Αξιοθέατα στα Ψαρά

Από την καταστροφή του νησιού το 1824 λίγα ιστορικά μνημεία έχουν μείνει ώστε να μπορέσει κάποιος επισκέπτης να θαυμάσει.

Αρχαιολογικός χώρος

Ο  σημαντικός αρχαιολογικός χώρος των Ψαρών ανακαλύφτηκε το 1962 και βρίσκεται στην περιοχή Αρχοντίκι, όπου μέρος του καλύπτεται από τη θάλασσα. Ο αρχαιολογικός χώρος του νησιού του 2000 π.Χ. συγκροτείται από τα απομεινάρια ενός μυκηναϊκού οικισμού και ενός αρχαίου νεκροταφείου, με ενδιαφέροντα ευρήματα τα οποία φυλάσσονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Χίου.

Καπετανόσπιτα

Πολλά σπίτια παραμένουν ακόμα και σήμερα ερείπια με τα ίχνη της πυράς έντονα. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι το σύμπλεγμα των σπιτιών Κάβου της πλατείας Ναυάρχου Αποστόλη που ορθώνονται επιβλητικά, σαν ένα ζωντανό μνημείο του ολοκαυτώματος του 1824. Είναι τα πυρπολημένα και σήμερα ερειπωμένα αρχοντικά του Αργύρη και του Γιάνναρη και παραπλεύρως το νοικοκυρόσπιτο του Ναυάρχου Αποστόλη. Επίσης τα θεμέλια του σπιτιού του Κανάρη προς την εκκλησία του Αγίου Νικολάου.

Κτίριο Βουλής

Ακριβώς δίπλα στο ναό του Αγίου Νικολάου βρίσκεται το επίσης ιστορικό κτίριο, όπου στεγαζόταν η Βουλή των Ψαρών. Μετά την απελευθέρωση των Ψαρών από τον τουρκικό ζυγό, το 1912, επισκευάσθηκε και χρησιμοποιήθηκε ως Σταθμός Χωροφυλακής, ενώ κατά τη διάρκεια της Γερμανικής Κατοχής λειτούργησε ως Διοικητήριο – Παρατηρητήριο. Μετά την αποχώρηση των Γερμανικών στρατευμάτων, το κτίριο παρέμεινε επί μακρό χρονικό διάστημα αχρησιμοποίητο, με αποτέλεσμα να υποστεί σοβαρές ζημιές και φθορά. Το 1978 με πρωτοβουλία και προσπάθειες της νεοϊδρυθείσας «Αδελφότητας Ψαριανών», ο Ε.Ο.Τ. ανέλαβε την αναστήλωσή του. Από το 1980 λειτούργησε ως ξενώνας του Ε.Ο.Τ., αλλά από το 1999 το δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης έχει επιστρέψει και πάλι στον Ι.Ν. του Αγίου Νικολάου. Το ξενοδοχείο παραμένει κλειστό από το 2004 και γίνονται ενέργειες τόσο από την Εκκλησία όσο και από τον Δήμο Ψαρών να επισκευασθεί και να επαναλειτουργήσει.

Κονάκι

Το Κονάκι, προεπαναστατικό, παραδοσιακό κτήριο, ιδιοκτησίας του Ναυάρχου Ψαρών Νικολή Αποστόλη. κατασκευάσθηκε το 1810 από λαξευμένο πωρόλιθο, στα χρώματα της ώχρας και του γκρι, η δε μοναδικότητά του έγκειται στον συνδυασμό διαφορετικών αρχιτεκτονικών στοιχείων (Μεσαιωνικής Ευρωπαϊκής Αρχιτεκτονικής, Λαϊκής Ανατολίτικης Τέχνης, Λαϊκής Οικοδομικής της Στερεάς Ελλάδας κ.λπ.). Έως και την 22α Ιουνίου 1824, το κτήριο χρησιμοποιήθηκε ως  Ναυτικό Επιμελητήριο, ενώ στη συνέχεια και ως την 21η Οκτωβρίου 1912 οι Τούρκοι το λειτούργησαν ως Διοικητήριο (Κονάκι). Μετά την απελευθέρωση των Ψαρών το έτος 1912, έως και το 1928, στέγασε το πρώτο Δημοτικό Σχολείο και ως σήμερα συνηθίζεται μεταξύ των Ψαριανών να αποκαλείται «Παλιό Σχολείο». Σήμερα ανήκει στον Δήμο του νησιού και γίνονται ενέργειες αναπαλαίωσής του, προκειμένου να στεγαστεί σε αυτό το Μουσείο των Ψαρών.

Μαύρη Ράχη & Μνημείο Μαύρης Ράχης

Στο λόφο της Μαύρης Ράχης εντοπίστηκαν όστρακα γεωμετρικής και ελληνιστικής περιόδου και σε μικρή ανασκαφική έρευνα εντοπίστηκαν οικιστικά λείψανα ελληνιστικών χρόνων.

Η Μαύρη Ράχη βρίσκεται στο νότιο άκρο της χερσονήσου, στο Παλαιόκαστρο, που περικλείει το λιμάνι από τη δυτική του πλευρά. To λιτό αυτό μνημείο ανηγέρθη το 1956 «Εις Μνήμην των Αθανάτων του Ολοκαυτώματος της Μαύρης Ράχης«, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται στην σχετική εντοιχισμένη πλάκα. Μερικά τείχη και ένας βράχος στη θέση της πυριτιδαποθήκης μένουν επίσης από το παρελθόν, υπενθυμίζοντας εσαεί την αντίσταση και την αυτοθυσία των 120 Ψαριανών, οι οποίοι προτίμησαν να ανατιναχθούν, όταν συνειδητοποίησαν ότι ο αγώνας τους ήταν πλέον μάταιος!

Μνημείο  Φτελιού

Στο στενό του Φτελιού, υπό τον Αντώνιο Κατσουλέρη οργανώθηκε η τελευταία γραμμή άμυνας των Ψαριανών ύστερα από την επιτυχημένη απόβαση των πολυπληθεστέρων Τουρκικών στρατευμάτων, μετά από μεγάλες μάχες, στον Κάναλο και τον Ερινό. Οι υπερασπιστές γνώριζαν πώς αν περνούσαν και από εδώ, οι Τούρκοι θα βάδιζαν ανεμπόδιστοι προς την πόλη και τον ανυπεράσπιστο άμαχο πληθυσμό της. Στις σφοδρές σώμα με σώμα συγκρούσεις έπεσαν ηρωικά οι περισσότεροι άνδρες της καπετανίας του Κατσουλέρη, ενώ όσοι απέμειναν ζωντανοί, στο τέλος, ανατινάχθηκαν μαζί με την πυριτιδοαποθήκη τους (ήταν Σάββατο, Ιούνιος του 1824). Στο σημείο έχουν στηθεί δύο μνημεία, ένα παλαιότερο (το 1952) δίπλα στον Άγιο Βασίλειο και ένα πιο σύγχρονο, επί του αμαξιτού δρόμου.

Σπιτάλια

Τα Σπιτάλια που βρίσκονται δίπλα στη θάλασσα είναι ένα επιβλητικό πέτρινο κτίριο που χτίστηκε τον 18ο αιώνα. Η ονομασία του βγήκε από την αγγλική λέξη HOSPITAL (νοσοκομείο), επειδή χρησιμοποιούνταν ως καραντίνα, δηλαδή μια μορφή νοσοκομειακής περίθαλψης, για τους ναυτικούς που ερχόντουσαν από μακρινά ταξίδια. Το κτίσμα αυτό αφού χρησιμοποιήθηκε για πολλά χρόνια ως ιδιόκτητες αποθήκες και παχνιά αναστηλώθηκε και ανακαινίστηκε από τον Ελληνικό Οργανισμό Τουρισμού και από το 1985 έως τα μέσα της δεκαετίας του 1990 λειτούργησε ως καφέ- εστιατόριο. Το κτίριο εντυπωσιάζει ακόμα με τις τοξωτές σκεπές και τα λιτά του διαμερίσματα τα οποία συγκοινωνούν μεταξύ τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι μοναδικό στο είδος του όσον αφορά την αρχιτεκτονική, αλλά και τη θέση του (τρείς μεριές στη θάλασσα), στην Ελλάδα. Αποτελούνται από 5 δωμάτια, τα οποία είναι πετρόκτιστα, λιτά, με θολωτές σκεπές με το δικό του τζάκι το καθένα.

Φάρος

Ο φάρος Ψαρών κατασκευάστηκε το έτος 1909 από την Γαλλική εταιρία οθωμανικών φάρων και εντάχθηκε στο Ελληνικό Φαρικό Δίκτυο με την απελευθέρωση των Ψαρών το 1912. Βρίσκεται στην νοτιοανατολική πλευρά του νησιού, 200 μέτρα από το ακρωτήριο Άγιος Γεώργιος και σε εστιακό ύψος 78 μέτρων. Για να ανέβεις στην κορυφή του πύργου υπάρχουν 35 σκαλοπάτια πέτρινα που σε οδηγούν σε μία πλατφόρμα. Από εκεί ανεβαίνεις άλλα 8 σιδερένια σκαλοπάτια που σε οδηγούν στον κυκλικό εξώστη που βρίσκεται ο μηχανισμός του Φάρου με τη λυχνία. Ο φάρος αποτελείται από κυκλικό πύργο ύψους 14,5 μέτρων, ένα κοιτώνα φαροφυλάκων, ένα κοιτώνα και γραφείο προϊσταμένου, μία κουζίνα και ένα δωμάτιο στο οποίο υπάρχει φούρνος, μία αποθήκη, και μία τουαλέτα, καθώς και το προαύλιο με μία πόρτα προς το εξωτερικό περιβάλλον.

Διαμονή στα Ψαρά: Βρες το ιδανικό κατάλυμα για αξέχαστες διακοπές!