Γενικές πληροφορίες για την Αλόννησο
Ονομασία
Το νησί ονομαζόταν τους αρχαίους Έλληνες «Ίκος». Κατά το 15ο αιώνα αναγνωρίζεται στις πηγές με την ονομασία Διάδρομοι, και οι μεταγενέστεροι περιηγητές την αναφέρουν με το τοπωνύμιο Δρόμοι. Από την παραφθορά αυτής της λέξης προέρχεται και η κοινή ονομασία του νησιού (η) Λιαδρόμια ή Χιλιοδρόμια. Το όνομα Αλόννησος δόθηκε επί Όθωνα, το 1838, με πρόταση του τότε Υπουργείου Εσωτερικών σε αντικατάσταση του προηγουμένου ονόματος Λιαδρόμια ή Ηλιοδρόμια, όπως αναφέρεται στη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828. Από μετέπειτα έρευνα αυτό διαπιστώθηκε ως λάθος, δεδομένου ότι κατά την αρχαιότητα άλλο νησί ονομαζόταν Αλόννησος. Παρά ταύτα αυτό δεν άλλαξε και το όνομα παραμένει ως έχει για τη συγκεκριμένη νήσο.
Ιστορία
Η νήσος Ίκος, και σημερινή Αλόννησος, παρουσιάζει την πιο μακραίωνη ιστορία ανθρώπινης παρουσίας στο Αιγαίο. Η πρώτη ανθρώπινη κατοίκηση της Αλοννήσου τοποθετείται στη Μέση Παλαιολιθική εποχή, τότε που πιθανολογείται ότι το νησί ήταν ενωμένο με τα άλλα νησιά και τη Θεσσαλία. Η ιστορία της δε μας διαφωτίζει πριν και κατά τη διάρκεια της παλαιολιθικής εποχής, που πιθανολογείται πως το νησί ήταν ενωμένο με τα άλλα νησιά και τη Θεσσαλία. Ωστόσο, η παράδοση θέλει τους Κρήτες με αρχηγό το μυθικό ήρωα Στάφυλο να κάνουν αποικίες στην Ίκο και την Πεπάρηθο, τη σημερινή δηλαδή Σκόπελο, κατά τον 16ο αιώνα π.Χ. Ο αποικισμός θα ευδοκιμήσει μαζί με τις πρώτες προσπάθειες για την καλλιέργεια της ελιάς και της αμπέλου.
Το νησί ακολουθεί τις ιστορικές εξελίξεις. Η Μινωική αποικία δίνει τη θέση της στην κοινωνία με μυκηναϊκά χαρακτηριστικά. Η μυκηναϊκή πόλη τοποθετείται στη σημερινή θέση Κοκκινόκαστρο, στην ανατολική πλευρά του νησιού. Στα βάθη της ιστορίας και των παραδόσεων, ο τόπος φαίνεται να μαγνητίζει τους ήρωες και τις προσωπικότητες. Στο τέλος της μυκηναϊκής εποχής καταφθάνει στο νησί ο πατέρας του Αχιλλέα, ο Πηλέας, για να παραμείνει μέχρι το τέλος της ζωής του και να αναπαυθεί στην αγαπημένη του Ίκο.
Πέρα από το μύθο, η Αλόννησος θεωρείται από τα πρώτα νησιά του Αιγαίου που κατοικήθηκαν στην αρχαιότητα, όπως μαρτυρούν τα ίχνη του νεολιθικού οικισμού στο ακρωτήριο Κοκκινόκαστρο. Στα γειτονικά Γιούρα η ανθρώπινη παρουσία φτάνει ως την 9η χιλιετία π.Χ. με ευρήματα στο δημοφιλές σπήλαιο του Κύκλωπα. Δεν αποτελεί σύμπτωση πως ο δίαυλος της Αλοννήσου αποτέλεσε πανάρχαιο θαλάσσιο πέρασμα. Από εδώ θα περάσει η Αργώ του Ιάσονα στο δρόμο προς την Κολχίδα, καθώς και τα πλοία των Αχαιών προς την Τροία.
Ο τόπος θα περάσει από πολλά κύματα. Κατά τους γεωμετρικούς χρόνους οι Δόλοπες, τμήμα της μεγάλης φυλής των Πελασγών, κυριαρχούν και εξελίσσονται σε επικίνδυνους πειρατές που ταράζουν τα νερά του Αιγαίου. Η τιμωρία δεν θα αργήσει να έρθει από τον αθηναϊκό στόλο που υπό τη διοίκηση του Κίμωνα, θα κατατροπώσει την επιθετική φυλή, προσαρτώντας όλα τα νησιά στην Αθήνα. Έτσι το 476 π.Χ. το νησί προσχωρεί στην Α’ Αθηναϊκή Συμμαχία.
Κατά την κλασική περίοδο, η Ίκος φαίνεται να έχει ζωή σε δύο πόλεις. Άλλωστε τον 5ο αιώνα π.Χ. ο γεωγράφος της εποχής, Σκύλαξ, θα την αποκαλέσει ‘δίπολιν’. Η μία πρέπει να βρισκόταν στη θέση Κοκκινόκαστρο, όπου σώζονται μέχρι σήμερα υπολείμματα του τείχους και η άλλη στη θέση που είναι χτισμένη η Παλιά Αλόννησος. Την εποχή αυτή το νησί γνωρίζει ακμή. Η Ίκος γίνεται γνωστή στον αρχαίο κόσμο για την καλλιέργεια της αμπέλου και το εκλεκτό κρασί. Οι εξαγωγές αυξάνονται με γοργό ρυθμό. Το κρασί εξάγεται μέσα σε αμφορείς που σε μία από τις λαβές τους φέρουν την επιγραφή ΙΚΙΩΝ. Παράλληλα το νησί αποκτά γεω-στρατηγική σημασία. Ο εντυπωσιακός αριθμός ναυαγίων επιβεβαιώνουν την θέση του νησιού ως πέρασμα. Δεν είναι τυχαίο πως εξυπηρετεί ως βάση του αθηναϊκού στόλου για τους αγώνες εναντίων του Φιλίππου.
Το νησί θα συνεχίσει να γοητεύει τους επίδοξους κατακτητές της εποχής Το 190 π.Χ. το νησί καταλαμβάνεται από το Ρωμαϊκό στόλο. Το 1204 μΧ κυριαρχούν οι Φράγκοι για να δώσουν τη σκυτάλη σε άλλους κατακτητές όπως οι Ενετοί το 1453μΧ και οι Τούρκοι το 1538μΧ. Κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 και κατά τα πρώτα έτη της απελευθέρωσης του Ελληνικού Έθνους, η Αλόννησος προσελκύει Έλληνες από διάφορα μέρη της Ελλάδας που μαζί με τον ντόπιο πληθυσμό, θα δημιουργήσουν τη νεοσύστατη Ελληνική κοινότητα του τόπου.
Τόπος μυθικών ηρώων, αρχαίων ναυαγίων, βυθισμένων αρχαίων πόλεων. Περιοχή προικισμένη με εύφορη γη σε προνομιακή θέση. Νησί με γοητεία μεθυστική και οίνο που έμεινε ιστορικά γνωστός. Χωρίς αμφιβολία, η ιστορία που περιβάλλει την Αλόννησο είναι πραγματικός θησαυρός!
Τοπική γαστρονομία
Η παράδοση και η αυθεντικότητα ταυτίζεται με τη γαστρονομία. Το φρέσκο ψάρι ικανοποιεί κάθε απαιτητικό της γεύσης. Η δημοφιλής ψαρόσουπα, αστακομακαρονάδα, η τυρόπιτα της Αλοννήσου και τα τοπικά γλυκά δικαιώνουν τον τουρίστα για την επιλογή των διακοπών του! Το φρέσκο ψάρι αποτελεί καθημερινή απόλαυση. Η κακαβιά ευωδιάζει από μακριά, το ρυζόγαλο, η καρυδόπιτα τα αμυγδαλωτά αλλά και τα φουσκάκια και τα χαμαλιά βάζουν τον επισκέπτη σε πειρασμό.
Τουρισμός
Η οικονομία της Αλοννήσου στηρίζεται κυρίως στον τουρισμό. Το νησί προσφέρεται για διαφορετικά είδη τουρισμού, όπως φυσιολατρικός, καταδυτικός, περιπέτειας, θρησκευτικός, ιατρικός, νεόνυμφων. Η Αλόννησος προσελκύει κυρίως τουρίστες που επιζητούν χαλάρωση και ηρεμία, μιας και είναι πιο «ήσυχο» νησί σε σύγκριση με τις υπόλοιπες Σποράδες.