Γενικές Πληροφορίες για την Κάλυμνο

Η Κάλυμνος παρουσιάζει έντονο διαμελισμό εξαιτίας της τεκτονικής δραστηριότητας, η οποία έχει σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία μεγάλου αριθμού από κόλπους, ακρωτήρια, ορεινούς όγκους και κοιλάδες.

Το έδαφός της είναι κυρίως ορεινό, αλλά χαμηλού σχετικά υψομέτρου, με τέσσερεις κύριες οροσειρές. Η νότια οροσειρά με ψηλότερη κορυφή το Μεροβίβλι (498μ) είναι πλατιά και χαμηλή, η ανατολική με ψηλότερη κορυφή τη Κουκούλα (609μ) και με κομβικό σημείο το Μόντο Ρίτο (405μ), η βόρεια με ψηλότερες κορυφές τη Γαλατιανή (590μ) και την Πατέλα (433μ) είναι πιο επιμήκης, τραχιά και έρημη και η κεντρική που είναι η πιο απόκρημνη με ψηλότερη κορυφή τον Προφήτη Ηλία (676μ.).

Μεταξύ των οροσειρών σχηματίζονται τρεις σημαντικές κοιλάδες. Πρόκειται για την κοιλάδα της περιοχής Πόθιας – Χωριού, την κοιλάδα του Βαθύ, που φιλοξενούν τους περισσότερους κατοίκους της Καλύμνου και την κοιλάδα του Πανόρμου.

Η πεδιάδα του Βαθύ βρίσκεται ανατολικά, είναι εύφορη με αρκετά υπόγεια νερά και διατηρεί αραιό σύστημα κατοίκησης. Οι οικισμοί Βαθύς, Μαύρος Κήπος, Μετόχι, Πλάτανος, Ρίνα, Στένωμα και Στημένια απλώνονται από τα βόρεια προς τα νότια. Η κατάληξη της κοιλάδας συναντά τη θάλασσα στην άκρη ενός εντυπωσιακού στενού όρμου.

Η πεδιάδα της Πόθια που βρίσκεται δυτικά, παρότι είναι μικρότερη συγκεντρώνει τους περισσότερους κατοίκους, λόγω του λιμανιού. Στον άξονα της κοιλάδας είναι κτισμένοι δυο μεγάλοι οικισμοί, η Πόθια και η Χώρα ή Χωριό.

Η ακτογραμμή της έχει έντονο διαμελισμό με απόκρημνες ακτές, πολλά ακρωτήρια, βαθιούς όρμους και λιμένες. Οι σημαντικότεροι όρμοι είναι της Ακτής (Ναχτής, Χαλής), τα Αργινώντα, τα Βλυχάδια, το Εμπορειό, τα Λινάρια, η Παλαιονήσος, τα Πεζώντα, η Πόθια, η Ρίνα που είναι το λιμάνι και η Συκάτη. Τα μεγάλα ακρωτήρια του περίπλου του νησιού είναι ο Άγιος Γεώργιος, το Ασπροπουντάρι, ο Ατσιπάς, η Κεφάλα, το Καστέλλι, το Κατσούνι, τα Πιτταρίδια όπου είναι και ο δίαυλος Λέρου, η Πούντα (Σκρινί), ο Τράχηλος, η Χαλή και η Χονδρή Μύτη.

Στην Κάλυμνο υπάγονται τα νησιά Αγαθονήσι, Αρκιοί, Αστυπάλαια, Λειψοί, Λέρος, Πάτμος, η Πλάτη ή Πλατύ, η Τέλενδος που αποτελούσε τμήμα της Καλύμνου μέχρι τον καταστροφικό σεισμό του 554 που χωρίστηκαν και η Ψέριμος. Υπάρχουν όμως και αρκετά μικρότερα νησάκια ή βραχονησίδες που την περιβάλλουν. Αυτά είναι: η Αγία Κυριακή, ο Άγιος Ανδρέας, ο Άγιος Νικόλαος, τα Απανωνήσια, ο Ασπροπνίχτης, η Βασιλική, η Γαϊδουρόνησος, τα Γλαρονήσια (Μικρό και Μεγάλο, το Γυαλό, τα Επάνω Νησιά, τα Ίμια (Λιμνιά ένα), τα Ίμια (Λιμνιά δύο), ο Καλαβρός, η Καλόλιμνος που δεν έχει μόνιμο πληθυσμό, αλλά διατηρεί μερικούς στρατιώτες που επανδρώνουν το τοπικό φυλάκιο, το Κρεβατιό ή Ερινύες, η Λίγκια, το Μαυροπινάκι, τα Μερμήγκια, η Νεκροθήκη, τα Νερά ή Νέρα, η Πίττα, το Πρασόλο ή Πρασονήσι, η Σαρή, το Σαφονήδι ή Σαφονίδι ή Άγιος Νικόλαος, το Χτένι και οι Φώκιες ή Αλέξη.

Η Μυθολογία λέει ότι η Κάλυμνος πήρε το όνομά της από τον Τιτάνα Κάλυδνο, ο οποίος ήταν γιος της Γαίας και του Ουρανού.  Έχοντας υπόψη του ο Ουρανός ότι ένας από τους γιους του θα μπορούσε να τον εκθρονίσει, αποφάσισε να τους πετάξει όλους στα Τάρταρα. Ο Κάλυδνος, ένας από τους γιους, έπεσε πάνω σε ένα κομμάτι γης, που αναδύθηκε και σχημάτισε ένα νησί, το οποίο ονομάστηκε «Το νησί του Κάλυδνου». Η επικρατέστερη όμως ονομασία της Καλύμνου προέρχεται από την Ιλιάδα, όπου ο Όμηρος την αναφέρει ως Καλύδνα. Από τον 4ο αιώνα π.Χ. εμφανίζεται με την ονομασία Κάλυμνα και κατά τη Βυζαντινή εποχή η ονομασία μεταβάλλεται σε Κάλυμνος. Η πιο πειστική ετυμολογία του ονόματος είναι από το καλός = ωραίος και ύδνα = νερό, δηλαδή νησί με ωραία νερά.

Η Κάλυμνος κατοικείται από τη Νεολιθική εποχή (4.000 – 2.800/2.700 π.Χ.), όπως φανερώνουν προϊστορικά ευρήματα με ανθρώπινη δραστηριότητα. Οι κάτοικοι του νησιού κατοικούσαν σε σπήλαια, όπου εύρισκαν καταφύγιο από τα καιρικά φαινόμενα, αλλά και έναν χώρο αποθήκευσης των προμηθειών τους. Οι ασχολίες τους περιελάμβαναν τη γεωργία, την κτηνοτροφία, τις θαλάσσιες δραστηριότητες και το ανταλλακτικό εμπόριο με γειτονικά νησιά.

Οι πρώτοι κάτοικοι του νησιού οι Κάρες, όπως αποδεικνύεται από τα ερείπια με τα Καρικά χαρακτηριστικά στην αρχαία μητρόπολη του Κάστελλα, κοντά στα σημερινά Στημένια, ήταν αρχαιότατος λαός στη Μικρά Ασία, που κατοικούσαν Ν.Δ της Ιωνίας, στην Καρία.

Κατά τη δεύτερη χιλιετηρίδα (2.000-1.001 π.Χ.) η Κάλυμνος καταλήφθηκε και κατοικήθηκε από τους Φοίνικες, οι οποίοι εκμεταλλεύτηκαν τις δυνατότητες του νησιού και το οδήγησαν σε περίοδο ευημερίας, αναπτύσσοντας το εμπόριο και τη ναυτιλία. Ερείπια που σώζονται από εκείνη την περίοδο βρίσκονται στο «Καστρί» του Εμπορειού, που είναι και ο αρχαιότερος οικισμός του νησιού, αλλά και στο Βαθύ.

Όπως αναφέρει ο Όμηρος στην Ιλιάδα, η Κάλυμνος έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο (1250 π.Χ – 1240 π.Χ), συνεισφέροντας 30 πλοία με αρχηγούς τον Φείδιππο και τον Άντιφο.

Μετά τον Τρωικό πόλεμο (σύμφωνα με τον Διόδωρο), τέσσερα από τα πλοία του Αγαμέμνονα στο γυρισμό τους ναυάγησαν έξω από το νησί. Τα πληρώματά τους (Αργείοι και Επιδαύριοι) εγκαταστάθηκαν τότε μόνιμα στο νησί και έχτισαν ένα οικισμό πάνω στο οροπέδιο του νησιού, που σε ανάμνηση της μακρινής τους πατρίδας, ονομάστηκε Άργος και για πολύ καιρό υπήρξε η πρωτεύουσα του νησιού.

Στα τέλη του 11ου αιώνα π.Χ. (1150 π.Χ. – 800 π.Χ), η Κάλυμνος εποικίστηκε από τους Δωριείς, οι οποίοι κατά τη συγχώνευσή τους με τους Φοίνικες ενστερνίστηκαν το πολιτισμικό τους επίπεδο. Ερείπια που σώζονται από εκείνη την περίοδο είναι το ιερό από το ναό του Δηλίου Απόλλωνα και σημαντικοί οικισμοί είναι ο Δάμος και ο Κάστελλας στο Βαθύ, όπου ανακαλύφθηκαν αρκετά αρχαιολογικά ευρήματα. Επιγραφές που σώζονται σήμερα μαρτυρούν ότι οι Δωριείς κυριάρχησαν στο νησί με αρχηγό το Θεσσαλό, γιο του Ηρακλή και της Χαλκιόπης. Οι κάτοικοι του νησιού εξακολουθούν να ασχολούνται κυρίως με τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία και το εμπόριο.

Αρχαϊκή Εποχή (700 – 480 π.χ.)

Κατά το τέλος του 6ου π.Χ. αιώνα, οι Πέρσες υπό τον βασιλέα Δαρείο είχαν κυριαρχήσει στις ελληνικές πόλεις της Μικράς Ασίας. Η Κάλυμνος, όπως και η Κως αναγκάζονται να δώσουν γην και ύδωρ και γίνονται σατραπεία του Δαρείου. Οι Καλύμνιοι όμως, όπως και οι Κώοι, αρνήθηκαν να συμμετάσχουν στον πόλεμο εναντίον της ελεύθερης ακόμη Ελλάδας. Μετά την ήττα των Περσών το 480 π.Χ. στη Σαλαμίνα και την καταστροφή του στόλου τους στο στενό της Μυκάλης, μεταξύ Σάμου και Μικράς Ασίας (479 π.Χ.), οι Καλύμνιοι διώχνουν τις περσικές φρουρές και απαλλάσσονται από τον περσικό ζυγό.

Κλασσική Εποχή (479 – 333π.Χ.)

Κατά τον πελοποννησιακό πόλεμο 431-404 π.Χ., παραμένουν σύμμαχοι των Αθηναίων. Στα μέσα όμως του πολέμου καταλήφθηκαν από τον ναύαρχο των Σπαρτιατών Αστύοχο,που δε μπόρεσε να εγκαταστήσει στο νησί ολιγαρχική διοίκηση πιστή στη Σπάρτη και έτσι η Κάλυμνος σύντομα επανήλθε στη συμμαχία της με την Αθήνα. Το 333 π.Χ., μετά την άλωση της Αλικαρνασσού από τους στρατηγούς του Μ. Αλεξάνδρου Πτολεμαίο και Άσανδρο, η Κάλυμνος, όπως και τα άλλα νησιά, απαλλάχθηκαν από την κυριαρχία της Αλικαρνασσού. Οι ελληνικές πόλεις κηρύχθηκαν αυτόνομες και έγιναν σύμμαχοι του Μ. Αλεξάνδρου στον πόλεμο εναντίον των Περσών.

Ελληνιστική εποχή (333-30 π.Χ)

Από το 220 ως το 215 π.Χ. η Κάλυμνος υπάγεται στην Κω, μαζί και με την Ρόδο και τη Ρώμη συμμετέχει στον πόλεμο εναντίων του Φιλίππου του Ε’ βασιλιά της Μακεδονίας. Η Ρώμη είναι την εποχή εκείνη η νέα δύναμη που, επωφελούμενη από τις διαφορές και τους πολέμους των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου, επεκτείνει την κυριαρχία της.

Βυζαντινή εποχή (330 – 1309 μ.Χ)

Το 554 μ.Χ. έγινε ένας από τους φοβερότερους σεισμούς, που οι δονήσεις του κράτησαν 14 ημέρες και για τον οποίο γράφει ο ιστοριογράφος Αγαθίας που βρέθηκε τότε στην Κω. Οι τρομερές δονήσεις και εκρήξεις επέφεραν καθίζηση του εδάφους και η θάλασσα εισόρμησε και κατέκλυσε τα παράλια, επιστρέφοντας δε πίσω ορμήτικη, παρέσυρε και αφάνισε ανθρώπους, οικοδομές κι ότι άλλο βρήκε. Το 1306 μ.Χ. η Κάλυμνος καταλαμβάνεται από τους Ιππότες του Τάγματος του Αγίου Ιωάννου της Ιερουσαλήμ. Το Τάγμα είχε έδρα τη Ρόδο, που κατόρθωσε να την καταλάβει μετά από τρίχρονη αντίσταση των Ροδίων.

Τουρκοκρατία (1523 – 1912)

Το 1523 μ.Χ. οι Καλύμνιοι που είχαν απομείνει στο νησί – διότι η άμυνα της Ρόδου και της Κω το είχαν απογυμνώσει από πολλούς ικανούς πολεμιστές – και αφού είδαν την εγκατάλειψη από τους ιππότες των Ροδίων και Κώων, τις σφαγές και λεηλασίες των Τούρκων, αποφάσισαν, για ν’ αποφύγουν άσκοπες θυσίες, να παραδοθούν. Την 29 Αυγούστου 1824, ημέρα της μεγάλης ναυμαχίας μεταξύ του ελληνικού στόλου με ναύαρχο τον Μιαούλη, και του τουρκικού, με ναύαρχο το Χοσρέφ Πασά, ναυμαχίας που έγινε στον κόλπο του Γέροντα, οι Καλύμνιοι συγκεντρώθηκαν στο ύψωμα του Προφήτη Ηλία, και γονατιστοί, προσευχόμενοι για την νίκη των ελληνικών όπλων, παρακολουθούσαν τη ναυμαχία. Όταν πήραν το μήνυμα της νίκης των ελληνικών πλοίων η απερίγραπτη χαρά τους εκδηλώθηκε με πατριωτικά τραγούδια και χορούς.

Νεότερη Ιστορία (1912 έως ΣΗΜΕΡΑ)

Στις 12 του Μάη 1912, ιταλικά πολεμικά αποβίβασαν αγήματα στην Κάλυμνο. Η Ιταλία βρισκόταν τότε σε πόλεμο με την Τουρκία για την Τριπολίτιδα, την οποία και κατέλαβε και την κατάκτησή της επεξέτεινε τώρα στα νησιά της Δωδεκανήσου. Με χαρά και ενθουσιασμό υποδέχτηκαν οι Καλύμνιοι σαν αδελφούς ελευθερωτές τους Ιταλούς. Γρήγορα οι ελπίδες που είχε αφυπνίσει η διακήρυξη της Ιταλίας διαψεύστηκαν και οι μεγάλες δυνάμεις δεν μπόρεσαν ή δεν θέλησαν να επιβάλουν μια δίκαιη λύση. Η Ιταλική κατοχή έγινε πολύ σκληρή όταν επικράτησε ο φασισμός στην Ιταλία. Στη δεκαετία του 1930 πολλοί από τους προεστούς και άλλοι εξέχοντες πολίτες της Καλύμνου κλείστηκαν στις φυλακές και εξορίστηκαν. Οι άντρες του νησιού ήταν έτοιμοι να χτυπηθούν με τους πάνοπλους φασίστες. Τα επεισόδια δε σταμάτησαν και κάθε τόσο ξεσπούσαν, συχνά με βιαιότητα. Στη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου, μετά την πτώση της Ιταλίας το 1943, το νησί το κατέλαβαν οι Γερμανοί, που αναγκάστηκαν με την σειρά τους, να το εγκαταλείψουν στους συμμάχους. Η Κάλυμνος τελικά απελευθερώθηκε στις 31 Μαρτίου 1947 και μαζί με τα υπόλοιπα Δωδεκάνησα ενσωματώθηκε στο Ελληνικό Κράτος το 1948. Μετά το B’ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Κάλυμνος παρέμεινε η μοναδική ελληνική σπογγαλιευτική δύναμη, με εξαγωγές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Η οικονομία της Καλύμνου βασίζεται κυρίως στην αλιεία και τον τουρισμό. Ο πρωτογενής τομέας περιλαμβάνει τη γεωργία, την κτηνοτροφία, την αλιεία, τη μελισσοκομεία και τη σπογγαλιεία. Ο δευτερογενής τομέας δεν έχει να επιδείξει ιδιαίτερα σημαντικές δραστηριότητες και είναι κυρίως οι βιοτεχνίες και το εργοστάσιο της ΔΕΗ. Ο τριτογενής τομέας είναι κυρίως ο τουρισμός, το λιανικό εμπόριο, οι μεταφορές, οι τράπεζες και οι διάφορες υπηρεσίες.

Η γεωργική γη κατέχει μικρό ποσοστό των εκτάσεων του νησιού και δεν είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη. Παρόλα αυτά, το έδαφος της κοιλάδας του Βαθύ είναι αρκετά εύφορο και καλλιεργούνται αρκετά στρέμματα, κυρίως με ελαιόδενδρα, εσπεριδοειδή και κηπευτικά. Πιο μικρής έκτασης καλλιέργειες υπάρχουν επίσης στην περιοχή του Πανόρμου και στο οροπέδιο του Άργους, όπου καλλιεργούνται αμπέλια, ελιές, εσπεριδοειδή και κηπευτικά. Στην κοιλάδα της Πόθιας καλλιεργούνται πολύ μικρής έκτασης καλλιέργειες, κυρίως κηπευτικών, οι οποίες όμως χρησιμοποιούνται για οικογενειακή κατανάλωση και σπάνια για οικονομική εκμετάλλευση. Γενικά, η έλλειψη πόρων στο νησί, δεν ευνοεί την ανάπτυξη μεγάλων μονάδων καλλιέργειας, με αποτέλεσμα το νησί να μην είναι αυτάρκες και να καταφεύγει σε εισαγωγή γεωργικών προϊόντων, κυρίως από τη γειτονική Κω.

Παρότι η μεγαλύτερη έκταση του νησιού καλύπτεται από βοσκοτόπους η κτηνοτροφία δεν είναι αναπτυγμένη. Η κυριότερη κτηνοτροφική δραστηριότητα είναι τα ποιμενικά αιγοπρόβατα. Η παραγωγή γαλακτοκομικών προϊόντων περιορίζεται σε σχετικά μικρές, κυρίως οικογενειακές επιχειρήσεις.

Η αλιεία είναι ιδιαίτερα ανεπτυγμένη στην Κάλυμνο και ο αλιευτικός της στόλος αποτελεί έναν από τους μεγαλύτερους στην Ελλάδα. Κατέχει την πρώτη θέση στην παράκτια και μέση αλιεία στα Δωδεκάνησα, με σημαντική την αλιεία ξιφία. Στην Κάλυμνο υπάρχουν 8 μονάδες ιχθυοκαλλιέργειας με ετήσια παραγωγή 1000-1200 τόνους τσιπούρας και μια μονάδα παραγωγής γόνου.

Η σπογγαλιεία αποτελούσε ως τις αρχές του 20ου αιώνα την κύρια πηγή πλούτου του νησιού, κάνοντάς το γνωστό ως «νησί των σφουγγαράδων». Στα τέλη της δεκαετίας του ’80, μία ασθένεια που έπληξε τα σφουγγάρια μείωσε σημαντικά την παραγωγή και σε συνδυασμό με τον αποκλεισμό των σπογγαλιευτικών από τα αφρικανικά παράλια οδήγησε τη σπογγαλιεία στην Κάλυμνο σε σημαντική κάμψη. Σήμερα υπάρχουν στην Κάλυμνο δύο σπογγοκαλλιέργειες, η μία στο Καστέλλι και η άλλη στο Καμπί, όπου γίνεται η επεξεργασία, η εμπορία και οι εξαγωγές των σφουγγαριών. Στα εργαστήρια φυσικών σφουγγαριών στην προκυμαία της Πόθιας, μπορείτε να δείτε τη διαδικασία επεξεργασίας τους και να αποκτήσετε ένα αναμνηστικό.

Ιδιαίτερα ανεπτυγμένη είναι η μελισσοκομία που απέδιδε το θαυμάσιο θυμαρίσιο μέλι, περίφημο από την αρχαιότητα.

Η μόνη βιομηχανική μονάδα που υπάρχει στο νησί είναι το εργοστάσιο της ΔΕΗ. Οι πιο σημαντικές βιοτεχνίες είναι οι εγκαταστάσεις επισκευής και κατασκευής σκαφών στο καρνάγιο (ναυπηγεία παραδοσιακών ξύλινων σκαφών) που εξυπηρετούν και τα γύρω νησιά. Σημαντικές είναι επίσης οι μονάδες επεξεργασίας και συντήρησης φυσικών σπόγγων, αλλά και η βιοτεχνία τεμαχισμού πλαστικού σφουγγαριού.

Τα τελευταία χρόνια, η Κάλυμνος έχει αναδειχθεί ως σημαντικός προορισμός για τους λάτρεις της περιπέτειας και των εναλλακτικών διακοπών με μεγάλο αριθμό επισκεπτών καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Είναι ένας από τους καλύτερους αναρριχητικούς προορισμούς του κόσμου, με πάνω από 70 διαδρομές και 3500 πεδία και δεκάδες σχολές εκμάθησης. Το Kalymnos Rock Climbing Festival είναι από τα πιο φημισμένα ετήσια φεστιβάλ αναρρίχησης βράχων παγκοσμίως. O βυθός της Καλύμνου που είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες της Μεσογείου, πλούσιος σε βλάστηση και θαλάσσια ζωή, πανάρχαια ναυάγια και εντυπωσιακές θαλασσοσπηλιές, την έχουν αναδείξει σε καταδυτικό θέρετρο παγκόσμιας εμβέλειας. Το Καταδυτικό Φεστιβάλ είναι από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις της Καλύμνου όπου πραγματοποιείται κάθε Ιούλιο για μια βδομάδα.

Τα τοπικά προϊόντα της Καλύμνου είναι συνυφασμένα με την πολιτιστική ιστορία και τη γαστρονομία της. Το πιο διάσημο και περιζήτητο προϊόν της είναι το φυσικό σφουγγάρι, που μπορεί να βρει κάποιος σε πολλούς τύπους και διαφορετικά σχέδια. Υπάρχουν επίσης μερικά εργαστήρια επεξεργασίας σφουγγαριών, όπου μπορεί κάποιος να ξεναγηθεί στα μυστικά και στις πάντα φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους της σπογγαλιείας.

Οι εύφορες κοιλάδες δίνουν σημαντική παραγωγή σε αγροτικά προϊόντα, όπως: εσπεριδοειδή (φράπες, περγαμόντα, φρέσκα φρούτα, σύκα, σταφύλια κλπ), τα περίφημα μανιτάρια της κοιλάδας του Βαθύ και τα ελαιόδεντρα.

Το φημισμένο από την αρχαιότητα, αγνό θυμαρίσιο μέλι, που η διαδικασία παραγωγής του βασίζεται σε μεγάλη ποικιλία αρωματικών βοτάνων, είναι τα πιο χαρακτηριστικά προϊόντα της Καλύμνου. Το θυμαρίσιο μέλι της Καλύμνου είναι άριστης ποιότητας και λόγω των συστατικών του έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες.

Δεν είναι τυχαίο ότι ο Στράβωνος στα Γεωγραφικά του επισημαίνει την υψηλή ποιότητα του Καλύμνικου μελιού που το θεωρεί ισάξιο του μελιού της Αττικής.

Παραδοσιακά προϊόντα της Καλύμνου θεωρούνται τα αρτοσκευάσματα, όπως το επτάζυμο ψωμί ή παξιμάδι (ζυμωμένα με ούζο και γλυκάνισο), τα οποία είναι προϊόντα βυζαντινής προέλευσης και συνοδεύουν ιδανικά τα γεύματα και τον καφέ σας.

Το πιο αυθεντικό προϊόν της Καλύμνου όμως είναι η «Κρίθινη Κουλούρα» ζυμωμένη με γλυκάνισο, μαστίχα και μαυροκούκι. Είναι ένα είδος παξιμαδιού. που αρχικά φτιαχνόταν για τους ναυτικούς οι οποίοι το έπαιρναν μαζί τους όταν ταξίδευαν, καθώς ήταν το μόνο που άντεχε πολύ καιρό χωρίς κάποια συντήρηση.

Εξαιρετικά είναι τα Καλύμνια τυριά, τα οποία παρασκευάζονται με αγελαδινό ή κατσικίσιο γάλα, από το πιστοποιημένο παραδοσιακό τυροκομείο του Άργους. Ιδιαίτερα νόστιμα είναι η κεφαλογραβιέρα κερωμένη, κοπανιστή, μυζήθρα (χλωρή και ξερή), πιπεράτο, τυρί άλμης και το καλύμνικο καλαθάκι (αλμυρό ημίσκληρο τυρί).

Άλλα φημισμένα προϊόντα είναι τα θαλασσινά, όπου στην ιχθυόσκαλα βρίσκεται το πρατήριο γυναικείου συνεταιρισμού που φτιάχνει διάφορα σκευάσματα και τα στέλνει σε όλη την Ελλάδα. Ιδιαίτερα θεωρούνται τα αυγά ξιφία, η λακέρδα, ο ξιφίας, οι σαρδέλες, το σπινιάλο και ο τόνος καπνιστός ή  παστός.

Η Κάλυμνος φημίζεται για το περίφημο λιαστό κρασί “Aνάμα” που ήταν παλιά το μόνο επιτραπέζιο κρασί, με εξαίρεση τη ρετσίνα, που έπιναν στα καφενεία. Είναι ένα γλυκό κρασί που παρασκευάζεται κατά 50% από Μοσχάτο και κατά 50% από Φωκιανό.

Άλλα φημισμένα τοπικά προϊόντα είναι τα χειροποίητα πήλινα, τα παραδοσιακά χειροποίητα υφάσματα, οι παραδοσιακές φορεσιές και οι λαϊκές δημιουργίες τέχνης.

Ο γαστρονομικός πλούτος της Καλύμνου προσφέρει στους επισκέπτες παραδοσιακές απολαύσεις. Πέρα από τους υπέροχους θαλασσινούς θησαυρούς, η κουζίνα της Καλύμνου έχει δώσει στα πιάτα της μοναδικά ονόματα.

Η Κάλυμνος έχει πληθώρα από εστιατόρια, μεζεδοπωλεία, ουζερί, ταβέρνες και ψαροταβέρνες. Η πατρίδα των ψαράδων και των δυτών είναι γνωστή για τους εξαιρετικούς μεζέδες, τις πεντανόστιμες τοπικές συνταγές, το φρέσκο ψάρι και τα θαλασσινά, μαγειρεμένα με κάθε πιθανό τρόπο.

Στα ουζερί του νησιού θα απολαύσουμε εκλεκτούς θαλασσινούς μεζέδες και κυρίως πιάτα, όπως αλίπαστα εδέσματα (αχινοί, σαλάχια), αστακομακαρονάδες, αστακοουρές λιαστές, αχινοσαλάτα, γαριδάκι μικρό στη τηγάνι, γαύρο μαρινάτο, κακαβιά με πατάτες και κρεμμύδια με μπόλικο ελαιόλαδο, γόπες, καλαμάρια γεμιστά, καρκάνι (σαλάτα με μαγιονέζα και κρέας από σαλάχι), κιμά χταποδιού, κολιός παστός, λολός (σπάνιος θαλασσινός μεζές από μελάνι χταποδιού, ξιφία στα κάρβουνα.

Απολαύστε το χταπόδι σε όλες τις πιθανές παραλλαγές του (χταπόδι βουτηγμένο στο ούζο, χταπόδι στα κάρβουνα ή στιφάδο, χταπόδι με κοφτό μακαρονάκι καθώς και χταποδοκεφτέδες που συνοδεύονται με καλό ούζο ή μυρωδάτο κρασί).

Ωστόσο ο αυθεντικός μεζές των σφουγγαράδων και το σήμα κατατεθέν της Καλύμνου είναι το σπινιάλο, που φτιάχνεται από φούσκες (όστρακα), αχινούς και σαλάχια συντηρημένα σε θαλασσινό νερό και παρασκευάζεται από τους ίδιους τους ψαράδες. Σερβίρονται με λάδι, λεμόνι και κρεμμύδι και συνοδεύονται από ρακή.

Οι φούσκες είναι όστρακα που βρίσκονται σε βάθη από 20 έως και 80 μέτρα και δύσκολα αλιεύονται, γιατί είναι καλά κρυμμένα σε βράχια και ακόμη καλύτερα καμουφλαρισμένα.

Το σπινιάλο προσφέρεται πλέον και σε πάστα, ως φουσκοσαλάτα και είναι πιστοποιημένο ως ΠΟΠ. Λέγεται μάλιστα ότι είναι το καλύτερο φάρμακο για το στομάχι, δεν κάνει όμως καλό σε όσους έχουν πρόβλημα με το θυροειδή τους.

Άλλα παραδοσιακά πιάτα του νησιού είναι η ρεβιθάδα στον ξυλόφουρνο (με δενδρολίβανο, πελτέ και πολλά κρεμμύδια), οι ρεβιθοκεφτέδες και τα φύλλα (ντολμαδάκια με λάχανο ή αμπελόφυλλα και κιμά).

Η Καλύμνικη κουζίνα προσφέρει επίσης και ποικιλία γεύσεων από κρεατικά, όπως το γεμιστό αρνί, γίδα κοκκινιστή, καπετανάτο (χοιρινό στη γάστρα με πατάτες), κατσίκι στη γάστρα και καβουρμάς (μοσχαρίσιο κρέας με ομελέτα). Φημισμένο είναι το «μουούρι» (αρνάκι γεμιστό με συκωτάκια ή κιμά, κρεμμύδια, ρύζι, ντομάτα και μυρωδικά, που ψήνεται σε πήλινο σκεπαστό σκεύος ή γάστρα σε ξυλόφουρνο όλο το βράδυ). Το «μουούρι» είναι το παραδοσιακό πιάτο για την Κυριακή του Πάσχα.

Ιδιαίτερο σαλατικό είναι το μυρμιζέλι ή μερμιζέλι (ντόπια χωριάτικη σαλάτα με κρίθινες κουλούρες στη βάση ψημένες σε ξυλόφουρνο, αγγούρι, ντομάτα, ελιές, κρεμμύδι, τυρί, θρίμπι (θρούμπι), κάππαρη, κρίταμο και ελαιόλαδο. Κάποιοι προσθέτουν και παστές σαρδέλες.

Εξίσου φημισμένες είναι οι γλυκές γεύσεις της Καλύμνου, όπως το γαλακτομπούρεκο, οι γυριστές (λουκουμάδες) με μέλι και οι εργολάβοι.

Το νησί της Καλύμνου πέρα από τις καλοκαιρινές πολιτιστικές εκδηλώσεις και τα φεστιβάλ που πραγματοποιούνται, παραμένει στους ρυθμούς του καλοκαιριού, όλο το χρόνο. Έχει πολλά καφέ-μπαρ, ατμοσφαιρικά μπιστρό, παμπ, κέντρα διασκέδασης, ταβέρνες με ζωντανή μουσική.

Κάθε χρόνο ο Δήμος Καλυμνίων διοργανώνει από τον Ιούλιο ως το Σεπτέμβριο, υπαίθριες πολιτιστικές εκδηλώσεις και φεστιβάλ ενισχύοντας την πολιτιστική ταυτότητα του νησιού.

Kalymnos Rock Climbing Festival

Το Kalymnos Rock Climbing Festival είναι από τα πιο φημισμένα ετήσια φεστιβάλ αναρρίχησης βράχων παγκοσμίως. Είναι μια διεθνή συνάντηση αναρριχητών μη ανταγωνιστικού χαρακτήρα. Πραγματοποιείται κάθε Οκτώβριο στα βράχια της Ρίνας, με εκατοντάδες καταξιωμένους αθλητές και αθλήτριες από κάθε γωνιά του κόσμου, προσφέροντας στο κοινό ένα υπερθέαμα που κόβει την ανάσα. Ένα από τα πιο εντυπωσιακά θεάματα είναι η ελεύθερη αναρρίχηση σε κάθετο βράχο. Το τετραήμερο πρόγραμμα του φεστιβάλ περιλαμβάνει επίσης αναρριχητικούς μαραθώνιους, πολιτιστικές εκδηλώσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, εκθέσεις φωτογραφίας και πάρτι με live μουσική.

Καταδυτικό Φεστιβάλ και Αγώνες Σκανταλόπετρας Καλύμνου

Το Καταδυτικό Φεστιβάλ είναι από τις σημαντικότερες πολιτιστικές εκδηλώσεις της Καλύμνου όπου πραγματοποιείται κάθε Ιούλιο για μια βδομάδα. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης οι λάτρεις των καταδύσεων παρακολουθούν ένα πλήρες πρόγραμμα δραστηριοτήτων για την ελεύθερη και την αυτόνομη κατάδυση, φανερώνοντας το συναρπαστικό βυθό της Καλύμνου. Το πρόγραμμα περιλαμβάνει μια σειρά από εκδηλώσεις όπως δοκιμή και εκπαίδευση στην κατάδυση με σκανταλόπετρα για όλες τις ηλικίες και για ΑΜΕΑ, αγώνες σκανταλόπετρας, εκπαίδευση σε αγωνίσματα άπνοιας, εκπαίδευση και πιστοποίηση κριτών διεθνών αγώνων, επίδειξη καταδυτικών μεθόδων, ξεναγήσεις σε εξειδικευμένα μουσεία, αυτόνομες και ελεύθερες καταδύσεις σε εκπληκτικό βυθό, σεμινάρια και διαγωνισμοί υποβρύχιας φωτογραφίας.

Κολυμβητικός Διάπλους Ρίνα-Βαθύ

Ο Κολυμβητικός Διάπλους Ρίνα-Βαθύ πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο με τη συμμετοχή ντόπιων και επισκεπτών.

Φεστιβάλ Μελιού

Το Φεστιβάλ Μελιού είναι 2ήμερη εκδήλωση που πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο αρχικά στην πλατεία Καλύμνου και συνεχίζεται στην πλατεία του Μασουριού. Το φεστιβάλ διοργανώνεται από το Δήμο Καλύμνου, την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου και το Μελισσοκομικό συνεταιρισμό. Συμμετέχουν παραγωγοί με πολλά προϊόντα, όπου προσφέρονται τραγανοί λουκουμάδες και μέλι και παραδοσιακά χορευτικά συγκροτήματα.

Φουντανέλες

Ο διαγωνισμός της «Φουντανέλας» πραγματοποιείται κάθε Αύγουστο από το βράχο της Ρίνας, με τη συμμετοχή μικρών και μεγάλων, για την πιο εντυπωσιακή βουτιά.

Πανηγύρια

Οι  κάτοικοι της Καλύμνου πιστοί στην παράδοση του νησιού τους, γιορτάζουν με πολλά πανηγύρια όλο το χρόνο. Μερικά από αυτά είναι:

• Ιούλιο: Γιορτή Τσαμπούνας στο Άργος. Διοργανώνεται από το τοπικό Σύλλογο με χορό και γλέντι μέχρι πρωίας με καλύμνικες τσαμπούνες και βιολιά και με νόστιμο καλύμνικο «μουούρι» και τοπικά τυριά
• Ιούλιο: Καλιδωνάκια στη Μονή Ευαγγελισμού στο Άργος.
• 20 Ιουλίου: Το ολονύκτιο πανηγύρι του Προφήτη Ηλία που βρίσκεται στην ψηλότερη κορυφή του νησιού σε υψόμετρο 670 μέτρων, με ποτά, φαγητό, τηγανίτες, μουσική και ξέφρενους χορούς.
• 27 Ιουλίου: Πανηγύρι του Αγίου Παντελεήμονα στον Πάνορμο και στην πρωτεύουσα όπου διοργανώνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού.
• 15 Αυγούστου: Πανηγύρι στο μοναστήρι της Παναγίας Κυρά Ψηλής στο Βαθύ, με λιτάνευση της εικόνας μέσα στο χωριό και στη συνέχεια με γλέντι, με χορό και φαγητό, όπου προσφέρεται το παραδοσιακό πιάτο «μουούρι» (αρνί γεμιστό). Τον Δεκαπενταύγουστο, που γίνεται πανηγύρι, τα κελιά χρησιμεύουν ως ξενώνες.
• 15 Αυγούστου: Πανηγύρι της Παναγίας της Γαλατιανής στα Αργινώντα, με παραδοσιακό γλέντι και παζάρι.
• 13 Σεπτεμβρίου: Πανηγύρι του Σταυρού όπου παράλληλα με τους εσπερινούς πραγματοποιείται ολονύκτιο πανηγύρι με λαϊκά όργανα.
•  6 Δεκεμβρίου: Γιορτάζει ο πολιούχος Άγιος Νικόλαος της Καλύμνου, στην Πόθια, με την περιφορά της εικόνας του στην πρωτεύουσα υπό τη συνοδεία της φιλαρμονικής και των τοπικών αρχών. Η ημέρα εορτασμού του Αγίου Νικολάου αποτελεί ημέρα αργίας για το σύνολο του νησιού.

Η Κάλυμνος με την ιδιαίτερη γεωμορφολογία και την πολιτιστική της ιστορία, διαθέτει μοναδικά πλεονεκτήματα για την μορφή του Εναλλακτικού Τουρισμού, όπως: Αγροτουρισμός και Μελισσοκομεία, Αθλητικός τουρισμός, Αλιευτικός τουρισμός, Αναρριχητικός τουρισμός, Θρησκευτικός τουρισμός, Ιαματικός τουρισμός, Καταδυτικός τουρισμός-Σπογγαλιεία, Μαζικός τουρισμός, Περιπατητικός-Ορειβατικός τουρισμός, Πολιτιστικός τουρισμός, Φυσιολατρικός και Σπηλαιολογικός τουρισμός.

Θεωρείται ένας διεθνώς αναγνωρισμένος προορισμός για τον αναρριχητικό και καταδυτικό τουρισμό, αλλά αποτελεί και παράδεισο για τους λάτρεις της ορεινής πεζοπορίας και της σπηλαιολογίας.

Είναι σημαντικό ότι στην Κάλυμνο υπάρχει Ομάδα Διάσωσης που μπορεί να βοηθήσει σε οποιοδήποτε ατύχημα που αφορά αναρρίχηση ή άλλες δραστηριότητες που γίνονται στην ξηρά και σε ανώμαλες περιοχές που η ιατρική περίθαλψη δε μπορεί εύκολα να φτάσει, όπως σε μονοπάτια πεζοπορίας γύρω από το νησί.

Επίσης, το Μάρτιο του 2015, η Κάλυμνος δημιούργησε το «Σύστας», τον πρώτο τουριστικό θεσμό, που εκπροσωπείται από όλους τους επιχειρηματικούς τομείς και τους τουριστικούς συλλόγους, που ασχολούνται με την ανάπτυξη φυσικού περιβάλλοντος, πολιτισμού και υπαίθριων δραστηριοτήτων. Η Σύστας εξασφαλίζει σταθερή πηγή χρηματοδότησης για την εξυπηρέτηση του σκοπού της, που είναι πρωτίστως η συντήρηση αναρριχητικών περιοχών, η ενίσχυση του έργου της Ομάδας Διάσωσης κ.λ.π. Σήμερα η Κάλυμνος προσφέρει στους επισκέπτες της περιπετειώδεις διακοπές και μια πληθώρα επιλογών από δραστηριότητες.

Αναλυτικά το νησί προσφέρεται για:

• αθλητικές εγκαταστάσεις για την προετοιμασία μεμονωμένων αθλητών ή οργανωμένων συλλόγων
• αναρρίχηση σε εξαιρετικά πεδία και σε παραμυθένια σπήλαια
• deep water solo (αναρρίχηση στο νερό)
• θαλάσσια σπορ (κανόε καγιάκ
• ιστιοπλοία
• καταδύσεις σε μαγευτικό βυθό και σε γοητευτικά ναυάγια
• μάσκα για παρατήρηση βυθού (snorkelling)
• ορειβασία
• περπάτημα σε πλήθος χαρτογραφημένων μονοπατιών που εκτείνονται σε ολόκληρο το νησί ανείπωτης ομορφιάς
• ποδηλασία στο βουνό
• σέρφινγκ
• windsurfing
• yachting σε απρόσιτες παραλίες και στα γειτονικά νησάκια
• ψαροντούφεκο στις βραχώδεις ακτές της

Αγροτουρισμός

Παρότι η γεωργική γη στην Κάλυμνο κατέχει μικρό ποσοστό εκτάσεων, στην κοιλάδα του Βαθύ το έδαφος είναι αρκετά εύφορο και καλλιεργούνται αρκετά στρέμματα, κυρίως με ελαιόδεντρα, εσπεριδοειδή και κηπευτικά. Οι αγροτικές εκτάσεις στο Βαθύ αναπτύχθηκαν στις αρχές του 20ου αιώνα και σήμερα όλη η κοιλάδα είναι κατάφυτη με χιλιάδες ελαιόδεντρα, μανταρινιές και πορτοκαλιές. Το φημισμένο από την αρχαιότητα, αγνό θυμαρίσιο μέλι, είναι τα πιο χαρακτηριστικά προϊόντα της Καλύμνου, λόγω των συστατικών του έχει τονωτικές και αντισηπτικές ιδιότητες. Η κοιλάδα του Βαθύ θεωρείται ιδανική περίπτωση για την αγροτουριστική ανάπτυξη με λίγα καταλύματα διαμονής.

Αθλητισμός

Η Κάλυμνος είναι γνωστή για τις σύγχρονες και άρτια εξοπλισμένες αθλητικές της εγκαταστάσεις, ιδανικές για την προετοιμασία μεμονωμένων αθλητών ή οργανωμένων συλλόγων. Διαθέτει δύο από τους πιο μεγάλους αθλητικούς συλλόγους του Αιγαίου, τον Α.Σ. «Καζώνη» και τον Α.Σ. «Κάλυμνος 2000», έναν Ναυτικό Όμιλο, ομάδες ποδοσφαίρου και μπάσκετ, αλλά και έναν ιδιαίτερα δραστήριο Δημοτικό Οργανισμό Άθλησης που διοργανώνει αρκετές αθλητικές συναντήσεις, κάποιες από τις οποίες έχουν και πανελλήνια εμβέλεια.

Αναρρίχηση

Η Κάλυμνος με τα ασβεστολιθικά πετρώματα απαράμιλλης ομορφιάς και άριστης ποιότητας, τα απόκρημνα και επιβλητικά βράχια, τις επιβλητικές σπηλιές και δίεδρα, τις στέγες με το σταλακτιτικό διάκοσμο, έχει καθιερωθεί σαν ένας από τους κορυφαίους αναρριχητικούς προορισμούς στον κόσμο.

Τα πλεονεκτήματα της Καλύμνου που την κατατάσσουν στην πρώτη θέση είναι:

• Ασφαλή και άριστα ποιοτικά ελεγμένα αναρριχητικά πεδία
• Οι περισσότερες διαδρομές είναι απόλυτα ασφαλείς, διαθέτοντας βύσματα και οι κορυφές τους είναι εξοπλισμένες με αλεξικέραυνα.
• Η άριστη ποιότητα και η ποικιλομορφία των βράχων
• Η εναλλαγή του σκηνικού από τεράστιες κάθετες πλάκες, σε στέγες με σταλακτιτικό διάκοσμο
• Η εύκολη και γρήγορη πρόσβαση στα αναρριχητικά πεδία (5-20 λεπτά περπάτημα)
• Η διακριτική σήμανση των αφετηριών για τα αναρριχητικά πεδία
• Η εγγύτητα μεταξύ των πεδίων
• Οι διαδρομές μέσα στην ενδοχώρα με μαγευτική θέα στο Αιγαίο
• Οι ήπιες κλιματολογικές συνθήκες καθ’ όλη την διάρκεια του έτους
• Η πλειοψηφία των αναρριχητικών διαδρομών βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του νησιού και έχουν  δοθεί  ονόματα  από  την  Ελληνική  Μυθολογία (Οδύσσεια, Μούσες κλπ).

Τα αναρριχητικά πεδία στο νησί είναι: τα Αργινώντα, ο Εμπορειός, το Μασούρι (Grande Grotta), ο Πάνορμος, Ρίνα στο Βαθύ και τα Σκάλια.

Σήμερα το νησί διαθέτει σχεδόν 2.500 καλά εξοπλισμένες διαδρομές αθλητικής αναρρίχησης για όλα τα επίπεδα αναρρίχησης, από εύκολες διαδρομές για αρχάριους ως εξαιρετικά δύσκολες για τους ειδικούς. Αξίζει να σημειωθεί ότι μόνο ένα 6% της ορεινής φυσιογνωμίας του νησιού έχει αξιοποιηθεί ως τώρα και ότι το νησί έχει απεριόριστες δυνατότητες δημιουργίας νέων αναρριχητικών πεδίων.

Η καταλληλόλητα του νησιού για αναρρίχηση διαπιστώθηκε το 1996 από ένα ζευγάρι Ιταλών αναρριχητών, όταν επισκέφτηκε το νησί. Την επόμενη χρονιά μαζί με άλλους αναρριχητές δημιούργησαν τα πρώτα αναρριχητικά πεδία και διαδρομές, προσκαλώντας παράλληλα, όλο και περισσότερο κόσμο να έρθει στο νησί για να ζήσει την εμπειρία μαζί τους.

Η ανάπτυξη του αναρριχητικού τουρισμού στην Κάλυμνο υπήρξε εντυπωσιακή, με αποτέλεσμα την επέκταση της τουριστικής περιόδου. Κάθε χρόνο περίπου 12.000 αναρριχητές φτάνουν στο νησί για να δοκιμάσουν τις ικανότητες και την αντοχή τους.

Deep Water Solo (Αναρρίχηση στο νερό)

Η Κάλυμνος με την ιδιαίτερη γεωμορφολογία είναι ιδανική για την εξάσκηση του Deep Water Solo. Είναι σόλο αναρρίχηση σε βράχο πάνω από το νερό, με μόνο εξοπλισμό τη σκόνη μαγνησίας και τα παπούτσια σας. Συνήθως υπάρχει ένα σκάφος σε αναμονή, που βοηθάει τον αναρριχητή.

Ιστιοπλοΐα

Στην Κάλυμνο μπορείτε να νοικιάσετε σκάφος με ή χωρίς πλήρωμα και να ανοίξετε πανιά στα απομονωμένα-απρόσιτα κολπάκια και στα γύρω νησάκια. Αν έχετε δικό σας ιστιοπλοϊκό τα λιμάνια για αγκυροβόλιο είναι το κεντρικό λιμάνι της Πόθιας, που είναι καλά προφυλαγμένο από τους ανέμους και τις καιρικές συνθήκες. Άλλα καλά αγκυροβόλια είναι το λιμανάκι της Ρίνας στον φυσικό κόλπο στο Βαθύ, ο Αργυνώντας, ο Εμπορειός και ο Μελιτσαχάς για σκάφη που δεν ξεπερνούν όμως τα 6-7 μέτρα μήκος. Στα Πόθια και στο Βαθύ δεν υπάρχουν πολλές επιλογές ανεφοδιασμού.

Κανόε Καγιάκ

Κανόε-καγιάκ ενδείκνυται για τον κόλπο της Ρίνας ή τις κοντινές παραλίες. Κοντά στις εγκαταστάσεις ιχθυοκαλλιέργειας, αν είστε τυχεροί, μπορεί να συναντήσετε δελφίνια.

Κατάδυση

Η Κάλυμνος γνωστή σε όλο τον κόσμο ως το νησί των σφουγγαράδων, είναι ο φυσικός καταδυτικός προορισμός, γιατί οι καταδύσεις είναι άρρηκτα δεμένες με την ζωή και την παράδοση του νησιού. O βυθός της είναι ένας από τους πιο ενδιαφέροντες της Μεσογείου, πλούσιος σε βλάστηση και θαλάσσια ζωή. Όλη η Κάλυμνος είναι ένα τεράστιο καταδυτικό πάρκο. O πανέμορφος βυθός της με τα ναυάγια, τους πολύχρωμους ύφαλους, τα υποθαλάσσια βάραθρα, τις εντυπωσιακές θαλάσσιες σπηλιές, την έχουν αναδείξει σε καταδυτικό θέρετρο παγκόσμιας εμβέλειας. H Κάλυμνος διαθέτει τη μοναδική πιστοποιημένη Σχολή Εκπαίδευσης Καταδύσεων, η οποία υπάγεται στο Υπουργείο Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και παρέχει κρατική πιστοποίηση μετά από αυστηρό εκπαιδευτικό πρόγραμμα. Στο νησί λειτουργούν οργανωμένα καταδυτικά κέντρα, για παιδιά άνω των 10 ετών, για αρχάριους, αλλά και για έμπειρους δύτες για καταδύσεις σε επιλεγμένα σημεία όπως ναυάγια, υποβρύχια σπήλαια και υφάλους. Στην Κάλυμνο ιδρύθηκε το πρώτο Καταδυτικό Πάρκο στην Ελλάδα και στο νοσοκομείο του νησιού λειτουργεί ένας από τους λίγους στην Ελλάδα θαλάμους αποσυμπίεσης για την αντιμετώπιση ατυχημάτων. Αν και η αυτόνομη κατάδυση απαγορεύεται στην Ελλάδα για λόγους προστασίας των αρχαιολογικών θησαυρών, υπάρχουν κάποιες αποδεσμευμένες περιοχές εκ των οποίων η μεγαλύτερη, μήκους 12 χιλιομέτρων ακτογραμμής, βρίσκεται στην Κάλυμνο.

Οι περιοχές που ενδείκνυται για κατάδυση είναι:

• Βλυχάδια
• Στο θαλάσσιο δίαυλο Μυρτιές-Τέλενδος υπάρχει κρυμμένη μια βυθισμένη αρχαία πολιτεία
• Οι σπογγοκαλλιέργειες, στο Καμπί και στο Καστέλλι
• Η περιοχή Διαπόρι της Λέρου, η οποία είναι από την πλευρά της Καλύμνου και είναι εύκολα προσβάσιμη
• Η περιοχή Θέρμα – Πιθάρι, μήκους 12 χιλιομέτρων ακτογραμμής
• Στο νησάκι Πλάτη βρίσκονται από το 1944 βυθισμένα δύο γερμανικά πλοία
• Στο βυθό της Ψερίμου υπάρχει ένα ναυάγιο σε 20 μέτρα βάθος

Κάθε χρόνο διοργανώνεται το «Καταδυτικό Φεστιβάλ και Αγώνες Σκανταλόπετρας», που προσφέρει στους συμμετέχοντες μοναδική εμπειρία υποβρύχιας γνωριμίας με το νησί.

Μάσκα

Οι ακτές της Καλύμνου είναι εξαιρετικές για κολύμβηση με αναπνευστήρα, καθώς οι βραχώδεις σχηματισμοί και τα ψάρια αφθονούν.

Πεζοπορία

Η Κάλυμνος αποτελεί ένα δημοφιλή προορισμό για τους λάτρεις της πεζοπορίας, λόγω του πλήθους των χαρτογραφημένων μονοπατιών που εκτείνονται σε ολόκληρο το νησί με εξαιρετική φυσική ομορφιά.  Μονοπάτια που χρησιμοποιούσαν παλιά οι κάτοικοι έχουν διατηρηθεί μέχρι και σήμερα. Υπάρχουν πάνω από 210 πεζοπορικά μονοπάτια, πολλά από τα οποία έχουν σήμανση στην αρχή και στο τέλος της πεζοπορίας. Όλα τα μονοπάτια απολαμβάνουν ένα εξαιρετικό τοπίο με απόκρημνα ασβεστολιθικά βουνά και εντυπωσιακή αυλακωμένη ακτογραμμή. Το νησί έχει πλούσια χλωρίδα με σπάνια φυτά, αλλά και άγρια πανίδα με σπάνια είδη πουλιών, όρως πετρογέρακα, πέρδικες κ.α. Διαδρομές πάνω σε ορεινούς όγκους, μέσα από τις εύφορες κοιλάδες, σε ανέγγιχτους οικισμούς, σε παραλίες προσβάσιμες αλλά και απομονωμένες. Μέσα από τις διαδρομές μπορείτε να εξερευνήσετε αρχαιολογικά μνημεία και αρχαίες ακροπόλεις, μικρά απομακρυσμένα βυζαντινά εξωκκλήσια και μοναστήρια, μεσαιωνικά κάστρα που βρίσκονται στις κορφές βουνών, κατεστραμμένες δολίνες και γιγαντιαίες σπηλιές. Όλες οι διαδρομές έχουν σήμανση με καθορισμένη αφετηρία και τέρμα. Ο Δημοτικός Οργανισμός Άθλησης σε συνεργασία με το περιπατητικό του τμήμα, αλλά και με απλούς πεζοπόρους έχει προχωρήσει στην αξιοποίηση των μονοπατιών, αλλά και στην έκδοση ειδικού χάρτη που βοηθά τους περιπατητές να τις απολαύσουν. Μερικά από τα μονοπάτια είναι αρκετά εύκολα και κατάλληλα για σχεδόν όλους τους περιπατητές. Πλήρεις περιγραφές των μονοπατιών πεζοπορίας της Καλύμνου μαζί με έναν χάρτη μεγάλης κλίμακας (1:25.000) μπορείτε να βρείτε στο Kalymnos Hiking Map by Terrain.

Ποδηλασία βουνού

Στην Κάλυμνο υπάρχουν αρκετές χωμάτινες και ασφαλτόστρωτες διαδρομές για ποδηλασία βουνού. Μια βατή χωμάτινη διαδρομή είναι από τον Εμπορειό προς το βορειοδυτικό σημείο του νησιού, που είναι το ακρωτήρι. Για τους πιο έμπειρους ποδηλάτες ενδείκνυται η διαδρομή που ξεκινά από την Πόθια και καταλήγει στην Μονή Αγίας Αικατερίνης και στο σπήλαιο Κεφαλάς, με εκπληκτική θέα. Δυο διαδρομές ακόμα είναι από το Βαθύ προς τα Στημένια και από τα Πηγάδια προς το Καμάρι και τις Βίγλες. Οι ασφαλτόστρωτες διαδρομές εκτείνονται από το Μασούρι ως τον Εμπορειό, ακολουθώντας τον παραλιακό δρόμο με θέα το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας και στο νησάκι της Τελένδου.

Windsurfing

Επειδή η Κάλυμνος έχει ασθενείς ως μέτριους ανέμους, το μόνο ιδανικό σημείο για windsurfing είναι στα στενά μεταξύ Καλύμνου και Τελένδου.

Yacht – Κρουαζιέρα

Η Κάλυμνος ενδείκνυται για ιδιωτική περιήγηση στις γύρω παραλίες και στα υπόλοιπα κοντινά νησάκια. Στο νησί υπάρχουν εταιρίες yachting που παρέχουν σχετικές υπηρεσίες και οργανώνουν επίσης κρουαζιέρες.

Ψάρεμα

Η Κάλυμνος είναι ξακουστός ψαρότοπος και οι λάτρεις του ψαρέματος μπορούν να συμμετέχουν σε ψάρεμα με δίχτυα και παραγάδια στα νερά γύρω από την Κάλυμνο, μαθαίνοντας τις παραδοσιακές τεχνικές ψαρέματος. Ήταν μια προσπάθεια που ξεκίνησε, όταν ο Γιώργος Κατσοτούρχης ήταν πρόεδρος των αλιέων και εφαρμόστηκε πριν λίγα χρόνια.

Οι τουριστικές υποδομές της Καλύμνου βελτιώνονται κάθε χρόνο για να καλύψει κάθε ανάγκη. Στην Πόθια βρίσκονται τα κεντρικά καταστήματα τραπεζών, φαρμακεία, Κ.Ε.Π (Κέντρο Εξυπηρέτησης Πολιτών), γραφείο πληροφοριών για την ενημέρωσή σας σχετικά με το νησί, πολλά ιδιωτικά ιατρεία και μεγάλη νοσοκομειακή μονάδα. Σε αρκετά σημεία του νησιού υπάρχουν ΑΤΜ, πρατήρια καυσίμων και σούπερ μάρκετ.

Ακτοπλοϊκώς

Η Κάλυμνος διαθέτει ένα μεγάλο λιμάνι στην περιοχή της Πόθιας, που επί καθημερινής βάσεως προσεγγίζεται από μεγάλα φορτηγά πλοία και επιβατικά διαφόρων κατηγοριών. Το λιμάνι της Καλύμνου συνδέεται τρεις φορές τη βδομάδα με τον Πειραιά, καθημερινά με τη Ρόδο και τακτικά με τα περισσότερα Δωδεκάνησα.

Αεροπορικώς

Η Κάλυμνος συνδέεται αεροπορικώς με το αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος της Αθήνας με καθημερινές πτήσεις. Ακόμα σύνδεση υπάρχει και με τα αεροδρόμια Ηρακλείου Κρήτης, Θεσσαλονίκης, Ρόδου και Χανίων. Ο αερολιμένας Καλύμνου βρίσκεται στην περιοχή Άργος, σε απόσταση 10-15 λεπτών από την πρωτεύουσα του νησιού Πόθια και διαθέτει υπαίθριο parking καθώς και υποδομή για άτομα με ειδικές ανάγκες.

Η Κάλυμνος προσφέρει αρκετές επιλογές διαμονής σχεδόν σε όλο το νησί. Τα περισσότερα καταλύματα βρίσκονται στη δυτική πλευρά του νησιού, στη Χώρα και στους δημοφιλείς προορισμούς.

Η Κάλυμνος διαθέτει λεωφορεία καθώς και ταξί, τα οποία εξυπηρετούν όλο το νησί με συχνά δρομολόγια. Η κεντρική στάση του λεωφορείου βρίσκεται στην Πόθια και από εκεί μπορείτε να φτάσετε στους περισσότερους οικισμούς και παραλίες. Εκδρομές με σκάφος πραγματοποιούνται καθημερινά στους απομονωμένους όρμους και παραλίες, καθώς και στα νησάκια της Ψερίμου, της Κάππαρης και της Τελένδου.

Το οδικό δίκτυο της Καλύμνου είναι σε γενικές γραμμές καλό και τα περισσότερα χωριά, λιμάνια και παραλίες συνδέονται μεταξύ τους με ασφαλτοστρωμένες οδούς.

• Δήμος: 2243059141
• Αεροδρόμιο Καλύμνου: 22430 59302
• Λιμεναρχείο: 22430 24444
• Δημοτική συγκοινωνία (λεωφορεία): 22430 51760
• Σταθμός Ταξί: 22430 50300
• Αστυνομία: 22430 29301
• Νοσοκομείο / Κέντρο υγείας: 22433 61901
• Τελωνείο: 22430 28682