Αξιοθέατα στα Μέθανα
Ακρόπολη Μεθάνων στο Λόφο Παλαιόκαστρου
Στο λόφο του Παλαιόκαστρου, κοντά στο Βαθύ, βρίσκονται τα ερείπια της Ακρόπολης των αρχαίων Μεθάνων, με τα καλοδιατηρημένα από ηφαιστειακό πέτρωμα τείχη και την καλοδιατηρημένη πύλη, η οποία χτίστηκε κατά τον 4ο με 3ο αι. π.Χ., από την εποχή του Πελοποννησιακού Πολέμου. Από ευρήματα φαίνεται ότι η περιοχή είχε πρωτοκατοικηθεί από τη νεολιθική εποχή (5.000 π.Χ.). Οι ελάχιστες ανασκαφές που έγιναν στην Ακρόπολη των αρχαίων Μεθάνων έφεραν στο φως θραύσματα Μυκηναϊκών αγγείων. Επίσης ορατά ερείπια αρχαίων οικημάτων σώζονται και μέσα στη θάλασσα, από τη βυθισμένη πόλη των Μεθάνων, μεταξύ των οποίων και η προβλήτα του αρχαίου λιμανιού. Ανάμεσα στα υποθαλάσσια αρχαία ερείπια, υπάρχουν και Βυζαντινές εκκλησίες, που σημαίνει ότι οι καθιζήσεις έγιναν τα πρώτα μ.Χ. χρόνια. Σύμφωνα με τους αρχαιολόγους, η αρχαία πόλη των Μεθάνων είχε περίπου 700 σπίτια.
Αρχαιολογικός χώρος Αγίου Κωνσταντίνου & Ελένης
Ένας ακόμη αξιόλογος αρχαιολογικός χώρος, βρίσκεται στο λόφο που υπάρχει το εκκλησάκι των Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης, 1.5 χλμ από τα Μέθανα. Το 1990 στα θεμέλια της μικρής εκκλησίας ανακαλύφθηκε προϊστορικός οικισμός Μυκηναϊκής Εποχής του 14ου και 13ου αι. π.Χ. Σ’ ένα από τα κτίσματα του οικισμού βρέθηκαν αφιερώματα (ειδώλια και κοσμήματα), από τα οποία εκτιμάται ότι ήταν χώρος λατρείας προϊστορικής θεότητας, και πιθανόν του Ποσειδώνα. Τα ευρήματα της ανασκαφής εκτίθενται στο αρχαιολογικό μουσείο του Πειραιά.
Αρχαιότητες στα Δριτσαίικα
Έξω από το χωριό της περιοχής «Δριτσαίικα» υπάρχουν υπολείμματα αρχαίας λιθοδομής του 4ου π.Χ. αιώνα. Πάνω από το νεκροταφείο των Δριτσεϊκων σώζονται ερείπια αρχαίου πύργου ή ιερού. Εκεί βρέθηκε η αρχαιότερη επιγραφή των Μεθάνων, και η ταφόπετρα του Ανδροκλή (600 π.Χ- Μουσείο Πόρου).
Αρχαιότητες στην κοιλάδα του Σταυρόλογγου
Η κοιλάδα του Σταυρόλογγου βρίσκεται στο κέντρο της χερσονήσου και πήρε το όνομά της γιατί στην κοιλάδα αυτή διασταυρώνονται τα κυριότερα μονοπάτια της. Στην κοιλάδα αυτή υπάρχει ένας από τους παλιότερους κρατήρες ηφαιστείων στη χερσόνησο και μέσα στον ελαιώνα συναντάμε Αρχαίο Πύργο, καλοδιατηρημένο οικοδόμημα του 4ου αι.π.χ., με λαξευτές ηφαιστειακές πέτρες και μία εντυπωσιακή πύλη.
Αρχαιότητες στην κορυφή της Χελώνας
Από το Μεγαλοχώρι ξεκινά λιθόστρωτο χωμάτινο μονοπάτι το οποίο μας οδηγεί στην Παναγίτσα, μια Βυζαντινή Εκκλησία με όμορφες αγιογραφίες σε υψόμετρο 550 μέτρων, μετά από μία ώρα περπάτημα. Μετά από μια ακόμη ώρα φθάνουμε στον ακατοίκητο οικισμό της Παναγίτσας και συνεχίζοντας, μετά από μια ανηφορική διαδρομή φθάνουμε στην υψηλότερη κορυφή των Μεθάνων, τη Χελώνα (740 μ.), μετά από πεζοπορία 3,5 περίπου ωρών συνολικά. Στην κορυφή της Χελώνας βρίσκονται στρογγυλές και παραλληλόγραμμες στέρνες, πιθανότατα Βυζαντινής εποχής.
Αρχαιότητες στην Κυψάλη (Κοσώνα)
Κατά μήκος της πορείας που καταλήγει στην ακτή, κάτω από το λόφο-κρατήρα της Κοσώνας υπάρχουν ψήγματα αρχαίου λιθόστρωτου και αρχαιότητες όπως επίσης και στο ύψωμα Ογά, ανατολικά της Κυψέλης, διασώζονται ερείπια μυκηναϊκής Ακρόπολης. Στην παραλία της Κυψέλης υπάρχουν ερείπια φρουρίου των κλασικών χρόνων με απομεινάρια αρχαίου ναού στο εσωτερικό του.
Αρχαιότητες στον Άγιο Νικόλαο (Παλαιά Λουτρά)
Κατά τον αρχαίο περιηγητή Παυσανία εμφανίστηκαν στην περιοχή του Αγίου Νικολάου ιαματικές πηγές επί της εποχής του Αντιγόνου του Γονατά (277-240 π.Χ), μετά την έκρηξη της Καμμένης. Υπήρχαν λουτήρες ενώ σώζονται λείψανα δεξαμενής Ρωμαϊκής εποχής. Επίσης αρχαιότητες υπάρχουν και στην τοποθεσία Μαγούλα, δυτικά του Αγίου Νικολάου Παλαιών Λουτρών.
Αρχαιότητες στο νησάκι των Αγίων Αναργύρων
Το νησάκι των Αγίων Αναργύρων είναι μία μικρή χερσόνησος στην είσοδο της πόλης, απέναντι από τη Βρωμολίμνη και δίπλα στη Μαρίνα των Μεθάνων. Στο νησάκι βρίσκονται κάποια κατάλοιπα αρχαίας οχύρωσης της κλασικής και αρχαϊκής εποχής και κάτω από την εκκλησία των Αγίων Αναργύρων υπάρχουν ίχνη από τα Κυκλώπεια Τείχη του 6ου αι. π.Χ.
Αρχαιότητες που έχουν βρεθεί στη Χερσόνησο των Μεθάνων
ΑΡΧΑΪΚΟ ΕΠΙΓΡΑΜΜΑ (γύρω στο 600 π.Χ.) χαραγμένο σε κυβόλιθο από τραχείτη, επιτάφειο σήμα του Ανδροκλή, γιου του Ευμάρη.
ΕΝΕΠΙΓΡΑΦΟ ΒΑΘΡΟ ενός χάλκινου ανδριάντα του αυτοκράτορα της Ρώμης Μάρκου Αυρηλίου, ανάθημα της πόλης των Μεθάνων (175-180 μ.Χ.).
ΚΟΡΙΝΘΙΑΚΑ ΚΙΟΝΟΚΡΑΝΑ της ρωμαϊκής περιόδου και αρχιτεκτονικές τερρακόττες αυτής της περιόδου.
ΕΙΔΩΛΙΑ, ΚΟΣΜΗΜΑΤΑ και εντυπωσιακός αριθμός των ΖΩΟΜΟΡΦΩΝ ΕΙΔΩΛΙΩΝ, με τις γνωστές παραλλαγές ως προς τη διακόσμηση του σώματος (κυματοειδείς ή ευθύγραμμες ταινίες, κάθετες γραμμές με ραχιαία ταινία κλπ.), που βρέθηκαν κατά την ανασκαφή του μυκηναϊκού ιερού στον Άγιο Κωνσταντίνο των Μεθάνων.
ΤΟ ΕΙΔΩΛΙΟ ΜΥΚΗΝΑΙΟΥ ΚΡΑΝΟΦΟΡΟΥ ΙΠΠΕΑ, ιδιαίτερα σημαντικό, καθώς δεν σώζονται πολλά παραδείγματα αυτού του κοροπλαστικού τύπου σε τόσο πλήρη μορφή. Τα υπόλοιπα ευρήματα του ιερού, ειδικά οι σπανιότεροι τύποι μυκηναϊκών ειδωλίων (ταυροκαθάπτης, ιππείς και άρματα με αναβάτες) που απέδωσε η ανασκαφή του Αγίου Κωνσταντίνου, εκτίθενται σήμερα στο Μουσείο του Πειραιά.
ΠΗΛΙΝΟ ΕΙΔΩΛΙΟ ΕΦΙΠΠΟΥ ΑΝΔΡΑ που φοράει κωνικό κράνος και είναι συγκολλημένο από διάφορα τεμάχια. Από το άλογο λείπει η άκρη του ρύγχους. Ο άνδρας έχει υποτυπώδη πόδια, που είναι προσκολλημένα στη ράχη του ζώου. Τα χέρια του δηλώνονται πλαστικά με δύο λωρίδες πηλού που καταλήγουν στον λαιμό του ζώου. Διακοσμημένο με επιμήκεις και εγκάρσιες ταινίες. Ανήκει στα αναθήματα του μυκηναϊκού ιερού που ανασκάφηκε στον Αγ. Κωνσταντίνο Μεθάνων. ΥΕ ΙΙΙ Β (13ος αι. π.Χ.)
ΠΗΛΙΝΟ ΕΙΔΩΛΙΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΜΟΡΦΗΣ. Η γυναίκα είναι όρθια και φοράει χιτώνα και ιμάτιο που φθάνει επάνω από τα γόνατα. Ο δεξιός πήχυς κάμπτεται λοξά προς το στήθος κάτω από το ιμάτιο και το καλυμμένο αριστερό χέρι συγκρατεί την παρυφή του ιματίου. Το κεφάλι έχει υψηλή βοστρυχωτή κόμμωση γύρω από το μέτωπο και απλό χειροποίητο κρωβύλο πίσω. Ίχνη λευκού επιχρίσματος κυρίως στο λαιμό και το πρόσωπο και ερυθρής βαφής στην κόμμωση. Πρώιμοι ελληνιστικοί χρόνοι. Ανήκει σε ομάδα ειδωλίων που προέρχονται από το Βαθύ Μεγαλοχωρίου Μεθάνων.
ΠΗΛΙΝΟ ΕΙΔΩΛΙΟ ΠΠΑΙΔΙΟΥ που ιππεύει χήνα. Το παιδί είναι γυμνό, αλλά έχει το κεφάλι καλυμμένο με μυτερό σκούφο. Με το δεξί του χέρι κρατάει τη χήνα από το λαιμό, ενώ στο αριστερό, που είναι λυγισμένο μπροστά στο στήθος, κρατάει καρπό. 4ος αι. π.Χ. Ανήκει σε ομάδα ειδωλίων που προέρχονται από το Βαθύ Μεγαλοχωρίου Μεθάνων.
ΠΕΤΡΙΝΟΣ ΘΡΟΝΟΣ βρισκόταν ως τις αρχές του περασμένου αιώνα πάνω από το Μεγαλοχώρι, στο οροπέδιο Θρονί. Τα κομμάτια του βρίσκονται σήμερα στο Μουσείο του Πόρου.
ΡΩΜΑΪΚΗ ΑΓΡΟΙΚΙΑ έχει εντοπισθεί από έρευνες της Βρετανικής Αρχαιολογικής Σχολής, ανατολικά της Πούντας, στην επόμενη προεξοχή της ξηράς.
ΘΟΛΩΤΟΙ ΤΑΦΟΙ είχαν βρεθεί στην περιοχή της Αρχαίας Ακρόπολης των Μεθάνων και κοντά στο εκκλησάκι του Αγίου Σπυρίδωνα είχε ανακαλύφθεί ένας ΜΥΚΗΝΑΪΚΟΣ ΤΑΦΟΣ.
ΑΡΧΑΙΟΣ ΝΑΟΣ βρέθηκε και καταστράφηκε στην κοιλάδα της Χειρόμας, ΝΑ της Κουνουπίτσας, κατά τη διάνοιξη δρόμου.
ΣΤΑ ΟΡΟΠΕΔΙΑ ΤΟΥ ΗΦΑΙΣΤΕΙΟΥ υπάρχουν παμπάλαιες στέρνες, ληνά-πατητήρια, καθώς και άλλα αρχαία λείψανα.
Ηφαίστειο
Το ηφαίστειο των Μεθάνων ανήκει στο ηφαιστειακό τόξο του νότιου Αιγαίου, βρίσκεται στο δυτικό του άκρο και διαθέτει σημαντικό γεωθερμικό δυναμικό, όχι όμως πλήρως ερευνημένο. Είχε έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα μεταξύ της περιόδου 276 έως 239 π.Χ., από αναφορές των αρχαίων ιστορικών Στράβωνα, Παυσανία και Οβιδίου.
Το ηφαίστειο των Μεθάνων απαριθμεί τριάντα κρατήρες. Ο πιο γνωστός από τους κρατήρες του ηφαιστείου αυτού βρίσκεται βορειοδυτικά, πάνω από το χωριό της Καημένης Χώρας και δεν είναι πια ενεργός. Ο κρατήρας της Καημένης Χώρας έχει βάθος περίπου 50μ., διάμετρο 100μ. και το ανώτερο ύψος του κώνου είναι 425μ. Στη βορειοανατολική πλευρά του διακρίνονται άλλοι δυο – παρασιτικοί – κρατήρες.
Η διαδρομή προς τον κρατήρα γίνεται από ένα μονοπάτι χαραγμένο στη λάβα και αποτελεί μια ωραία εμπειρία ανάβασης. Στην αρχή κινείται στη βάση του λόφου και στη συνέχεια κερδίζει απότομα ύψος και μας οδηγεί, μετά από 30 λεπτά περίπου, στον κρατήρα του ηφαιστείου. Στο τέλος του μονοπατιού υπάρχει ένας εντυπωσιακός σπηλαιοειδής σχηματισμός, που συχνά αναφέρεται ως “κρατήρας” χωρίς να είναι. Συνεχίζουμε και φτάνοντας στην καρδιά του κρατήρα μας περιμένει μια ευχάριστη δροσερή έκπληξη!!!
Στη θέση Καλοκούμπαρο θα δείτε τον ασβεστόλιθο καλυμμένο απο τη λάβα του Ηφαιστείου. Οι διάσπαρτοι όγκοι της λάβας είναι κεροστιλβικός υπερσθενικός ανδεσίτης (Ελ. Πλατάκης 1952) και έχουν τη μορφη γιγάντιου λίθινου ποταμού που εκτείνεται σε μήκος 1500 μέτρων μέχρι τη θάλασσα σχηματίζοντας τον Μαύρο Κάβο, όπως ονομάζουν οι ντόπιοι το χαμηλό λόφο του ακρωτηρίου, ακριβώς κάτω απο το Ηφαίστειο.
Το Ηφαίστειο της Καμμένης Χώρας είναι ένα από τα νεώτερα στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου.Η έκρηξη του πρέπει να έγινε στα χρόνια της βασιλείας του Αντιγόνου του Γονατά (277-240 π.Χ.), σύμφωνα με τις αναφορές του Στράβωνα(Γεωγραφ.Α,c59,18),του Οβιδίου (Μεταμορφώσεις,ΧV,στ.296-306) ,καθώς και με όσα αναφέρει ο Παυσανίας στο έργο του Ελλάδος Περιήγησις,II,34). Ο Οβίδιος αναφέρει μάλιστα ότι όλη η περιοχή γύρω από τον οικισμό της Καμμένης ήταν μία εκτεταμένη και πλούσια σε καρπούς πεδιάδα,αλλά η σφοδρή έκρηξη του Ηφαιστείου σκέπασε μεγάλο τμήμα της με τεράστιους όγκους λάβας και τέφρας.
Στην χερσόνησο έχουν καταγραφεί τριάντα κρατήρες, με την τελευταία καταγραφή να γίνεται το 1987 και να αφορά υποθαλάσσιο κρατήρα σε βάθος 200 μέτρων. Ο μεγαλύτερος χερσαίος κρατήρας βρίσκεται στην θέση Θρονί, δυτικά της πόλης των Μεθάνων. Άλλους μεγάλους κρατήρες συναντάμε νοτιοανατολικά του υψώματος Χελώνα, στη θέση Σταυρόλογγος, καθώς και στη θέση Μακρύλογγος. Επίσης, ηφαιστειακούς κρατήρες θα δείτε στην επάνω Μούσκα και στην Κυψέλη. Από τους προαναφερόμενους κρατήρες, αυτοί που έδρασαν τελευταία ήταν αυτοί που βρίσκονται κοντά στην Καμένη Χώρα. Γεγονός που αποδεικνύεται από το μεταλλευτικό υλικό της περιοχής και από τη σημερινή μορφολογική κατάσταση των Μεθάνων.
Στο ηφαιστειακό τόξο του Αιγαίου υπάρχουν τα ηφαίστεια Σουσακίου, Αιγίνης, Μεθάνων, Πόρου, Βελοπούλας, Καράβι, Φαλκονέρας, Αντιμήλου, Μήλου, Κιμώλου, Πολύβου, Στρογγυλού, Δεσποτικού, Σπυρηδονησίων, Αντίπαρου, Χριστιανών, Σαντορίνης, Κω, Νισύρου, Αλικαρνασού και Πάτμου.
Το ηφαιστειακό αυτό τόξο έδωσε την αφορμή για την εκδήλωση της ηφαιστειακής δραστηριότητας στο νότιο Αιγαίο κατά τους αρχαίους χρόνους. Τότε έλαβαν χώρα πάρα πολλές εκρήξεις ηφαιστείων γύρω στο τέλος της τριτογενής περιόδου, μετά τις Αλπικές πτυχώσεις, ενώ συνεχίστηκαν και κατά την τεταρτογενή περίοδο.
Θρονί
Πάνω από το Μεγαλοχώρι, εκτείνεται το οροπέδιο «Θρονί» στο οποίο βρίσκεται ο μεγαλύτερος χερσαίος κρατήρας, από τους 30 κρατήρες του ηφαιστείου των Μεθάνων. Ένας πέτρινος θρόνος, βρισκόταν εκεί, ως τις αρχές του περασμένου αιώνα, του οποίου κομμάτια μεταφέρθηκαν και φιλοξενούνται στο Μουσείο του Πόρου. Μπορούμε ακόμη να συναντήσουμε έναν καλοδιατηρημένο πύργο του 4ου αιώνα πΧ και ερείπια ελαιουργείου του 3ου αιώνα π.Χ.
Κάστρο του Φαβιέρου
Το κάστρο του Φαβιέρου στα Μέθανα είναι ένα από τα πιο εντυπωσιακά αξιοθέατα της περιοχής και αποτελεί διατηρητέο ιστορικό μνημείο. Βρίσκεται σε υψόμετρο περίπου 80μ πάνω στο λόφο του στενού των Μεθάνων. Τα τελευταία μέτρα της διαδρομής προς το κάστρο είναι πεζοπορικά, μέσα από ένα μονοπάτι με σήμανση. Κατά μήκος της διαδρομής συναντά κανείς υπολείμματα οχυρώσεων. Πρόκειται για κάστρο της μεσαιωνικής εποχής με τέσσερις μικρούς πυργίσκους στις άκρες του. Χτίστηκε το 1826, υπό τις διαταγές του Νικόλαου Κάρολου Φαβιέρου, γάλλου στρατηγού, πάνω στα ερείπια παλαιών οχυρώσεων που είχαν χτίσει οι Αθηναίοι (ο Νικίας) τον 5ο αι. π.Χ, στον Πελοποννησιακό πόλεμο. Ο στρατηγός Φαβιέρος, ήταν αυτός που οργάνωσε και διοίκησε τον πρώτο τακτικό στρατό της Ελλάδας, στον οποίο αποδίδεται και το όνομα του οικισμού της Τακτικούπολης. Στρατηγός που διακρίθηκε για τη γενναιότητά του, έπειτα από κάποια χρόνια διωγμών αποβιβάστηκε στο Ναύπλιο με το ψευδώνυμο «Ντε Μπορέλ». Το 1826, έκανε την πρώτη προσπάθεια ιδρύσεως Ταχυδρομείου στον Πόρο, η οποία όμως απέτυχε.
Σπήλαιο της Περιστέρας
Στο δυτικό παραλιακό δρόμο 2.5 χλμ πριν από το Βαθύ και 1.9 χλμ από το Στενό, βρίσκεται το Σπήλαιο της Περιστέρας. Αμέσως μετά τις ιχθυοκαλλιέργειες, δεξιά του δρόμου και έπειτα από 30 μέτρα, συναντάμε την πινακίδα που δείχνει προς το σπήλαιο της Περιστέρας. Ανακαλύφθηκε το 1973 κατά τη διάνοιξη του δυτικού παραλιακού δρόμου, είναι ηλικίας 2,5 εκατ. ετών, έχει μήκος 250 μέτρων και αποτελείται από τρεις θαλάμους. Το όνομα σπήλαιο Περιστέρια το πήρε από τη μορφή πολλών σταλακτιτών που έμοιαζαν με περιστέρια. Στον πρώτο θάλαμο υπάρχει μικρή λίμνη που για να την περάσεις ίσως χρειάζεται φουσκωτό. Ο δεύτερος είναι γεμάτος βράχους που έχουν πέσει από την οροφή και στον τρίτο υπάρχει και πάλι νερό. Στους δύο τελευταίους θαλάμους υπάρχουν εντυπωσιακοί σταλαγμίτες σε όμορφους σχηματισμούς. Λέγεται ότι το σπήλαιο εκτείνεται μέχρι κάτω από το οροπέδιο «Θρονί». Το σπήλαιο είναι ουσιαστικά ένας υπόγειος υδροφόρος ορίζοντας.
Ιαματικές πηγές
Οι Ιαματικές πηγές των Μεθάνων είναι αποτέλεσμα της ηφαιστειακής δράσης, ονομαστές εδώ και χιλιάδες χρόνια για την αποτελεσματική και σωτήρια επίδρασή τους στην υγεία και την ομορφιά. Κείμενα του Παυσανία, του Στράβωνα, του Οβίδιου, μαρτυρούν την ύπαρξη και την φήμη τους από τους αρχαίους χρόνους. Η φύση πλουσιοπάροχα δώρισε στα ιαματικά νερά των Μεθάνων πολύτιμα συστατικά σε μεγάλες ποσότητες και τεράστιας θεραπευτικής σημασίας, γεγονός που δικαιολογεί την μοναδικότητα και την ξεχωριστή θέσης τους στην ιστορία των ιαματικών πηγών, όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης.
Τα νερά που αναβλύζουν από τις πηγές «μεταφέρουν», πολυάριθμα πολύτιμα ιχνοστοιχεία μετάλλων και ορυκτών που προσφέρουν μοναδικές ιδιότητες θεραπείας πολλών παθήσεων και γενικότερης αναζωογόνησης του οργανισμού κάθε ηλικίας. Εδώ βρίσκεται η μυθική μαγεία ενός αρχαίου μυστικού για την φροντίδα του δέρματος, όπου αυτό ξαναβρίσκει την ελαστικότητα και την φρεσκάδα του και εσείς μια τέλεια εμφάνιση και αίσθηση νεότητας και ζωντάνιας. Έχουν ευεργετικές θεραπευτικές ιδιότητες για πολλές παθήσεις όπως αρθροπάθεια, δισκοπάθεια, σπονδυλοαρθρίτιδα, ρευματοπάθεια, κατάγματα, γυναικολογικές παθήσεις, στειρότητα, νευρώσεις, κοπώσεις, παθήσεις αναπνευστικού συστήματος, χρόνιες βρογχίτιδες, δερματικά νοσήματα κλπ.