκτωβρίου στο Αγίασμα Βοΐου με μουσική, έκθεση τοπικών προϊόντων και τους συμμετέχοντες να πατάνε τα σταφύλια.

Γιορτή Μανιταριού – Μπάτζιου

Η Γιορτή Μανιταριού – Μπάτζιου πραγματοποιείται τον Ιούλιο στη Ζώνη Βοΐου με στόχο τη προβολή της φύσης και την ομορφιά του τόπου.

Γιορτή Ροδάκινου

Η Γιορτή Ροδάκινου πραγματοποιείται τον Αύγουστο στο Δήμο Βελβεντό με μεγάλο γλέντι με κρασιά, τσίπουρα, μεζέδες και παράλληλες άλλες εκδηλώσεις.

Καρναβάλι στο Βελβεντό

Παρέλαση αρμάτων και καρναβαλιών με φροντίδα του Μορφωτικού Ομίλου Βελβεντού, την Κυριακή της μεγάλης Αποκριάς στην κεντρική πλατεία του Βελβεντού.

Καρναβάλι Κοζάνης

Οι εκδηλώσεις για τις αποκριές στην πόλης της Κοζάνης ξεκινούν από την Τσικνοπέμπτη και τελειώνουν με την μεγαλειώδη παρέλαση των αρμάτων και των ομάδων μεταμφιεσμένων.

Λασσάνεια

Τα Λασσάνεια είναι πολιτιστικές εκδηλώσεις που πραγματοποιούνται τον Αύγουστο από τον Δήμο Κοζάνης και αποτελούν έναν από τους κορυφαίους πολιτιστικούς θεσμούς της πόλης αλλά και της ευρύτερης περιοχής. Πέρα από τον ψυχαγωγικό τους χαρακτήρα στοχεύουν να προβληματίσουν, να ενημερώσουν για τη σύγχρονη πραγματικότητα, αλλά και να βοηθήσουν να αντιληφθούμε τις ρίζες μας όχι ως αναπαλαιωμένη παράδοση ή ένα στατικό φαινόμενο, αλλά ως στοιχείο σημαντικό της εθνικής μας φυσιογνωμίας στον αγώνα μας να υπάρξουμε ως λαός με την ιδιαιτερότητα του στο παγκόσμιο στερέωμα. Περιλαμβάνουν θεματικές ενότητες – αφιερώματα επιδιώκοντας να εστιάσουν το ενδιαφέρον μας σε καίρια ζητήματα της εποχής μας.

Λασσάνεια Αθλητικά

Τα Αθλητικά Λασσάνεια που διοργανώνονται από το Δήμο Κοζάνης έχουν σαν στόχο την ενασχόληση των ατόμων με τον αθλητισμό προσφέροντας χαρά, ευεξία, ψυχαγωγία, καλή φυσική κατάσταση και υγεία, ενώ παράλληλα προωθούν τις αξίες της συμμετοχής και του εθελοντισμού. Στα πλαίσια των Αθλητικών Λασσανείων διοργανώνονται διάφορες δραστηριότητες όπως: Δασόπολις, Τοξοβολία, Ιππασία, Λαμπαδηδρομία, Ποδηλατοδρομία βουνού.

Πανελλήνιος Ποδηλατικός Γύρος της Λίμνης Πολυφύτου

Ο Σύλλογος Εθελοντών Αιμοδοτών περιφέρειας Σερβίων «Οι Άγιοι Ανάργυροι» και ο Δήμος Σερβίων με τη στήριξη της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κοζάνης, διοργανώνουν τον Πανελλήνιο Ποδηλατικό Γύρο Λίμνης Πολυφύτου στα μέσα Ιουνίου, με αφορμή τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας του Εθελοντή Αιμοδότη (14 Ιουνίου). Στον αγώνα μπορούν να συμμετέχουν ποδηλάτες αθλητές συλλόγων, αλλά και ερασιτέχνες και ως εκ τούτου η διάρκειά του αγγίζει και τις τρεις ώρες.

Πανελλήνιο πρωτάθλημα αιωροπτερισμού στην Καστανιά Σερβίων

Κάθε Ιούλιο στην Καστανιά Σερβίων, στο όρος Τίταρος, διοργανώνεται με μεγάλη επιτυχία, το πανελλήνιο πρωτάθλημα αιωροπτερισμού που διαρκεί εννέα ημέρες. Συμμετέχουν Έλληνες και ξένοι αιωροπτεριστές, στις κατηγορίες Αγώνων Αποστάσεως και Αγώνων Ακριβείας και Διάρκειας. Από νωρίς το μεσημέρι μέχρι αργά το απόγευμα, οι θεατές έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ένα εντυπωσιακό θέαμα. Σχεδόν όλες οι αερολέσχες της Ελλάδας δίνουν το παρόν, τιμώντας έτσι τους σπουδαίους αυτούς αγώνες.

Πολιτιστικός Αύγουστος στη Νεάπολη Βοίου

Στη Νεάπολη κάθε καλοκαίρι γιορτάζουν τον «Πολιτιστικό Αύγουστο», με πλήθος πολιτιστικών εκδηλώσεων.

Κωπηλασία

Η Τεχνητή Λίμνη Πολυφύτου προσφέρεται  για κωπηλασία.

Πεζοπορία στους καταρράκτες του Βελβεντού

Το φαράγγι των εννιά πιερίδων μουσών ή Σκεπασμένο απέχει μόλις 2,5χλμ από το Βελβεντό. Στην είσοδό του υπάρχει ένας χώρος αναψυχής και το διαμορφωμένο πέτρινο μονοπάτι που οδηγεί πιο ψηλά προς τους καταρράκτες, όπου η διαδρομή είναι ιδανική ακόμα και για οικογένειες με μικρά παιδιά. Το Σκεπασμένο βρίσκεται μέσα σε οργιαστική βλάστηση σχηματίζοντας μια σειρά από εντυπωσιακούς καταρράκτες και αποτελεί ένα τοπίο ιδιαίτερου φυσικού κάλλους, με τις φυσικές λιμνούλες, τους πλατανεώνες, τις παγωμένες πηγές, την πλούσια βλάστηση, τους εντυπωσιακούς βράχους κι έχει ταυτιστεί απόλυτα στη συνείδηση των βελβεντινών και των επισκεπτών με το Βελβεντό.

Πεζοπορία – Ορειβασία

Το βουνό Άσκιο περιβάλλεται από πολλά παραδοσιακά χωριά, όπως π.χ. η Βλάστη, τα Νάματα, η Σισάνι κ.α., από τα οποία ξεκινούν ενδιαφέροντα μονοπάτια που μπαίνουν στα δάση και φτάνουν μέχρι τα ατέλειωτα υποαλπικά λιβάδια και τις κορυφές. Στο Βόιο υπάρχει το μεγαλύτερο δίκτυο σηματοδοτημένων διαδρομών της Ελλάδας. Περιλαμβάνει από μεγάλα ορειβατικά μονοπάτια προς τις κορυφές των βουνών μέχρι μικρές περιπατητικές διαδρομές γύρω από τα ορεινά χωριά και τα πέτρινα γεφύρια, που ενώνονται μεταξύ τους και δημιουργούν έτσι δύο δίκτυα συνολικού μήκους 185 χιλιομέτρων. Από αυτά 120 χλμ. συνεχόμενων μονοπατιών βρίσκονται στο όρος Βόιο και 65 χλμ. στο όρος Άσκιο. Ειδικότερα, η περιοχή του Πενταλόφου είναι ίσως η μοναδική στην Ελλάδα όπου 9 οικισμοί συνδέονται παράλληλα και με τα παλιά τους μονοπάτια. Ξεχωριστοί προορισμοί αποτελούν η διάσχιση του Πάρκου του Απολιθωμένου Δάσους στο Σκαλοχώρι και το Μονοπάτι των Καβαλάρηδων στη Σιάτιστα. Πολλές είναι ακόμα και οι διαδρομές των βουνών που δεν έχουν σηματοδοτηθεί, προσφέροντας έτσι ευκαιρίες για εξερεύνηση. Το δίκτυο των μονοπατιών φτιάχτηκε ώστε να ικανοποιεί από τον απλό περιπατητή μέχρι και τον πιο απαιτητικό ορειβάτη, ενώ αποτελεί την καλύτερη αφορμή για μια επίσκεψη στο Βόιο και τη γνωριμία με την τοπική αρχιτεκτονική, την τοπική κουζίνα, τους ανθρώπους και την πλούσια ιστορία και τον πολιτισμό της ορεινής αυτής γωνιάς της Ελλάδας.

Ψάρεμα

Η Τεχνητή Λίμνη Πολυφύτου προσφέρεται  για ψάρεμα.

Ο νομός Κοζάνης διαθέτει την απαραίτητη τουριστική υποδομή στις πόλεις αλλά και στα ορεινά του νομού. Η τουριστική υποδομή είναι ποιοτική, ενώ πολλοί την επιλέγουν για τα περίφημα- και επισκέψιμα- οινοποιεία της και τη γαστρονομία της. Σε πολλά ορεινά χωριά λειτουργούν παραδοσιακοί ξενώνες και ξενοδοχεία, προσαρμοσμένα στο φυσικό περιβάλλον και στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική του νομού.

Οδικώς: Η πρόσβαση στην Κοζάνη γίνεται οδικώς μέσω Εγνατίας Οδού για τις περιοχές της Βόρειας Ελλάδας. Με την Κεντρική και Νότια Ελλάδα συνδέεται μέσω της Εθνικής Οδού Λάρισας – Κοζάνης ή μέσω επαρχιακών οδών.

Αεροπορικώς: Η Κοζάνη συνδέεται αεροπορικώς με Αθήνα και Καστοριά μέσω του Κρατικού Αερολιμένα «Φίλιππος» που βρίσκεται στο 4ο χλμ. της Εθνικής οδού Κοζάνης Λάρισας.

Σιδηροδρομικώς: Εκτελούνται δρομολόγια με τρένο από πολλές περιοχές.

ΚΤΕΛ: Καθημερινά πραγματοποιούνται δρομολόγια με λεωφορεία του ΚΤΕΛ από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη για την Κοζάνη.