Γενικές Πληροφορίες για την Αττική

Ο νομός Αττικής παρουσιάζει ενδιαφέρον ανάγλυφο, καθώς συνδυάζει βουνά, πεδιάδες και δαντελωτές ακτές, ενώ αξιοσημείωτο είναι το προνομιακό ήπιο Μεσογειακό της κλίμα. Στα δυτικά ένα τμήμα από τα Γεράνεια όρη (1.350 μ), βορειοδυτικά ο Κιθαιρώνας (1.409 μ), το όρος Πατέρας (1.176 μ) και βόρεια η Πάρνηθα (1.413 μ) δημιουργούν ένα προστατευτικό τείχος γύρω από το μεγάλο λεκανοπέδιο. Στο κέντρο του άλλα δύο βουνά η Πεντέλη (1.109 μ) με τα φημισμένα μάρμαρα και ο καλυμμένος με θυμάρια Υμηττός (1.026 μ) αποτελούν τα φυσικά όρια της Αθήνας. Το Αγριλίκι (558 μ) έχει δυο κορυφές, που συνδέεται με την Πεντέλη στο διάσελο του Αγίου Πέτρου. Το Αιγάλεω  όρος (453 μ) ξεκινά από το Καματερό και φτάνει στο Πέραμα. Το Διονυσοβούνι (651 μ) υψώνεται βόρεια της Πεντέλης, δημιουργώντας το φυσικό βορεινό όριο του οικισμού Διόνυσος. Το Καμάρι (558 μ) εκτείνεται νότια του Καλάμου με ομαλές απολήξεις προς τα βόρεια και ανατολικά. Η Μαυρηνόρα (646 μ) αντικρίζει τις απολήψεις της Πάρνηθας και συγκεκριμένα την κορυφή Μπελέτσι. Στα ανατολικά οριοθετείται από μεγάλο ρέμα Μαυροδήλεσι, ενώ στα νότια οι απολήξεις της φτάνουν ομαλά μέχρι τους οικισμούς Πολυδένδρι και Καπανδρίτι. Το Μαυροβούνι (648 μ) είναι το ανατολικό όριο του μεγάλου ημιορεινού υψιπέδου του Βαρνάβα. H Μερέντα (614 μ) συνδέεται ασαφώς με το Πάνειο, μέσω μιας σειράς χαμηλών αναγλύφων και δυτικά διακρίνεται το ύψωμα Κάστρο (429μ). Ο Όλυμπος Λαυρεωτικής (487 μ) υψώνεται πάνω από την Αλυκή της Αναβύσσου. Το Πάνειο ή Πανείο Όρος (648 μ) εκτείνεται ΝΑ του Υμηττού, ανάμεσα στην Κερατέα και τα Καλύβια Θορικού. Το όρος Πάστρα (1.025 μ) βρίσκεται στα όρια της Δυτικής Αττικής και της Βοιωτίας και παρεμβάλλεται ανάμεσα στον Κιθαιρώνα και στην Πάρνηθα. Μπορεί να θεωρηθεί και τμήμα των παραπάνω βουνών. Το Ποικίλο όρος (465 μ) αποτελεί το φυσικό όριο ανάμεσα στο Λεκανοπέδιο της Αθήνας και το Θριάσιο πεδίο (Ελευσίνα). Η Σκάρπα (573 μ) εκτείνεται στα βόρεια της Σταμάτας. Υψώνεται ομαλά από τα δυτικά, από τον κάμπο Κουκουνάρθι και πέφτει απότομα προς τον κάμπο του Μαραθώνα, κοντά στο Βρανά. Ο Στραβαετός (591 μ) είναι ο νοτιότερος όγκος της μεγάλης ημιορεινής έκτασης ανάμεσα στο Γραμματικό και το Βαρνάβα. Το Χαρβάτι (414 μ) υψώνεται δυτικά του οικιστικού συμπλέγματος του Πόρτο Ράφτη και γειτονεύει με το Διονυσοβούνι, τη Μερέντα και τη Μαυρηνόρα. Το Βουνό Φυλής (687 μ) είναι ύψωμα που εκτείνεται βόρεια της Φυλής, στην δυτική Πάρνηθα. Ουσιαστικά είναι η χαμηλή κορυφή της δυτικής Πάρνηθας. Ο νομός Αττικής σήμερα έχει μόνο 2 εύφορες πεδιάδες, την πεδιάδα της Ελευσίνας και στα Μεσόγεια, όπου παράγονται πολλά προϊόντα που διατίθενται σε όλη την Αττική. Οι λίμνες στο νομό Αττικής είναι κυρίως τεχνητές. Η Λίμνη Βουλιαγμένη βρίσκεται στον παραλιακό δρόμο, λίγο μετά τη Βουλιαγμένη, είναι μια μικρή ανεξερεύνητη λίμνη δημιουργήθηκε πριν από περίπου 2000 έτη μετά την κατάρρευση ενός μεγάλου σπηλαίου. Η λίμνη στο Βουρκάρι Μεγάρων είναι ένας από τους ελάχιστους εναπομείναντες  υγροβιότοπους με σπάνια είδη χλωρίδας και πανίδας. Η τεχνητή λίμνη Εθνικού Κήπου βρίσκεται εντός του Εθνικού Κήπου στον Δήμο Αθηναίων. Η τεχνητή λίμνη Ιπποδρόμου βρίσκεται εντός του Ιπποδρόμου στο Μαρκόπουλο, όπου τα νερά της χρησιμοποιούνται σε περίπτωση πυρκαγιάς για τον ανεφοδιασμό ελικοπτέρων. Η τεχνητή λίμνη Κουμουνδούρου βρίσκεται στις νοτιοδυτικές απολήξεις του Ποικίλου όρους, στη βόρεια πλευρά του κόλπου της Ελευσίνας και ανήκει στον Δήμο Ασπρόπυργου. Η Μαυρολίμνη βρίσκεται σε απόσταση 2 χλμ. από το Αλεποχώρι, ακολουθώντας την παραλιακή οδό προς  Σχίνο – Περαχώρα – Λουτράκι.  Η τεχνητή λίμνη Μπελέτσι βρίσκεται σε υψόμετρο 600 μέτρων περίπου στις ανατολικές πλαγιές της Πάρνηθας. Η τεχνητή λίμνη Πύργου Βασιλίσσης βρίσκεται στον Δήμο Ιλίου με συνολική έκταση 76 στρέμματα. Η τεχνητή λίμνη του Μαραθώνα, είναι η μεγαλύτερη λίμνη της Αττικής. Δημιουργήθηκε το 1931 με σκοπό την ύδρευση της Αθήνας. Ο ποταμός Ασωπός στον δήμο Ωρωπού, διατρέχει την Αττική και τη Βοιωτία και εκβάλλει στον νότιο Ευβοϊκό κόλπο. Ο Ερασίνος ποταμός βρίσκεται στην περιοχή των Μεσογείων και σχηματίζεται στην περιοχή της Παιανίας από συμβολή ρεμάτων που ρέουν από τον Υμηττό. Ο Κηφισός είναι ο μεγαλύτερος ποταμός της Αττικής.

Στο νομό Αττικής υπάγονται τα νησιά του Αργοσαρωνικού ( Αγκίστρι, Αίγινα, Πόρος, Σαλαμίνα, Σπέτσες και Ύδρα) και τα Κύθηρα. Άλλα νησιά και νησίδες που υπάγονται στο νομό είναι:  Άγιος Ιωάννης, Άγιος Νικόλαος, Αντικύθηρα, Βελοπούλα, Δοκός, Λαγούσα, Λαγουσάκι, Παχάκι, Πλατονήσι, Σπετσοπούλα, Σταυρονήσι, Σταχτορροή, Τρίκερι, Υψηλή και Ψυτάλλεια.

Το αρχικό όνομα της Αθήνας ήταν Ακτή ή Ακτική και το είχε πάρει από τον πρώτο της βασιλιά, Ακταίο. Το δεύτερο όνομά της, Κεκροπία, είχε προέλθει από τον βασιλιά Κέκροπα. Στα πανάρχαια χρόνια της νεολιθικής εποχής, όλη η περιοχή της Αττικής λεγόταν Κραναά. Η ονομασία προέρχεται από το επίθετο “κραναός” που σημαίνει τραχύς, πετρώδης, όπως δηλαδή ήταν όλη η βραχώδης Αττική χερσόνησος.

Η Αττική κατοικήθηκε κατά την Νεολιθική Εποχή, ενώ την πρώιμη περίοδο του Χαλκού (2.600-2.000 π.Χ.) με τον Κέκροπα, τον πρώτο βασιλιά της Αττικής, δημιουργούνται οι οχυρωμένοι οικισμοί και αναπτύσσονται οι εμπορικές και πολιτιστικές σχέσεις με τα Κυκλαδικά κέντρα. Γύρω στο 10ο π.Χ. αι. η συνένωση των Αττικών πόλεων από τον βασιλιά Θησέα αποτέλεσε τη βάση για την ανάπτυξη του Αθηναϊκού κράτους. Η εκμετάλλευση όλων των πλουτοπαραγωγικών πηγών, η ανάπτυξη του  εμπορίου και η μετάβαση από την βασιλεία στην αριστοκρατία οδήγησαν στη θεμελίωση του δημοκρατικού πολιτεύματος με τις μεταρρυθμίσεις του Κλεισθένη το 507/508 π.Χ. Η ακμή και η ανάπτυξη διακόπτεται από την Περσική εισβολή το 480 π.Χ., αλλά η Αθήνα επουλώνει γρήγορα τις πληγές της. Δεσπόζει με τη θαλασσοκρατορίας της όχι μόνο οικονομικά και πολιτικά αλλά κυρίως  πολιτισμικά. Είναι το κέντρο του τότε γνωστού κόσμου, ο φάρος του πολιτισμού. Ολόκληρη η Αττική ανθίζει. Εκπληκτικά δείγματα της εποχής ο ναός του Ποσειδώνα στο Σούνιο, της Αρτέμιδος στη Βραυρώνα, το Τελεστήριο στην Ελευσίνα, η ανοικοδόμηση του Πειραιά.

Το 431 π.Χ. με τον Πελοποννησιακό πόλεμο ανατρέπονται όλα. Μετά από 25 περίπου χρόνια πολέμου η πόλη της Αθηνάς δεν θα συνέλθει ποτέ.  Η ύπαιθρος θα ερημωθεί και οι περισσότεροι κάτοικοι θα καταφύγουν στην πόλη για ασφάλεια. Το 338 π.Χ. η Αττική θα περάσει στα χέρια των Μακεδόνων. Το 146 π.Χ. η Αθήνα, όπως και n υπόλοιπη Ελλάδα, κυριεύθηκε από τους Ρωμαίους, με το στρατηγό Σύλλα να διαπράττει τεράστιες καταστροφές. Η Αθήνα παύει πια να είναι ελεύθερη πόλη και μόνο χάρη στη φήμη της και στην έντονη πνευματική κίνηση απολαμβάνει ένα ειδικό καθεστώς αυτονομίας. Ακολούθησε η Βυζαντινή και η ενετική κυριαρχία. Η περιοχή όμως υπέφερε επί αιώνες από επιδρομές βαρβάρων κι ο πληθυσμός μειώθηκε δραματικά.

Μία μικρή ανάπτυξη ξεκινά το 11ο και 12ο αι που συνεχίζεται με την κατάκτηση από τους Φράγκους. Επί Οθωμανικής αυτοκρατορίας η Αθήνα απέκτησε κάποια προνόμια, οι κάτοικοι όμως της υπαίθρου υπέφεραν τα πάνδεινα από τους Τούρκους. Ήταν από τους πρώτους που επαναστάτησαν το 1821 και κατέλαβαν την Ακρόπολη. Η Αττική το 1829 ανήκε στο ανεξάρτητο ελληνικό κράτος. Από το 1834, η Αθήνα επανιδρύθηκε και έγινε η νέα πρωτεύουσα της Ελλάδας (η πρώτη ήταν το Ναύπλιο της Αργολίδας) και οι άνθρωποι από άλλα μέρη της Ελλάδα σταδιακά άρχισαν να εγκαθίστανται στην Αττική.

Στην Αττική αρχίζει η πρώτη εκβιομηχάνιση της χώρας και οι ρυθμοί ανάπτυξης είναι ανοδικοί τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Η Μικρασιατική καταστροφή το 1922 κι ο ερχομός των προσφύγων δημιουργεί ασφυκτικές συνθήκες στην πόλη.  Αρχίζει μια άναρχη οικοδόμηση. Οι πρόσφυγες όμως είναι κι ένα νέο δυναμικό, που σε λίγα χρόνια φέρνει θετικές αλλαγές. Ακολουθεί ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος και η Γερμανική κατοχή που αποδεκάτισε τον πληθυσμό της Αθήνας. Μετά τον πόλεμο και τον εμφύλιο που ακολουθεί, η Αθήνα είναι μια πόλη λαβωμένη που έχει να αντιμετωπίσει την ραγδαία αύξηση του πληθυσμού λόγω της αστικοποίησης. Το γεγονός αυτό σε συνδυασμό με την έλλειψη σαφούς οράματος για τη μελλοντική ανάπτυξη της πόλης και την επικράτηση του συστήματος της αντιπαροχής οδηγούν στη δημιουργία ενός άναρχου και συχνά ασφυκτικού αστικού περιβάλλοντος. Η πόλη πυκνώνει σε ακραίο βαθμό, με την μορφή της πολυκατοικίας να επαναλαμβάνεται στερημένη από την ολιστική προσέγγιση της μοντερνιστικής της εκδοχής, ενώ το πρόβλημα της ατμοσφαιρικής ρύπανσης κάνει την εμφάνισή του.

Τα τελευταία  χρόνια έχουν γίνει προσπάθειες “ανακούφισης” του αστικού χώρου με τη διάνοιξη ενός δικτύου πεζοδρόμων που ενοποιούν τους αρχαιολογικούς χώρους του κέντρου, την ανέγερση εμβληματικών κτιρίων και τις προσπάθειες ανάδειξης των δημόσιων χώρων, ενώ καίριας σημασίας έργα. αποτελούν η δημιουργία δικτύου μέσων σταθερής τροχιάς και η διάνοιξη μεγάλων αυτοκινητοδρόμων στην περιφέρεια της πόλης.

H Αττική παράγει κυρίως σταφύλια, λαχανικά, ελιές, όσπρια φρούτα, καλαμπόκια και έχει αναπτυγμένη κτηνοτροφία.

Η Αττική εντυπωσιάζει από την πληθώρα των προϊόντων που παράγει. Πολλά από αυτά έχουν διακριθεί με τον χαρακτηρισμό Π.Ο.Π., που σημαίνει προϊόντα Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης. Πρόκειται για μια λίστα που εμπλουτίζεται συνεχώς, αλλά ταυτόχρονα διατηρεί υψηλές τις προδιαγραφές της.

Ο νομός Αττικής είναι ο αγαπημένος προορισμός για τα πολιτιστικά φεστιβάλ που διοργανώνει κάθε χρόνο, με συμμετοχή κορυφαίων καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο. Η Αττική είναι φημισμένη επίσης και για το πλήθος των κινηματογραφικών φεστιβάλ που φιλοξενεί κάθε χρόνο.

Ο νομός Αττικής με την Αθήνα και τα προάστιά της με τις υπαίθριες αγορές και τα παζάρια, τα εμπορικά κέντρα, τις γκαλερί και τα μουσεία έχει πληθώρα επιλογών για αγορές.

Στην Αττική η διασκέδαση δε σταματάει ποτέ. Οι επιλογές είναι πραγματικά αμέτρητες, για όλες τις εποχές και για όλες τις προτιμήσεις.

Ο νομός Αττικής προσφέρεται για αθλητικές δραστηριότητες, ψυχαγωγία και ευεξία όλες τις εποχές του χρόνου. Ορεινά ή πιο πεδινά μονοπάτια πεζοπορίας και περιήγησης, ποδηλασία βουνού και δρόμου, τρέξιμο και τζόκιν σε ορεινές, πεδινές και θαλάσσιες φυσικές ή τεχνητά υποβοηθούμενες διαδρομές, θαλάσσια σπορ και απόλαυση, είναι μερικές από τις δράσεις στη φύση που μπορείτε να απολαύσετε, να ξεκινήσετε ή να αναπτύξετε ανάλογα με το επίπεδο και τη διάθεσή σας.

Το ανεπτυγμένο οδικό δίκτυο και το μετρό  συνδέει την Αττική και τον Πειραιά με ολόκληρη την Αττική.