Αξιοθέατα στην Αίγινα

Αξιοθέατα στην Αίγινα

Κατά τον Παυσανία το κτίσμα αυτό αποτελούσε τον τάφο του Αιακού. Βρισκόταν σε περίοπτη θέση στην πόλη. Υπήρχε βωμός που περιβαλλόταν από περίβολο με λευκές πέτρες και εκεί φύτρωναν αιωνόβιες ελιές. Στην είσοδο του περιβόλου ήταν αναρτημένες εικόνες των πρέσβεων των ελληνικών πόλεων που είχαν έρθει να παρακαλέσουν τον Αιακό να προσευχηθεί στο Δία για να βρέξει. Αυτές οι εικόνες βρέθηκαν στις ανασκαφές και ήταν χαραγμένες πάνω σε μαρμάρινες πλάκες. Ο Βέλτερ τοποθετεί το Αιάκειο κάτω από τη νοτιοδυτική γωνία απέναντι από το ναό του Απόλλωνα στο λόφο της Κολώνας. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Το πλήθος και η ποικιλία των αρχαίων τάφων στην Αίγινα εντυπωσιάζει φανερώνοντας το μέγεθος του πληθυσμού και τον πλούτο της Αρχαίας Αίγινας, Αρχαίοι τάφοι λαξευτοί από διάφορες εποχές, βρέθηκαν στο λόφο της Κολώνας, στην περιοχή του Ορφανοτροφείου και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης, όπως το Λιβάδι, η Όμορφη Εκκλησιά, ο Μεριστός, γύρω από τους αγωγούς του αρχαίου υδραγωγείου και στην οδό Αφαίας προς τον Ασώματο. Πολλοί τάφοι ήταν ιδιαίτερα πολυτελείς. Ήταν στρωμένοι με μωσαϊκά, είχαν στους τοίχους ζωγραφιές και έφεραν επιγραφές. Στα χρόνια τη Επανάστασης ανοίχτηκαν πολλοί από αυτούς τους τάφους για να εγκατασταθούν μέσα πρόσφυγες. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Το Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας ή Αρχαιολογικό Μουσείο Αιγίνης βρίσκεται στην Κολώνα Αιγίνης. Ιδρύθηκε το 1828 ή το 1829 από τον Ιωάννη Καποδίστρια και σήμερα στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο, δωρεά Βαυαρών αρχαιολόγων, στο οποίο μεταφέρθηκε το 1980. Φιλοξενεί συλλογή αρχαίων κοσμημάτων, κεραμικής και γλυπτικής, νομισμάτων, όπλων και χάλκινων αγγείων με σημαντικότερο έκθεμα το άγαλμα της Σφίγγας. Είναι το πρώτο μουσείο που δημιουργήθηκε στην μετεπαναστατική Ελλάδα και αρχικά λειτούργησε ως Κεντρικό Μουσείο. Ιδρύθηκε το 1828 από τον κυβερνήτη Ιωάννη Καποδίστρια στην τότε πρωτεύουσα του ελληνικού κράτους Αίγινα και αρχικά στεγάστηκε στο Εϋνάρδειο Διδασκαλείο. Τα εγκαίνιά του έγιναν τον Μάρτιο του 1829, ενώ κατ’ άλλες πηγές, η ίδρυση του Μουσείου τοποθετείται στις 21 Οκτωβρίου 1829 και η στέγασή του έγινε αρχικά στο Κυβερνείο, αργότερα στο λεγόμενο «Ορφανοτροφείο», το πρώτο δημόσιο κτίσμα που κατασκευάστηκε στην Αίγινα μετά την άφιξη του Καποδίστρια, μέχρι που, το 1929 ως το 1980 στεγάστηκε στο Εϋνάρδειο, πλάι στη Μητρόπολη της πόλης της Αίγινας. Δεδομένου ότι το Μουσείο ήταν το πρώτο ίδρυμα αυτού του τύπου που δημιουργήθηκε στον ελληνικό χώρο, εμπλουτίστηκε με αρχαιολογικά ευρήματα που δεν προέρχονταν μόνον από την Αίγινα, αλλά σε αυτό μεταφέρθηκαν αντικείμενα από πολλά σημεία της τότε ελεύθερης Ελλάδας, τα περισσότερα μάλιστα προέρχονταν από την περιοχή της Ρήνειας, όπου και το νεκροταφείο της Δήλου. Το 1837 τα περισσότερα από τα εκθέματά του μεταφέρθηκαν στην τότε νεοσύστατη πρωτεύουσα της Ελλάδας, την Αθήνα, αν και το κτήριο του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου άρχισε να κατασκευάζεται το 1866. Ορισμένα από τα ανάγλυφα της Ρήνειας εξακολουθούν να παραμένουν στο Μουσείο. Σήμερα το κτίσμα που στεγάζει το Μουσείο διαθέτει τρεις αίθουσες, στις οποίες εκτίθενται κατά κύριο λόγο ευρήματα από τον ναό της Αθηνάς Αφαίας, το άγαλμα του Ηρακλή, προερχόμενο από τον ναό του Απόλλωνα, όπως και η Σφίγγα της Αίγινας, που προέρχεται από τον ίδιο χώρο (ιερό του Απόλλωνα στην περιοχή Κολώνα του νησιού) και αποκαλύφθηκε κατά τις ανασκαφές στον χώρο της Κολώνας το 1903. Στο Μουσείο υπάρχει επίσης αναπαράσταση πρωτοελλαδικής διώροφης κατοικίας, το χυτήριο χαλκού, κεραμικά, ευρήματα της αρχαϊκής περιόδου του 7ου ως τον 5ο π.Χ. αιώνα, καθώς και θραύσματα των αετωμάτων των ναών της Αθηνάς Αφαίας και του Απόλλωνα. Εκτίθενται, επίσης, αγγεία από τις Κυκλάδες και την Κρήτη – δείγμα των ισχυρών εμπορικών δεσμών αυτών των περιοχών και της Αίγινας – αντικείμενα καθημερινής ζωής και εργαλεία. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Στο λόφο της Κολώνας φαίνονται τείχη προϊστορικών πόλεων όπως και τμήμα τείχους της ελληνιστικής εποχής. Τα τείχη της αρχαίας πόλης της Αίγινας καταστράφηκαν με την ήττα των Αιγινητών από τους Αθηναίους και ξαναχτίστηκαν μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Τα τείχη αυτά είχαν δέκα πόδια πάχος και προστατεύονταν με πύργους σε άνισα σημεία. Άρχιζαν από τον κυματοθραύστη, που κάλυπτε τον ανοιχτό όρμο ΒΔ στην Κολώνα περνούσε δίπλα στον πύργο του Ράλλη, πίσω από το ξενοδοχείο Δανάη και Ναυσικά και τα σπίτια Περσάκη και Πετρίτη, κάλυπταν τη μεγάλη δεξαμενή στον Μεριστό και κατέληγαν στο μόλο του, όπου και συνδέονταν με τα τείχη των λιμανιών. Έκλειναν έτσι την πόλη τείχη και από στεριά και από θάλασσα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Η Αίγινα πάντοτε είχε πρόβλημα νερού επειδή είχε περιορισμένες βροχοπτώσεις και πολύ συχνά μεγάλο πληθυσμό. Όσον αφορά για την αρχαιότητα, υδρευόταν από υπόγειες στέρνες συγκέντρωσης του νερού, φυσικές πηγές, συλλέκτες νερού, πηγάδια αλλά και από ένα άρτιο από τεχνικής απόψεως αρχαίο υδραγωγείο. Από το αρχαίο υδραγωγείο υδρευόταν η πόλη της Αίγινας. Πιθανολογείται ότι κατασκευάστηκε το 528 ή 520 π.χ. και αποτελείται από σήραγγα μήκους 5.500 μ. Η αφετηρία του ήταν από την περιοχή του Κοντού νότια του χειμάρρου Μαρινά, μάζευε τα νερά της βροχής από τα γύρω βουνά και τα συγκέντρωνε με πλατιούς αγωγούς στη δεξαμενή του Μεριστού που ήταν η κεντρική δεξαμενή του αρχαίου υδραγωγείου και από εκεί τα διοχέτευε προς την Κολώνα και την πόλη. Ολόκληρο τα νησί ήταν σπαρμένο από υπόγειες στοές, που συγκέντρωναν τα νερά από όλα τα σημεία και τα οδηγούσαν στην κεντρική δεξαμενή Κάθε στοά είχε ύψος ίσο με το ανάστημα του ανθρώπου και φεγγίτες, που οδηγούσαν πάνω στο έδαφος και χρησίμευαν για να μπαίνουν οι τεχνίτες και να κάνουν συντήρηση στο δίκτυο. Το δάπεδο και οι τοίχοι ήταν χτισμένοι με τούβλο και στην οροφή και το δάπεδο υπήρχαν πλάκες. Στην περιοχή του Γεωργικού Συνεταιρισμού δε, ανακαλύφθηκε έργο ύδρευσης μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, με πολλούς θαλάμους και πηγάδια. Στη θέση «Φαράκλα» επισημάναμε τα ίχνη και δεύτερου υδραγωγείου, κατασκευασμένο τα χρόνια της κλασσικής αρχαιότητας. συνολικού μήκους 2.500 μ. Στα θεμέλια του αρχαίου ναού της Κολώνας βρέθηκε μεγάλη δεξαμενή νερού, που διοχέτευαν το νερό του αρχαίου υδραγωγείου προς την πόλη. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Κατά τον Βέλτερ το βουλευτήριο τοποθετείται λίγο ποιο βόρεια από το Αιάκειο. Ήταν διοικητικό κτίριο που συγκέντρωνε όλες τις θρησκευτικές λειτουργίες της πόλης. Σήμερα υπάρχουν μερικά αρχαία λείψανα που αποδίδονται σε αυτό. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Στο κέντρο περίπου της νήσου Αίγινας υψώνεται το Ελλάνιο όρος, το πιο ψηλό βουνό της Αίγινας (532 μ. υψόμετρο) και συνδέεται με τη λατρεία του Ελλανίου, του βροχοποιού Δία, στον οποίο προσευχήθηκε ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αίγινας Αιακός, για να λήξει η ανομβρία που έπληττε την Ελλάδα. Επίσης ονομάζεται «Ανάληψη» από το ξωκλήσι της κορυφής. Πολλοί περιηγητές το ονομάζουν Προφήτης Ηλίας. Μετά από πληροφορίες περιηγητών αλλά και από μελέτες και ανασκαφές που έγιναν από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο βγαίνει το συμπέρασμα ότι η περιοχή είχε ιδιαίτερη σπουδαιότητα και κατά την προϊστορική, ελληνιστική και βυζαντινή εποχή. Αυτό φανερώνεται από τα ποιο κάτω ευρήματα:

• Στην κορυφή του όρους στη θέση που είναι σήμερα το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία υπήρχε ο αρχαιότερος ναός της Ευρώπης (τρείς γενεές πριν από τον πόλεμο της Τροίας) αφιερωμένος στη λατρεία του Ελλανίου Διός. Μεγάλες πέτρες λαξευμένες εντοιχισμένες στο εκκλησάκι είναι πιθανά τμήματα του ναού εκείνου. Επίσης στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν τραχίτες (ηφαιστειογενή πετρώματα) που είναι αρχαίοι.
• Επίσης στην κορυφή του Όρους βρέθηκε μυκηναϊκός οικισμός και στο γειτονικό χωριό Λαζάρηδες μυκηναϊκοί τάφοι.
• Στη δυτική πλευρά στη θέση «Σφυρίχτρες» βρέθηκαν απομεινάρια κτισμάτων της ελληνιστικής εποχής καθώς και ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού του αγίου Νικολάου (σήμερα εκεί υπάρχει ο ναός των Ταξιαρχών χτισμένος το 14ο αιώνα).

Χαρακτηριστική είναι η αρχαία δοξασία (αναφέρεται από το Θεόφραστο) που είναι γνωστή μέχρι σήμερα -και συνδέεται με τον πρώτο μυθικό βασιλιά της Αίγινας Αιακό- και τη δέηση που έκανε στον Ελλάνιο Δία να λήξει την ανομβρία που επικρατούσε τότε στην Ελλάδα -ότι άμα η κορυφή του Όρους σκεπαστεί με σύννεφα θα βρέξει.  Η πορεία προς την ιερή αυτή κορυφή του Όρους γίνεται μέχρι και σήμερα από ένα δυσπρόσιτο ανηφορικό μονοπάτι. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Το κτίριο αυτό βρίσκεται στο κέντρο της πόλης στην ίδια ευθεία με το Ευνάρδεια και πλησίον του Ναού της Μητροπόλεως. Φαίνεται ότι προϋπήρχε της Καποδιστριακής εποχής για χρήση που δε γνωρίζουμε ακριβώς. Το 1828  επισκευάζεται και χρησιμοποιείται ως αλληλοδιδακτικό Σχολείο και στη συνέχεια ως προκαταρκτικό Σχολείο που προετοίμαζε τούς μαθητές που είχαν σκοπό να παρακολουθήσουν σπουδές στο ανώτερο Κεντρικό Σχολείο (Ευνάρδειο). Σήμερα χρησιμοποιείται για τίς ανάγκες του Δημοτικού θεάτρου Αίγινας και πολιτιστικές εκδηλώσεις. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Χτίστηκε το 1830 με χρήματα που προσέφερε κυρίως ο Ελβετός τραπεζίτης Φιλέλληνας Γ. Ευνάρδος, φίλος του Κυβερνήτη, και Φιλελληνικές οργανώσεις της Ελβετίας. Το κτίριο στέγασε το Κεντρικό Σχολείο το οποίο  προετοίμαζε Δασκάλους. Υπήρξε το πρώτο ανώτερο εκπαιδευτικό ίδρυμα  της ελεύθερης Ελλάδας και σε αυτό δίδαξαν οι πιο γνωστοί και καταξιωμένοι λόγιοι της εποχής. Στη συνέχεια στέγασε για ένα διάστημα την Εθνική Βιβλιοθήκη και το Σχολαρχείο. Η τελευταία του χρήση ήταν ως Αρχαιολογικό Μουσείο (1926 – 1982) οπότε με τη μεταφορά του Μουσείου στο νέο του κτίριο έχει ουσιαστικά εγκαταλειφθεί. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Πρόκειται για ένα πολύ αξιόλογο μουσείο και τόπο διοργάνωσης των περισσοτέρων εκδηλώσεων, τόσο λόγω των χώρων του όσο και γιατί βρίσκεται στην καρδιά του εμπορικού κέντρου της Αίγινας. Πλήθος ομιλιών, εκθέσεων και δράσεων φιλοξενούνται ολοχρονίς στην αίθουσα Γωγώς Κουλικούρδη στο ισόγειο αλλά και στην αυλή του κατά τους θερινούς μήνες. Τρεις μόνιμες εκθέσεις μπορεί να δει ο επισκέπτης του: το «χωριάτικο σπίτι», το «σπίτι του ψαρά» και το «αστικό αιγινήτικο σπίτι», που περιλαμβάνουν παλιά έπιπλα και αντικείμενα, γκραβούρες, πίνακες ζωγραφικής, παραδοσιακές και αστικές φορεσιές, δαντέλες φτιαγμένες με την τεχνική του κοπανελιού, είδη υφαντικής, γεωργικά εργαλεία, είδη αλιείας, σπογγαλιείας και μοντέλα καϊκιών σε μικρογραφία. (Πηγή πληροφοριών: ΚΕΔΑ Αίγινας)

Το Καποδιστριακό Ορφανοτροφείο, υπήρξε το πρώτο μεγάλο Δημόσιο κτίριο που κατασκευάσθηκε από τον Ι. Καποδίστρια στην Αίγινα πάνω σε σχέδια και επίβλεψη του Αρχιτέκτονα Θεόδωρου Βαλιάνου. Η κατασκευή του ξεκίνησε την άνοιξη του 1828 και τα εγκαίνια πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 1829. Ο αρχικός σκοπός ανέγερσής του ήταν ή στέγαση, σίτιση και επαγγελματική εκπαίδευση των ορφανών του απελευθερωτικού αγώνα. Για το σκοπό αυτό λειτούργησαν αλληλοδιδακτικό Σχολείο, επαγγελματικά εργαστήρια ραπτικής, ξυλουργικής, ωρολογοποιίας, βιβλιοδετικής, υποδηματοποιίας, τυπογραφίας κλπ. Επίσης στον ίδιο χώρο στεγάστηκαν παράλληλα η πρώτη Εθνική Βιβλιοθήκη, το Εθνικό Τυπογραφείο, το πρώτο Αρχαιολογικό Μουσείο,  η πρώτη Νομισματική Συλλογή, Ωδείο κλπ. Επίσης στον ίδιο χώρο λειτούργησε η πρώτη Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων. Το κτίριο πέρασε στη συνέχεια σε άλλες χρήσεις με τελευταία αυτή της χρήσης ως φυλακή υψίστης ασφαλείας για ποινικούς και πολιτικούς καταδίκους (1880-1984) οπότε παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Πολιτισμού προκειμένου να αναστηλωθεί και να χρησιμοποιηθεί ως διαχρονικό Μουσείο. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Το κτίριο ανήκε στον Αρχιμανδρίτη Γρηγόριο Μοίρα και παραχωρήθηκε για να χρησιμεύσει ως κατοικία του Ιωάννη Καποδίστρια αλλά ταυτόχρονα ως Κυβερνητικό κτίριο που θα στέγαζε την Κυβέρνηση και τις Δημόσιες Υπηρεσίες. Μετά την αναχώρηση του Κυβερνήτη για το Ναύπλιο στο τέλος του 1829 και τη μεταφορά εκεί των Δημοσίων Υπηρεσιών, το κτίριο παραχωρείται για άλλες χρήσεις με τελευταίες αυτές της χρήσης του ως Γυμνάσιο και της στέγασης εκεί του Ιστορικού Αρχείου Αίγινας από το 1989 έως σήμερα. Υπάρχουν κάποιες υποθέσεις ότι στον ίδιο χώρο λειτούργησε το Εθνικό Νομισματοκοπείο αλλά φαίνεται ότι τουλάχιστον για τις εργασίες κατασκευής νομισμάτων (λόγω χρήσεως φωτιάς και υψηλών θερμοκρασιών) δε θα μπορούσε να λειτουργήσει εκεί. Πιθανολογείται ότι  στο χώρο ήταν τα γραφεία και οι χώροι φύλαξης του Νομισματοκοπείου. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Από ανασκαφές (1903) αποδείχτηκε ότι ο Λόφος της Κολώνας ήταν ακρόπολη των προϊστορικών χρόνων (3000 π. Χ. Υστερονεολιθική εποχή 4000 π.Χ.) και αργότερα επεκτάθηκε στη σημερινή της θέση και η Κολόνα έμεινε ως ακρόπολη και ως τόπος ιερός. Σώζονται στην περιοχή της Κολόνας λείψανα από την πρώιμη εποχή του χαλκού 3000 π.Χ., οικοδομικά σύνολα, και κεραμικά. Στη νοτιοδυτική πλαγιά του λόφου, εμφανίστηκε πρωτοελλαδικός οικισμός (2,500-2.000 π.Χ.), ενώ στα βορειοανατολικά του νησιού, οχυρωμένος σε μήκος 26 χιλ. ο μεσοελλαδικός οικισμός. Επίσης βρέθηκαν λείψανα κτισμάτων της μυκηναϊκής εποχής. Το ακρωτήριο της Κολόνας περικλειόταν από ψηλά τείχη διαφόρων περιόδων, αποτελούσε πόλη πολυπληθής, πάνω ακριβώς από το εμπορικό λιμάνι όπου αναπτυσσόταν το εμπόριο και το πολεμικό λιμάνι «κρυπτός λιμένας» όπου κρύβονταν τα πολεμικά πλοία. Το τείχος της πόλης κατέληγε στα ακρομώλια και των δύο μώλων όπου υπήρχαν πύργοι φρουρούμενοι. Στην πόλη αυτή μέσα στα τείχη έχουν διασωθεί δείγματα αρχιτεκτονικής, κεραμικά και μικρά πήλινα ειδώλια, ναοί, τάφοι, στάδια, πύργοι πάνω στα τείχη και τμήματα τειχών. Όλα αυτά βρέθηκαν σε διάφορα εδαφικά βάθη, που σηματοδοτούν και την κάθε εποχή. Γύρω από το τείχος υπήρχε μεγάλη τάφρος και κατά διαστήματα πάνω στα τείχη πύργοι και φρουρές. Το 10ο αιώνα καταστράφηκε η πόλη όπως και μεγάλο μέρος του νησιού από Σαρακηνούς πειρατές και οι κάτοικοι αναζητούν καταφύγιο στο εσωτερικό του νησιού και ιδρύουν την Παλιαχώρα. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Στην κορυφή της Κολόνας βρέθηκαν μετά από ανασκαφές θεμέλια του ναού του Απόλλωνα (520-500 π.χ.) δωρικού, περίπτερου, με δώδεκα κολώνες στις μακρές πλευρές και έξι κολώνες αντίστοιχα στις στενές πλευρές. Σήμερα διασώζεται όρθια μία δωρική κολώνα ύψους 8 μ. που ανήκει στον οποσθόδομο του ναού. Το 1975 στο λόφο υπήρχαν όπως αναφέρει ο Chandler δύο όρθιες κολώνες εκ των οποίων η μια είχε και το κιονόκρανο και το επιστήλιό. Τα αετώματα του ναού ήταν κατασκευασμένα από Πάριο μάρμαρο και απεικόνιζαν αμαζονομαχίες. Ο ναός ήταν χτισμένος πάνω σε άλλους ναούς παλαιότερους και σύμφωνα με τον Βέλτερ μπορεί να ανήκει και στον Ποσειδώνα. Ο Απόλλωνας ονομαζόταν και Δελφίνιος και τόσο τον τιμούσαν οι Αιγινήτες, ώστε αντικατέστησαν το παλιό τους νόμισμα τη χελώνα με το δελφίνι. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Οι ναοί του Απόλλωνα της Άρτεμις και του Διονύσου ήταν κοντά σύμφωνα με περιγραφές του Παυσανία. Οι ναοί της Άρτεμις και του Διονύσου βρίσκονται δυτικά από το ναό του Απόλλωνα. Μετά την ανακάλυψη επιγραφής στο Εκκλησάκι του Ταξιάρχη Μιχαήλ στην ακτή του Μαραθώνα η οποία έγραφε: «ΟΡΟΣ ΤΕΜΕΝΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΚΑΙ ΠΕΟΣΕΙΔΩΝΟΣ» υποτέθηκε μήπως ο ναός του Ποσειδώνα υπάρχει, μακριά από το λόφο της Κολώνας μεταξύ Αίγινας και Πέρδικας. Ανασκαφές και έρευνες εντόπισαν όλους τους ναούς εκτός από του Ποσειδώνα, ο οποίος δεν έχει εντοπιστεί. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Ο Ναός της (Αθηνάς) Αφαίας βρίσκεται στην Αίγινα, στο ιερό αφιερωμένο στην ομώνυμη θεότητα. Βρίσκεται σε ύψος 160 μέτρων στην ανατολική πλευρά του νησιού. Το ιερό επίσης βρίσκεται 29 περίπου χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Ακρόπολης των Αθηνών. Η θεότητα ταυτίζεται με την κρητική Δίκτυννα ή Βριτόμαρτη. Σύμφωνα με μια σύμπτυξη μύθων από την ελληνική μυθολογία, ο βασιλιάς της Κρήτης Μίνως ερωτεύθηκε τη Βριτόμαρτη και την κυνηγούσε και εκείνη για να γλυτώσει έπεσε στη θάλασσα. Την έσωσαν όμως ψαράδες που τη μετέφεραν στην Αίγινα, αλλά κι εκεί την κυνηγούσε ένας από αυτούς. Κατέφυγε λοιπόν στο ιερό άλσος της Άρτεμης και εξαφανίστηκε με τη βοήθεια της θεάς. Σίγουρη είναι η σχέση της με την Άρτεμη, καθώς αλλού αναφέρεται η Βριτόμαρτις ως νύμφη, κόρη της, ενώ η ίδια η Άρτεμη έχει τα λατρευτικά ονόματα Αφαία, Βριτόμαρτη, Δίκτυννα. Όταν οι ντόπιοι έψαξαν να τη βρουν βρήκαν στη θέση της ένα άγαλμα κι έτσι την ονόμασαν Αφαία (δηλαδή άφαντη). Στη θέση εκείνη ίδρυσαν αργότερα οι Αιγινήτες ένα ιερό και αργότερα χτίστηκε ναός, ο οποίος χρονολογείται στις αρχές του 5ου αιώνα π.Χ. μετά τη Ναυμαχία της Σαλαμίνας, στην οποία πήρε μέρος και το νησί. Η εύρεση της θεότητας πραγματοποιήθηκε μετά την ανακάλυψη αρχαϊκής επιγραφής. Ο αρχικός τύπος του ονόματός της είναι Άφα. Το ιερό της Αφαίας το αναφέρει ο Παυσανίας. Πριν βρεθούν οι επιγραφές, το θεωρούσαν ιερό της Αθηνάς ή του Ηρακλή. Ο χώρος του ιερού παρουσιάζει ίχνη λατρείας από την ύστερη Μυκηναϊκή περίοδο (1300 π.Χ.) γυναικείας θεότητας της γονιμότητας. Στη σπηλιά που λέγεται από το μύθο ότι κρύφτηκε η Βριτόμαρτις όταν έφτασε στην Αίγινα βρέθηκαν ειδώλια προελληνικής γυναικείας θεότητας, της Ευγονίας. Αργότερα η θεότητα αυτή ταυτίστηκε με τη θεά Αθηνά και έτσι προέκυψε η Αφαία Αθηνά. Ο ναός που σώζεται σήμερα χρονολογείται γύρω στο 500-490 π.Χ.: είναι ο δεύτερος, καθώς ο πρωιμότερος δωρικός χρονολογείται στο 570-560 π.Χ. και καταστράφηκε από πυρκαγιά γύρω στο 510 π.Χ. Βαθμιαία το ιερό της Αφαίας παρήκμασε μετά και την αθηναϊκή κυριαρχία στην Αίγινα και μόνο κάποιες επισκευές έγιναν τον 4ο αι. π.Χ. Μέχρι το τέλος του 2ου αιώνα είχε πια εγκαταλειφθεί. Ο ναός θεωρείται ως κορυφαία δημιουργία της αρχαϊκής αρχιτεκτονικής και πιστεύεται ότι αποτέλεσε το ναό πρότυπο για τους αρχιτέκτονες του Παρθενώνα, Ικτίνο και Καλλικράτη. Στο πλάτωμα του υψώματος στα βορειοανατολικά του νησιού, φαίνεται ότι είχε ιδρυθεί ένας μικρός ναός που δεν σώζεται κανένα ίχνος του. Ανακαλύφθηκε κατά τις ανασκαφές, στα θεμέλια του βωμού, που υπήρχε εμπρός από το ναό. Ο ναός είναι δωρικός περίπτερος, με 12 μονολιθικούς κίονες (εκτός από τρεις που έχουν σπόνδυλους) στις μακρές και 6 στις στενές πλευρές. Στηρίζεται σε κρηπίδα τριών βαθμίδων, έχει πρόδομο και οπισθόδομο με δύο κίονες εν παραστάσι και σηκό που χωρίζεται σε τρία κλίτη που σχηματίζονται με δύο δίτονες κιονοστοιχίες. Η είσοδος βρισκόταν στην ανατολική πλευρά. Η στέγη του ναού είχε κάλυψη από πήλινη κεράμωση κορινθιακού τύπου. Οι διαστάσεις του ναού στο στυλοβάτη είναι 13,77 επί 28,81 μ. και είναι κατασκευασμένος από τοπικό πωρόλιθο. Ένα ακόμα στοιχείο της αρχιτεκτονικής, γεωμετρίας, τεχνικής και φυσικής του αφορά στις εξωτερικές κολώνες οι οποίες έχουν μία ελαφριά κλίση προς τα μέσα και στις κολώνες που βρίσκονται στις γωνίες που είναι κάπως πιο παχιές από τις υπόλοιπες. Σήμερα σώζονται 24 από τις 32 κολώνες του. Ο ναός της Αφαίας ήταν ιδιαίτερα γνωστός από την αρχαιότητα για τα αετώματα, τα οποία κοσμούσαν και τις δύο στενές πλευρές του ναού. Τα γλυπτά των αετωμάτων ήταν πολύχρωμα και ήταν φτιαγμένα από παριανό μάρμαρο, με θεματολογία παρμένη από τον Τρωικό Πόλεμο, στον οποίο συμμετείχαν ντόπιοι πολεμιστές και απόγονοι του βασιλιά του νησιού Αιακού (Αίας ο Τελαμώνιος, Τεύκρος, Αχιλλέας), αλλά και από την πρώτη εκστρατεία εναντίον του Λαομέδοντα της Τροίας με αρχηγό τον Ηρακλή, όπου συμμετείχε ο γιος του Αιακού, Τελαμών. Κεντρική φιγούρα είναι η θεά Αθηνά: στο εσωτερικό του ναού, στο σηκό, φυλασσόταν το χρυσελεφάντινο άγαλμα της θεάς, για την προστασία του οποίου προστέθηκαν κιγκλιδώματα τόσο στον πρόναο όσο και στον οπισθόδομο. Παλαιότερα είχε σχεδιαστεί και κατασκευαστεί άλλο αέτωμα για την ανατολική πλευρά, το οποίο αργότερα αντικαταστάθηκε. Προκύπτει πως παρίστανε ένα μύθο σχετικά με την αρπαγή της Αφαίας από το Δία. Παρομοίως είχε ξεκινήσει και η κατασκευή του αετώματος για τη δυτική πλευρά με θέμα την Αμαζονομαχία. Πριν όμως ολοκληρωθεί η κατασκευή του πάρθηκε απόφαση για το σχεδιασμό και την κατασκευή άλλων αετωμάτων με διαφορετικό θέμα. Ο λόγος θεωρείται κυρίως πολιτικός. Οι Αιγινήτες πρόβαλαν το νησί τους ως πατρίδα του γένους του Αιακού. Κατά τα τέλη του 6ου αιώνα π.Χ., όταν η Αίγινα απειλούνταν από τους Αθηναίους, οι Αιγινήτες αποφάσισαν την αλλαγή των αετωμάτων για να τονίσουν την καταγωγή τους από τον Αιακό και τα κατορθώματά τους. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Υπήρχε ναός λατρείας της θεάς Εκάτης μέσα στην πόλη της Αίγινας που δεν έχει προσδιοριστεί η θέση του. Ο Παυσανίας αναφέρει ότι η θέα ήταν πολιούχος της Αίγινας και μέσα σε αυτό το ναό υπήρχε μονόμορφο ξόανο αυτής. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Ο μόνος που μνημονεύει το ναό της Θσμοφόρου Δήμητρας ως προστάτιδας της γεωργίας και του γάμου, είναι ο Ηρόδοτος αλλά δεν έχουν προσδιοριστεί στο λόφο της Κολώνας ποια ήταν η ακριβή της θέση. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Η Παλιαχώρα, γνωστή επίσης ως Παλαιά Χώρα και Παλαιοχώρα, είναι εγκαταλελειμμένος μεσαιωνικός οικισμός ο οποίος βρίσκεται στην Αίγινα, στην περιφερειακή ενότητα Νήσων της Αττικής. Η Παλαιοχώρα αποτέλεσε από τους μέσους βυζαντινούς χρόνους μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα τον κεντρικό οικισμό του νησιού. Είναι κτισμένη σε λόφο κοντά στις βόρειες ακτές του νησιού, πάνω από τη μονή του Αγίου Νεκταρίου, δίπλα στον δρόμο που οδηγεί από την πόλη της Αίγινας στον Μεσαγρό και το ναό της Αφαίας. Της έχει δοθεί το προσωνύμιο Μυστράς της Αίγινας. Η Παλιαχώρα είναι χτισμένη στις ανατολικές, νότιες και δυτικές πλαγιές του λόφου ενώ η βόρεια είναι ακατοίκητη ώστε να μην είναι ορατός ο οικισμός από τη θάλασσα. Στην κορυφή του λόφου, σε υψόμετρο 355 μέτρων, είναι κτισμένο το κάστρο της Παλαιοχώρας. Η νότια και δυτική πλευρά του είναι φυσικά οχυρή λόγω της μεγάλης κλίσης του εδάφους. Οι είσοδοι του κάστρου βρίσκονται στη βόρεια και ανατολική πλευρά, μέσω των οποίων επικοινωνούσε με το μεσαιωνικό οικισμό. Σώζονται κατάλοιπα των τειχών του κάστρου σε ύψος μέχρι 1,8 μέτρα, υπολείμματα τριών στερνών και ερείπια άλλων κτιρίων. Ο οικισμός είναι πυκνά δομημένος με οικίες και εκκλησίες μικρού μεγέθους. Διαθέτει δύο κύριους δρόμους, οι οποίοι οδηγούν στο κάστρο. Σήμερα σώζονται ελάχιστες κατοικίες σε μικρό ύψος και 38 από τις εκκλησίες των βυζαντινών και μεταβυζαντινών χρόνων, πολλές από τις οποίες τοιχογραφημένες. (Πηγή πληροφοριών: Βικιπαίδεια)

Πρόκειται για κτίριο που προϋπήρχε της Καποδιστριακής εποχής και ανήκε στον Αιγινήτη πρόκριτο, Φιλικό, αγωνιστή της Επανάστασης το 1821 και αργότερα Βουλευτή Σπύρο Μάρκελλο. Η αρχιτεκτονική του παραπέμπει σε Ενετικό κτίσμα του τέλους του 17ου αιώνα. Φαίνεται ότι αποτελούσε τμήμα οχυρωματικού έργου που προστάτευε το λιμάνι. Στο κτίριο στεγάστηκε αρχικά η Αντικυβερνητική Επιτροπή από το 1826 και μετά την άφιξη του Κυβερνήτη  το 1828 χρησιμοποιήθηκε αρχικά ως έδρα του Εθνικού Ταμείου και αργότερα ως Φρουραρχείο. Επίσης ο Πύργος φιλοξένησε περιστασιακά αγωνιστές και πολιτικούς. Σήμερα στεγάζει το Καποδιστριακό  Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αίγινας  και Κέντρο Κοινωνικού προβληματισμού «Σπύρος Αλεξίου» ενώ ο ισόγειος χώρος του χρησιμοποιείται περιστασιακά ως χώρος εκθέσεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Στα δυτικά του ναού του Απόλλωνα και κοντά στο Αιάκειο κατά τον Παυσανία, υπήρχε τύμβος, τον οποίο είχε χτίσει ο Τελαμώνας μεταμελημένος για το φόνο και για να τιμήσει τον αδελφό του Φώκο. Σήμερα δεν υπάρχουν σαφή λείψανα που να αποδίδονται σε αυτόν το τάφο. Πολλοί υποστηρίζουν μάλιστα ότι αυτός βρίσκεται στη θέση «Βουνάκι» περιοχή βορειοδυτικά από τον φάρο στα Πλακάκια. (Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας)

Πηγή πληροφοριών: Δήμος Αίγινας, ΚΕΔΑ Αίγινας, Βικιπαίδεια

Πηγή photo slider: commons.wikimedia.org