Αξιοθέατα στο Νομό Καβάλας

Ακρόπολη – Φρούριο

Στην κορυφή της χερσονήσου της Παναγίας δεσπόζει η Ακρόπολη της Καβάλας, η οποία χτίστηκε στο μεγαλύτερο μέρος της το πρώτο τέταρτο του 15ου μ.Χ. αιώνα. Διαδέχτηκε τη βυζαντινή Ακρόπολη της Χριστουπόλεως (παλαιότερη ονομασία της Καβάλας), που είχε καταστραφεί το 1391, ενσωματώνοντας στην κατασκευή τα ερείπιά της. Προορισμός του οχυρού ήταν ο έλεγχος και η προστασία του καίριου περάσματος της Εγνατίας Οδού. Το φρούριο κτίστηκε σε θέση με εξαιρετική φυσική οχύρωση και σε περίοδο που οι πόλεμοι διεξάγονταν με όπλα «ψυχρού ατσαλιού» και όχι με πυροβόλα όπλα μεγάλης καταστρεπτικής δύναμης. Για τελευταία φορά η ακρόπολη χρησιμοποιήθηκε στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου από τα στρατεύματα των κατακτητών. Στο επιβλητικό αυτό κτίσμα είναι εμφανείς οι αλλεπάλληλες ανακατασκευές και επεμβάσεις στην οχύρωσή του από τους Βυζαντινούς, τους Ενετούς και τους Οθωμανούς. Ολόκληρη η ακρόπολη είναι κτισμένη με ακατέργαστες πέτρες τοπικού γρανίτη, ανακατεμένες με κομμάτια από τούβλα και μάρμαρα. Μπαίνοντας από την κεντρική της είσοδο, βλέπουμε ότι χωρίζεται στον εσωτερικό και εξωτερικό περίβολο από ένα εγκάρσιο τείχος. Ο εσωτερικός περίβολος αποτελούσε και το σπουδαιότερο τμήμα της ακρόπολης, γιατί περιέκλειε όλους τους απαραίτητους χώρους για την άμυνά της.

Σήμερα ο επισκέπτης μπορεί να δει:

– Τον κεντρικό κυκλικό πύργο, που αποτελούσε τον ύστατο χώρο άμυνας

– Την αποθήκη πυρομαχικών και τροφίμων, που αργότερα μετατράπηκε σε φυλακή

– Το φυλάκιο, που ήταν χώρος κατάλληλος για καταλύματα αξιωματικών ή φρουράς

– Τη δεξαμενή νερού

Στα τείχη του εξωτερικού περίβολου της ακρόπολης ξεχωρίζουν δύο τετράγωνοι και ένας πολυγωνικός πύργος, ενώ στο εσωτερικό του λειτουργεί υπαίθριο θέατρο για πολιτιστικές εκδηλώσεις και αναψυκτήριο για τους επισκέπτες.

Αρχαία Εγνατία Οδός

Η πόλη της Καβάλας έχει την τύχη να διατηρεί στις παρυφές της ένα μεγάλο τμήμα από την αρχαία Εγνατία Οδό. Πρόκειται για τον παλιό λιθόστρωτο δρόμο, ο οποίος, μέχρι και τις αρχές του 20ου αιώνα, αποτελούσε την κύρια οδική αρτηρία που ένωνε τη Νεάπολη (παλαιότερη ονομασία της Καβάλας) με την αρχαία πόλη των Φιλίππων. Η διαδρομή είναι μεγάλης ιστορικής και πολιτιστικής σημασίας. Επίσης, ως περιηγητική διαδρομή δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες, διασχίζεται σε σύντομο χρονικό διάστημα και αποτελεί μια εύκολη διαδρομή. Η αρχαία Εγνατία Οδός είναι σήμερα χωρισμένη σε δύο τμήματα, εξαιτίας των αυτοκινητόδρομων που έχουν διανοιχθεί στον Άγιο Σίλα. Το ένα τμήμα κατηφορίζει από τον Άγιο Σίλα προς τον οικισμό του Σταυρού, βλέπει προς την πεδιάδα των Φιλίππων και έχει μήκος 400 μ. Το δεύτερο και πιο ενδιαφέρον τμήμα της παλιάς Εγνατίας, με μήκος 1.100 μ., ξεκινά από τη συμβολή των οδών Εγνατίας και Μακεδονίας, κάτω από το ξενοδοχείο «Εγνατία», και καταλήγει στην οδό Ιοκάστης. Μπορείτε εύκολα να περπατήσετε το καλοδιατηρημένο πέτρινο οδόστρωμα που ανηφορίζει δίπλα στο ρέμα ή ακόμα καλύτερα, να το κατηφορίσετε έχοντας μπροστά σας την όμορφη θέα της πόλης και του Φρουρίου της, παίρνοντας ταυτόχρονα και μια ιδέα για την εικόνα που αντίκριζαν τα παλιά χρόνια οι επισκέπτες της Καβάλας.

Αρχαία Ηιόνα

Η Ηιόνα ήταν αρχαία θρακική πόλη των Ηδωνών, που η ίδρυσή της θα μπορούσε να αναχθεί στην αρχαϊκή τουλάχιστον εποχή, αν κρίνει κανείς από το γεγονός ότι το εθνικό της πόλης μνημονεύεται ακόμη από τον Όμηρο ως πατρωνυμικό του βασιλιά της Θράκης Ρήσου. Την Ηιόνα αναφέρει ο ιστορικός Θουκυδίδης στην Ιστορία του Πελοποννησιακού Πολέμου ως τόπο ιδιαίτερης στρατηγικής σημασίας για τους Αθηναίους κατά τη διάρκεια του Πελοποννησιακού Πολέμου. Η Ηιών ή Ηιόνα ή Ίον, κατά την αρχαιότητα, κατελήφθη από τους Πέρσες το 476 π.Χ. κατά τη διάρκεια των Περσικών Πολέμων. Ο Ξέρξης κατασκεύασε κοντά της γέφυρα για να περάσει ο περσικός στρατός στη Μακεδονία. Αργότερα, ο Πέρσης στρατηγός Βόγης την υπερασπίστηκε εναντίον των Αθηναίων, που είχαν επικεφαλής τον Κίμωνα, τον γιο του Μιλτιάδη. Στη συνέχεια το 475 π.Χ. πολιορκήθηκε, προκειμένου να ενταχθεί στο «Κοινόν της Δήλου», (Συμμαχία της Δήλου ή Δηλιακή Συμμαχία), υπό την ηγεσία της Αθήνας, και επικεφαλής των συμμαχικών στρατευμάτων ήταν ο στρατηγός Κίμωνας. Στον Πελοποννησιακό πόλεμο, ο ιστορικός Θουκυδίδης, που ήταν στρατηγός την έσωσε από τον Βρασίδα, δεν κατόρθωσε όμως να ανακτήσει την Αμφίπολη, γι’ αυτό καταδικάστηκε σε θάνατο, που τον απέφυγε μένοντας εξορία είκοσι χρόνια. Η Ηιών καταστράφηκε από τους Άραβες. Τα ερείπια της Ηιόνας (και της μετέπειτα βυζαντινής Χρυσούπολης) σώζονται μερικά χιλιόμετρα νοτιοδυτικά από το σημερινό χωριό Οφρύνιο Καβάλας, στην τοποθεσία «Τούζλα».

Αρχαία Οισύμη

Εδώ άκμασε μια από τις αρχαιότερες πόλεις της Βορείου Ελλάδος, η Αισύμη, όπως λεγόταν στην ομηρική περίοδο, που έγινε αργότερα Οισύμη, χτισμένη στην καλά προφυλαγμένη από τους ανέμους νοτιοδυτική παραλία του κόλπου των Ελευθερών, στους νότιους πρόποδες του Συμβόλου όρους, το οποίο, εκείνη την εποχή, ονομαζόταν Βίβλινα όρη, ολόκληρη δε η περιοχή του Βιβλία Χώρα, όπου και παραγόταν ο περίφημος στην αρχαιότητα βίβλινος οίνος. Όλη η περιοχή ήταν πλούσια σε γεωργικά αγαθά, ναυπηγήσιμη ξυλεία και πολύτιμα μέταλλα και γι’ αυτό η πόλη άκμασε ήδη κατά την απώτερη αρχαιότητα σε τέτοιο βαθμό, ώστε να δώσει επίσημη σύζυγο στον ισχυρότερο βασιλιά της Ανατολικής Μεσογείου, τον Πρίαμο της Τροίας. Η πόλη της εποχής του τρωικού πολέμου, που τα αρχαιολογικά ίχνη της φθάνουν, πράγματι, μέχρι την πρώιμη εποχή του σιδήρου, έδωσε τη θέση της, τον 7ο αιώνα π.Χ., σε μια από τις ισχυρότερες αποικίες της Θάσου, την οποία λίγο νωρίτερα είχαν αποικίσει άποικοι από το νησί της Πάρου. Ήδη από τις πρώτες επιφανειακές έρευνες της περιοχής, που είχαν γίνει προπολεμικά από τον Γ. Μπακαλάκη και τον P. Collart, είχαν επισημανθεί στην ακρόπολη οι περίβολοι των τειχών, καθώς και λείψανα κτιρίων στο εσωτερικό των περιβόλων, είχε όμως εντοπιστεί και η επέκταση της αρχαίας πόλης έξω από τον περίβολο, στις νοτιοανατολικές υπώρειες του λόφου της ακρόπολης, προς το φυσικό λιμάνι. Στα τείχη της αρχαίας ακρόπολης έχουν επιση­μανθεί δύο κτηριακές φά­σεις. Κατά την αρχαιότερη, που είναι παρόμοια με αυ­τή της Νεάπολης (Καβάλα) και της Αντισάρας (Καλαμίτσα), έχουν χρησιμοποιη­θεί πλίνθοι από τοπικό γρα­νίτη. Στη δεύτερη, οι πλίν­θοι από γρανίτη είναι ορθογωνισμένοι και πιο προσε­κτικά λαξευμένοι.

Αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων

Η περιοχή των Φιλίππων συνδέεται με εξαιρετικές ιστορικές προσωπικότητες και γεγονότα που διαμόρφωσαν τον δυτικό πολιτισμό. Μοναδικά μνημεία, που διασώζονται μέχρι σήμερα, μαρτυρούν τη μακραίωνη ιστορία των πολιτισμών που διασταυρώθηκαν και αναπτύχθηκαν στην περιοχή. Η αρχαία πόλη των Φιλίππων υπήρξε αρχικά (360 π.Χ.) αποικία των Θασίων, με το όνομα Κρηνίδες, σύντομα όμως κατακτήθηκε από τον πανίσχυρο τότε Φίλιππο Β΄, βασιλιά της Μακεδονίας, ο οποίος οχύρωσε την πόλη και της έδωσε το όνομά του. Στα ελληνιστικά χρόνια η πόλη απέκτησε το τείχος της, το θέατρο, δημόσια οικοδομήματα και ιδιωτικές κατοικίες. Αναμφισβήτητα, το πιο εντυπωσιακό κτίσμα της εποχής αυτής, παρά τις αλλαγές που υπέστη ανά τους αιώνες, είναι το Αρχαίο Θέατρο των Φιλίππων, το οποίο κάθε καλοκαίρι φιλοξενεί παραστάσεις του Φεστιβάλ Φιλίππων. Τον 2ο αιώνα π.Χ. η διέλευση της Εγνατίας Οδού μέσα από τους Φιλίππους, ενός από τους μεγαλύτερους στρατιωτικούς και εμπορικούς δρόμους του αρχαίου κόσμου, μετέτρεψε την πόλη σε σημείο αναφοράς της περιοχής. Το σπουδαιότερο, όμως, γεγονός κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους, που σφραγίζει ανεξίτηλα την ιστορία της πόλης, είναι η μάχη των Φιλίππων το 42 π.Χ., όταν οι δημοκρατικοί Ρωμαίοι με στρατηγούς τον Βρούτο και τον Κάσσιο αντιμετωπίζουν τους οπαδούς της Μοναρχίας υπό τον Μάρκο Αντώνιο, τον Οκταβιανό (μετέπειτα Καίσαρα Αύγουστο, πρώτο Αυτοκράτορα των Ρωμαίων) και τον Λέπιδο. Οι δημοκρατικοί χάνουν, οι επικεφαλής τους αυτοκτονούν και ξεκινά για τη Ρώμη η αυτοκρατορική περίοδος διακυβέρνησής της. Ωστόσο, ένα άλλο σημαντικό γεγονός έμελλε και πάλι να αλλάξει τη φυσιογνωμία της πόλης: η έλευση του Αποστόλου Παύλου, ο οποίος ίδρυσε εδώ την πρώτη χριστιανική εκκλησία σε ευρωπαϊκό έδαφος το 49/50 μ.Χ. Η επικράτηση της νέας θρησκείας και η μεταφορά της πρωτεύουσας του ρωμαϊκού κράτους στην Κωνσταντινούπολη προσέδωσαν αίγλη στους Φιλίππους. Κατά τα παλαιοχριστιανικά χρόνια (4ος-6ος μ.Χ. αιώνες.) ιδρύθηκαν, στη θέση των ρωμαϊκών κτιρίων, το συγκρότημα του «Οκταγώνου», με τον μητροπολιτικό ναό αφιερωμένο στον Απόστολο Παύλο, το «Παλάτι του Επισκόπου», καθώς και τρεις μεγαλόπρεπες βασιλικές και ιδιωτικές κατοικίες. Η πόλη αρχίζει να εγκαταλείπεται στις αρχές του 7ου μ.Χ. αιώνα, εξαιτίας μεγάλων σεισμών και σλαβικών επιδρομών. Επιζεί στα βυζαντινά χρόνια, ως οχυρό φρούριο, ενώ η ερήμωσή της ολοκληρώνεται με την τουρκική κατάκτηση στα τέλη του 14ου αιώνα. Η ανασκαφική έρευνα ξεκίνησε στους Φιλίππους το 1914 από τη Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η Αρχαιολογική Υπηρεσία και η Αρχαιολογική Εταιρεία διενέργησαν συστηματικές ανασκαφές. Σήμερα η Αρχαιολογική Υπηρεσία, το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης και η Γαλλική Αρχαιολογική Σχολή συνεχίζουν την αρχαιολογική έρευνα. Τα ευρήματα των ανασκαφών φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων. Από τον Ιούλιο του 2016, ο αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων συγκαταλέγεται στον κατάλογο των μνημείων παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO.

Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας θεωρείται ένα από τα σημαντικότερα μουσεία της Ελλάδας στο είδος του. Φιλοξενεί αντιπροσωπευτικά ευρήματα από την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας και της Θράκης. Η περιήγησή σας ξεκινά από τη νεολιθική περίοδο με ευρήματα από τον οικισμό Ντικιλί Τας. Το μεγαλύτερο μέρος του μουσείου καταλαμβάνει η μόνιμη έκθεση με τίτλο «Νεάπολις – Χριστούπολις – Καβάλα», με θέμα τη διαχρονική παρουσία της πόλης μέσα από τα μνημεία της. Σημαντική θέση στο μουσείο κατέχει η αναφορά στη θεά Παρθένο, την πολιούχο θεά της Νεάπολης, και στο ιερό της, το μοναδικό κτίριο της αρχαίας πόλης που γνωρίζουμε. Πρόκειται για μεγαλοπρεπή ιωνικό ναό των αρχών του 5ου π.Χ. αιώνα, κτισμένο με λευκό μάρμαρο από τη Θάσο. Στο μουσείο θα δείτε αρχιτεκτονικά μέλη του ναού, συγκεκριμένα δύο κίονες του στο πραγματικό τους ύψος, το οποίο εντυπωσιάζει! Μεταξύ άλλων, γλυπτά, νομίσματα και μεγάλη συλλογή αγγείων και ειδωλίων, τα οποία ήταν συνήθως αφιερώματα των πιστών προς τη θεά, καθώς και έναν μαρμάρινο μικρογραφικό ναΐσκο, επίσης αφιέρωμα στο ιερό της Παρθένου, ο οποίος πιθανόν απεικονίζει τον παλαιότερο ναό της θεάς.

Κάστρο Ανακτορούπολης

Δυτικά της Νέας Περάμου και σε χαμηλό λόφο, οι βόρειες παρυφές του οποίου βρέχονται από τη θάλασσα, υψώνονται τα ερείπια ενός βυζαντινού κάστρου που ταυτίζονται με τη βυζαντινή πόλη Ανακτορόπολη.

Ντικιλί Τας

Η πρώτη αρχαιολογική μαρτυρία οργανωμένης ζωής στην περιοχή, ο οικισμός Ντικιλί Τας, χρονολογείται από τους προϊστορικούς χρόνους και βρίσκεται στην τούμπα των Κρηνίδων, σε μικρή απόσταση από τον αρχαιολογικό χώρο Φιλίππων. Είναι ο παλαιότερος νεολιθικός οικισμός σε όλη την Ανατολική Μακεδονία και Θράκη, και ένας από τους σημαντικότερους των Βαλκανίων. Η προϊστορική θέση έχει τη μορφή τούμπας. Με έκταση περίπου 45στρ. και ύψος 17μ., είναι από τις μεγαλύτερες τούμπες στα Βαλκάνια. Το σημερινό της σχήμα, ωοειδές και ασύμμετρο, έχει προκύψει από τη συσσώρευση των προϊστορικών και ιστορικών λειψάνων, αλλά και από τη διάβρωση. Αντιπροσωπευτικά ευρήματα των ανασκαφών, ειδώλια, αγγεία, εργαλεία και κοσμήματα είναι εκτεθειμένα σε προσωρινή έκθεση στον προθάλαμο του Αρχαιολογικού Μουσείου Φιλίππων. Στην περιοχή ανακαλύφθηκαν, επίσης, λείψανα των ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων, ενώ στην κορυφή της τούμπας ανακαλύφθηκε βυζαντινός πύργος. Στον οικισμό βρέθηκαν πρόσφατα μεγάλες ποσότητες από απανθρακωμένες ρώγες πατημένων σταφυλιών, ένδειξη ότι φρέσκα φρούτα είχαν πατηθεί για την εξαγωγή χυμού. Το εύρημα είναι ιδιαίτερα σημαντικό για την ευρωπαϊκή προϊστορία, διότι είναι προς το παρόν η παλαιότερη ένδειξη οινοποιείας στην Ευρώπη. Η ονομασία «Ντικιλί Τας», που ανάγεται στην οθωμανική περίοδο και σημαίνει «όρθια πέτρα» στα τουρκικά, αφορά ένα ρωμαϊκό ταφικό μνημείο στημένο κατά μήκος της Εγνατίας Οδού, (της ρωμαϊκής οδού που συνέδεε την Αδριατική Ακτή με το Βυζάντιο), κοντά στην ανατολική είσοδο της αρχαίας πόλης των Φιλίππων και πολύ κοντά στον προϊστορικό οικισμό.

Παράλιο τείχος

Τα ισχυρά τείχη της θασιακής αποικίας κατασκευάστηκαν, πιθανότατα, στις αρχές του 7ου π.Χ. αιώνα. Το μεγαλύτερο μέρος του παράλιου τείχους είναι έργο της περιόδου 1520-1536. Μετά την καταστροφή του 1391 και με επιπρόσθετη αιτία τη φυσική φθορά, τα νεόδμητα τείχη του 16ου αιώνα χτίστηκαν επάνω στα ερείπια των προγενέστερων ιστορικών φάσεων. Τα πρώτα έργα ενίσχυσης του οχυρού έγιναν το 1425, κατά τη διάρκεια των εχθροπραξιών μεταξύ Τούρκων και Βενετών. Η οχυρωμένη πόλη επέκτεινε τα όριά της και «κατηφόρισε» από τη φυσική οχυρή της θέση, για να περιλάβει και ένα επίπεδο τμήμα γης δίπλα στο λιμάνι. Τα τείχη της πόλης αντικατοπτρίζουν την πολυκύμαντη ιστορία των 27 συναπτών αιώνων ζωής της. Σήμερα αποτελεί ένα εξαιρετικό μέρος για περπάτημα, ποδήλατο αλλά και στάση ανάπαυσης. Ο επισκέπτης που θα περπατήσει κατά μήκος του τείχους έχει την ευκαιρία να θαυμάσει το Ιμαρέτ, τα διατηρητέα κτίρια που ενώνονται με το τείχος αλλά και το υπέροχο μπαλκόνι του «Σπιτιού του Στρατηγού».

Καμάρες – Υδραγωγείο

Το πιο χαρακτηριστικό μνημείο της Καβάλας είναι το μεγάλο τοξωτό Υδραγωγείο, γνωστό με το όνομα «Καμάρες», μήκους 270μ. και μέγιστου ύψους 25μ. Στις αρχές του 16ου αιώνα η άνυδρη χερσόνησος της Παναγίας υδροδοτήθηκε με τα νερά που πηγάζουν από την περιοχή της Παλιάς Καβάλας. Η πηγή, που βρίσκεται σε υψόμετρο 400μ., είναι γνωστή ως «μάνα του νερού», «Σούμπαση» ή «τρία Καραγάτσια». Οι Καμάρες στη σημερινή τους μορφή είναι έργο των αρχών του 16ου αιώνα που αποδίδεται στον Ιμπραήμ πασά, βεζίρη του σουλτάνου Σουλεϊμάν του Νομοθέτη. Χτίστηκαν μεταξύ 1520-1530, περίοδο κατά την οποία έγιναν στην Καβάλα μεγάλα έργα υποδομής που αποσκοπούσαν στην ανασυγκρότηση της πόλης μετά την καταστροφή του 1391. Οι Καμάρες είναι έργο τεράστιο, δυσανάλογο με το μέγεθος του τότε ασήμαντου οικισμού. Πιθανολογείται ότι στον ίδιο χώρο υπήρχε ρωμαϊκό υδραγωγείο πάνω στα απομεινάρια του οποίου χτίστηκαν οι Καμάρες. Το παλιό αυτό Υδραγωγείο υδροδοτούσε την πόλη της Καβάλας μέσω της περιοχής του Σούγελου (su-yol: «o δρόμος του νερού») μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα. Σήμερα οι Καμάρες έχουν χάσει τη ζωτική τους σημασία, διατηρώντας ωστόσο την ομορφιά και το μεγαλείο τους, καθώς αποτελούν το μνημείο-σύμβολο της πόλης.

Ιμαρέτ

Στις αρχές του 19ου αιώνα ο Μωχάμετ Άλη, ιδρυτής της τελευταίας Αιγυπτιακής δυναστείας, ίδρυσε στην γενέτειρά του Καβάλα το Ιμαρέτ, ένα θρησκευτικό, εκπαιδευτικό και φιλανθρωπικό ίδρυμα. Μέχρι το 1902 λειτούργησε ως ισλαμικό ιεροδιδασκαλείο, καθώς η εκπαίδευση των μουσουλμάνων μέχρι το 1846 ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τη θρησκεία. Η λέξη «ιμαρέτ» προέρχεται από την αραβική λέξη imara που σημαίνει κατασκευή. Συγκεκριμένα προέρχεται από την Αραβική ρίζα AMR και αποδίδει τις λέξεις amr (ζωή) και isti’mar (ανάπτυξη μίας περιοχής /τόπου). Ιμαρέτ (ή αλλιώς kulliye) ονομάζεται μια αστική μονάδα που αποτελείται από μια αγορά, ένα τζαμί και άλλα αγαθοεργά ιδρύματα. Στην τουρκική, ιμαρέτ ονομάζονται, επίσης, και οι κουζίνες του ιδρύματος, που προσφέρουν φαγητό στους φτωχούς. Η ουσία του Ιμαρέτ είναι η ίδια η ζωή και το αποτέλεσμά του είναι η εδραίωση και η ανάπτυξη. Όπως χαρακτηριστικά υποστηρίζουν και οι Μουσουλμάνοι: «Ιμαρέτ είναι η καρδιά της ανάπτυξης του Ισλάμ, γύρω από το οποίο ανθίζει ο πολιτισμός». Περιλαμβάνει συνολικά δύο μεντρεσέδες (ιεροδιδασκαλεία), δύο dershane-μεστζίτ (μεγάλες θολωτές αίθουσες για προσευχή), ένα μεκτέμπ (σχολείο βασικής εκπαίδευσης για αγόρια), ένα ιμαρέτ (κουζίνα-πτωχοκομείο, ανεξαρτήτως θρησκεύματος) και τα γραφεία της διεύθυνσης. Από τα τέλη του 1922 οι χώροι του Ιμαρέτ χρησιμοποιήθηκαν για τη στέγαση των προσφύγων. Μεταγενέστερα λειτούργησε ως μουσείο, καφετέρια και εστιατόριο. Το 2001 παραχωρήθηκε από το αιγυπτιακό δημόσιο σε ιδιώτη για την πλήρη αποκατάσταση και μετατροπή του σε υπερπολυτελές ξενοδοχείο.

Οικία & Πλατεία Μωχάμετ Άλη

Στην πλατεία του Μωχάμετ Άλη (1769-1849), που βρίσκεται στη χερσόνησο της Παναγίας στην Παλιά Πόλη της Καβάλας, υπάρχει το κονάκι και το άγαλμά του. Το άγαλμα είναι έργο του διάσημου γλύπτη Κωνσταντίνου Δημητριάδη. Φιλοτεχνήθηκε στο Παρίσι και απεικονίζει τον στρατηλάτη και θεμελιωτή της αιγυπτιακής δυναστείας, Μωχάμετ Άλη με το σπαθί στη θήκη, αφού, σύμφωνα με την παράδοση, επιστρέφει στην οικία του για να ξεκουραστεί. Παρόμοιο άγαλμα υπάρχει και στην Αίγυπτο, στο οποίο απεικονίζεται ως έφιππος, αλλά κρατώντας το σπαθί ψηλά σε μορφή δόξας. Το κονάκι του Μωχάμετ Άλη θεωρείται ένα από τα πιο χαρακτηριστικά σωζόμενα δείγματα οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα στην Ελλάδα. Στη νότια ενότητα βρίσκεται το selamlik, το οποίο περιλαμβάνει τους χώρους της ημερήσιας διαμονής και εργασίας των ανδρών, το ιδιαίτερο δωμάτιο του πασά και τους χώρους υποδοχής των επισκεπτών τους. Στη βόρεια ενότητα βρίσκεται το harem, που περιέχει τους χώρους των γυναικών, το λουτρό (χαμάμ) και τον σοφά. Ιδιαίτερο διακοσμητικό στοιχείο αποτελούν οι ξύλινες εντοιχισμένες ντουλάπες και τα τζάκια.

Βραχογραφίες

Τα βραχογραφήματα έχουν εντοπισθεί σε υπαίθριες, οριζόντιες ασβεστολιθικές επιφάνειες, στη θέση «Προφήτης Ηλίας» ΝΑ του χωριού Φιλίππων του Δήμου Καβάλας. Με βάση τη διάταξή τους στον χώρο μπορούν να διακριθούν σε τρεις βασικές ενότητες: μία ενότητα στα βόρεια της επαρχιακής οδού Φιλίππων – Κρυονερίου και δύο στα νότια της οδού. Σε όλες τις ενότητες παριστάνονται, με λεπτές χαράξεις, ζώα (σκύλοι, αλεπούδες, ελάφια, άλογα), όπλα (τόξα, βέλη, πελέκεις) και άλλα αφηρημένα χαράγματα. Οι πιο συχνές και χαρακτηριστικές παραστάσεις έχουν ως θέμα μια έφιππη, πολλές φορές οπλισμένη, μορφή (σκηνές κυνηγιού ή μάχης). Οι χαράξεις έχουν δημιουργηθεί με λεπτό, αιχμηρό εργαλείο. Συχνά πάνω στην ίδια επιφάνεια υπάρχουν πολλές παραστάσεις, με διαφορετικό προσανατολισμό, που αλληλεπικαλύπτονται. Το χαρακτηριστικό αυτό μαρτυρεί ότι τα βραχογραφήματα έχουν γίνει σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Παρόμοιας τεχνοτροπίας παραστάσεις έχουν εντοπισθεί επίσης στις παρυφές της μικρής κοιλάδας βορειοανατολικά του χωριού των Φιλίππων και κοντά στο χωριό Κρυονέρι. Η θέση ωστόσο «Προφήτης Ηλίας» είναι η πιο σημαντική, γιατί παρουσιάζει τη μεγαλύτερη συγκέντρωση και την καλύτερη διατήρηση των παραστάσεων. Σε άλλες θέσεις, τμήματα των βραχογραφιών έχουν καταστραφεί κυρίως από κυνηγούς θησαυρών. Για τη χρονολόγηση των βραχογραφημάτων δε διαθέτουμε προς το παρόν ειδικά χρονολογικά στοιχεία. Με βάση τα τεχνοτροπικά χαρακτηριστικά τους κρίνεται πολύ πιθανόν ότι καλύπτουν ένα ευρύτατο χρονολογικό φάσμα, από τους προϊστορικούς μέχρι τους μεσαιωνικούς χρόνους.

Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων διαθέτει δύο ενότητες εκθεσιακών χώρων για τη μόνιμη παρουσίαση των ευρημάτων από τις ανασκαφές της αρχαίας πόλης: Ενότητα Α΄: Καταλαμβάνει ολόκληρο το ισόγειο και έχει εμβαδόν 380 τ.μ. Στην ενότητα αυτή παρουσιάζεται αρχαιολογικό (επιγραφές, γλυπτά, αγγεία, νομίσματα, κοσμήματα), ιστορικό και εποπτικό υλικό της πόλης των Φιλίππων και της περιοχής της από τους προϊστορικούς χρόνους ως το τέλος της ρωμαϊκής αρχαιότητας. Ενότητα Β΄: Καταλαμβάνει τον όροφο του κτιρίου με εμβαδόν 205 τ.μ. και σε αυτήν παρουσιάζεται η χριστιανική πόλη (επιγραφές, αρχιτεκτονικά μέλη, ψηφιδωτά, αγγεία, νομίσματα) από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια της ακμής ως την συρρίκνωσή της τον 7ο μ.Χ. αιώνα και ως την οριστική ερήμωσή της μετά την τουρκική κατάκτηση στα τέλη του 14ου αιώνα.

Ιστορικό και Εθνολογικό Μουσείο Νέας Καρβάλης

Το μουσείο αυτό δημιουργήθηκε με σκοπό να διαφυλάξει και να διαδώσει την ιστορία του ελληνισμού της Καππαδοκίας. Σ’ αυτό μπορείτε να δείτε σημαντικά κειμήλια του παρελθόντος και αντικείμενα της καθημερινής ζωής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι παλιές εφημερίδες, τα περιοδικά και τα σχολικά βιβλία που είναι γραμμένα στα καραμανλίδικα, δηλαδή στα τουρκικά με ελληνική γραφή. Στο μουσείο θα βρείτε επίσης μία σπάνια συλλογή βιβλίων (14ου, 15ου, 18ου και 19ου αιώνα).

Μουσείο Ελιάς

Το Μουσείο Ελιάς, το μοναδικό στην περιοχή της Ανατολικής Μακεδονίας & Θράκης, καταλαμβάνει έκταση τριών στρεμμάτων και αποτελεί ένα σύγχρονο εκθεσιακό χώρο με αίθουσα εκδηλώσεων, υπαίθριο θέατρο, δεντροφυτεμένο περιβάλλοντα χώρο και το παλιό ελαιοτριβείο που αναπαλαιώθηκε εκ βάθρων, μαζί με το μηχανολογικό του εξοπλισμό. Οι χώροι του μουσείου ξυπνάνε μνήμες σε αυτούς που τα χρόνια της δεκαετίας του ’50 προσπάθησαν να αξιοποιήσουν τις δυνατότητες των προϊόντων του καπνού, του σταφυλιού και της ελιάς.

Μουσείο Καπνού

Το Μουσείο Καπνού είναι ένα σύγχρονο βιομηχανικό και βιωματικό μουσείο με πλούτο εκθεμάτων. Πρόκειται για ένα θεματικό μουσείο, το οποίο περιλαμβάνει αντικείμενα και αρχειακό υλικό για την καλλιέργεια και την παραγωγή του καπνού, την αγροτική κι εμπορική επεξεργασία του, τα βιομηχανικά καπνικά προϊόντα και τα εκθεσιακά δείγματα καπνού. Η μοναδικότητα του μουσείου εντοπίζεται όχι μόνο στο ότι περιλαμβάνει και εκθέτει την εμπορική επεξεργασία των ανατολικών καπνών (που δεν βρίσκονται σε κανένα άλλο μουσείο του κόσμου), αλλά και στο ότι αποτελεί ένα μουσείο που αναδεικνύει την οικονομική και κοινωνική ιστορία, καθώς και την τεχνολογική ιστορική εξέλιξη στην Καβάλα κι ευρύτερα στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη. Η συλλογή του μουσείου καπνού στην Καβάλα είναι εξαιρετικά πλούσια. Περιλαμβάνει αντικείμενα καλλιέργειας καπνού, μηχανήματα εμπορικής επεξεργασίας του, φωτογραφικό υλικό, σπάνια ντοκουμέντα (έγγραφα της Καπνεμπορικής Ομοσπονδίας της Ελλάδος, του Συλλόγου Καπνεμπόρων Μακεδονίας-Θράκης, καπνεργατικών σωματείων, έγγραφα τραπεζών κ.ά.). Επίσης, περιλαμβάνει βιβλία σχετικά με τον καπνό, εκδόσεις του Ελληνικού Οργανισμού Καπνού, αρχείο του Καπνεμπορικού Συλλόγου, ιδιωτικά έγγραφα, καπνικούς χάρτες και σχεδιαγράμματα, έπιπλα καπνεμπόρων κ.ά. Το μουσείο φιλοξενείται προσωρινά στο ισόγειο του κτιρίου του Εθνικού Οργανισμού Καπνού. Πρόκειται για ένα βιομηχανικό κτίριο, το οποίο κτίστηκε μεταξύ 1957 και 1962.

Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων

Βρεθείτε πρόσωπο με πρόσωπο με μεγάλες φυσιογνωμίες της Ελλάδας και του εξωτερικού. Ο Οδυσσέας Ελύτης, ο Γιάννης Τσαρούχης, η Μαρία Κάλλας, ο Μίμης Πλέσσας, η Αλίκη Βουγιουκλάκη, η Τζένη Καρέζη, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, η Μελίνα Μερκούρη, ο Michael Jackson, η Madonna και άλλες μεγάλες προσωπικότητες, συγκεντρωμένοι όλοι σε έναν χώρο, πρόσωπα που αγαπήσαμε και σφράγισαν εποχές μέσα από τη ζωή και το έργο τους.

Μουσείο Μωχάμετ Άλη

Η οικία του Μωχάμετ Άλη λειτουργεί ως μουσείο και μεταφέρει τον επισκέπτη στην Καβάλα του 18ου αιώνα, όπου ο μετέπειτα κυβερνήτης της Αιγύπτου γεννήθηκε και έζησε μέχρι την ηλικία των τριάντα χρονών. Το κτίριο, που κατασκευάστηκε περίπου το 1780 με 1790, με εμβαδόν 330 τ.μ., ήταν το μεγαλύτερο σπίτι στην πόλη της Καβάλας εκείνη την εποχή και θεωρείται ένα από τα λαμπρότερα σωζόμενα δείγματα της οθωμανικής αρχιτεκτονικής του 18ου αιώνα στην Ελλάδα. Στα τέλη του δέκατου ένατου αιώνα έγιναν επισκευές και εργασίες αποκατάστασης στο αρχικό κτίριο, τον κήπο και τους περιβάλλοντες χώρους, με χρηματοδότηση του αιγυπτιακού κράτους και με την υποστήριξη της αιγυπτιακής βασιλικής οικογένειας. Στην οικία αυτή εφαρμόστηκε η αρχή της χωριστής διάταξης των χώρων ενδιαίτησης ανδρών και γυναικών. Στη νότια ενότητα βρίσκεται το «σελαμλίκ», το οποίο περιλαμβάνει τους χώρους της ημερήσιας διαμονής και εργασίας των ανδρών και τους χώρους υποδοχής των επισκεπτών τους. Στη βόρεια ενότητα βρίσκεται το «χαρεμλίκ» που περιέχει τους χώρους των γυναικών, με τις εξυπηρετήσεις του καθημερινού νοικοκυριού και συγχρόνως τους περισσότερο ιδιωτικούς χώρους όλης της οικογένειας. Βρίσκεται σε τέτοια θέση, ώστε να έχει πανοραμική θέα από όλες τις πλευρές. Από την είσοδό του ατενίζει το λιμάνι της Καβάλας και από την άλλη πλευρά έναν πανέμορφο κόλπο.

Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού

Το Μουσείο δημιουργήθηκε με αγάπη και μεράκι από απογόνους προσφύγων δεύτερης και τρίτης γενιάς. Προσφύγων που διώχτηκαν βίαια από τις πατρίδες της Ανατολής, εγκατέλειψαν τις εστίες τους όπου επί τρεις χιλιάδες χρόνια μεγαλούργησαν, και ρίζωσαν στη νέα τους πατρίδα. Έφεραν μαζί τους την ιστορία τους, τον πολιτισμό, την αρχοντιά και τις αξίες τους, το σπόρο που φύτεψαν στη νέα τους γη, αυτή της μητέρας Ελλάδας. Ενενήντα χρόνια μετά, ο Σύλλογος Μικρασιατών Καβάλας «Μνήμη Μικράς Ασίας», συγκεντρώνοντας τα κειμήλιά τους, (εικόνες και είδη λατρείας, κεντήματα, είδη καθημερινής χρήσης, βιβλία, έγγραφα και φωτογραφίες), από τις αλησμόνητες πατρίδες, και άλλα που αποκτήθηκαν εδώ τα πρώτα χρόνια της εγκατάστασής τους, δημιούργησε το «Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού», σαν έναν ελάχιστο φόρο τιμής γι’ αυτούς που άδικα χάθηκαν, γι’ αυτούς που βίωσαν την φωτιά και την προσφυγιά, γι’ αυτούς που με χίλιες δυσκολίες κατόρθωσαν να μας μεγαλώσουν. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του το μουσείο δέχτηκε πολλές μεμονωμένες οργανωμένες επισκέψεις και εκατοντάδες μαθητές από σχολεία της Καβάλας, του Νομού και όλης της χώρας. Προκειμένου να ευαισθητοποιηθούν περισσότεροι συμπολίτες μας, προβλήθηκαν οι δραστηριότητες του μουσείου στα ΚΑΠΗ και τα γηροκομεία της Καβάλας, για να μη χαθούν άλλα κειμήλια, τιμώντας παράλληλα τους ηλικιωμένους στην πλειονότητά τους απογόνους προσφύγων. Πολύ επιτυχημένη επίσης η θεματική έκθεση με τίτλο «Προίκα. Αρραβώνας, Προικοσύμφωνο, Γάμος», που έγινε τον Σεπτέμβριο του 2015 στην Δημοτική Καπναποθήκη προσελκύοντας μεγάλο αριθμό επισκεπτών.

Ναυτικό Μουσείο

Δημιουργήθηκε με στόχο να αναδείξει τη ναυτική ιστορία και παράδοση της Καβάλας. Στην επίσκεψή σας σ’ αυτό μπορείτε να δείτε από κοντά ναυτικά και ναυτιλιακά όργανα, ομοιώματα παραδοσιακών σκαφών, βιβλία ναυτικού περιεχομένου, θαλασσογραφίες Καβαλιωτών ζωγράφων, δεκάδες φωτογραφίες από το λιμάνι και την κίνηση του, ένα παραδοσιακό τρεχαντήρι του 1961 και μια ιστορική βάρκα του 1932 που έδρασε στην γερμανο-βουλγαρική κατοχή.

Πηγή: Δήμος Καβάλας, Δήμος Παγγαίου

Διαμονή στο νομό Καβάλας: Βρες το ιδανικό κατάλυμα για αξέχαστες διακοπές!