Η Σκιάθος είναι – ίσως- το μόνο ελληνικό νησί που διατηρεί το ίδιο όνομα στο πέρασμα των αιώνων. Αρκετοί ιστορικοί συγγραφείς και γεωγράφοι, Έλληνες και Λατίνοι, έχουν ασχοληθεί με την ετυμολογία του τοπωνύμιου «Σκιάθος». Επικράτησαν κυρίως τρεις εκδοχές. Η πρώτη προσεγγίζει το ζήτημα ετυμολογικά. Είναι σύνθετη λέξη αποτελούμενη από τις λέξεις σκιά και Άθως, λόγω της γειτνιάσεως με το Άγιον Όρος και τη Χερσόνησο του Άθω. Κατά μία εκδοχή, το όνομα συνδέεται με τη σκιά που ρίχνει στο νησί το Άγιο Όρος. Κατά μία άλλη, το όνομα σχετίζεται με την πολίχνη Σκιά της Εύβοιας, απ› όπου ξεκίνησαν οι Χαλκιδείς για να έρθουν στο νησί. Η τρίτη και πιθανότερη εκδοχή, συνδέει την ονομασία του νησιού με την πλούσια σκιά που δημιουργούν τα πολλά δέντρα. O Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης συμφωνούσε με όσους πίστευαν ότι το όνομα Σκιάθος είναι προ-ελληνικό και το έδωσαν στο νησί οι πρώτοι οικιστές του, οι Πελασγοί κατά την ελληνιστική περίοδο, εντυπωσιασμένοι από την πολλή σκιά που σχημάτιζαν τα ψηλά δέντρα, καθότι η Σκιάθος ήταν «τόπος σκιόης, σκιερός, κατάσκιος». (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Αρχαιότητα

Η Σκιάθος κατοικείται ήδη από τα προϊστορικά χρόνια, κατά πάσα πιθανότητα από Πελασγούς και αργότερα πιθανόν και από Κρήτες. Από τα αρχαιότατα χρόνια μέχρι σήμερα ονομαζόταν πάντοτε Σκιάθος. Το 480 π.Χ., ο στόλος του βασιλιά Ξέρξη χτυπήθηκε από μία θύελλα και προσέκρουσε στις ξέρες της Σκιάθου. Η πόλη της Σκιάθου ήταν σταθερά σύμμαχος των Αθηναίων, τόσο στην Α’ όσο και στη Β’ Αθηναϊκή Συμμαχία. Το 338 π.Χ. η Σκιάθος περιήλθε στην κυριαρχία των Μακεδόνων και έτσι το νησί έζησε ανενόχλητο για πολλά χρόνια. Ιστορικά εμφανίζεται πάλι από την εποχή του Μακεδόνα βασιλέα Φιλίππου Ε΄, την περίοδο που βρισκόταν σε πόλεμο με τους Ρωμαίους (200-199 π.Χ.), οπότε και το νησί καταστρέφεται κατά τις πολεμικές επιχειρήσεις αλλά και τη δράση του Ρωμαϊκού στόλου.

Βυζάντιο-Ενετοκρατία

Για τη Βυζαντινή περίοδο δεν έχουμε πολλές πληροφορίες. Το 758 μ.Χ. επί αυτοκράτορος Κωνσταντίνου του Κοπρώνυμου, στο λιμάνι της Σκιάθου ήταν αγκυροβολημένος ο Βυζαντινός στόλος οποίος έσπευσε να βοηθήσει τη Θεσσαλονίκη που επρόκειτο να της επιτεθούν οι Βούλγαροι και οι Σλάβοι. Είναι γνωστό πάντως πως το νησί υπέφερε πολύ από επιδρομές πειρατών. Το φαινόμενο της πειρατείας συνεχίστηκε τόσο κατά τη διάρκεια της σύντομης Ενετοκρατίας, όσο και στην Τουρκοκρατία. Το 1207 οι αδελφοί Γκίζι κατέλαβαν το νησί και έχτισαν το Μπούρτζι, ένα μικρό ενετικό φρούριο σε ένα νησάκι ακριβώς έξω από την πόλη της Σκιάθου, για να προστατεύσουν την πρωτεύουσα από τους πειρατές. Οι κατακτητές αδελφοί Γκίζι και οι διάδοχοί τους εξουσίαζαν τα νησιά την περίοδο 1204-1276, έως ότου ο Βυζαντινός στόλος τους έδιωξε από τις Βόρειες Σποράδες και επανέφερε τα νησιά στην Αυτοκρατορία. Το φρούριο Μπούρτζι απεδείχθη αναποτελεσματικό για την προστασία του πληθυσμού από τις πειρατικές επιδρομές και, στα μέσα του 14ου αιώνα, οι κάτοικοι εγκατέλειψαν τη βυζαντινή πολίχνη και εγκαταστάθηκαν σε ένα φυσικό οχυρό στο βόρειο τμήμα του νησιού, που το τείχισαν. Το Κάστρο αυτό ιδρύθηκε περί τα μέσα του 14ου αι.

Επανάσταση και 19ος αι.

Η Σκιάθος είχε σημαντική συνεισφορά με το ναυτικό της στην Ελληνική Επανάσταση του 1821 και αποτέλεσε τμήμα του πρώτου ελληνικού κράτους. Επίσης το 1807 στη Μονή Ευαγγελίστριας φτιάχτηκε η πρώτη ελληνική σημαία (η οποία αρχικά διέθετε έναν σταυρό στο κέντρο με μπλέ βάθος) παρουσία μεγάλων οπλαρχηγών όπως ο Νικοτσάρας, ο Γιάννης Σταθάς και ο όσιος Νήφωνας ο ηγούμενος. Η σημαία ευλογήθηκε το 1807 όπου παρέστη και ο Θεοδώρος Κολοκοτρώνης. Το 1829 οι Σκιαθίτες εγκατέλειψαν το Κάστρο και επέστρεψαν στην παλαιά βυζαντινή πολίχνη, τη σημερινή πόλη της Σκιάθου. Στη Σκιάθο εξορίστηκε διωκόμενος για τις ιδέες του ο κορυφαίος Νεοέλληνας διαφωτιστής, φιλόσοφος και διδάσκαλος του Γένους Θεόφιλος Καΐρης. Εξορίστηκε με βασιλικό διάταγμα και τέθηκε υπό περιορισμό στη μονή Ευαγγελισμού σε σκληρές συνθήκες διαβίωσης από τον Νοέμβριο του 1839 έως τον Μάρτιο του 1840.

Εγκατάσταση Μικρασιατών

Το 1919 βρήκαν καταφύγιο στο νησί Έλληνες Μικρασιάτες από το χωριό Αγία Παρασκευή Τσεσμέ της Μικράς Ασίας καθώς αντιμετώπιζαν διωγμούς από τους Τούρκους. Όταν κατέπαυσαν οι τουρκικές βιαιότητες -παροδικά όπως θα αποδεικνυόταν- επανέκαμψαν στη Μικρά Ασία. Μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922, οι ίδιες οικογένειες εγκαταστάθηκαν μόνιμα στο νησί (κάποιες εξ αυτών αργότερα πήγαν στον Νέο Μαρμαρά). Η εγκατάσταση των Μικρασιατών στη Σκιάθο έγινε αφενός γιατί την είχαν γνωρίσει ως τόπο κατά την πρώτη εγκατάστασή τους το 1919, αφετέρου διότι θύμιζε σε αυτούς την παραθαλάσσια πατρίδα τους στη Μικρά Ασία. Έτσι, το νησί εμπλουτίστηκε πληθυσμιακά, πολιτισμικά και οικονομικά.

Ο γαστρονομικός πλούτος του νησιού ήταν και είναι ιδιαίτερος. Στο παρελθόν, οι ψαράδες αντάλλασσαν τους θησαυρούς της θάλασσας με τα λαχανικά και το λάδι των αγροτών. Αυτό το «παιχνίδι» των ανταλλαγών δημιούργησε μια αρωματική κουζίνα με θαλασσινά και χόρτα.

Ψάρια στιφάδο (συναγρίδα, σφυρίδα, ροφό και πεσκανδρίτσα), «τσόφλια» (έτσι αποκαλούσαν οι Σκιαθίτες τα καραβιδοειδή και τους αστακούς, γιατί δεν είχαν ψαχνό και δεν φτούραγαν) με κολοκυθάκια και χόρτα του βουνού. Σέσκουλα, ζοχοί, μυρώνια, αναρίθμητα αγριόχορτα «παντρεύονται» μαγικά με θαλασσινά, αναδεικνύοντας τα αρώματα του τόπου.

Ψάρια και θαλασσινά θα βρείτε σε ποικιλία στους βραχώδεις κόλπους και στα μικρά νησιά τριγύρω. Ψαρότοποι θεωρούνται η περιοχή έξω από τα Λαλάρια κι αυτές γύρω από τα μικρά νησάκια, στον Τσουγκριά ή στο Κάστρο. Αφρόψαρα για σούπες και ψητά, πετρόψαρα για τηγάνι, θράψαλα, καραβίδες, γαρίδες, αστακοί, πεταλίδες και στρείδια λιάζονται στις κουπαστές. Μαγειρεύονται με διάφορους τρόπους, και απολαμβάνουμε, σουπιές με χόρτα και κρεμμυδάκι, καραβίδες με κολοκύθια και ντομάτα, αστακό με χόρτα. Θαλασσινά συνοδεύονται με λαχανικά και χόρτα, με όσπρια ή και με διάφορες σάλτσες, όλες ιδιαίτερες, χάρη στα μυρωδικά που περιέχουν, με συχνό πρωταγωνιστή τον μάραθο, που βρίσκεται σε αφθονία στο νησί. Πράσινες με μάραθο μπορεί να γίνονται και οι ελιές. Πολύ εύγεστα είναι και τα άγρια χόρτα, που ταιριάζουν πολύ με τα θαλασσινά.

Αφού υπάρχουν χόρτα, υπάρχουν και χορτόπιτες με παραδοσιακό φύλλο, τα γνωστά «καλαπόδια». Επίσης, θα γευτούμε και τη σπειροειδή τυρόπιτα, για την οποία δύο μεγάλοι λογοτέχνες, ο Παπαδιαμάντης και ο Μωραϊτίδης, έριζαν μεταξύ τους για τον τόπο προέλευσής της, «Σκιάθος» έλεγε ο ένας, «Σκόπελος» ο άλλος.

Το παραδοσιακό γλυκό είναι το «άσπρο» με ψιλοκομμένη αμυγδαλόψιχα, σιρόπι ζάχαρης και λεμόνι. Το μυστικό του βρίσκεται στο δέσιμο του σιροπιού. Θέλει πολύ καλό χτύπημα μέχρι ν’ ασπρίσει.

Στη Σκιάθο, παραδοσιακά, στις γιορτές σερβίρεται κλασικό λικέρ «καρυδάκι» και «κερασό». Ο Σύλλογος Γυναικών παρασκευάζει με τον παραδοσιακό τρόπο (40 μέρες στον ήλιο) και άλλα λικέρ φρούτων, όπως την αρωματική αρμπαρόριζα.

Γλυκά του γάμου θεωρούνται και τα περίφημα χαμαλιά ή χαϊμαλιά, που είναι τυλιχτό γλυκό σε φύλλο με καρύδια και μέλι από τους πευκώνες του νησιού που τηγανίζεται και πασπαλίζεται με άχνη. Κλασική επιλογή αποτελεί και η κυδωνόπαστα.

Θα γλυκαθείτε ακόμη περισσότερο δοκιμάζοντας και το τοπικό βιολογικό μέλι, που έχει αποκτήσει διεθνή αναγνώριση. Η Άννα Αμπατζόγλου και ο Κώστας Μανταλάρας ξεκίνησαν την παραγωγή του Skiathos Bee Farm στις Κουκουναριές πριν 7 χρόνια. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Θαλάσσια Σπορ

Η Σκιάθος είναι μοναδικός προορισμός για τους λάτρεις της περιπέτειας. Με το υπέροχο κλίμα της και τις μοναδικές της παραλίες ενδείκνυται για όλα τα θαλάσσια σπορ. Σε ένα τόσο μικρό νησί, συνυπάρχουν δεκάδες παραλίες για όλα τα γούστα: οι βόρειες, λιγότερο οργανωμένες και με άγρια ομορφιά είναι ιδανικές για σπορ όπως windsurfing καθώς τα κύματα είναι συγκλονιστικά και οι νότιες, πιο οργανωμένες και με ήρεμα νερά είναι ό,τι πρέπει για πιο οικογενειακές διακοπές. Χαρακτηριστικό είναι ότι υπάρχουν 15 σχολές σκι στη Σκιάθο: όλες σχεδόν οι πανέμορφες νότιες παραλίες προσφέρουν τη δυνατότητα για οργανωμένα θαλάσσια σπορ κάθε είδους αλλά και για πιο χαλαρές δραστηριότητες όπως διασκεδαστικές κουλούρες και μπανάνα ή μαγευτική θαλάσσια ποδηλατάδα. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Πεζοπορία

Το νησί παρουσιάζει αρκετές γεωμορφολογικές εναλλαγές, διαφορετικά μεταξύ τους φυσικά τοπία, σημεία καταπληκτικής θέας και μεγάλο πολιτισμικό πλούτο: διαδρομές πεζοπορίας με εικόνες από δάση σε ορεινούς όγκους με θέα στη θάλασσα, εντυπωσιακές παραλίες, σημεία θρησκευτικού ενδιαφέροντος, αρχαιολογικούς και βυζαντινούς θησαυρούς, ρεματιές, πηγές και τρεχούμενα νερά, και φυσικά τοποθεσίες που αναφέρονται από τον Παπαδιαμάντη, τα οποία αλληλοσυμπληρώνουν μια πολύ πλούσια εικόνα στα μάτια του επισκέπτη – πεζοπόρου. Ακριβώς γι’ αυτό, ενώ ο πεζοπορικός τουρισμός δεν είναι ακόμα αρκετά διαδεδομένος στο ελληνικό κοινό, η Σκιάθος είναι ένα νησί σχετικά γνωστό στην κοινή γνώμη ως πεζοπορικός προορισμός. Χωμάτινοι χαραγμένοι δρόμοι 197 χιλιομέτρων, που κεντάνε το εσωτερικό του κατάφυτου νησιού και σου ανοίγουν τα μάτια, αλλά και την ψυχή, σε μια άλλη της πλευρά πιο  εσωστρεφή. Σαφώς πιο απόκοσμη. Και ξεκάθαρα λιγότερο διαφημισμένη. Ορεινή αυτή. Αλλά όχι σκληρή –άλλωστε το μεγαλύτερο υψόμετρό της είναι τα 433 μέτρα. Μέσα στα πεύκα, τις κουκουναριές, τις κουμαριές, τα σχίνα, τις βελανιδιές, τις ελιές και άλλα 700 ακόμα είδη φυτικής βλάστησης, εξαιρετικά πλούσιας για νησί. Με θέα που σου κόβουν την ανάσα.  Με βρύσες, αλώνια, ρεματιές, νερόμυλους, ελαιοτριβεία, εκκλησιές και άλλα μνημεία,
μικρότερα ή μεγαλύτερα, που υφαίνουν την ιστορία του νησιού εκ των έσω και γοητεύουν εξίσου με τις απαράμιλλου κάλλους πευκοσκιασμένες παραλίες του νησιού. Και, εν τέλει, ζωντανεύουν στα μάτια μας τις λογοτεχνικές ζωγραφιές του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη των
σχολικών μας βιβλίων. Ο πεζοπορικός βαθμός δυσκολίας των μονοπατιών της Σκιάθου ποικίλλει από εύκολος ως δύσκολος, o χρόνος πεζοπορίας τους κυμαίνεται από τη μία μέχρι τις έξι ώρες. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Ιστιοπλοΐα

Η Σκιάθος είναι ιδανικός προορισμός και για διακοπές εν πλω. Με βάση το νησί, θα νοικιάσετε το σκάφος της προτίμησής σας και θα έχετε μια πληθώρα επιλογών για όλα τα νησιά των Σποράδων. Με ημερήσιες αποδράσεις ή εβδομαδιαίες διακοπές, μπορείτε να επισκεφθείτε τη Σκόπελο, την Αλόννησο, τη Σκύρο, αλλά και 20 περίπου βραχονησίδες ή μικρότερα, πανέμορφα νησιά, όπως ο Αρκός, η Περιστέρα και ο Τσουγκριάς. Θα απολαύσετε τη φυσική ομορφιά, καθώς καταπράσινα τοπία με σπάνια βιοποικιλότητα σχεδόν αγγίζουν τα καταγάλανα και πεντακάθαρα νερά. Θα δείτε δελφίνια, θα απολαύσετε βουτιές στη Μπλε Σπηλιά και, αν είστε τυχεροί, θα δείτε χελώνες Καρέτα-Καρέτα στη Σκόπελο, που είναι ο τόπος γέννησής τους, αλλά και φώκιες Μονάχους-Μονάχους στον τόπο κατοικίας τους, στην Αλόννησο, στο μαγευτικό νησάκι Πλανήτης στα βόρεια του νησιού. Η ανατολική Σκόπελος και η Αλόννησος αποτελούν μέρος του Εθνικού Θαλάσσιου Πάρκου. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Ιππασία

Η ιππασία στη Σκιάθο είναι κάτι πολύ ευχάριστο, αφού το νησί διακρίνεται για τη φυσική ομορφιά και τα καταπράσινα τοπία με θέα που σου κόβει την ανάσα. Επίσης, η Σκιάθος, σε αντίθεση με την πλειοψηφία των υπόλοιπων νησιών του Αιγαίου, έχει περισσότερα άλογα, απ’ ότι γαϊδουράκια! Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι η ιππασία αποτελεί μεγάλο κομμάτι της παράδοσης στη Σκιάθο, με ετήσιους ιππικούς αγώνες στη Λίμνη του Αγίου Γεωργίου εδώ
και πολλά χρόνια. Έτσι, δε θα μπορούσε να λείπει από το νησί η δυνατότητα εξόρμησης με άλογα. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Τουρισμός Ευεξίας

Χαλαρώστε με περπάτημα στα καταπληκτικά μονοπάτια, κάντε γιόγκα και διαλογισμό στην παραλία, κολυμπήστε σε πρασινογάλαζα νερά. Το εξαιρετικό ελληνικό κλίμα, σε συνδυασμό με τη θεραπευτική ιδιότητα της θάλασσας, αλλά και των ποικίλων άγριων βοτάνων που σε αγκαλιάζουν στα περισσότερα σημεία του νησιού, σου δίνει την αίσθηση ότι βρίσκεσαι σε ένα φυσικό σπα. Τα περισσότερα ξενοδοχεία προσφέρουν επιλογές για συνδυασμό διακοπών με κάποιο πρόγραμμα wellness. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)

Plane spotting (Παρατήρηση Αεροπλάνων)

Το αεροδρόμιο της Σκιάθου «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» ψηφίστηκε ως ένα από τα πιο ενδιαφέροντα για plane spotting, έχοντας προκαλέσει το ενδιαφέρον της παγκόσμιας κοινότητας των plane spotters, ενός ειδικού κοινού που ταξιδεύει για να φωτογραφίσει και να παρακολουθήσει από κοντά τις απογειώσεις και τις προσγειώσεις των αεροπλάνων.

Το αεροδρόμιο βρίσκεται ανάμεσα σε δύο παραλίες. Το εντυπωσιακό είναι ότι μπορεί κανείς να δει από απόσταση αναπνοής την απογείωση και την προσγείωση κάθε αεροπλάνου. Αυτό συμβαίνει μόνο στη Σκιάθο και στο Saint Martin της Καραϊβικής, ωστόσο στη Σκιάθο το τοπίο είναι ακόμη πιο εντυπωσιακό. Ο δήμος σκοπεύει να οργανώσει δύο χώρους στους οποίους θα μπορούν οι plane spotters, αλλά και όλοι οι επισκέπτες, να παρακολουθούν και να φωτογραφίζουν με ασφάλεια. Το αεροδρόμιο «Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης» κατέλαβε την τρίτη θέση, με βάση τις προτιμήσεις των ψηφοφόρων στη δημοσκόπηση που διοργάνωσε η βρετανική εταιρεία ναυλώσεων ιδιωτικών αεροσκαφών PrivateFly για το 2020. (Πηγή: Δήμος Σκιάθου)