Αξιοθέατα στο Νομό Αιτωλοακαρνανίας
Αρχαία Αλίκυρνα
Η Αλίκυρνα ήταν αρχαία αιτωλική πόλη και χρονολογείται στον 4ο π.Χ. αιώνα. Τα ευρήματα είναι μεγάλης αρχαιολογικής αξίας, ενώ αυτό που εντυπωσιάζει περισσότερο είναι η τεράστια έκταση της αρχαίας πόλης και το σχέδιο και η ρυμοτομία της. Στη βορειότερη κορυφή του λόφου διατηρούνται τα ερείπια μικρού οχυρωματικού περιβόλου, έκτασης περίπου 20 στρεμμάτων, που περικλείει την ακρόπολη. Στην περιοχή έχουν ανακαλυφθεί επίσης τάφοι της γεωμετρικής και ελληνιστικής εποχής, τμήμα χαλικόστρωτου δαπέδου αρχαίας κατοικίας καθώς και τμήμα αρχαίου αγωγού αποχέτευσης. Στο χώρο ανακαλύφθηκε και ένας υπόγειος μακεδονικού τύπου τάφος, που αποτελείται από έναν προθάλαμο και δύο νεκρικούς θαλάμους.
Αρχαία Καλυδώνα
Η αρχαία Καλυδώνα βρίσκεται στη θέση «Κούρταγα» πεντακόσια περίπου μέτρα από το Ευηνοχώρι Αιτωλοακαρνανίας. Η πόλη ήταν χτισμένη κοντά στη δεξιά όχθη του Ευήνου ποταμού, στους πρόποδες του όρους Αράκυνθος. Οφείλει το όνομά της, σύμφωνα με τη μυθολογία, στον Καλυδών, γιο του Αιτωλού και της Προνόης, ενώ αναφέρεται από τον Όμηρο σαν μία από τις πέντε αιτωλικές πόλεις που συμμετείχαν στην πολιορκία της Τροίας. Η Καλυδώνα ήταν χτισμένη πάνω σε δύο λόφους και περικλειόταν με τείχος περιμέτρου 4 χλμ. που είχε πύργους και δύο κύριες πύλες. Σήμερα στο χώρο σώζονται ακόμα τα ερείπια του ναού της Αρτέμιδος, του Απόλλωνα και του Διονύσου. Επιπλέον, μπορεί να αντικρίσει κανείς το αρχαίο θέατρο, που είναι σε πολύ καλή κατάσταση, το Ηρώο του και τον τάφο του Καλυδώνιου ήρωα Λέοντα.
Κάστρο Ναυπάκτου
Το Κάστρο της Ναυπάκτου είναι ένα από τα πλέον καλοδιατηρημένα παραδείγματα φρουριακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα και ένα από τα ωραιότερα κάστρα στην Ευρώπη. Ένα από τα πιο όμορφα και καλοφτιαγμένα κάστρα στην Ελλάδα στο οποίο συνδυάζονται με μοναδικό τρόπο η ισχυρή ορεινή ακρόπολη, η οχύρωση της πόλης και το χαρακτηριστικό λιμενόκαστρο. Χτισμένο στο λόφο πάνω από την πόλη, το Κάστρο της Ναυπάκτου δελέασε κάθε τύπου και διαθέσεων λαούς να το αποκτήσουν. Έλληνες, Τούρκοι, Ενετοί, Άγγλοι, πειρατές κ.α. το χρησιμοποίησαν σαν ορμητήριό τους, βάζοντας ο καθένας και τη δική του σφραγίδα στη σημερινή εικόνα. Τη σημερινή του μορφή την οφείλει στους Ενετούς. Η Ναύπακτος είχε μεγάλη στρατηγική σημασία για τη Βενετία και κατά την πρώτη περίοδο της Ενετοκρατίας (1407-1499) προσπάθησαν να την προστατέψουν από τους προελαύνοντες Οθωμανούς χτίζοντας ισχυρό κάστρο. Το Κάστρο βρίσκεται στην κορυφή του λόφου που δεσπόζει στη πόλη. Στα Δυτικά αυτής σε υψόμετρο περίπου 200 μέτρων. Ο λόφος αυτός έχει σχήμα πυραμίδας. Οι μεγαλοπρεπείς οχυρώσεις της Ναυπάκτου που έγιναν σε πολλές διαφορετικές κατασκευαστικές φάσεις, κλιμακώνονται από την αρχαιότητα έως και την τουρκοκρατία. Παρά τις καταστροφές και φθορές που έχουν υποστεί αποτελούν ένα από τα πιο σημαντικά και καλοδιατηρημένα παραδείγματα φρουριακής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα.
Κήπος των Ηρώων στο Μεσολόγγι
Το Μεσολόγγι είναι ταυτισμένο με τη θυσία των κατοίκων του, τη σκληρή πολιορκία τους από τους Τούρκους και την ηρωική τους Έξοδο τον Απρίλιο του 1826, που προκάλεσε συγκίνηση σε όλο τον κόσμο. Σε αυτούς τους αγωνιστές είναι αφιερωμένος ο Κήπος των Ηρώων, που βρίσκεται κοντά στην είσοδο της πόλης. Ιδρύθηκε λίγο μετά την απελευθέρωση του ελληνικού κράτους με απόφαση του πρώτου κυβερνήτη, Ιωάννη Καποδίστρια, και στον όμορφο χώρο του φιλοξενεί τον τύμβο με τα οστά των Μεσολογγιτών, τους τάφους οπλαρχηγών της Ελληνικής Επανάστασης και πολλών φιλελλήνων που έπεσαν στον ίδιο αγώνα, καθώς και δεκάδες άλλα μνημεία και ανδριάντες.
Αθλητικό Μουσείο Αγρινίου
Ο σκοπός που οδήγησε στην ίδρυση του Μουσείου ήταν να αποτυπωθεί η αθλητική ιστορία της πόλης και να καλυφθεί έτσι το κενό που υπήρχε στον Ελλαδικό χώρο. Παράλληλα, βασική πρόθεση ήταν η δημιουργία ενός χώρου ζωντανού, όπου η μουσειακή πληροφορία θα κινητοποιεί το κοινό σε συμμετοχή και θα προάγει τα υγιή χαρακτηριστικά του αθλητισμού. Συγκεκριμένα, στόχος του Αθλητικού Μουσείου Αγρινίου είναι η διαφύλαξη της αθλητικής μας κληρονομιάς και η ανάδειξη της πολιτιστικής πλευράς του αθλητισμού, στόχοι οι οποίοι ικανοποιούνται στην πράξη μέσα από διαρκείς ή εναλλασσόμενες εκθέσεις, κύριο χαρακτηριστικό των οποίων είναι η ενημέρωση και η επικοινωνία με το κοινό της πόλης του Αγρινίου αλλά και της ευρύτερης περιοχής.
Αρχαιολογικό Παπαστράτειο Μουσείο Αγρινίου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αγρινίου στεγάζεται σε κτίριο που βρίσκεται νοτιοανατολικά του μεγάλου πάρκου της πόλης και χτίστηκε τη δεκαετία του ’60 με δωρεά των αδελφών Παπαστράτου. Εκτίθενται ευρήματα που καλύπτουν ένα ευρύ χρονολογικό φάσμα από τη Νεολιθική εποχή (7η χιλιετία π.Χ.) έως τα ύστερα ρωμαϊκά χρόνια (4ος αι. π.Χ.) και προέρχονται από ολόκληρο το νομό Αιτωλοακαρνανίας, εκτός των περιοχών Θέρμου και Θυρρείου. Τα εκθέματα παρουσιάζονται σε δύο αίθουσες και έναν μικρό προθάλαμο. Στις προθήκες της πρώτης αίθουσας εκτίθενται ευρήματα της Νεολιθικής εποχής από το σπήλαιο του Αγίου Νικολάου στον Αστακό, σύνολα μυκηναϊκής κεραμικής από τους τάφους στον Άγιο Ηλία Αιτωλικού, χάλκινα όπλα από το Λιθοβούνι Μακρυνείας, καθώς επίσης πρωτογεωμετρικά και γεωμετρικά πήλινα αγγεία και χάλκινα σκεύη από τα νεκροταφεία της Παλαιομάνινας και της Σταμνάς (9ος – 8ος αι. π.Χ.). Πλούσια είναι και η συλλογή από αντικείμενα των κλασικών, ελληνιστικών και ρωμαϊκών χρόνων (πήλινα αγγεία, ειδώλια, χάλκινα σκεύη και μικροαντικείμενα), τα οποία προέρχονται από εκτεταμένα νεκροταφεία πολλών πόλεων, όπως π.χ. Ναυπάκτου, Στράτου, Αρσινόης, Λιθοβουνίου, κ.α. (5ος αι. π.Χ. – 2ος αι. μ.Χ.). Στη δεύτερη αίθουσα εκτίθενται πήλινα αγγεία και χάλκινα αντικείμενα από την πρωτογεωμετρική και ελληνιστική νεκρόπολη της αρχαίας Καλυδώνας, η μαρμάρινη θύρα και εννέα λίθινες προτομές και κεφαλές θεών και ηρώων (Ηρακλέους, Έρωτος, Αφροδίτης armata, Διός, Μελεάγρου, κ.ά.), από το Ηρώο της πόλης, κορμοί γυναικείων αγαλμάτων από τη Στράτο και το Τριχόνειο (σημερινή Γαβαλού), καθώς επίσης δύο ακρωτήρια από το Ηρώο της Αλυζίας (σημερινή Κανδήλα). Στον προθάλαμο του Μουσείου φυλάσσεται μικρός αριθμός επιτύμβιων στηλών από διάφορες περιοχές του νομού. Ξεχωρίζουν δύο στήλες από αμμόλιθο από τη Βλαχομάνδρα Ναυπακτίας, οι οποίες φέρουν επίγραμμα του 7ου αι. π.Χ. σε αχαϊκό αλφάβητο, καθώς επίσης και η επιτύμβια στήλη του Κριτολάου από το Τριχόνειο με πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση. Επιτύμβια στήλη με πλούσια ανάγλυφη διακόσμηση από το νεκροταφείο του Τριχωνείου (200-150 π.χ.) Στο μικρό στεγασμένο αίθριο και τον αύλειο χώρο του Μουσείου εκτίθενται επιτύμβιες στήλες, λίθινα και πώρινα αρχιτεκτονικά μέλη, καθώς επίσης και διάφορα λίθινα σκεύη (π.χ. τριβείο σταριού, κ.ά.).
Αρχαιολογικό Μουσείο Θυρρείου
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θυρρείου χτίστηκε το 1961-1962. Στις αίθουσές του φιλοξενεί εκθέματα που προέρχονται κυρίως από την ευρύτερη περιοχή του αρχαίου Θυρρείου, της πρωτεύουσας του Κοινού των Ακαρνάνων. Το εκθεσιακό σύνολο συνθέτουν ανάγλυφα και ολόγλυφα έργα γλυπτικής, αγγεία, ποικίλα μικροαντικείμενα, αλλά κυρίως πλούσιο επιγραφικό υλικό.
Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης Μεσολογγίου
Το Μουσείο Ιστορίας και Τέχνης στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό διώροφο κτίριο, που χτίστηκε το 1932 και αποτελούσε το παλαιό δημαρχείο του Μεσολογγίου. Βρίσκεται στην κεντρική πλατεία Μάρκου Μπότσαρη και εκεί εκτίθενται πίνακες Ελλήνων και ξένων ζωγράφων με σκηνές από τους αγώνες των Μεσολογγιτών και την ηρωική Έξοδο, προσωπογραφίες Ελλήνων οπλαρχηγών και φιλελλήνων, γκραβούρες, χάρτες, νομίσματα, μετάλλια, παραδοσιακές ενδυμασίες, προτομές των Μεσολογγιτών πρωθυπουργών, προσωπικά αντικείμενα και χειρόγραφα του λόρδου Βύρωνα, καθώς και εικόνες από τα δύο ταξίδια του φιλέλληνα ποιητή στην Ελλάδα. Εκτίθενται, επίσης, έγγραφα και αντικείμενα από την αδελφοποίηση της πόλης του Μεσολογγίου με την πόλη Γκέντλινγκ του λόρδου Βύρωνα.
Λαογραφικό Μουσείο στο Μεσολόγγι
Το Λαογραφικό Μουσείο του Μεσολογγίου είναι ένας χώρος παράδοσης και πολιτισμού, ο οποίος ολοκληρώθηκε μετά από την στήριξη χορηγών και εθελοντών προκειμένου να διασωθεί η παράδοση μας. Αποτελεί ένα νέο σημείο ενδιαφέροντος για την πόλη μας, καθώς επίσης για τους κατοίκους της ευρύτερης περιοχής. Μία πληθώρα εκθεμάτων και σπάνιων παλιών αντικειμένων, περιμένουν τους επισκέπτες να θαυμάσουν την παράδοση και την καθημερινότητα των αγροτών, των ψαράδων αλλά και άλλων κοινωνικών και επαγγελματικών τάξεων, που ζούσαν στο παλιό Μεσολόγγι. Εργαλεία για την καλλιέργεια, αλλά και του ψαρέματος, παρασκευής φαγητού αλλά και σερβιρίσματος, παλιές στολές, όπως η φορεσιά του Κίτσου Τσαβέλλα, ρούχα, αργαλειός, φωτογραφίες και έπιπλα, παλιά ραδιόφωνα, γραφομηχανές, ραπτομηχανές και πολλά άλλα αντικείμενα συνθέτουν ένα σκηνικό που γυρίζει τον επισκέπτη δεκάδες χρόνια πίσω και τον ταξιδεύει σε μια άλλη εποχή.