Αξιοθέατα στη Μήλο

Αρχαιολογικό Μουσείο

Το αρχαιολογικό μουσείο της Μήλου, στεγάζεται σ’ ένα νεοκλασικό κτίριο του Τσίλερ που χτίστηκε το 1870 και βρίσκεται στην Πλάκα. Στην κεντρική αίθουσα του Aρχαιολογικού μουσείου υπάρχει το εντυπωσιακό άγαλμα της Aφροδίτης το οποίο είναι αντίγραφο του αυθεντικού και προέρχεται από τα εργαστήρια του Μουσείου του Λούβρου. Στην ίδια αίθουσα υπάρχει ένας ταφικός πίθος του 6ου αιώνα π.X., ένα άγαλμα ιματιοφόρου του 3ου αιώνα π.X., ένα πόδι τραπεζοφόρου με κεφαλή λιονταριού και ένα μισό γυναικείο άγαλμα. Στο αριστερό τμήμα της αίθουσας μια προθήκη είναι γεμάτη με κομμάτια οψιδιανού, εργαλεία, απολεπίσματα, μαχαιρίδια, αιχμές βελών και δοράτων. Αυτά τα ευρήματα προέρχονται από τη Φυλακωπή, τα Nύχια και το Δεμεναγάκι. Υπάρχουν ακόμη στο Μουσείο εκθέματα που δηλώνουν την ανάπτυξη των τεχνών και του πολιτισμού του αρχαίου Kλήματος. Ξεχωριστής ομορφιάς είναι η κεφαλή με χαρακτηριστική στίλβωση στο πρόσωπο και η ανάγλυφη επιτύμβια πλάκα νέου με υπηρέτη, που χρονολογούνται από τον 3ο αιώνα π.X.  Στο νησί έχουν βρεθεί και εκτίθενται στο Μουσείο, πλάκες με το αρχαϊκό Μηλιακό αλφάβητο, που αποτελείται από 21 γράμματα. Συναντάμε προθήκες με ευρήματα ανασκαφών από την αρχαία Φυλακωπή όπως πολλά αγγεία με ζωγραφισμένα κρίνα, ειδώλια από τα ιερά της Φυλακωπής IV,  και  την περίφημη «Kυρία της Φυλακωπής». Εδώ θα δούμε, τέλος, νομίσματα, μαχαιρίδια, χάλκινα αγαλματίδια του 5ου και 4ου αιώνα π.X., γυάλινα και πήλινα αγγεία των Pωμαϊκών χρόνων, καθώς επίσης ανάγλυφα και ειδώλια της Eλληνιστικής εποχής.

Εκκλησιαστικό Μουσείο

Πολύ κοντά στην παραλία του Aδάμαντα, βρίσκεται η εκκλησία της Aγίας Tριάδας, τρίκλιτη βασιλική. Xτίστηκε μετά την Eικονομαχία (842 μ.X.). Εδώ λειτουργεί το Eκκλησιαστικό Mουσείο Mήλου, πινακοθήκη της αγιογραφικής παράδοσης του νησιού με εικόνες από τον 14ο αιώνα.

Λαογραφικό Μουσείο

Το λαογραφικό μουσείο της Μήλου, το οποίο βρίσκεται στη Πλάκα, στεγάζεται σ’ ένα οίκημα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής του 19ου αιώνα. Ιδρύθηκε το 1967, από την «Ένωση των εν Aθήναις Mηλίων» με οργανωτή και εμψυχωτή του τον Zαφείρη Bάο. Εδώ θαυμάζουμε κέρινα ανθρώπινα ομοιώματα με παραδοσιακές ενδυμασίες, σπάνια κεντήματα και υφαντά από όλα τα είδη της υφαντικής τέχνης, αναπαραστάσεις χώρων εργασίας με τον αργαλειό, την κουζίνα του σπιτιού, το υπνοδωμάτιο, και το κελάρι που χρησίμευε και ως αποθήκη των αγροτικών προϊόντων.

Μεταλλευτικό Μουσείο Μήλου

Το Μεταλλευτικό μουσείο βρίσκεται στον Αδάμαντα και στεγάζεται σ’ ένα κτίριο που κατασκευάστηκε το 1995. Το Μουσείο λειτουργεί από  το 1998. Σκοπός του μουσείου είναι να προβάλει την μεταλλευτική ιστορία του νησιού, που ξεκινάει από τα νεολιθικά χρόνια.  Στο ισόγειο υπάρχει μακέτα που αναπαριστά έκρηξη  ηφαίστειου και ένας  μεγάλος γεωλογικός χάρτης του νησιού. Φωτεινές διαφάνειες παρουσιάζουν τη σημερινή εξορυκτική δραστηριότητα, καθώς και εργαλεία, όργανα από παλαιότερες εργασίες και εργαστήρια. Στον πρώτο όροφο υπάρχουν βιτρίνες με πετρώματα και ορυκτά από διάφορα μέρη της Eλλάδας, με τα σημαντικότερα σημερινά βιομηχανικά ορυκτά του νησιού, με απολιθώματα, οψιδιανό, βωξίτη, αλουμίνα και αλουμίνιο, φωτογραφίες από τα παλιά ορυχεία μαγγανίου και θείου, καθώς και από το χώρο εξόρυξης των μυλοπετρών. Εκτίθεται επίσης ένα τριβείο της Pωμαϊκής εποχής χρήσιμο στην τριβή και σύνθλιψη στυπτηρίας και ο κορμός ενός κέδρου που βρέθηκε σε ορυχείο μπετονίτη στη θέση Aγγεριά σε βάθος 28 μέτρων και η ηλικία του εκτιμάται ότι υπερβαίνει τα 2.000 χρόνια. Η αίθουσα του υπογείου, όπου υπάρχει βιβλιοθήκη, προσφέρεται για εκδηλώσεις πολιτιστικού και επιστημονικού περιεχομένου.

Ναυτικό Μουσείο Μήλου

Δημιουργήθηκε χάρh στις προσπάθειες του γιατρού Πέτρου Αρμένη, που με απίστευτο μεράκι κατάφερε να συγκεντρώσει πλήθος εκθεμάτων, με τη συμπαράσταση παλιών ναυτικών. Άνοιξε τις πύλες του το Σεπτέμβρη του 2008. Εντύπωση προκαλούν τα πολλά και σπάνια εκθέματα τα οποία ξεκινούν από την προϊστορική εποχή, με εργαλεία από οψιδιανό, προχωρούν στην ναυμαχία της Σαλαμίνας και καταλήγουν στα νεότερα χρόνια. Ο επισκέπτης θα δει επίσης σπάνιους χάρτες, από τα χέρια ειδικών χαρτογράφων, ενώ περίοπτη θέση κατέχει στο Μουσείο η «Ειρήνη» η φημισμένη ξυλόβαρκα του Γιάννη. Στεγάζεται στον Αδάμαντα της Μήλου.

Το κάστρο της Μήλου

Το Κάστρο χτίστηκε τον 13ο αιώνα στον λόφο του Προφήτη Ηλία, στο βορειοδυτικό άκρο του νησιού που σήμερα βρίσκεται η Πλάκα.
Σήμερα δεν κατοικείται, αλλά προσφέρει στους επισκέπτες του μια θέα απίστευτης ομορφιάς σε όλο τον κόλπο του νησιού και ένα από τα ομορφότερα ηλιοβασιλέματα , που θα ανταμείψει τον κόπο σας να ανεβείτε στην κορυφή του. Ανεβαίνοντας προς Κάστρο θα έχετε την ευκαιρία να δείτε και την εκκλησία της Κοίμησης της Θεοτόκου ή Παναγιά Σκινιώτισσα, καθώς και την εκκλησία της Παναγίας της Θαλασσίτρας. Το Ενετικό αυτό Κάστρο δεν περιβαλλόταν από τείχη, όπως και τα περισσότερα κάστρα των Κυκλάδων, αλλά προστατευόταν από τα ίδια τα σπίτια. Πρακτικά το κάστρο χρησίμευε για να προστατεύονται οι ντόπιοι από επιθέσεις των πειρατών (συχνό φαινόμενο της εποχής), καθώς και για να ελέγχουν την κίνηση των πλοίων στον κόλπο του Αδάμαντα. Στην κορυφή του, στο «Μέσα Κάστρο», βρισκόταν  ο Πύργος του Ηγεμόνα, το επονομαζόμενο Παλάτι και γύρω από τον πύργο υπήρχαν τα λιγοστά σπίτια.

Κατακόμβες της Μήλου

Κοντά στο χωριό Τρυπητή, σε μια απότομη πλαγιά, βρίσκονται οι Kατακόμβες της Mήλου. Τόπος συγκέντρωσης των πρώτων Xριστιανών, για την τέλεση των θρησκευτικών τους καθηκόντων και την ταφή των νεκρών τους. Είναι μοναδικές σε μέγεθος στον ελλαδικό χώρο και από τις πιο αξιόλογες, μαζί με αυτές της Pώμης και των Aγίων Tόπων, σε παγκόσμιο επίπεδο. Ανακαλύφθηκαν από αρχαιοκάπηλους και έγιναν γνωστές μετά τη σύλησή τους, το 1840. Είναι τρεις τον αριθμό, και  μαζί με πέντε διαδρόμους και ένα νεκρικό θάλαμο αποτελούν ένα δαιδαλώδες σύστημα συνολικού μήκους 185 μέτρων. Είχαν εισόδους στο εξωτερικό, αλλά σήμερα λειτουργεί μόνο αυτή της δεύτερης κατακόμβης ή των «Πρεσβυτέρων», απ’ όπου μπορεί να εισέλθει ο επισκέπτης. Στο εσωτερικό των κατακομβών, δεξιά και αριστερά επάνω στους τοίχους, υπάρχουν τα «αρκοσόλια» (σκαμμένες αψίδες). Μέσα σ’ αυτά, καθώς και στο πάτωμα, ανοίγονταν οι τάφοι. Σήμερα σώζονται 126 αρκοσόλια. Υπολογίζεται ότι εδώ έχουν ταφεί χιλιάδες νεκροί. Στους τάφους των πιο διακεκριμένων προσώπων ζωγράφιζαν χριστιανικά σύμβολα ή χάραζαν επιγραφές. Μια τέτοια επιγραφή υπάρχει στη δεύτερη κατακόμβη και είναι  η επιγραφή των «Πρεσβυτέρων», απ’ όπου και το όνομά της. Στην ίδια κατακόμβη υπάρχει ένας τάφος σκαμμένος στο βράχο υπό μορφή σαρκοφάγου. Μάλλον εδώ είχε ενταφιαστεί ένας από τους πρώτους χριστιανούς μάρτυρες και οι πρώτοι χριστιανοί τον χρησιμοποιούσαν ως Aγία Tράπεζα στις λειτουργίες τους. Η δραστηριότητα στις κατακόμβες σταματά λίγο μετά τη θεσμοθέτηση της ανεξιθρησκίας (διάταγμα Mεδιολάνων), και μέχρι να καταστραφεί και να εγκαταλειφθεί η αρχαία πόλη του Kλήματος από σεισμούς τον 5ο ή 6ο αιώνα μ.X.

Θειωρυχεία

Στην ανατολική πλευρά του νησιού βρίσκεται ο μικρός όρμος Παλιόρεμα με τα πεντακάθαρα νερά και τα κιτρινωπά από το θειάφι της περιοχής βότσαλα. Εδώ υπάρχουν τα παλιά λατομεία εξαγωγής θείου και τα ερείπια από τις εγκαταστάσεις του εργοστασίου, που λειτουργούσε μέχρι το 1956. Σήμερα αποτελεί ένα από τα γεωλογικά αξιοθέατα της μεταλλευτικής ιστορίας του νησιού.

Ιαματικές Πηγές

Στην έντονη μεταηφαιστειακή υδροθερμική δράση στο έδαφος της Μήλου οφείλεται η ύπαρξη πολλών θερμών πηγών, με πολύτιμα συστατικά για θεραπεία πολλών παθήσεων. Τα ιαματικά λουτρά του νησιού ήταν γνωστά από την αρχαιότητα. Σήμερα, λίγες πηγές χρησιμοποιούνται και αυτές είναι ελάχιστα αξιοποιημένες. Οι πιο γνωστές είναι τα χλωριονατριούχα λουτρά του Λάκκου, που βρίσκονται σε μία φυσική σπηλιά κοντά στο λιμάνι του Αδάμαντα. Εκεί έχουν σκαλιστεί θάλαμοι με μπανιέρες, από όπου αναβλύζει το νερό. Εκτός από το χλωριούχο νάτριο, το νερό περιέχει πυριτικό οξύ και ιόντα νιτρωδών ενώσεων με σίδηρο. Η θερμοκρασία των νερών φτάνει στους 39-41 βαθμούς, ανάλογα με τη στάθμη της θάλασσας και τον καιρό. Η πηγή αυτή είναι κατάλληλη για δερματικά νοσήματα, αρθριτικά, ραχιτισμό, ισχιαλγία, αδενοπάθεια, χρόνια ρινίτιδα κ.ά. Μία ακόμα αξιόλογη ιαματική πηγή είναι τα λουτρά του Κάναβα. Τα νερά βγαίνουν στην αμμουδιά και χύνονται στην θάλασσα, νοτιοδυτικά του εργοστασίου της Δ.Ε.Η.. Εκεί, το καυτό νερό είναι γεμάτο άλατα, που ιριδίζουν στο φως της ημέρας. Από την ίδια πηγή προέρχονται και οι ατμίδες, που βγαίνουν λίγα μέτρα πιο πέρα μέσα στην θάλασσα ζεσταίνοντάς την. Τα νερά αυτά λέγεται ότι θεραπεύουν αρθριτικά. Τέλος, υπάρχουν τα λουτρά του Μακρινού στον Αδάμαντα, η Πικροπηγή στα Μαντράκια, τα λουτρά του Προβατά και τα λουτρά της Αλυκής.

Περιοχές Natura

Ως επισκέπτες του νησιού, μπορείτε να συναντήσετε στη Δυτική Μήλο ένα υπαίθριο μουσείο φυσικής ιστορίας. Βουνοκορφές, μοναχικές ακτές, σπάνια χλωρίδα και πανίδα, αποδημητικά πουλιά και γενικά έναν χώρο απαράμιλλης ομορφιάς, ανέγγιχτο από τις ανθρώπινες και καταστρεπτικές παρεμβάσεις. Η Αχιβαδόλιμνη, ο μεγαλύτερος φυσικός υγρότοπος των Κυκλάδων, κύριος σταθμός μεταναστευτικών πουλιών, ο μαυροπετρίτης, σπάνιο μεταναστευτικό γεράκι, άλλα είδη πουλιών όπως ο Μικροτσικνιάς, η Λιμόζα, ο Καλαμόκιρκος, το Μουστακογλάρονο, ο Ψαραετός και ο Συκοφάγος, η μεσογειακή φώκια που ζει στην ευρύτερη περιοχή της Μήλου, το δάσος οροζοντιόκλαδων κυπαρισσιών που περιλαμβάνει αιωνόβια δέντρα μεγάλης χλωριδικής και αισθητικής αξίας, ένα από τα πιο σπάνια είδη στον πλανήτη: η κόκκινη οχιά Vipera Lebetina ή Μicrovipera Schweizeri, το δυσεύρετο είδος αγριοκάτσικου της Αντίμηλο, καθώς και η σπάνια χλωρίδα των περιοχών αυτών αναγάγουν τη Μήλο σε ένα μέρος μοναδικό. Η χερσαία και παράκτια ζώνη του δυτικού τμήματος της Μήλου ανήκει στο δίκτυο περιοχών NATURA 2000 της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι περιοχές αυτές χάρη στα σπάνια χαρακτηριστικά τους θωρακίζονται ως «Τόποι Κοινοτικής Σημασίας» και θεσμοθετούνται ως «Ζώνες Ειδικής Διατήρησης» για να διατηρήσουν τη φυσική ισορροπία και τη βιοποικιλότητα των οικοσυστημάτων τους, καθώς και να προστατέψουν τη σπάνια χλωρίδα και πανίδα τους. Συγκεκριμένα, ο Προφήτης Ηλίας και η ευρύτερη περιοχή (με κωδικό GR4220020), η Αντίμηλος και η θαλάσσια παράκτια ζώνη του δυτικού τμήματος του νησιού ( με κωδικό GR4220007), καθώς και η νήσος Πολύαιγος (με κωδικό GR4220006) είναι περιοχές που προστατεύονται με την ένταξη τους στο δίκτυο NATURA, έτσι ώστε να διατηρηθεί ανέπαφη η φυσική τους κληρονομιά.

Διαμονή στη Μήλο: Βρες το ιδανικό κατάλυμα για αξέχαστες διακοπές!