Γενικές Πληροφορίες για τα Ψαρά
Τα Ψαρά είναι ένα πολύ όμορφο και ήσυχο νησί με ξεχωριστές για το κάλλος τους παραλίες, το οποίο δεν έχει ακόμη αλλοτριωθεί από τον τουρισμό.
Περπατώντας στα σοκάκια και τους δρόμους των Ψαρών αντιλαμβάνεται κανείς την ομορφιά και την μοναδικότητα του νησιού, αλλά και των κατοίκων του, με τα στενά δρομάκια και τα πέτρινα αρχοντικά.
Το λιμάνι των Ψαρών που είναι στα νότια του νησιού είναι απάνεμο και ο φυσικός όρμος αλλά και οι εγκαταστάσεις του, είναι ιδανικές για την επίσκεψη τουριστικών σκαφών.
Στα Ψαρά υπάρχουν γραφικά ταβερνάκια για φρέσκο ψάρι και παραδοσιακά καφενεία, με θέα τη θάλασσα.
Γεωγραφία
Τα Ψαρά είναι νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου, βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από το νησί της Χίου και διοικητικά ανήκει στην Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου. Το έδαφος του νησιού είναι άγονο στο μεγαλύτερο μέρος του, ενώ υπάρχουν και λίγες πεδινές εκτάσεις. Το απάνεμο λιμάνι βρίσκεται στη νότια πλευρά του νησιού, εκεί που βρίσκεται η πόλη των Ψαρών, είναι δυνατό να φιλοξενήσουν έναν ικανοποιητικό αριθμό τουριστικών και αλιευτικών σκαφών.
Ιστορία
Τα Ψαρά ήταν γνωστά από την αρχαιότητα με το όνομα Ψύρα ή Ψυρίην ή Ψυρίαν. Αρχικά ήταν απροσδιόριστο εάν το νησί κατοικείτο ή όχι, διότι συγγράμματα αρχαίων ιστορικών μαρτυρούσαν άλλοτε την ύπαρξη και άλλοτε την απουσία πολιτισμού.
Στα Ψαρά οι αρχαιολογικές ανασκαφές έφεραν στο φως ευρήματα της ανθρώπινης δραστηριότητας, αδιαλλείπτως από την Τελική Νεολιθική περίοδο (5η-4η χιλιετία π.Χ) ως τον 5ο αι.π.Χ., με κορυφαία περίοδο ακμής την ύστερη εποχή του Χαλκού (14ος-12ος αι. π.Χ.).
Από την προϊστορική περίοδο έχουν βρεθεί τάφοι όπου φαίνεται ότι οι άνθρωποι θάβονταν σε εμβρυϊκή στάση. Από τη μυκηναϊκή περίοδο βρέθηκαν επίσης κιβωτιόσχημοι τάφοι κι ένας θολωτός. Από τα ομηρικά χρόνια έχουν βρεθεί τμήματα πήλινων αγγείων.
Στην ιστορική Μαύρη Ράχη ή Παλαιόκαστρο υπάρχει οικισμός των ελληνιστικών χρόνων, στο Φτελιό και στη Λήμνο κεραμική της ίδιας εποχής. Στον Ξηρόκαμπο έχουν βρεθεί κατάλοιπα εγκατάστασης των ρωμαϊκών χρόνων και στον σημερινό οικισμό νεκρόπολη της ύστερης ρωμαιοκρατίας με επιτύμβιες στήλες. Κατά τους Βυζαντινούς και μεσαιωνικούς χρόνους, το νησί παρέμεινε ως επί το πλείστον ακατοίκητο.
Κατά τον 16ο με 17ο αιώνα το νησί αποικήθηκε από Θεσσαλείς, Ευβοείς και Χιώτες που συγκεντρώθηκαν στο Παλαιόκαστρο, για να προστατευτούν από τις πειρατικές επιδρομές. Η κύρια ασχολία των κατοίκων ήταν η ναυτιλία με αποτέλεσμα τα Ψαρά να γίνουν η τρίτη μεγαλύτερη ναυτική δύναμη ακολουθώντας την Ύδρα και τις Σπέτσες.
Στην Οθωμανική περίοδο τα Ψαρά μαζί με τις Σπέτσες και την Ύδρα, ήταν από τα πρώτα νησιά που ξεσηκώθηκαν ενάντια στον Τούρκικο ζυγό. Η συμβολή τους στον αγώνα ήταν αξιοσημείωτη. Ο ισχυρός στόλος του νησιού και οι Ψαριανοί πυρπολητές είχαν γίνει ο φόβος και ο τρόμος των Τούρκων.
Οι ήρωες της Επανάστασης, Κωνσταντίνος Κανάρης, Δημήτρης Παπανικολής, Κωνσταντίνος Νικόδημος, Νικόλαος Αποστόλης και Ιωάννης Βαρβάκης έμειναν στην ιστορία, ως οι φοβεροί μπουρλοτιέρηδες που κατάφεραν σοβαρά πλήγματα στον Τουρκικό στόλο. Λόγω αυτής της δράσης τα Ψαρά μπήκαν στο στόχαστρο των Τούρκων. Στις 21 Ιουνίου του 1824 οι Τούρκοι επιτέθηκαν στα Ψαρά με 140 καράβια και 14.000 γενίτσαρους. Όσοι πρόλαβαν έφυγαν από το νησί, ενώ πολλοί προτίμησαν να πεθάνουν ανατινάζοντας τις πυριτιδαποθήκες του νησιού.
Στον άνισο αγώνα επικράτησαν οι Τούρκοι, οι οποίοι κατέστρεψαν το νησί. Σφάγιασαν 15.000 ψυχές και το έκαψαν απ’ άκρη σε άκρη.
Μετά την καταστροφή οι διασωθέντες Ψαριανοί πάνω σε πλοιάρια σκορπίστηκαν σε διάφορα μέρη της Ελλάδας όπως οι Σπέτσες, η Μύκονος, η Σύρος καθώς και η Εύβοια (η σημερινή Ερέτρια ονομάζεται και Νέα Ψαρά.) Παρ όλη όμως τη μεγάλη συμφορά οι Ψαριανοί κατάφεραν να ανασυγκροτήσουν το στόλο τους βοηθώντας τον ελληνικό στόλο στις ναυτικές του επιχειρήσεις.
Τα Ψαρά μετά την απελευθέρωση της Ελλάδας, παρέμειναν υπό Ιταλική κατοχή ως το 1912.
Η ενσωμάτωσή τους με την Ελλάδα έγινε τον Οκτώβριο 1912. Από εκείνη την περίοδο μέχρι και σήμερα τα Ψαρά χαρακτηρίζονται από μία σταδιακή πρόοδο με επίκεντρο τους την ναυτιλία και την τουριστική ανάπτυξη του νησιού.
Οικονομία
Η παραδοσιακή απασχόληση των κατοίκων είναι η ναυτιλία και η αλιεία. Η κτηνοτροφία λόγω των πολλών βοσκότοπων παράγουν νόστιμο τυρί και μυζήθρα. Επειδή το νησί είναι καλυμμένο μόνο από θυμάρια και ελάχιστα δέντρα, έχει ανθίσει η μελισσοκομία παράγοντας εκλεκτό μέλι άριστης ποιότητας. Ο τουρισμός βρίσκεται ακόμα σε πρώιμο στάδιο και τα τελευταία χρόνια γίνονται προσπάθειες ανάπτυξής του.
Κουζίνα
Στα Ψαρά θα δοκιμάσετε τα πιο νόστιμα θαλασσινά που έχει βγάλει ποτέ η θάλασσα, όπως επίσης και την πιο προσιτή αστακομακαρονάδα της Ελλάδας. Θα πάρετε μια γεύση από την τοπική τυροκομία με μυζήθρα και κοπανιστή και θα συμφωνήσετε με τους γνώστες του είδους, ότι το ψαριανό θυμαρίσιο μέλι, ίσως επειδή τρυγιέται μόνο μια φορά το χρόνο, βρίσκεται στον γευστικό κολοφώνα της παραγωγής μελιού σε ολόκληρη τη Μεσόγειο.
Δοκιμάστε επίσης το περίφημο ψαριανό κρασί, τα σύκα, το πρόβειο τυρί, το εξαιρετικό κατσικάκι γεμιστό στο φούρνο, ριζότο με μελάνι σουπιάς και κουφωτά (είδος ζυμαρικών).
Εναλλακτικός Τουρισμός
Αλιευτικός Τουρισμός
Τα Ψαρά είναι ιδανικός τόπος για ελεύθερο ψάρεμα για ερασιτέχνες αλιείς, για ελεύθερες καταδύσεις και υποθαλάσσιο ψάρεμα. Ωστόσο, υπάρχει η δυνατότητα να ψαρεύσετε μαζί με επαγγελματίες αλιείς και να συμμετέχετε σε μία διαφορετική εμπειρία ψαρέματος μέσα από την επίδειξη τεχνικών αλιείας, ψάρεμα αστακών, καλαμαριών, χταποδιών και άλλων ψαριών με δίχτυα, παραγάδι, πετονιά και πυροφάνι.
Περιπατητικός Τουρισμός
Τα Ψαρά είναι ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις της ελεύθερης ή της οργανωμένης πεζοπορίας, μέσα από μονοπάτια με μοναδικές εναλλαγές τοπίων. Οι περισσότερες διαδρομές είναι διάρκειας περίπου 3 ωρών, με τους περιπατητές να μπορούν να το συνδυάσουν παράλληλα και με την επίσκεψη τους σε σημαντικά σημεία αναφοράς του νησιού.
Ποδηλατικός Τουρισμός
Τα Ψαρά ενδείκνυται και για τους ποδηλάτες, είτε για ποδηλασία στον κεντρικό δρόμο του νησιού, είτε σε παράδρομους και χωματένια μονοπάτια για ορεινή ποδηλασία, μέσα από μονοπάτια με μοναδικές εναλλαγές τοπίων. Οι περισσότερες διαδρομές είναι διάρκειας περίπου 2 ωρών, με τους ποδηλάτες να μπορούν να το συνδυάσουν παράλληλα και με την επίσκεψη τους σε σημαντικά σημεία αναφοράς του νησιού.
Οικοτουρισμός – Μελισσοκομία
Στα Ψαρά ο επισκέπτης έρχεται σε επαφή με τη φύση, τις αγροτικές εργασίες, την τοπική γαστρονομία και τα πολιτισμικά στοιχεία του τόπου. Ο καθαρός αέρας, η απλότητα, η ηρεμία και η ζεστή φιλοξενία είναι μερικά μόνο από τα πλεονεκτήματα του αγροτουρισμού, της εναλλακτικής μορφής τουρισμού που αναπτύσσεται στο νησί, που δίνει τη δυνατότητα στον επισκέπτη να γίνει ένα με τη μάνα γη και τους ανθρώπους της. Ο επισκέπτης συμμετέχει ενεργά σε μια διαδικασία δημιουργική, που υπερβαίνει τα όρια της απλής ταξιδιωτικής εμπειρίας, βιώνοντας μια πραγματική επιστροφή – έστω και πρόσκαιρη – στον παραδοσιακό τρόπο ζωής. Η μελισσοκομία είναι δραστηριότητα που θα σας γεμίσει με ανεπανάληπτες εμπειρίες.
Διαμονή
Τα Ψαρά προσφέρονται για ήσυχες διακοπές. Είναι ο ιδανικός τόπος για παραθερισμό για όσους θέλουν να αποτοξινωθούν από τους έντονους ρυθμούς και το άγχος της μεγαλούπολης. Γύρω από το γραφικό λιμάνι των Ψαρών λειτουργούν ξενοδοχεία και ενοικιαζόμενα διαμερίσματα που προσφέρουν άνετη διαμονή. Οι κατασκηνωτές αγαπούν ιδιαίτερα τα Ψαρά και αποτελεί νούμερο ένα επιλογή για όσους αγαπούν το ελεύθερο κάμπινγκ.