Αξιοθέατα στην Ηρακλειά

Επίκρουστες Σπείρες (βραχογραφήματα)

Οι επίκρουστες σπείρες είναι ιδιαίτερα βραχογραφήματα που βρίσκονται στην Ηρακλειά των Μικρών Κυκλάδων και των οποίων η θέση και η λειτουργία είναι προς το παρόν άγνωστα. Είναι συνήθως μεγάλες πέτρες που στη μία τους επιφάνεια έχουν ένα σχέδιο. Αυτό παριστάνει είτε τρεις ομόκεντρους κύκλους με μία αβαθή οπή στο κέντρο τους από την οποία ξεκινούσε μια ευθεία γραμμή που έτεμνε τους κύκλους, είτε άλλα σημάδια σχεδιασμένα πάνω σε μεγάλους βράχους. Ο τρόπος με τον οποίο φτιάχνονταν οι βραχογραφίες ήταν το επαναλαμβανόμενο χτύπημα μιας επίπεδης επιφάνειας με αιχμηρό αντικείμενο, που μπορεί να ήταν κομμάτι σμυρίδας (υπάρχει σε μεγάλες ποσότητες σε διάφορα μέρη του νησιού). Κυρίως πάνω σε μάρμαρο (όμοιο με εκείνο της Νάξου) γινόταν η χάραξη των βραχογραφιών της Ηρακλειάς αν και υπάρχουν και σε άλλα πετρώματα όπως ο κοινός κρητιδικός ασβεστόλιθος. Εξάλλου άλλοτε οι πλάκες είναι κινητές και άλλοτε βρίσκονται σε επίπεδους βράχους. Οι παλαιότεροι κάτοικοι του νησιού ήταν βέβαιοι, πως αυτές οι σχεδιασμένες σπείρες πάνω στις πέτρες ήταν τα σημάδια που έφτιαχναν οι πειρατές για να βρίσκουν τους θησαυρούς, που είχαν θάψει στη γη και γι’ αυτό τις λέγανε «μπούσουλες». Αργότερα επικράτησε η άποψη, ότι πρόκειται για καταγραφή των αστρονομικών γνώσεων των αρχαίων Κυκλαδιτών. Μια άλλη ερμηνεία είναι ότι επρόκειτο για σημάδια των θέσεων οικισμών, νεκροταφείων ή πηγών νερού, ενώ άλλοι ερευνητές εκτιμούν ότι μπορεί να συμβόλιζαν φίδια που θεωρείτο ότι απέτρεπαν το κακό. Όποια και να ήταν η χρησιμότητά τους, το βέβαιο είναι ότι οι επίκρουστες βραχογραφίες της Ηρακλειάς που έχουν διατηρηθεί πάνω σε πετρώματα του νησιού έρχονται κατ’ ευθείαν από την Πρώιμη Εποχή του Χαλκού στο Αιγαίο (3η χιλιετία π.Χ.). Κάποιες «σβήνονται» καθώς έχουν βρεθεί πάνω σε χωματόδρομους, κάτι που τις καθιστά ιδιαίτερα ευάλωτες. Κάποιες είναι σε δυσπρόσιτα μέρη και αρκετές μπορεί να μην έχουν ανακαλυφθεί ακόμη. Κάποιες, πάλι, βρίσκονται πλέον στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Απειράνθου στη Νάξο. Στην Ηρακλειά έχουν εντοπισθεί περί τις 25 τέτοιες βραχογραφίες από το 1997 μέχρι σήμερα.

Κάστρο Λιβαδιού

Το Κάστρο του Λιβαδιού είναι ένα από τα αξιοθέατα στην Ηρακλειά και βρίσκεται στην κορυφή ενός λόφου που υψώνεται από την παραλία Λιβάδι. Συναντάται στο δρόμο που συνδέει το Λιμάνι με την Παναγία με πρόσβαση από ένα σύντομο μονοπάτι που ξεκινάει από την άσφαλτο. Εκεί βρίσκονται τα ερείπια ενός κάστρου, αμυντικού οχυρού της Ελληνιστικής Περιόδου (323-316 π.Χ.). Υπάρχουν εμφανή ίχνη από τον αρχαίο οικισμό, αλλά και πολλά αρχαιολογικά ευρήματα από τη Νεολιθική Εποχή καθώς και ερείπια ενός ναού του Δία και ενός Ιερού της Θεάς της Τύχης. Το Κάστρο κατοικήθηκε στα νεότερα χρόνια μέχρι το 1930, οπότε και εγκαταλείφθηκε.

Όρμος Μέριχα

Ο Μέριχας είναι ένα φυσικό αξιοθέατο που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά του νησιού. Είναι ένας όρμος ο οποίος περιβάλλεται από εντυπωσιακούς γκρεμούς με ύψος πάνω από 100 μέτρα, στις σχισμές των οποίων φωλιάζουν άγρια πουλιά και φυτρώνει άγρια κάππαρη. Στη βάση τους απλώνονται δύο πανέμορφες παραλίες με κρυστάλλινα τυρκουάζ νερά.

Παλιό Υδροπλάνο στα Αλιμιά

Στον όρμο Αλιμιά, στο νοτιοδυτικό άκρο της Ηρακλειάς, σε βάθος όχι παραπάνω από 9 μέτρα βρίσκεται το «κουφάρι» ενός γερμανικού υδροπλάνου τύπου ARADO AR196 που καταρρίφθηκε στη θαλάσσια περιοχή ανάμεσα στην Ηρακλειά και στην Ίο κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκόσμιου Πολέμου. Την ημέρα εκείνοι οι κάτοικοι του χωριού Παναγία παρακολούθησαν μια φοβερή μάχη ανάμεσα σε βρετανικά αεροσκάφη και μιας γερμανικής νηοπομπής που περνούσε κοντά στην Ηρακλειά. Το υδροπλάνο καταρρίφθηκε αλλά το πλήρωμά του διασώθηκε. Αφού έπλευσε για λίγη ώρα ακυβέρνητο, οι Ηρακλειανοί που το έβλεπαν, το παρακολούθησαν να βυθίζεται. Μετά από καιρό, το υδροπλάνο πιάστηκε στην τράτα ενός ψαρά, ο οποίος το απελευθέρωσε στην περιοχή του όρμου Αλιμιά, πολύ κοντά στην παραλία όπου βρίσκεται μέχρι σήμερα. Η θέση του υδροπλάνου καταδεικνύεται από μια σημαδούρα οπότε ο επισκέπτης που θέλει να το παρατηρήσει μπορεί να το βρει πολύ εύκολα. Με καλό καιρό το υδροπλάνο φαίνεται και από την επιφάνεια της θάλασσας. Μετά από τόσα χρόνια γύρω από το αεροπλάνο έχει σχηματιστεί ένας ιδιαίτερος βιότοπος, όπου κατοικούν αρκετά θαλάσσια είδη. Στην Αλιμιά η πρόσβαση γίνεται με σκάφος. Με τα πόδια μπορούν να πάνε μόνο οι φανατικοί πεζοπόροι. Τους καλοκαιρινούς μήνες υπάρχει ταχύπλοο που κάνει δρομολόγια από και προς την Αλιμιά.

Πάπας

Ο Πάπας με ύψος 420 μέτρα είναι το ψηλότερο σημείο της Ηρακλειάς. Από τον Πάπα κανείς απολαμβάνει τη θέα όλων των γειτονικών νησιών και σε καλές μέρες φαίνεται ακόμη και η Κρήτη. Η διαδρομή είναι από διαμορφωμένο παραδοσιακό μονοπάτι περίπου 2 χλμ. μήκους. Εντυπωσιακές είναι οι πέτρινες αναβαθμίδες που χτίστηκαν από τους παλιούς καθώς και τα παραδοσιακά πέτρινα αλώνια. Από τον Πάπα μπορεί κανείς να παρατηρήσει και τα εντυπωσιακά άγρια πουλιά κάποια από τα οποία φωλιάζουν στο νησί.

Σπήλαιο Αγίου Ιωάννου

Το Σπήλαιο του Αγίου Ιωάννου είναι από τα μεγαλύτερα των Κυκλάδων. Διαθέτει πλουσιότατο και εντυπωσιακό σταλακτιτικό στολισμό που συμπεριλαμβάνει και το ονομαζόμενο «σπηλαιόγαλα», που είναι μια σπάνια σταλαγμιτική ύλη σε υδαρή κατάσταση. Το σπήλαιο βρίσκεται σε περίβλεπτη θέση με θέα προς τη θάλασσα και απέχει από αυτή (όρμο Βουρκαριά) μισή ώρα με τα πόδια. Η είσοδος του σπηλαίου είναι μικρή και στην αρχή μπαίνει κανείς σκυφτός. Απέναντι από την είσοδο του σπηλαίου είναι μια μεγάλη σπηλιά, που λέγεται ότι ήταν η κατοικία του γίγαντα Πολύφημου. Ογκώδεις σταλακτίτες καθώς και κολώνες σε υπέροχα συμπλέγματα με σταλαγμίτες σε ιδιόμορφα σχήματα συνθέτουν το στολισμό του πρώτου θαλάμου του σπηλαίου. Από τον οικισμό Παναγία απέχει περίπου σαράντα πέντε λεπτά με τα πόδια. Στη διαδρομή η θέα είναι εκπληκτική. Για να παρατηρήσει το σπήλαιο ο επισκέπτης θα πρέπει να έχει εφοδιαστεί με δυνατό φακό, καθώς ο χώρος δε φωτίζεται. Στις 28 Αυγούστου, παραμονή της εορτής του Αποκεφαλισμού του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου, γίνεται εσπερινός στην πρώτη μεγάλη αίθουσα του σπηλαίου με τη συμμετοχή πολλών προσκυνητών από την Ηρακλειά και από τα γύρω νησιά. Σύμφωνα με την παράδοση, η σπηλιά ανακαλύφθηκε όταν ένας βοσκός για να προφυλαχθεί από τη βροχή βρέθηκε κατά τύχη στη σπηλιά και επιστρέφοντας στο χωριό οι συγχωριανοί του παρατήρησαν τη μορφή του Αγίου Ιωάννη του Πρόδρομου που είχε αποτυπωθεί στο πίσω μέρος του πουκαμίσου του. Η εικόνα ήταν και ο λόγος που ονομάστηκε το σπήλαιο προς τιμήν του Αγίου Ιωάννη.

Πηγή: Δήμος Νάξου

Διαμονή στην Ηρακλειά: Βρες το ιδανικό κατάλυμα για αξέχαστες διακοπές!